یک متخصص اعصاب و روان(روانپزشک) روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: اخـتلال خلقی فصلی با نشانه هایی از قبیل تغییرات عاطفی به هنگام تغییر فصول از بهار، تابستان به پائیز، نیرویی کمتر از معمول در طی زمستان، احساس خستگی با وجود خواب مناسب، تغییرات خلقی، احسـاس اضـطراب، تحریک پذیری، غمگینی و یا افسردگی، کاهش فعالیت های ثمربخش و خلاقانه همراه است.
دکتر حسن فلاح پور، کنترل بر اشتها و وزن طی زمستان و پاییز، مشکلات حافظه ای و تمرکزی بیشتر، کاهش فعالیـت اجتمـاعی، کاهش اشتیاق نسبت به آینده، مشکل مقابله با فشار، کاهش لذت از زندگی روزمره و کاهش رفت و آمدها نسبت به شرایط عادی از دیگر نشانه های این نوع اختلال است که اگر پاسخ افراد به موارد یاد شده ۲ مورد یا بیشتر از آن مثبت باشد، می توان گفت که گرفتار اختلال خلقی فصلی شده اند.
وی اظهار داشت: اختلال خلقی فصلی یک دوره ای از افسردگی است که بطور معمول در پائیز و زمسـتان وجود دارد و علت آن نور ناکافی است و به موازات آن کوتاهتر شدن روزها و ابری شدن هوا در این فصول است که بسیاری از مردم نشانه های اخـتلال خلقی فصلی را تجربه می کنند.
عضو کمیته روانپزشکی اجتماعی انجمن علمی روانپزشکان ایران ادامه داد: علت این مهم هنوز مشخص نشده، اما گفته می شود کـه تغییـرات فصلی در نور و دما، نقش کلیدی را در آن بازی می کند و در این میان نور روشن تغییرات فیزیولوژیایی در بدن افراد ایجـاد می‌کند.
وی اضافه کرد: قرار گرفتن بیشتر در معرض نور روشن سطوح خونی هورمون حساس به نور ملاتونین را کاهش می دهد، ایـن هورمـون در دوره های بخصوصی از روز به صورت غیر عادی بالاست و همچنین بدن دارای یک ساعت درونی است که توسط آن ریتم های روزانه دمای بدن، ترشح هورمون و الگوهای خواب را کنترل می کند، نور روشن، بسته به زمان استفاده از آن می تواند ساعت درونی را دچار تاخیر یا شتاب کند.
فلاح‌پور افزود: شیوع الگوی فصلی نوع زمستان با توجه به اقلیم، سـن و جنسـیت متفـاوت بوده و این میزان در اقلیم های مرتفع (نواحی کوهستانی) بیشتر است و در این میان سن نیز یک پیش‌بینی کننده قوی افسردگی فصلی محسوب می شود.
این متخصص اعصاب و روان(روانپزشک) ادامه داد: دل گرفتگی ناشی از زمستان بطور معمول با افزایش فعالیت جسمانی و افزایش مقدار نور در محیط کار و زندگی بـرطـرف می شـود، اما مبتلایان به اختلال عاطفی فصلی به ویژه درمان از طریق ضد افسردگی ها و نور به درمان بیشتری نیاز دارند.
فلاح پور افزود: در فصل زمستان باید تا آنجا که ممکن است از نور استفاده و در ساعات روز از قرار گرفتن طولان مدت در مکان های تاریک اجتناب شود.
عضو کمیته روانپزشکی اجتماعی انجمن علمی روانپزشکان ایران ادامه داد: وقتی دما مناسب است باید اجازه داد، تا نور طبیعی از درها و پنجره های باز بتابد، شاخ و برگ ها را از جلوی پنجـره دور، دیوارها را با رنگ های روشن نقاشی کرده و از لامپ های روشن تر استفاده شود.
وی اضافه کرد: افراد بطور روزانه برای استفاده از نور طبیعی در بیرون از منزل ورزش کنند و اگر مجبور به ورزش در فضـاهای بسـته هستند باید در محیط های برخوردار از نور روشن و طبیعی آفتاب و یا مکان های دارای روشنایی درخشنده آن را انجام دهند.
این متخصص اعصاب و روان(روانپزشک) ادامه داد: افراد هر گاه ممکن باشد در غذاخوری ها، کلاس درس، ماشین و غیره در نزدیک پنجره نشسته، چرخه خواب و بیداری منظمی داشته باشند و در این میان افراد دارای اختلال عاطفی فصلی که زمان مشخصـی در صـبح ها بیـدار شده و زمان مشخصی نیز می خوابند، در مقایسه با افرادی که در اوقات متغیر بیدار شده و یا می خوابند، در طول روز هوشـیارتر بوده و کمتر احساس خستگی می کنند.
فلاح پور افزود: افراد دارای اختلال عاطفی فصلی به هوای سرد شدید حساسیت دارند که باید فعالیت های اجتماعی و بیرون رفتن های خود را در طی فصل زمستان در طول روز و یا اوایل عصر انجام دهند.
وی اضافه کرد: این افراد از بیرون ماندن زیاد که ممکن است برنامه خواب و یا ساعت زیست شناختی بدن را مختل کند، خودداری کنند، با مدیریت زمان خردمندانه، نیروی خود را حفظ کنند و از فشار خودداری و یا آن را بـه حداقل برسـانند.
