به گزارش ایرنا، در دهه های اخیر بارش ها آنگونه که باید و شاید زمین های تشنه استان زنجان را سیراب نکرد و پیامدهایی نظیر گردوخاک، بی رمقی زمین، از بین رفتن جنگل ها و گیاهان درمراتع را به دنبال داشت.
با نگاهی به وضعیت جغرافیایی کشور که در نیمه خشک زمین قرار دارد لزوم توجه به موضوع آب، مسئولان و دست اندرکاران را به این موضوع برانگیخت که آبخیزداری و کنترل آب های سطحی یا روان آب ها را جدی بگیرند و از هدر رفت این منابع ارزشمند جلوگیری کنند.
آبخیزداری یکی از پروژه های مهم و اثرگذار در کاهش بحران خشکسالی، پیشگیری از فرسایش خاک، کمک به نفوذ آب به لایه های درونی زمین، حفظ گونه های گیاهی و ذخیره بلند مدت آب در سفره های زیر زمینی است که از سال 70 شاهد شروع اجرای این طرح در پروژه قره چریان در استان زنجان بودیم که تاثیر قابل توجهی نیز داشته است.
** آبخوانداری راهکاری مدرن برای ذخیره آب
مسئول بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان گفت: آبخوانداری و پخش سیلاب راهکاری مدرن و موفق برای ذخیره سازی و استحصال آبهای سطحی در این استان که اقلیم خشک و نیمه خشک دارد، به شمار می رود و نمونه موفق اجراء شده ایستگاه آموزشی، ترویجی و تحقیقاتی آبخوانداری قره چریان در زنجان است.
پرویز عبدی نژاد اظهار داشت: توزیع زمانی و مکانی بارش در کشور به طور کامل متغیر و غیر یکنواخت است بطوری که حدود 90 درصد بارش کل کشور در فصل سرد و مرطوب سال و فقط 10 درصد آن در زمان نیاز و فصل گرم سال اتفاق می افتد.
وی ادامه داد: ریزش های جوی ضمن ناچیز بودن دارای پراکنش نامتناسب نیز هست، بطوری که حجم قابل توجهی از روان آب تولیدی به صورت تندآب ها و جریان های سیلابی از دسترس خارج می شود.
مسئول بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان گفت: محدودیت های ذخیره سازی سیلاب در سدهای مخزنی با وجود هزینه زیاد، کمی نقاط مناسب احداث سد، گل آلوده بودن سیلاب ها، تبخیر زیاد آب از سطح مخازن در مناطق خشک و نیمه خشک و همچنین وجود بیش از سه میلیارد مترمکعب سیلاب بدون استفاده در استان ارائه راهکارهای جدید استحصال آب را ناگزیر می کند.
عبدی نژاد، با بیان اینکه پیش بینی علمی، خبر از خشکسالی در منطقه زنجان تا 25 سال آینده را داده است، یادآوری کرد: بر اساس شاخص های پایش منابع آب، زنجان جزو 13 استان با وضعیت تنش آبی شدید در کشور محسوب می شود و کمتر از 40 سال گذشته، تعداد چاه‌های کشاورزی حفر شده تنها در حوضه آبریز زنجانرود، 13 برابر شده است.
وی تاکید کرد: بر اساس آمار موجود سالانه 920 میلیون مترمکعب آب وارد مخازن زیرزمینی استان زنجان می‌شود در حالیکه برداشت از این منابع آبی سالانه بیش از یک میلیارد و 270 میلیون مترمکعب است که 350 میلیون مترمکعب اضافه برداشت از آبهای زیرزمینی انجام می شود.
مسئول بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان گفت: بر این اساس در 22 سال گذشته 2 میلیارد و 200 میلیون مترمکعب معادل 25 برابر سد منجیل، بیش از ظرفیت دشت های این استان از ذخایر آبهای زیر زمینی برداشت شده است.
عبدی نژاد، عامل افت آب های زیرزمینی در سطح دشت های استان زنجان از پنج متر به 24 متر را برداشت اضافی و چاه‌ها غیر مجاز دانست و افزود: چاه های غیر مجاز موجود در هفت دشت استان هفت هزار و 369 حلقه و چاه مجاز نیز 10 هزار و 626 حلقه چاه مجاز وجود دارد و از نظر بارندگی نیز بیش از 20 درصد افت بارش در سطح استان اتفاق افتاده است.
وی تاکید کرد: در این راستا استفاده بهینه از منابع آبهای سطحی و سیلاب ها در تغذیه سفره‌های آب زیر زمینی و تامین آب مورد نیاز در بخش‌های کشاورزی، شرب و صنعت به عنوان عامل موثر و مهم به شمار می رود، بطوریکه پیشرفت های حاصل شده توسط گذشتگان در مورد ذخیره و استفاده بهینه از سیلاب های فصلی و آب های جاری دائمی به اشکال مختلف مثل سدهای بزرگ قدیمی و کاریزها نشانه خوبی از این مدعاست.
مسئول بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان گفت: با توجه به چالش شدید کمبود آب در استان به صورت الگویی سال 75 اقدام به مکان یابی، پژوهش و طراحی و ایجاد ایستگاه تحقیقاتی، آموزشی و ترویجی آبخوانداری قره‌چریان زنجان شد.
عبدی نژاد ادامه داد: در این ایستگاه به منظور استحصال منابع آب سطحی در زمان و مکان مناسب همچنین کنترل سیل در منطقه دشت سهرین – قره چریان که 13 روستای مهم منطقه را تحت پوشش خود قرار می دهد با توجه به تحقیق و مطالعه دقیق انجام شده در سال 75 اقدام به احداث ایستگاه تغذیه مصنوعی سفره های آب زیرزمینی به روش پخش سیلاب شد.
به گفته وی، طی بیش از 20 سال این ایستگاه دستاوردهای بسیاری در زمینه ذخیره سازی و تامین آب منطقه داشته به طوریکه سالانه بیش از پنج میلیون و 500 مترمکعب تزریق آب به سفره آب زیرزمینی از طریق عملیات پخش سیلاب انجام می شود.
مسئول بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان گفت: این طرح آثار اقتصادی و اجتماعی بسیار زیادی در منطقه داشته که احیاء و تغذیه بیش از 100حلقه چاه عمیق، 50 رشته چشمه، قنات و قرار گرفتن بیش از 2 هزار و 500 هکتار از زمین های منطقه تحت پوشش آبیاری از ثمره آبخوانداری قره چریان است.
عبدی نژاد خاطرنشان کرد: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان با احداث، حفظ و نگهداری این ایستگاه تاکنون توانسته بیش از 100 میلیون مترمکعب آب به سفره آب زیرزمینی منطقه سهرین – قره چریان تزریق کند.
وی اظهارداشت: امسال نیز بر اساس برنامه ریزی این ایستگاه تا پایان فروردین حدود پنج میلیون و 800 هزار متر مکعب آبگیری داشته است.
مسئول بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان گفت: با توجه به بارش های مناسب ظرفیت ایستگاه، 18 فرودین امسال تکمیل و آب مازاد به سد قره‌چریان هدایت و آن را سر ریزکرد، بطوریکه انحراف آب مازاد از رودخانه ارمغانخانه موجب جلوگیری از تخریب زمین های زراعی و بافت مسکونی روستاهای پایین دست رودخانه در زمان های سیلابی شده است.
عبدی نژاد ادامه داد: از طرفی نیز تزریق این حجم از آب در سطح 250 هکتار از زمین های ایستگاه نوید بخش سال زراعی مناسب برای کشاورزان منطقه است و بیشترین سیل گیری مربوط به 28 فروردین امسال در حدود 600 هزار مترمکعب در 24 ساعت گزارش شده است.
** در 184300 مترمکعب از زمین های زنجان عملیات آبخوانداری اجرا شده است
رئیس مطالعات آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان گفت: سال گذشته بر روی 184 هزار و 300 مترمکعب از زمین های استان عملیات آبخیزداری، آبخوانداری توسط این اداره کل اجرا شده است.
به گفته جعفر بیات، عملیات بیولوژیک نیز شامل احداث بانکت، بذر و کپه کاری، کودپاشی، مدیریت چرا در 36 هزار و 463 هکتار از منابع طبیعی استان اجراشد.
وی، این اقدامات را با هدف مدیریت جامع حوزه های آبخیز، مقابله با خشکسالی و کم آبی، کنترل فرسایش و رسوب، جمع آوری و ذخیره روان آبها، کنترل سیل و تعادل بخشی به صفره های آب زیرزمینی برشمرد.
رئیس مطالعات آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان گفت: این طرح ها سالجاری نیز ادامه خواهد یافت و اعتبار لازم برای ادامه این اقدامات 250 میلیارد ریال است که 90 میلیارد ریال آن ابلاغ شده و با انتخاب مجری از طریق مناقصه شاهد شروع فاز جدید اقدامات خواهیم بود.
** زنجان 6404 حلقه چاه بدون مجوز دارد
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای زنجان گفت: با همکاری دستگاه های متولی سه هزار و 617 حلقه چاه غیر مجاز را در این استان مسدود کرده است.
به گفته یوسف رضاپور، مسدود کردن چاه ها مراحل اداری و قضایی طولانی طی می کند و از طرفی با مقاومت مردم مواجه هستیم که بدون همکاری مسئولان و ارگان ها در استان تسریع در این مساله امکانپذیر نیست.
وی خاطرنشان کرد: برای حفظ منابع آبی یکهزار و 40 حلقه چاه تا تعیین تکلیف نهایی و طی مراحل قضایی دستور پلمب گرفته ایم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای زنجان گفت: در استان 14هزار و 62 چاه دارای مجوز و 6 هزار و 404 چاه بدون مجوز وجود دارد.
رضاپور، یکی از راهکارهای صرفه جویی مدیریت مصرف را نصب کنتور هوشمند روی چاه ها دانست، که در حال حاضر بر روی 2 هزارو 91 حلقه چاه در استان زنجان از این کنتورها نصب شده است.
** جریان آب در سفره های زیرزمینی در قره چریان موجب مهاجرت معکوس شد
پیش از این دهیار روستای قشلاق به خبرنگار ایرنا گفته بود: جمعیت ساکن روستا از 517 نفر بعد از اجرای طرح قره چریان، جاری شدن آب رودخانه ها و رونق کشت و کار این تعداد به بیش از 600 نفر رسیده است.
ابراهیم محمدی یادآوری کرد: در زمان برداشت محصولات کشاورزی روستای قشلاق بیش از هزار کارگر از مناطق مختلف مشغول به کار می شوند.
یکی از اهالی روستای قشلاق به خبرنگار ایرنا گفت: طرح پخش سیلابی که توسط منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان در این روستا اجرا شد موجب افزایش تعداد خانوارهای ساکن در این روستا از 30 به 230 شد.
عباس محمدی افزود: در حال حاضر روستای قشلاق به لحاظ اشتغال جوانان مشکلی ندارد.
9505/6085
انتهای پیام با نگاهی به وضعیت جغرافیایی کشور که در نیمه خشک زمین قرار دارد لزوم توجه به موضوع آب، مسئولان و دست اندرکاران را به این موضوع برانگیخت که آبخیزداری و کنترل آب های سطحی یا روان آب ها را جدی بگیرند و از هدر رفت این منابع ارزشمند جلوگیری کنند.
آبخیزداری یکی از پروژه های مهم و اثرگذار در کاهش بحران خشکسالی، پیشگیری از فرسایش خاک، کمک به نفوذ آب به لایه های درونی زمین، حفظ گونه های گیاهی و ذخیره بلند مدت آب در سفره های زیر زمینی است که از سال 70 شاهد شروع اجرای این طرح در پروژه قره چریان در استان زنجان بودیم که تاثیر قابل توجهی نیز داشته است.
** آبخوانداری راهکاری مدرن برای ذخیره آب
مسئول بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان گفت: آبخوانداری و پخش سیلاب راهکاری مدرن و موفق برای ذخیره سازی و استحصال آبهای سطحی در این استان که اقلیم خشک و نیمه خشک دارد، به شمار می رود و نمونه موفق اجراء شده ایستگاه آموزشی، ترویجی و تحقیقاتی آبخوانداری قره چریان در زنجان است.
پرویز عبدی نژاد اظهار داشت: توزیع زمانی و مکانی بارش در کشور به طور کامل متغیر و غیر یکنواخت است بطوری که حدود 90 درصد بارش کل کشور در فصل سرد و مرطوب سال و فقط 10 درصد آن در زمان نیاز و فصل گرم سال اتفاق می افتد.
وی ادامه داد: ریزش های جوی ضمن ناچیز بودن دارای پراکنش نامتناسب نیز هست، بطوری که حجم قابل توجهی از روان آب تولیدی به صورت تندآب ها و جریان های سیلابی از دسترس خارج می شود.
مسئول بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان گفت: محدودیت های ذخیره سازی سیلاب در سدهای مخزنی با وجود هزینه زیاد، کمی نقاط مناسب احداث سد، گل آلوده بودن سیلاب ها، تبخیر زیاد آب از سطح مخازن در مناطق خشک و نیمه خشک و همچنین وجود بیش از سه میلیارد مترمکعب سیلاب بدون استفاده در استان ارائه راهکارهای جدید استحصال آب را ناگزیر می کند.
عبدی نژاد، با بیان اینکه پیش بینی علمی، خبر از خشکسالی در منطقه زنجان تا 25 سال آینده را داده است، یادآوری کرد: بر اساس شاخص های پایش منابع آب، زنجان جزو 13 استان با وضعیت تنش آبی شدید در کشور محسوب می شود و کمتر از 40 سال گذشته، تعداد چاه‌های کشاورزی حفر شده تنها در حوضه آبریز زنجانرود، 13 برابر شده است.
وی تاکید کرد: بر اساس آمار موجود سالانه 920 میلیون مترمکعب آب وارد مخازن زیرزمینی استان زنجان می‌شود در حالیکه برداشت از این منابع آبی سالانه بیش از یک میلیارد و 270 میلیون مترمکعب است که 350 میلیون مترمکعب اضافه برداشت از آبهای زیرزمینی انجام می شود.
مسئول بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان گفت: بر این اساس در 22 سال گذشته 2 میلیارد و 200 میلیون مترمکعب معادل 25 برابر سد منجیل، بیش از ظرفیت دشت های این استان از ذخایر آبهای زیر زمینی برداشت شده است.
عبدی نژاد، عامل افت آب های زیرزمینی در سطح دشت های استان زنجان از پنج متر به 24 متر را برداشت اضافی و چاه‌ها غیر مجاز دانست و افزود: چاه های غیر مجاز موجود در هفت دشت استان هفت هزار و 369 حلقه و چاه مجاز نیز 10 هزار و 626 حلقه چاه مجاز وجود دارد و از نظر بارندگی نیز بیش از 20 درصد افت بارش در سطح استان اتفاق افتاده است.
وی تاکید کرد: در این راستا استفاده بهینه از منابع آبهای سطحی و سیلاب ها در تغذیه سفره‌های آب زیر زمینی و تامین آب مورد نیاز در بخش‌های کشاورزی، شرب و صنعت به عنوان عامل موثر و مهم به شمار می رود، بطوریکه پیشرفت های حاصل شده توسط گذشتگان در مورد ذخیره و استفاده بهینه از سیلاب های فصلی و آب های جاری دائمی به اشکال مختلف مثل سدهای بزرگ قدیمی و کاریزها نشانه خوبی از این مدعاست.
مسئول بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان گفت: با توجه به چالش شدید کمبود آب در استان به صورت الگویی سال 75 اقدام به مکان یابی، پژوهش و طراحی و ایجاد ایستگاه تحقیقاتی، آموزشی و ترویجی آبخوانداری قره‌چریان زنجان شد.
عبدی نژاد ادامه داد: در این ایستگاه به منظور استحصال منابع آب سطحی در زمان و مکان مناسب همچنین کنترل سیل در منطقه دشت سهرین – قره چریان که 13 روستای مهم منطقه را تحت پوشش خود قرار می دهد با توجه به تحقیق و مطالعه دقیق انجام شده در سال 75 اقدام به احداث ایستگاه تغذیه مصنوعی سفره های آب زیرزمینی به روش پخش سیلاب شد.
به گفته وی، طی بیش از 20 سال این ایستگاه دستاوردهای بسیاری در زمینه ذخیره سازی و تامین آب منطقه داشته به طوریکه سالانه بیش از پنج میلیون و 500 مترمکعب تزریق آب به سفره آب زیرزمینی از طریق عملیات پخش سیلاب انجام می شود.
مسئول بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان گفت: این طرح آثار اقتصادی و اجتماعی بسیار زیادی در منطقه داشته که احیاء و تغذیه بیش از 100حلقه چاه عمیق، 50 رشته چشمه، قنات و قرار گرفتن بیش از 2 هزار و 500 هکتار از زمین های منطقه تحت پوشش آبیاری از ثمره آبخوانداری قره چریان است.
عبدی نژاد خاطرنشان کرد: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان با احداث، حفظ و نگهداری این ایستگاه تاکنون توانسته بیش از 100 میلیون مترمکعب آب به سفره آب زیرزمینی منطقه سهرین – قره چریان تزریق کند.
وی اظهارداشت: امسال نیز بر اساس برنامه ریزی این ایستگاه تا پایان فروردین حدود پنج میلیون و 800 هزار متر مکعب آبگیری داشته است.
مسئول بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان گفت: با توجه به بارش های مناسب ظرفیت ایستگاه، 18 فرودین امسال تکمیل و آب مازاد به سد قره‌چریان هدایت و آن را سر ریزکرد، بطوریکه انحراف آب مازاد از رودخانه ارمغانخانه موجب جلوگیری از تخریب زمین های زراعی و بافت مسکونی روستاهای پایین دست رودخانه در زمان های سیلابی شده است.
عبدی نژاد ادامه داد: از طرفی نیز تزریق این حجم از آب در سطح 250 هکتار از زمین های ایستگاه نوید بخش سال زراعی مناسب برای کشاورزان منطقه است و بیشترین سیل گیری مربوط به 28 فروردین امسال در حدود 600 هزار مترمکعب در 24 ساعت گزارش شده است.
** در 184300 مترمکعب از زمین های زنجان عملیات آبخوانداری اجرا شده است
رئیس مطالعات آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان گفت: سال گذشته بر روی 184 هزار و 300 مترمکعب از زمین های استان عملیات آبخیزداری، آبخوانداری توسط این اداره کل اجرا شده است.
به گفته جعفر بیات، عملیات بیولوژیک نیز شامل احداث بانکت، بذر و کپه کاری، کودپاشی، مدیریت چرا در 36 هزار و 463 هکتار از منابع طبیعی استان اجراشد.
وی، این اقدامات را با هدف مدیریت جامع حوزه های آبخیز، مقابله با خشکسالی و کم آبی، کنترل فرسایش و رسوب، جمع آوری و ذخیره روان آبها، کنترل سیل و تعادل بخشی به صفره های آب زیرزمینی برشمرد.
رئیس مطالعات آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان گفت: این طرح ها سالجاری نیز ادامه خواهد یافت و اعتبار لازم برای ادامه این اقدامات 250 میلیارد ریال است که 90 میلیارد ریال آن ابلاغ شده و با انتخاب مجری از طریق مناقصه شاهد شروع فاز جدید اقدامات خواهیم بود.
** زنجان 6404 حلقه چاه بدون مجوز دارد
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای زنجان گفت: با همکاری دستگاه های متولی سه هزار و 617 حلقه چاه غیر مجاز را در این استان مسدود کرده است.
به گفته یوسف رضاپور، مسدود کردن چاه ها مراحل اداری و قضایی طولانی طی می کند و از طرفی با مقاومت مردم مواجه هستیم که بدون همکاری مسئولان و ارگان ها در استان تسریع در این مساله امکانپذیر نیست.
وی خاطرنشان کرد: برای حفظ منابع آبی یکهزار و 40 حلقه چاه تا تعیین تکلیف نهایی و طی مراحل قضایی دستور پلمب گرفته ایم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای زنجان گفت: در استان 14هزار و 62 چاه دارای مجوز و 6 هزار و 404 چاه بدون مجوز وجود دارد.
رضاپور، یکی از راهکارهای صرفه جویی مدیریت مصرف را نصب کنتور هوشمند روی چاه ها دانست، که در حال حاضر بر روی 2 هزارو 91 حلقه چاه در استان زنجان از این کنتورها نصب شده است.
** جریان آب در سفره های زیرزمینی در قره چریان موجب مهاجرت معکوس شد
پیش از این دهیار روستای قشلاق به خبرنگار ایرنا گفته بود: جمعیت ساکن روستا از 517 نفر بعد از اجرای طرح قره چریان، جاری شدن آب رودخانه ها و رونق کشت و کار این تعداد به بیش از 600 نفر رسیده است.
ابراهیم محمدی یادآوری کرد: در زمان برداشت محصولات کشاورزی روستای قشلاق بیش از هزار کارگر از مناطق مختلف مشغول به کار می شوند.
یکی از اهالی روستای قشلاق به خبرنگار ایرنا گفت: طرح پخش سیلابی که توسط منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان در این روستا اجرا شد موجب افزایش تعداد خانوارهای ساکن در این روستا از 30 به 230 شد.
عباس محمدی افزود: در حال حاضر روستای قشلاق به لحاظ اشتغال جوانان مشکلی ندارد.
9505/6085
کپی شد
