به گزارش ایرنا، درحالی که 57 درصد عوامل از بین رفتن مراتع، تخریب و تصرف انسانی است، هم اکنون سرعت بیایان زایی مراتع و حرکت به سمت فرسایش خاک به 38 درصد در استان زنجان رسیده و این نشان دهنده نقش مردم در حفظ این منابع ارزشمند است.
بیش از 52 درصد از سطح کشور را مراتع تشکیل می‌دهند که بیش از هفت هزار گونه گیاهی در قلمرو آن رشد می‌یابند. در حال حاضر سرانه مرتع در کشور 32/1 هکتار و سرانه جهانی آن 82/0 هکتار است.
25 درصد ارزش هر هکتار مرتع مربوط به تولید علوفه و 75 درصد آن مربوط به ارزش‌های زیست محیطی است، همچنین مراتع محل تولید و رشد گیاهان دارویی و صنعتی است. بنابراین حفظ، احیاء، توسعه و بهره‌برداری از مراتع بیش از آنکه از دیدگاه تعلیف دام دارای اهمیت باشد از نظر زیست محیطی ارزشمند است.
حفظ مراتع استان زنجان نیز علاوه بر اینکه از این قاعده مستثنی نیست، به نسبت از اهمیت بالاتری از نظر تنوع گونه های گیاهی برخوردار است که این توجه به حفظ مرتع را دو چندان می کند.
ایرنای مرکز زنجان، بر همین اساس با برگزاری میزگردی با حضور معاون فنی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان، رئیس اداره طبیعی حفاظت محیط زیست استان و فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان به بررسی وضعیت مراتع استان و راهکارهای حفظ و نگهداری و جلوگیری از بیابان زایی آن پرداخت.
** 42 درصد مراتع استان زنجان فقر پوشش گیاهی دارند
معاون فنی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان گفت: مساحت کل زمین با تمامی کاربری های استان زنجان 2 میلیون و 200 هزار هکتار هست، که 1 میلیون و 200 هزار مترمکعب آن مربوط به زمین های منابع طبیعی است.
جلیل سلطان نژاد تصریح کرد: مراتع خوب استان 240 هزار هکتار است، که پوشش بالای 50 درصدی دارند و به طور عمده این مراتع در ارتفاعات طارم، زنجان و ماهنشان واقع شده است.
وی تاکید کرد: مراتع نیمه متراکم که بین 25 تا 50 درصد پوشش گیاهی دارد، حدود 37 درصد است و مراتع فقیر زنجان نیز که پوشش گیاهی پایینی دارد، حدود 42 درصد است.
معاون فنی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان اظهار داشت: 84 تیپ گیاهی مهم در مراتع استان وجود دارد که در هفت گروه عمده و هشت تیپ منفرد شناسایی شده اند.
وی خاطرنشان کرد: بعضی از این گونه ها نادر هستند و با روندی که طی می شود، بسیاری از این گونه ها را از دست خواهیم داد و گیاهان مهاجم جایگزین آنها خواهند شد.
سلطان نژاد گفت: 75 درصد ارزش مراتع زنجان زیست محیطی است و این نشان می دهد اگر مراتع را در بالادست از دست بدهیم، آب های زیر زمینی و سطحی را از دست خواهیم داد، چراکه پوشش گیاهی به عنوان یک سپر، باران را جذب کرده و آن را به صورت چشمه و رودخانه در دسترس انسان قرار می دهد.
معاون فنی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان تاکید کرد: دامداران زنجان سالانه حدود 183 هزار تن علوفه از این مراتع برداشت می کنند و این فقط میزان علوفه به صورت مجاز برداشت می شود و مراتع جوابگوی حدود 640 هزار راس دام است، در حالی که بیش از 2 برابر این ظرفیت، دام وارد مراتع استان می شود.
وی افزود: این در حالی است که سطح وسیعی از زمین های مراتع نیز در راستای توسعه زراعت به زمین های دیم تبدیل شده اند.
سلطان نژاد اظهار داشت: در استان زنجان سالانه در هر هکتار 16 تن خاک بر اثر فرسایش از دست می رود، که این آمار بسیار قابل تامل است.
وی تاکید کرد: باید به این موضوع مهم توجه داشت که تشکیل هر سانتیمتر خاک 300 تا 800 سال زمان نیاز دارد.
سلطان نژاد با اشاره به اهمیت حفظ درختان جنگلی، ادامه داد: 95 هزار هکتار جنگل موجود در سال های گذشته، هم اکنون به طور تقریبی به 75 هزار هکتار رسیده است.
معاون فنی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان گفت: این اداره کل در مجموع حدود یک هزار و 225 هکتار از قبل از انقلاب تا کنون پارک جنگلی ایجاد کرده است.
** آتش سوزی بیشترین انرژی را از یگان حفاظت منابع طبیعی زنجان می گیرد
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان زنجان گفت: بیشترین وقت و انرژی این یگان صرف موضوع آتش سوزی های مراتع می شود.
منصور خسروی تاکید کرد: تخریب و استفاده بهاره و پاییزه از مراتع با توجه به سود اقتصادی بالای آن برای برخی سوء استفاده کنندگان، باعث افزایش اینگونه تصرفات شده است.
وی افزود: در روستا به دلیل مسائل معیشتی زمین های ملی به زراعی تبدیل می شود، لذا باید با تعامل همه جانبه بخش های دولتی و غیر دولتی برنامه ریزی منظمی در این خصوص داشت.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان زنجان ادامه داد: تمام مردم و ارگان ها باید پای کار بیایند و همگان احساس مسئولیت کنند.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان زنجان تاکید کرد: باید فرهنگ سازی در این خصوص از نظام آموزشی آغاز شود و جامعه بپذیرد، که با تصرفات منابع طبیعی، تخریب اراضی و آتش سوزی عمدی باید برخورد همگانی شود، نه اینکه فقط این یگان با نیروی محدود 30 نفری خود از آن محافظت کند.
** گونه های گیاهی موجود در ماهنشان در کل دنیا بی نظیر است
رئیس اداره طبیعی حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: اهمیت بالای زیستگاه های زنجان از آنجایی مشخص می شود که بیشتر محدوده زیستگاه های استان به دوران یخبندان بر می گردد و این یعنی زنجان نیز جزو معدود مکان هایی بود که میلیون ها سال پیش امکان زیست در آن وجود داشت.
رضا رمضانی افزود: استان زنجان در این دوران در واقع باعث شده تا گونه های گیاهی و موجودات زنده زیادی منقرض نشوند و الان هم در این استان گونه ها گیاهی منحصر به فرد زیادی وجود دارد.
وی تاکید: در شهرستان ماهنشان گونه های گیاهی وجود دارد که در هیچ جای دیگر دنیا نظیر ندارد، ولی این گونه ها به شدت با خطر نابودی مواجهند.
رئیس اداره طبیعی حفاظت محیط زیست استان زنجان تصریح کرد: دامداری از جمله گزینه هایی است که می شود در مقابل سایر ارزش های مرتع آن را حذف کرد.
رضا رمضانی تاکید کرد: مراتع و منابع طبیعی ما فوق العاده با ارزش هستند، برای مثال مراتع کار تصفیه آب و هوا را به طور طبیعی انجام می دهند.
وی خاطرنشان کرد: مراتع خدمات اکولوژیک فراوانی دارند و مراتع باعث تعدیل اقلیم و آب و هوا و کنترل کننده تغییرات اقلیمی هستند.
رمضانی اختصاص 30 میلیارد ریال بودجه به محیط زیست را بسیار ناچیز و ناکافی خواند و خاطرنشان کرد:
وقتی صحبت از آب می شود، مراتع تامین کننده آب از نزولات آسمانی هست، اما فقط کمیت آب را تامین نمی کند، بلکه کیفیت آب را نیز تامین می کند، چون مراتع باعث شده آب وارد فیلترهای طبیعی زمینی شود.
رئیس اداره طبیعی حفاظت محیط زیست استان زنجان با اشاره به روند صعودی بیان زایی در استان، گفت: بلایی به سر استان آوردیم که سرعت رشد بیابان زایی را از 22 درصد به 38 درصد رسانده و این عامل هشدار دهنده ای برای ما و آینده استان به شمار می رود.
رمضانی گفت: علت این مسئله نگاه غلط مسئولان و برنامه ریزان است، مسئولانی که مفهوم بهره برداری و توسعه را نمی دانند، برنامه های صحیحی را در این خصوص انجام نخواهند داد.
رئیس اداره طبیعی حفاظت محیط زیست استان زنجان تصریح کرد: نباید همه چیز را گردن مردم انداخت، فرهنگ سازی را باید در میان مسئولان انجام دهیم چراکه قدرت تصمیم گیری آنها بیشتر از مردم عادی است.
رمضانی افزود: طبق آمارها میزان تصرفات قانونی به بهانه های مختلف ازجمله برنامه های عمرانی، زیرساختی و معدنی بسیار بیشتر از تصرفات مردم عادی است.
وی گفت: چند شهرک صنعتی غیر اصولی داریم که از طریق تملک قانونی منابع طبیعی در واقع تصرف شده اند، چند معدن داریم که ارزش اکتشاف در این معادن قابل قیاس با ارزش بالای منابع طبیعی که مورد تخریب و آسیب قرار می گیرد، نیست.
رئیس اداره طبیعی حفاظت محیط زیست استان زنجان ادامه داد: در کشور سدهایی ساخته شده که آبخوان های طبیعی را از بین برده است.
رمضانی افزود: نباید فقط مردم را عامل تخریب این منابع بدانیم چراکه حجم گسترده تخریب ها و سرعت بالای تخریب منابع طبیعی مربوط به مسئولان و تصمیم گیران در این بخش است.
6085/3216
انتهای پیام بیش از 52 درصد از سطح کشور را مراتع تشکیل می‌دهند که بیش از هفت هزار گونه گیاهی در قلمرو آن رشد می‌یابند. در حال حاضر سرانه مرتع در کشور 32/1 هکتار و سرانه جهانی آن 82/0 هکتار است.
25 درصد ارزش هر هکتار مرتع مربوط به تولید علوفه و 75 درصد آن مربوط به ارزش‌های زیست محیطی است، همچنین مراتع محل تولید و رشد گیاهان دارویی و صنعتی است. بنابراین حفظ، احیاء، توسعه و بهره‌برداری از مراتع بیش از آنکه از دیدگاه تعلیف دام دارای اهمیت باشد از نظر زیست محیطی ارزشمند است.
حفظ مراتع استان زنجان نیز علاوه بر اینکه از این قاعده مستثنی نیست، به نسبت از اهمیت بالاتری از نظر تنوع گونه های گیاهی برخوردار است که این توجه به حفظ مرتع را دو چندان می کند.
ایرنای مرکز زنجان، بر همین اساس با برگزاری میزگردی با حضور معاون فنی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان، رئیس اداره طبیعی حفاظت محیط زیست استان و فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان به بررسی وضعیت مراتع استان و راهکارهای حفظ و نگهداری و جلوگیری از بیابان زایی آن پرداخت.
** 42 درصد مراتع استان زنجان فقر پوشش گیاهی دارند
معاون فنی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان گفت: مساحت کل زمین با تمامی کاربری های استان زنجان 2 میلیون و 200 هزار هکتار هست، که 1 میلیون و 200 هزار مترمکعب آن مربوط به زمین های منابع طبیعی است.
جلیل سلطان نژاد تصریح کرد: مراتع خوب استان 240 هزار هکتار است، که پوشش بالای 50 درصدی دارند و به طور عمده این مراتع در ارتفاعات طارم، زنجان و ماهنشان واقع شده است.
وی تاکید کرد: مراتع نیمه متراکم که بین 25 تا 50 درصد پوشش گیاهی دارد، حدود 37 درصد است و مراتع فقیر زنجان نیز که پوشش گیاهی پایینی دارد، حدود 42 درصد است.
معاون فنی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان اظهار داشت: 84 تیپ گیاهی مهم در مراتع استان وجود دارد که در هفت گروه عمده و هشت تیپ منفرد شناسایی شده اند.
وی خاطرنشان کرد: بعضی از این گونه ها نادر هستند و با روندی که طی می شود، بسیاری از این گونه ها را از دست خواهیم داد و گیاهان مهاجم جایگزین آنها خواهند شد.
سلطان نژاد گفت: 75 درصد ارزش مراتع زنجان زیست محیطی است و این نشان می دهد اگر مراتع را در بالادست از دست بدهیم، آب های زیر زمینی و سطحی را از دست خواهیم داد، چراکه پوشش گیاهی به عنوان یک سپر، باران را جذب کرده و آن را به صورت چشمه و رودخانه در دسترس انسان قرار می دهد.
معاون فنی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان تاکید کرد: دامداران زنجان سالانه حدود 183 هزار تن علوفه از این مراتع برداشت می کنند و این فقط میزان علوفه به صورت مجاز برداشت می شود و مراتع جوابگوی حدود 640 هزار راس دام است، در حالی که بیش از 2 برابر این ظرفیت، دام وارد مراتع استان می شود.
وی افزود: این در حالی است که سطح وسیعی از زمین های مراتع نیز در راستای توسعه زراعت به زمین های دیم تبدیل شده اند.
سلطان نژاد اظهار داشت: در استان زنجان سالانه در هر هکتار 16 تن خاک بر اثر فرسایش از دست می رود، که این آمار بسیار قابل تامل است.
وی تاکید کرد: باید به این موضوع مهم توجه داشت که تشکیل هر سانتیمتر خاک 300 تا 800 سال زمان نیاز دارد.
سلطان نژاد با اشاره به اهمیت حفظ درختان جنگلی، ادامه داد: 95 هزار هکتار جنگل موجود در سال های گذشته، هم اکنون به طور تقریبی به 75 هزار هکتار رسیده است.
معاون فنی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان گفت: این اداره کل در مجموع حدود یک هزار و 225 هکتار از قبل از انقلاب تا کنون پارک جنگلی ایجاد کرده است.
** آتش سوزی بیشترین انرژی را از یگان حفاظت منابع طبیعی زنجان می گیرد
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان زنجان گفت: بیشترین وقت و انرژی این یگان صرف موضوع آتش سوزی های مراتع می شود.
منصور خسروی تاکید کرد: تخریب و استفاده بهاره و پاییزه از مراتع با توجه به سود اقتصادی بالای آن برای برخی سوء استفاده کنندگان، باعث افزایش اینگونه تصرفات شده است.
وی افزود: در روستا به دلیل مسائل معیشتی زمین های ملی به زراعی تبدیل می شود، لذا باید با تعامل همه جانبه بخش های دولتی و غیر دولتی برنامه ریزی منظمی در این خصوص داشت.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان زنجان ادامه داد: تمام مردم و ارگان ها باید پای کار بیایند و همگان احساس مسئولیت کنند.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان زنجان تاکید کرد: باید فرهنگ سازی در این خصوص از نظام آموزشی آغاز شود و جامعه بپذیرد، که با تصرفات منابع طبیعی، تخریب اراضی و آتش سوزی عمدی باید برخورد همگانی شود، نه اینکه فقط این یگان با نیروی محدود 30 نفری خود از آن محافظت کند.
** گونه های گیاهی موجود در ماهنشان در کل دنیا بی نظیر است
رئیس اداره طبیعی حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: اهمیت بالای زیستگاه های زنجان از آنجایی مشخص می شود که بیشتر محدوده زیستگاه های استان به دوران یخبندان بر می گردد و این یعنی زنجان نیز جزو معدود مکان هایی بود که میلیون ها سال پیش امکان زیست در آن وجود داشت.
رضا رمضانی افزود: استان زنجان در این دوران در واقع باعث شده تا گونه های گیاهی و موجودات زنده زیادی منقرض نشوند و الان هم در این استان گونه ها گیاهی منحصر به فرد زیادی وجود دارد.
وی تاکید: در شهرستان ماهنشان گونه های گیاهی وجود دارد که در هیچ جای دیگر دنیا نظیر ندارد، ولی این گونه ها به شدت با خطر نابودی مواجهند.
رئیس اداره طبیعی حفاظت محیط زیست استان زنجان تصریح کرد: دامداری از جمله گزینه هایی است که می شود در مقابل سایر ارزش های مرتع آن را حذف کرد.
رضا رمضانی تاکید کرد: مراتع و منابع طبیعی ما فوق العاده با ارزش هستند، برای مثال مراتع کار تصفیه آب و هوا را به طور طبیعی انجام می دهند.
وی خاطرنشان کرد: مراتع خدمات اکولوژیک فراوانی دارند و مراتع باعث تعدیل اقلیم و آب و هوا و کنترل کننده تغییرات اقلیمی هستند.
رمضانی اختصاص 30 میلیارد ریال بودجه به محیط زیست را بسیار ناچیز و ناکافی خواند و خاطرنشان کرد:
وقتی صحبت از آب می شود، مراتع تامین کننده آب از نزولات آسمانی هست، اما فقط کمیت آب را تامین نمی کند، بلکه کیفیت آب را نیز تامین می کند، چون مراتع باعث شده آب وارد فیلترهای طبیعی زمینی شود.
رئیس اداره طبیعی حفاظت محیط زیست استان زنجان با اشاره به روند صعودی بیان زایی در استان، گفت: بلایی به سر استان آوردیم که سرعت رشد بیابان زایی را از 22 درصد به 38 درصد رسانده و این عامل هشدار دهنده ای برای ما و آینده استان به شمار می رود.
رمضانی گفت: علت این مسئله نگاه غلط مسئولان و برنامه ریزان است، مسئولانی که مفهوم بهره برداری و توسعه را نمی دانند، برنامه های صحیحی را در این خصوص انجام نخواهند داد.
رئیس اداره طبیعی حفاظت محیط زیست استان زنجان تصریح کرد: نباید همه چیز را گردن مردم انداخت، فرهنگ سازی را باید در میان مسئولان انجام دهیم چراکه قدرت تصمیم گیری آنها بیشتر از مردم عادی است.
رمضانی افزود: طبق آمارها میزان تصرفات قانونی به بهانه های مختلف ازجمله برنامه های عمرانی، زیرساختی و معدنی بسیار بیشتر از تصرفات مردم عادی است.
وی گفت: چند شهرک صنعتی غیر اصولی داریم که از طریق تملک قانونی منابع طبیعی در واقع تصرف شده اند، چند معدن داریم که ارزش اکتشاف در این معادن قابل قیاس با ارزش بالای منابع طبیعی که مورد تخریب و آسیب قرار می گیرد، نیست.
رئیس اداره طبیعی حفاظت محیط زیست استان زنجان ادامه داد: در کشور سدهایی ساخته شده که آبخوان های طبیعی را از بین برده است.
رمضانی افزود: نباید فقط مردم را عامل تخریب این منابع بدانیم چراکه حجم گسترده تخریب ها و سرعت بالای تخریب منابع طبیعی مربوط به مسئولان و تصمیم گیران در این بخش است.
6085/3216
کپی شد
