پایگاه خبری جماران: یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: ممکن است آمریکا در قبال حمایت از روسیه در موضوع اوکراین، از آن بخواهد که در پرونده هسته‌ای بر ایران فشار بیاورد. خصوصا که روسیه در انتخاب میان آمریکا و ایران، بدون شک به سمت آمریکا خواهد رفت.
رحمان قهرمانپور در گفت‌وگو با خبرنگار جماران، با اشاره به جانبداری ترامپ از روسیه و موضع‌گیری علیه اوکراین، اظهار کرد: این شیوه بیشتر از اینکه استراتژی ترامپ باشد، تاکتیک اوست. معمولاً سبک ترامپ برای حل مسائل این است که ابتدا رقیب خود را تطمیع می‌کند و پس از اینکه او را پای میز مذاکره کشید، حتی اگر نتواند به توافق قابل قبولی دست یابد، همان را هم به عنوان یک توافق بزرگ و تاریخی جلوه می‌دهد.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه ترامپ جزو سیاستمداران پوپولیست است، این توانایی را دارد که یک توافق موقت با روسیه را یک پیروزی بزرگ برای خود نشان دهد، زیرا پایگاه ترامپ در جامعه، نخبه و مطالبه‌گر نیست که از او انتظار پایبندی به تعهدات خود را داشته باشد و همین که ترامپ بتواند تا حدّی به نتیجه برسد، برایشان کافی است و بر همین اساس ترامپ می‌تواند یک توافق متوسط با روسیه را به عنوان یک توافق خوب به پایگاه رأی خودش بفروشد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل افزود: آمریکا پیشنهاد داده که در ۲۰ مارس یعنی آخر اسفند و مصادف با عید پاک مسیحیان، درگیری‌ها در اوکراین متوقف شود و پس از آن روسیه و اوکراین توافق صلح را امضاء کنند که به نظر می‌رسد این پیشنهادی خوش‌بینانه است. در هر صورت این احتمال وجود دارد که درگیری‌ها به طور موقت متوقف شود تا توافق صلح دائمی امضا گردد. البته حفظ این صلح مستلزم استقرار نیروهای حافظ صلح اروپایی در مرز تماس نیروهای اوکراین و روسیه است.
قهرمانپور با بیان اینکه استقرار این نیروها اصلی‌ترین چالش توافق روسیه و اوکراین است، عنوان کرد: در حال حاضر خط تماس نیروهای دو کشور، هزار کیلومتر طول دارد. برای استقرار نیروهای حافظ صلح در چنین طولی، بین ۴۵ هزار تا ۲۰۰ هزار نفر لازم است که خود اوکراینی‌ها روی ۲۰۰ هزار نفر تاکید دارند. این نیروها نیازمند امکانات و پشتیبانی هستند و اگر اتحادیه اروپا این تعداد نیرو را در خط تماس با نیروهای نظامی روسیه متمرکز کند، عملا بخش قابل توجهی از توان عملیاتی خود در بالکان، بالتیک و... را از دست می‌دهد که این به نفع روسیه است. با توجه به اینکه آمریکا نیز اعلام کرده که نمی‌خواهد در خط بین روسیه و اوکراین نیروی نظامی مستقر کند، لذا اکنون بزرگترین چالش طرح صلح ترامپ، نحو حفظ صلح پس از توقف درگیری‌های نظامی بین دو طرف است.
وی با اشاره به تفاوت روایت‌ها در خصوص مذاکره روسیه و آمریکا، بیان کرد: در داخل آمریکا، دموکرات‌ها این روایت را جا انداخته‌اند که ترامپ بیش از حد به روسیه امتیاز داده و به عنوان مثال CNN در حال برجسته‌سازی این روایت است. به نظر من در عمل این گونه نیست، زیرا ترامپ می‌داند که اگر به یک توافق ضعیف و غیرقابل دفاع با روسیه دست یابد، نه‌تنها در داخل با مشکل مواجه می‌شود، بلکه در سطح بین‌المللی نیز ممکن است اروپایی‌ها حمله به سیاست‌های ترامپ را آغاز کنند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به گمانه‌زنی‌ها مبنی بر اینکه احتمالا در ذیل توافق پیشنهادی ترامپ، مناطق دونتسک، لوهانسک، زاپوریژیا و خرسون از اوکراین به روسیه واگذار شود، گفت: این پیشنهاد ترامپ است و به وضوح با منشور سازمان ملل و حقوق بین‌الملل مغایرت دارد و یک بدعت خطرناک در سیاست بین‌الملل محسوب می‌شود، زیرا به قدرت‌های بزرگ این امکان را می‌دهد که با توسل به زور، کشورهای کوچک نزدیک به خود را فتح و اراضی آنان را ضمیمه خاک خودشان کنند.
قهرمانپور اضافه کرد: به علاوه تحقق چنین طرحی، این امکان را به روسیه می‌دهد که بر استان‌های آبخاز و اوستیا که از گرجستان جدا کرده نیز ادعای حاکمیت سرزمینی داشته باشد. با توجه به اینکه قزاقستان، ارمنستان و... نیز با روسیه هم‌مرز اند، اگر آمریکا حاکمیت روسیه بر سرزمین‌های اشغال‌شده اوکراین و شبه‌جزیره کریمه را به رسمیت بشناسد، ممکن است شاهد آغاز دوران موسوم به «بازگشت به عصر قدرت‌های بزرگ» باشیم؛ یعنی یک قدرت بزرگ بدون توجه به حقوق بین‌الملل، می‌تواند هر کاری را که می‌خواهد انجام دهد، مشروط به اینکه با قدرت بزرگ دیگری به توافق برسد. این می‌تواند یک بدعت خطرناک باشد که فعلا اروپایی‌ها در مقابل آن ایستاده‌اند.
وی ادامه داد: البته خود اوکراین مخالفت جدی با این مسأله نداشته است. حتی بسیاری با الحاق چهار استان مذکور از خاک اوکراین به روسیه موافق هستند، زیرا معتقدند در غیر این صورت و چنانچه توافقی نشود، روسیه نصف اوکراین را تصاحب خواهد کرد. اما در پیشنهاد ترامپ، حرفی از به رسمیت شناختن تعلق این استان‌ها و همچنین شبه‌جزیره کریمه به روسیه زده نشده و موضوع را مسکوت گذاشته، زیرا این خلاف منشور سازمان ملل است. بسیاری از موضوعات دیگر نیز در پیشنهاد صلح ترامپ مبهم است. به عنوان مثال، آمریکا اعلام کرده عضویت اوکراین در ناتو منتفی است، اما این کشور می‌تواند عضو اتحادیه اروپا شود. اما مسأله این است که در این صورت اوکراین می‌تواند در ترتیبات نظامی اروپا وارد شود و توان دفاعی خود را تقویت کند. لذا ابهامات زیادی در پیشنهاد صلح ترامپ وجود دارد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به عدم حضور نماینده‌ای از اوکراین در مذاکرات بین آمریکا و روسیه در ریاض، اظهار کرد: بعد از اینکه زلنسکی پیشنهاد آمریکا در خصوص بهره‌برداری از معادن اوکراین را رد کرد و گفت که مجلس باید آن را بپذیرد، آمریکا نماینده خود را به دیدار با زلنسکی فرستاد تا درباره برخی خواسته‌های روسیه با او گفت‌وگو کند. یکی از این خواسته‌ها این است که زلنسکی در انتخاباتی که پس از آتش‌بس برگزار می‌شود، شرکت نکند. لذا حتما تأمین خواسته‌های اوکراین هم مهم است و اگر جنگ طوری پایان یابد که اوکراینی‌ها تحقیر شوند، آنگاه شاهد یک صلح بلندمدت نخواهیم بود و ممکن است پس از مدتی، مجددا آتش جنگ بین روسیه و اوکراین شعله‌ور شود.
قهرمانپور با اشاره به تاثیر بحث‌های مرتبط با جنگ اوکراین بر سرنوشت روابط آمریکا و اروپا، بیان کرد: روابط این دو در شرایط خوبی قرار ندارد، اما در هر صورت اروپا ناگزیر از تداوم اتحاد سیاسی خود با آمریکاست. چون در داخل اروپا اختلافاتی وجود دارد و خصوصا وضعیت سیاسی در آلمان و فرانسه بی‌ثبات است و بریتانیا نیز از اتحادیه اروپا خارج شده، لذا در شرایط فعلی اروپا توان چندانی برای منصرف کردن آمریکا از برنامه خود برای اوکراین ندارد. باید منتظر بود و دید آیا اروپا در آینده می‌تواند از شرایط ضعیف فعلی عبور کرده و بر مشکلات خود غلبه کند یا خیر. شاید آن زمان اروپا بتواند بخشی از خواسته‌های خود در مورد اوکراین را به آمریکا تحمیل کند.
وی همچنین در خصوص تأثیر حل‌وفصل جنگ اوکراین بر ایران، گفت: نحوه حل‌وفصل خیلی مهم است. اگر آمریکا امتیازات قابل توجهی را به روسیه دهد، موقعیت روسیه تقویت می‌شود و ممکن است نقش بزرگتری در خاورمیانه ایفا کند و این می‌تواند به نزدیکی بیشتر ایران و روسیه منجر شود. اما از طرف دیگر هم ممکن است که آمریکا در قبال حمایت از روسیه در موضوع اوکراین، از آن بخواهد که در پرونده هسته‌ای بر ایران فشار بیاورد. خصوصا که روسیه در انتخاب میان آمریکا و ایران، بدون شک به سمت آمریکا خواهد رفت و ممکن است مانند دوران مدودف، رئیس‌جمهور اسبق روسیه، در اعمال فشار بر ایران با آمریکا همراهی کند و باعث صدور قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای امنیت شود. لذا حتما تصمیم‌گیران در ایران باید توافق آمریکا و روسیه بر سر اوکراین را دنبال و تصمیمات لازم را اتخاذ کنند.
