خیزش دوباره مخالفان سوریه بهنظر میرسد همه را در منطقه، بهویژه اسد، غافلگیر کرده است. منابع عربی معتقدند که در زمان پیشروی شورشیان به جنوب، اسد در سفر به مسکو بود تا با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، درباره امکان معاملهای برای مبادله تحریم تسلیحاتی با کاهش تحریمهای آمریکا گفتگو کند.
پایگاه خبری جماران - «قبل از خیزش انفجاری جنگ داخلی سوریه در هفته گذشته، دولت جو بایدن و متحدان عربی ایالات متحده در منطقه بهطور محرمانه در حال بررسی توافقی با دمشق بودند که بر اساس آن، ارسال تسلیحات ایرانی به گروه شبهنظامی حزبالله متوقف شود. در مقابل، ایالات متحده برخی از تحریمهای خود علیه سوریه را کاهش دهد.»
دیوید ایگناتیوس، ستون نویس واشنگتن پست با این مقدمه می نویسد: به نظر می رسد این تماسهای پشتپرده که در هفتههای اخیر از طریق کشورهای میانهروی خلیج فارس انجام شده بود، به دلیل حمله غیرمنتظره مخالفان سوری و تصرف حلب، دومین شهر بزرگ سوریه، در آخر هفته گذشته مختل شده باشد. اگرچه این تلاش دیپلماتیک در حال حاضر به بنبست رسیده اما نشاندهنده تغییرات شگفتآور در خاورمیانه پس از حملات اسرائیل به حزبالله، حماس و دیگر نیروهای مورد حمایت ایران است.
جیک سالیوان ، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، روز یکشنبه در مصاحبهای با سیانان اعلام کرد که ایالات متحده نگرانیهای جدی درباره مخالفان سوریه دارد، که بزرگترین گروه آنها شاخهای از القاعده به نام هیئت تحریر الشام (HTS) است. او افزود: «در عین حال، البته ما از اینکه دولت اسد، که توسط روسیه، ایران و حزبالله حمایت میشود، تحت فشار قرار گرفته است، ناراحت نمیشویم.»
کشورهای میانهروی عربی در منطقه در پی شکست حزبالله توسط عملیات اسرائیل در لبنان، سوریه را ترغیب میکردند تا از ایران فاصله بگیرد. آنها امیدوار بودند که بشار اسد، رئیسجمهور سوریه، از سلطه ایران خسته شده و آماده جدایی باشد البته اگر واشنگتن تحریمهای خود را کاهش دهد. این تحریمها داراییهای بینالمللی اسد و دیگر مقامات را مسدود کرده و سرمایهگذاری و تجارت با سوریه را محدود میکند. اما با تجدید تهدید مخالفان، به نظر میرسد که اسد بیش از هر زمان دیگری به ایران نیاز دارد.
جیمز جفری، دیپلماتی که از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ بهعنوان نماینده ویژه ایالات متحده در امور سوریه فعالیت میکرد، معتقد است که انچه در سوریه در حال وقوع است از دست رفتن جبهه دیگری از نیروهای نیابتی ایران است. او افزود که رژیم بشار اسد، ایران و ترکیه همه از پیشروی شورشیان غافلگیر شدهاند.
توافق سوریه برای جلوگیری از ارسال تسلیحات به حزبالله در لبنان میتوانست آتشبس میان این گروه و اسرائیل، که هفته گذشته با میانجیگری ایالات متحده حاصل شد، را تقویت کند. در صورت محرومیت حزبالله از تسلیحات ایرانی جدید، تهدید آن برای اسرائیل بهطور قابلتوجهی کاهش مییافت. خیزش دوباره مخالفان سوریه بهنظر میرسد همه را در منطقه، بهویژه اسد، غافلگیر کرده است. منابع عربی معتقدند که در زمان پیشروی شورشیان به جنوب، اسد در سفر به مسکو بود تا با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، درباره امکان معاملهای برای مبادله تحریم تسلیحاتی با کاهش تحریمهای آمریکا گفتگو کند.
بهگفته رسانههای عربی، شاید افزایش بمباران پایگاههای مخالفان در ادلب، در نزدیکی مرز ترکیه، جرقه حمله شورشیان را زده باشد. مخالفان این عملیات را «بازدارندگی تجاوز» نامیدند. با پیشروی شورشیان به سمت جنوب، ارتش سوریه سقوط کرد و حمله بهسرعت گسترش یافت تا اینکه به حلب رسید.
اولین پیشنهادی که میانجیگران عربی به اسد ارائه دادند این بود که حزبالله را بهطور کامل از سوریه اخراج کند، اما اسد از آن امتناع کرد. به همین دلیل، واسطهها درخواست کردند که سوریه در مسدود کردن تسلیحات ایرانی همکاری کند. جزئیات چگونگی کاهش تحریمهای سوریه توسط ایالات متحده، که بیشتر آنها در سال ۲۰۱۱ اعمال شدند، از سوی منابع آمریکایی و عربی تشریح نشده است. بهنظر میرسید دولت اسد در سالهای اخیر در حال بازیابی تعادل خود بود. اما این ثبات شکننده، وابسته به قدرت نظامی روسیه، ایران و حزبالله بود. این حمایتها نتوانستند جلوی تصرف حلب توسط شورشیان را بگیرند و اکنون اسد با یک حمله خونین برای بازپسگیری شهر مواجه است. این امر بهطور غمانگیزی از ویژگیهای خاورمیانه است که بهمحض پایان یک جنگ، جنگ دیگری آغاز میشود.