نشنال اینترست: پشت پرده افزایش محبوبیت ایران در اردن چیست؟/ مردم سنی اردن شعار می دهند: لبیک یا نصرالله

پایگاه خبری جماران: مردم اردن هفته گذشته در پایتخت این کشور امان راهپیمایی کردند و پرتره هایی از حسن نصرالله دبیرکل فقید حزب الله در دست داشتند. خیابان ها با شعارهای «لبیک یا نصرالله» طنین انداز شد، یک شعار عمدتا متعلق به شیعه که به ندرت در اردن شنیده می شود، که تقریباً کاملاً سنی است.

نشنال اینترست در این باره نوشت: از 7 اکتبر، نه تنها حمایت از حماس، بلکه از دیگر گروه‌های درون به اصطلاح «محور مقاومت» به رهبری تهران نیز در حال افزایش است. این روند تنها به مشکلات پادشاه اردن، عبدالله دوم می‌افزاید، زیرا توجیه همسویی‌اش با واشنگتن برای مردمی که هم از رکود اقتصادی و هم از حمایت آمریکا از اسرائیل رنجیده‌اند، سخت‌تر می‌شود.

بیش از نیمی از جمعیت اردن - شاید به اندازه 65 درصد - فلسطینی تبار هستند. نرخ بیکاری در این کشور اکنون 21 درصد است. همدردی مردم با فلسطینی ها همیشه مشهود بوده، اما اکنون این همدردی بیشتر شکل حمایت از حماس را به خود گرفته است. در تظاهرات از طرف فلسطینی ها، راهپیمایان شعار می دهند: «یحیی سنوار و ارتش ما ارتش آزادگان است»، «ما سربازان شما هستیم ای سنوار»

در یک نمونه، تظاهرکنندگان مراسم نمادین تشییع جنازه برای اسماعیل هنیه، رهبر حماس که با بمب اسرائیل در تهران کشته شد (به شهادت رسید)، برگزار کردند.

جبهه اقدام اسلامی (IAF) که بیشترین کرسی ها را در انتخابات پارلمانی ماه گذشته به دست آورد، برای رادیکال کردن مردم تلاش کرده است. این جبهه  بازوی سیاسی اخوان المسلمین است، سازمانی که حماس نیز از آن منشعب شد. ایران در این زمینه نقش بسیار ظریفی بر عهده داشته است.

دولت اردن از 7 اکتبر با انتقاد مداوم از اسرائیل و در عین حال اقدامات اندکی که ممکن است به مخالفت با واشنگتن یا تل آویو تعبیر شود ، به دنبال متعادل کردن سیاست خارجی و چالش های داخلی خود بوده است.

حملات موشکی ایران به اسرائیل در ماه آوریل و اوایل این ماه باعث شد تا عمل متعادل کننده اردن دشوارتر شود زیرا واشنگتن انتظار داشت اردن نقش تعیین شده خود را در شبکه پدافند هوایی تحت رهبری ایالات متحده ایفا کند، که اینطور هم شد.

ایران و نیروهای نیابتی آن با نشان دادن فعالیت‌های نظامی خود به عنوان بخشی از مأموریت بزرگ‌تر برای مقابله با اسرائیل و آزادی فلسطینیان، به معکوس کردن احساسات منفی نسبت به تهران و شرکای آن در منطقه که کمتر از یک دهه پیش غالب بود، کمک کردند. یک نظرسنجی که توسط موسسه واشنگتن در سال 2015 انجام شد، نشان داد که اردنی‌ها دیدگاه‌های منفی زیادی نسبت به همه بازیگران کلیدی در جنگ داخلی سوریه، به‌ویژه نیروهای نیابتی ایران دارند. زمانی که از اردنی ها خواسته شد اقدامات این بازیگران را ارزیابی کنند، 91 درصد اردنی ها دولت سوریه را منفی ارزیابی کردند، در حالی که حزب الله 86 درصد امتیاز منفی دریافت کرد.

احساسات مثبت نسبت به حماس پس از 7 اکتبر تشدید شد، اگرچه در اردن سابقه طولانی دارد. هنگامی که حزب الله در 8 اکتبر برای همبستگی با حماس وارد درگیری شد، محبوبیت آن در اردن به ویژه در میان فلسطینی تبار شروع به افزایش کرد. مرگ نصرالله منجر به افزایش قابل توجه دیگری در حمایت از جریان مقاومت شد. جبهه اقدام اسلامی در اردن تاثیر بسیاری در تغییر نظرسنجی های جمعیت مدنظر داشته است.

پیش از این، این حزب اغلب از ایران و نیروهای نیابتی آن به خاطر اقدام هایشان در سوریه انتقاد کرده بود. در بیانیه ای که این حزب در سال 2012 منتشر کرد، اعلام کرد که «هر گونه فعالیت یا رویدادی را که توسط دولت ایران سازماندهی شده است، چه در اردن از طریق سفارتخانه های خود و چه در شهرهای ایران، تحریم می کند تا اعتراضی علیه موضع ایران در حمایت از رژیم سوریه در برابر انقلاب سوریه باشد. البته این بیانیه دیگر نشان دهنده سیاست جبهه اقدام اسلامی نیست، زیرا رهبری آن در مراسم تشییع جنازه هنیه در تهران شرکت کرد.

نویسنده این گزارش در ادامه ادعا کرده است که گروه های نیابتی مورد حمایت تهران از اردن به عنوان کریدور برای انتقال سلاح از سوریه و عراق به کرانه باختری استفاده می‌کردند و مقامات این کشور در ماه‌های مارس و ژوئن برخی از این کانال های انتقال سلاح را منهدم کرده اند. علاوه بر این، کتائب حزب الله، یک شبه نظامی شیعه مورد حمایت ایران در عراق، تهدید کرده است که 12000 اردنی را برای حمله به اسرائیل مسلح خواهد کرد. زمانی، این نوع اقدامات ممکن بود واکنش منفی اردنی ها را به دنبال داشته باشد  که از مداخله ایران ناراحت بودند. اما دیگر نه.

هدف ایران افزایش نفوذ خود در اردن با معرفی خود به عنوان قهرمان آرمان فلسطین است. جمعیت اردن همراه با مرز طولانی این کشور با اسرائیل، می تواند اردن را به سکوی پرتاب احتمالی برای حملات علیه اسرائیل تبدیل کند. در حالی که اسرائیل از این تهدید آگاه است با مقامات اردنی برای کاهش آن همکاری می کند مانند رهگیری هواپیماهای بدون سرنشین از عراق که وارد حریم هوایی اردن می شوند.