یک کارشناس سیاست خارجی: واکنش اروپا به مقاله رییس جمهور مثبت خواهد بود/ پیام پزشکیان به همسایگان عربی نقش آنها را در مذاکرات هسته ای احتمالی آینده همدلانه خواهد کرد

پایگاه خبری جماران: دو پیام رییس جمهور در حوزه سیاست خارجی که در دو رسانه معتبر جهانی به شکل مقاله منتشر شد جزو اولین اقدامات پزشکیان در عرصه سیاست خارجی است که با واکنش هایی در  سطح جهان و در داخل مواجه شده است.

سیدعلی حسینی که یک کارشناس سیاست خارجی است معتقد است این دو نامه موفقیت آمیز بوده و با واکنش های مثبت زیادی در خارج از کشور مواجه شده است. او محتوای این نامه ها را هوشمندانه توصیف می کند و این که می تواند آثار مهمی در روابط ایران با کشورهای عربی و اروپایی داشته باشد. 

مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با سیدعلی حسینی را در ادامه می خوانید:

همان طور که می دانید رییس جمهور منتخب کشورمان دو پیام یکی به کشورهای عربی و یکی به اروپایی ها داده است که در قالب مقاله در رسانه ها منتشر شده اند. این حرکت رییس جمهور را چطور ارزیابی می کنید؟

درباره نامه ای که به کشورهای عربی داده شد، اطلاعاتی که به من از طریق دوستانم در کشورهای عربی واصل شده است نشان می دهد که این پیام از چند جهت موجب شگفتی محافل سیاسی و رسانه ای جهان عرب شده است و تحلیل های متعددی درباره آن انجام می شود 

می توانید توضیح دهید که چگونه این پیام شگفتی داشته است؟

اولین شگفتی درباره سرعت انتشار این پیام بود. به عبارتی این پیام تنها 4 روز بعد از اعلام رسمی نتایج انتخابات ریاست جمهوری تهیه و در اختیار «الاخبار العربی» که یکی از رسانه های معتبر عربی است قرار داده شده است و این باعث تعجب تحلیلگران عرب شده است. 

نکته دیگر این است که در این پیام دکتر پزشکیان ضمن تاکید بر حفظ موضع اقتدار و عزت ایران، مسائل و مشکلات فیمابین ایران و کشورهای عربی را به خوبی موشکافی کرده است و می تواند آغازگر تنش زدایی بین ایران و کشورهای عربی باشد. 

این کار چه تاثیری در دیپلماسی ما خواهد داشت؟ 

حسن این کار در این است که در صورت توافق احتمالی ایران با طرف‌های مذاکره در پرونده هسته ای، اعراب با ما رفتار همدلانه ای خواهند داشت و تبدیل به مانعی در برابر توافقات نخواهند شد. 

زمانی که ایران در حال مذاکره با 5+1 در موضوع هسته ای بود تصور این بود که کشورهای عربی و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس تابع آمریکا هستند و وقتی ما با آمریکا و اروپا توافق کنیم اینها هم مشکلی ایجاد نخواهند کرد. اما در هنگام مذاکرات و بعد از آن متوجه شدیم که اینها دیگر آن کشورهای تابع که فکر می کردیم، نیستند و برای خود جایگاهی یافته اند و به سبب لابی هایی که فراهم کرده اند و سرمایه گذاری های کلان در کشورهای غربی و آمریکا نفوذ و قدرتی دارند و چه بسا یکی از عوامل کندی مذاکرات بودند. 

عربستان و کشورهای عربی چگونه در سیاست آمریکا و اروپا تاثیر می گذارند؟

هم اکنون عربستان سعودی نزدیک به 750 میلیارد دلار در آمریکا سرمایه گذاری کرده است و این اهرم فشاری برای اعمال نفوذ در سیاست های آمریکاست و وجود همکاری های گسترده شرکت های نفتی  عربی – آمریکایی هم یکی دیگر از اهرم های نفوذ اعراب در سیاست آمریکاست. حتی جالب است که عربستان امروز خریدهای تسلیحاتی و نظامی اش هم با اهدافی دیپلماتیک انجام می شود.

حتی اخیرا سعودی غرب را در مورد مصادره سرمایه های روسیه تهدید کرد که موضوع شگفت آفرینی در سیاست های سعودی با غرب است،  ما در دیپلماسی خود به این تغییرات در جهان عرب توجه نکردیم. حالا حسن این نامه و این پیام دکتر پزشکیان در این است که در صورت شروع مذاکرات احتمالی در آینده می توان نقش مخرب اعراب در مذاکرات را کاهش دهد و یا حذف کرد. 

پیام رییس جمهور منتخب به اروپایی ها که اخیرا منتشر شد را چگونه ارزیابی می کنید؟

در خصوص پیام دیروز به اروپایی ها هم به نظر من این پیام خیلی هوشمندانه بود. پزشکیان  ابتدا پیام خود را معطوف به روسیه و چین کرد و متذکر شد که رابطه با دو کشوردیرینه و راهبردی است و ما هیچ وقت به این روابط پشت نخواهیم کرد و اینها را محکم مطرح کرد از سوی دیگر هم با عزت مندی کامل به غربی ها متذکر شد که در برجام بدعهدی کرده اند و یک طرفه از برجام خارج شده اند و اروپا هم اکه قول داده بودند دوازده قدام جبرانی انجام می دهند هیچ حرکت مثبتی نکرده اند.

بعد از این بخش از پیام، تاکید کرد که درهای مذاکره باز است و ایران آماده مذاکره و رسیدن به توافق مناسب است. این پیام هنوز با واکنشی از سوی دولت های اروپایی رو به رو نبوده است، اما حدس می زنم که واکنش ها مثبت خواهد بود. 

در این پیام، رییس جمهور اولویت های ایران در سیاست خارجی در مورد همسایگان و لزوم تداوم مناسبات با کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین  را مورد تاکید قرار می دهد و مواضع اصولی دهه های گذشته ایران را نشان می دهد و معلوم می کند که پزشکیان به دنبال تداوم راهبردهای اصولی ایران است و من فکر می کنم این پیام در زمان مناسب برای کشورهایی که منتظر عکس العمل ایران بودند، منتشر شد. 

با توجه به نگاه غربی ها به نقش و تاثیر دولت منتخب بر سیاست خارجی آیا آنها حاضر به مذاکره با ایران خواهند شد؟

البته حرکت هایی در داخل انجام می شود که اینها هم نوید مثبتی دارد. مثلا فیلمی که چند شب قبل از جلسه رهبری منتشر شد که نشان می داد دکتر پزشکیان با مقام معظم رهبری از یک در وارد حسینیه امام خمینی می شوند، حاوی پیام مهمی از اتحاد و همدلی بود و برداشت داخل و خارج این است که او مورد قبول و نظر رهبری است.

این فیلم این نگرش که در ایران دو صدایی است را تضعیف می کند و این نگرش را تقویت می کند که در ایران یک صدا بیشتر وجود ندارد آمریکایی ها به انتخابات ما بی اعتنا بودند و تصورشان  این بود که سیاست ایران درجایی دیگر تعیین می شود و رییس جمهور کاره ای نیست، اما این فیلم این تصور را به چالش کشید.