سبحانی، سفیر اسبق ایران در لبنان: سیدحسن نصرالله در دیدار خداحافظی با خاتمی از تقویت رابطه ایران و حزب الله لبنان قدردانی کرد/ تقویت محور مقاومت، موضع ثابت جمهوری اسلامی ایران است/ نگاه دولت پزشکیان به محور مقاومت با رویکرد محافظه کاران تندرو متفاوت است

پایگاه خبری جماران، سارا معصومی: «جمهوری اسلامی ایران همواره پشتیبان مقاومت مردم منطقه در مقابل رژیم نامشروع صهیونیستی بوده است. حمایت از مقاومت ریشه در سیاست‌های اصولی نظام جمهوری اسلامی ایران، آرمان‌های امام راحل(ره) و رهنمودهای مقام معظم رهبری دام‌ظله العالی داشته و با قدرت تداوم خواهد داشت. اطمینان دارم جنبش‌های مقاومت در منطقه اجازه نخواهند داد این رژیم به سیاست‌های جنگ‌افروزانه و جنایتکارانه خود علیه مردم مظلوم فلسطین و دیگر ملت‌های منطقه ادامه دهد.» این جملات بخشی از پاسخ مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم به پیام تبریک سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان به مناسبت پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری اخیر ایران است.

پیش از انتشار این پیام و پس از مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، فضاسازی های هدفمندی از سوی برخی رقبای پزشکیان در این کمپین انتخاباتی مبنی بر تضعیف روابط ایران با محور مقاومت در صورت پیروزی کاندید اصلاح طلبان مطرح شده بود، اتهامی که مسبوق به سابقه است و در دوره های ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی و حسن روحانی نیز از سوی عده ای بدون ارائه سند معتبر در تایید این ادعاها منتشر شده بود.  با محمدعلی سبحانی سفیر پیشین ایران در لبنان، اردن و قطر و مدیرکل خاورمیانه وزارت خارجه در دولت اصلاحات در این باره گفت و گوی کوتاهی داشتیم.

قدردانی سیدحسن نصرالله از سیدمحمد خاتمی

محمد علی سبحانی با اشاره به اینکه سخنانی از این جنس که دولت های برآمده از طیف اصلاحات، نسبت به محور مقاومت بی توجه هستند مسبوق به سابقه است، می گوید: من شخصا دولت مسعود پزشکیان را شبیه ترین به  دولت سید محمد خاتمی می دانم و  در دولت سید محمد خاتمی هم برخی چنین ادعاهایی را مطرح می  کردند. اما در عمل به گونه ای شد که روزی که سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان برای خداحافظی با آقای خاتمی به تهران آمد چه در دیدار با ایشان و چه در دیدار با رهبری سخنان قابل توجهی را درباره وضعیت رابطه جمهوری اسلامی ایران با حزب الله لبنان در آن هشت سال گفت.  من در آن جلسه حضور داشتم. سیدحسن نصرالله خطاب به رئیس جمهور  وقت ایران گفت، «ابتدا که شما به عنوان رئیس جمهور ایران انتخاب شدید پرسش ها و شاید ابهام هایی برای ما ایجاد شده بود، اما اکنون که هشت سال از رابطه ما با دولت شما می گذرد می توانم بگویم که در دولت شما بسیار بیش از توقعی که داشتیم از این رابطه بهره برده ایم و مورد حمایت قرار گرفتیم.»

برخی محور مقاومت را بهانه سنگ  اندازی در مسیر دولت جدید می کنند

به اعتقاد من امروز نیز طرح این اتهام ها و شائبه ها، سنگ  اندازی از پیش در مسیر دولت مسعود پزشکیان است؛ دولتی که امید و روشنایی را به جامعه بازگردانده و سایه تاریکی را که مردم نگران تسلط آن بر ایران در صورت پیروزی رقیب بودند، دور کرده است. نکته دوم این است که سیاست هایی که دولت های عقلگرا، مردمی و اصلاح طلب مانند دولت پزشکیان اتخاذ خواهند کرد، می تواند شبیه سیاست های انتخاب و اتخاذ شده از سوی دولت های محافظه کار تندرو بخصوص گروه رقیب رئیس جمهور منتخب در این دور از انتخابات نباشد. اما من به شما اعتماد می  دهم که پس از  این دوره، دبیرکل حزب الله لبنان همان سخنانی را درباره همکاری با تهران تکرار کند که در دیدار خداحافظی با آقای خاتمی بیان کرد.

سیاست دولت پزشکیان، تقویت همه جانبه اعضای محور مقاومت خواهد بود

سبحانی در پاسخ به این سوال که تفاوت های احتمالی میان سیاست های این دو دولت متفاوت چه خواهد بود، می گوید: شاید پیش بینی این تفاوت ها از اکنون آسان نباشد، اما از مقایسه سیاست های اتخاذ شده در دولت احمدی نژاد و خاتمی نسبت به محور مقاومت و گروه های مقاومت در فلسطین و لبنان می توانیم به سرنخ هایی دست پیدا کنیم. در این نکته شکی وجود ندارد که گروه های حاضر در محور مقاومت متحدان و دوستان ایران هستند و در دولت هایی نظیر دولت آقای خاتمی هدف و ایده آل این بوده که این گروه ها بتوانند از ظرفیت های داخلی موجود در کشورهایشان استفاده بیشتر و بهینه داشته باشند.

وی یادآور شد: در پایان کار دولت خاتمی، حزب الله لبنان به مراتب وضعیت بهتری در داخل لبنان نسبت به پیش از دولت اصلاحات داشت. محبوبیت این گروه در داخل لبنان افزایش پیدا کرده بود و ادغام خوبی هم در ساختار سیاسی داخلی لبنان داشت.  شما می  توانید این نیرو(محور مقاومت) را مقابل تیر قرار دهید و یا به  این نیرو نه فقط در زمینه به اصطلاح تقویت توان نظامی آنها بلکه در زمینه تقویت توان سیاسی و بین المللی کمک کنید. متاسفانه در دوره برخی دولت ها در ایران علیرغم شعارهایی که داده می شد اما جایگاه سیاسی و بین المللی گروه های حاضر در محور مقاومت تضعیف شده بود.

حمایت از مقاومت جزئی از سیاست خارجی مسعود پزشکیان خواهد  بود

مدیرکل خاورمیانه وزارت خارجه در دولت اصلاحات در ادامه گفت: بسیار تاسف بار است که تا پیش از 7 اکتبر اسرائیل توانسته بود خود را به عنوان بازیگری قابل مذاکره در میان کشورهای عربی نشان داده و روند عادی سازی رابطه با تعداد زیادی از این کشورها را پیش ببرد . این در حالی است که اسرائیل بی وقفه حتی پیش از 7 اکتبر هم به سرکوب فلسطینی ها پرداخته بود.

وی گفت: حمایت از مقاومت جزئی از سیاست خارجی مسعود پزشکیان خواهد بود، اما شیوه های حمایت از مقاومت این است که نه فقط در حوزه توانمندی نظامی بلکه در سطوح سیاسی در داخل کشورهایشان و در سطوح  منطقه ای و فرامنطقه ای از جایگاه مناسبی برخوردار باشند. به عنوان مثال در زمان دولت اصلاحات، در نتیجه همین سیاست های چند جانبه جمهوری اسلامی ایران در راستای ترفیع جایگاه بین المللی حزب الله لبنان بود که دبیرکل وقت سازمان ملل در جریان سفر به لبنان از دبیرکل حزب الله درخواست ملاقات می کند. همزمان شما یک مورد پیدا نمی کنید که در دوره اصلاحات، امری به حزب الله لبنان از سوی ایران تحمیل شده باشد و یا از مواضع خود عقب نشینی کرده باشند.  امروز نیز می توان سیاست متوازنی را در این پرونده اتخاذ و اجرایی کرد که هم نیازهای ایران در حوزه سیاست خارجی در تعامل با سایر بازیگران را تامین و هم به قدرتمند تر شدن بیشتر گروه های مقاومت در حوزه های مختلف نظامی و سیاسی کمک کند. این گروه های مقاومت می توانند و باید نقشی تاثیرگذار در برقراری صلح و ثبات منطقه ای ایفا کنند به گونه ای که اسرائیل و متحدان غربی او نتوانند این گروه ها را برهم زننده صلح و ثبات منطقه ای معرفی کنند. وضعیت سیاسی گروه های مقاومت باید به گونه ای باشد که کشورهای عربی به جای تعامل با اسرائیل با گروه های مقاومت در تماس و تعامل مدام باشند.  

پاسخ پزشکیان سناریوها بدخواهان را  بر هم زد

سفیر پیشین ایران در لبنان با اشاره به اینکه  پیام رئیس جمهور منتخب به حزب الله لبنان اقدامی درست و برهم زننده برخی سناریوها برای پیشگویی نادرست از رابطه دولت چهاردهم با محور مقاومت بود، گفت: اگر در وزارت خارجه دولت چهاردهم، چهره های همفکر با محمدجواد ظریف با رویکرد واقع بینانه و عقلگرایی در سیاست خارجی حضور داشته باشند قطعا گام  های مفید و سازنده ای را در راستای تعمیق و توسعه رابطه با گروههای حاضر در محور مقاومت و کمک به تقویت جایگاه سیاسی آنها  برمی دارند.

وی یادآور شد: نباید فراموش کنیم که در جریان سفر سیدمحمد خاتمی به لبنان 18 طایفه لبنانی در حالی که پرچم های خود را حمل می کردند استقبال بی نظیری را از رئیس جمهور وقت ایران به عمل آوردند. اما پس از آن دوره شاهد بودیم که هنگام سفر محمود احمدی نژاد به لبنان به دلیل سیاست های نادرست و یک طرفه ای که در آن دوره از سوی دولت ایران در قبال محور مقاومت پیگیری شده بود، استقبال از رئیس جمهور وقت محدود بود به طایفه های شیعه و سایر گروه ها و طایفه ها در این مراسم  حاضر نشدند. امروز  نیز جمهوری اسلامی ایران میتواند با اتخاذ و اجرایی کردن سیاست های صحیح و چند بعدی به افزایش وحدت ملی در لبنان و قدرت سیاسی حزب الله لبنان کمک شایانی کند.

ایران باید ابتکارهای جدید روی میز بگذارد

محمدعلی سبحانی در پاسخ  به پرسشی درباره ثابت ماندن یا احتمال تغییر روش ایران در قبال جنگ غزه در سایه دولت چهاردهم گفت:  سیاست ثابت جمهوری اسلامی ایران در قبال مسأله فلسطین این است که به مردم فلسطین ظلم بسیاری شده و حمایت از آنها یک امر ضروری و واجب برای همه بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای است. در دوره ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی شاهد بودیم که کشورهای عربی منطقه به شمول عربستان سعودی هم در  این اصل با ایران همصدا بوده و از مقاومت مردم فلسطین در برابر اشغالگری و تجاوز اسرائیل حمایت می کردند.

وی افزود: درباره مذاکرات جاری در پرونده فلسطین برای برقراری آتش بس هم باید گفت که اساسا مذاکره برای حل مشکل صورت می گیرد و جمهوری اسلامی ایران باید به گونه ای رفتار کند که در این روند مذاکراتی هم حضور فعال داشته باشد. من زمانی که در لبنان سفیر بودم مشکلی در لبنان پیش آمد و آقای کمال خرازی به عنوان وزیر خارجه وقت ایران با کوفی عنان دبیر کل وقت سازمان ملل در محل سفارت ایران در بیروت دیدار و رایزنی کرده و مشکلات پیش آمده در جنوب لبنان را که می توانست جرقه جنگ بزرگی را بزند حل کردند.

سبحانی با توصیه به اینکه «دولت چهاردهم باید سیاست خارجی پویا و دارای ابتکار را برای کمک به برقراری و تثبیت آتش بس در غزه به کار گیرد»، تصریح کرد: آیا اکنون سیاست خارجی ایران در سطح منطقه ای و بین المللی چنین ابتکارهایی را روی میز گذاشته است؟! سیاست خارجی یکطرفه و تک بعدی ما را به نتیجه ای که باید نمی رساند. سیاست خارجی زمانی به بار مینشیند که شما همزمان با توجه به ضرورت دفاع همه جانبه از مظلوم ، فرصت حضور در صحنه های بین المللی و ارائه ابتکار را از دست ندهید.

میدان و دیپلماسی، بازو های قدرتمند در دفاع از منافع ملی ایران

سفیر پیشین ایران در اردن و قطر در پاسخ به پرسشی درباره برخی نگرانی ها پیرامون عدم هماهنگی میدان و دیپلماسی در دولت چهاردهم گفت: این نکته را با قطعیت می توانم بگویم که دولت مسعود پزشکیان به دنبال اختلاف و افتراق افکنی نیست، بلکه به دنبال کاستن از برخی شکاف های موجود داخلی هم هست. این شکاف ها زمانی به وجود می آیند که یک طرف احساس می کند که به حوزه اختیارات او تعرض شده است. به نظر من در سیاست خارجی مدنظر دولت پزشکیان، میدان و دیپلماسی هرکدام کار خود را انجام خواهند داد. هر کدام از این دو یک بازوی قدرتمند برای دفاع از منافع ملی و همزمان دفاع از مظلوم هستند.

باید از حاشیه ها درباره اختلاف  میدان و دیپلماسی عبور کرد

سبحانی با اشاره به اینکه اسرائیل به هیچ عنوان دوست ندارد دولتی اصلاح طلب و عقل گرا در سیاست خارجی در ایران به روی کار بیاید، افزود: چنین دولتی می تواند اسرائیل را منزوی کند. زمانی که شما بتوانید با بازیگران متعدد و متنوع منطقه ای و فرامنطقه ای گفت و گو کرده و رابطه ای منطقی با آنها داشته باشید، این اسرائیل خواهد بود که منزوی می شود. جمهوری اسلامی ایران باید با اتخاذ سیاست های درست و حساب شده اسرائیل را در گوشه رینگ قرار دهد و مانع از به نتیجه رسیدن برنامه اسرائیل در ترویج ایران هراسی میان کشورهای عربی و بخصوص همسایگان ایران شود.

وی در پایان گفت: در مقطع فعلی موفقیت جمهوری اسلامی ایران در حوزه سیاست خارجی منوط و وابسته به این است که هر کدام از نهادهای مسئول و مرتبط با مسائل سیاست خارجی، به جای دخالت در کار یکدیگر و ایجاد اختلاف و شکاف به هماهنگی حداکثری روی آورند. وقت آن فرا رسیده که با درایت و تدبیر  نهادهای فعال در سیاست خارجی و در راستای تامین منافع ملی، سیاستی اتخاذ شود که حاشیه های بعضا پررنگ شده درباره وجود اختلاف میان میدان و دیپلماسی، جمع شود.