سید رفعت حسین، کارشناس مسائل امنیتی مستقر در اسلام آباد، می گوید که گفتگو برای بازگرداندن اعتماد دو کشور به یکدیگر ضروری است. او به الجزیره گفت: گفتوگوها باید بین دو کشور انجام شود و میتواند در سطح نظامی یا غیرنظامی باشد.
به گزارش جماران، سایت الجزیره در گزارشی درباره تنش میان ایران و پاکستان می نویسد: پاکستان و ایران پس از حملات نظامی به خاک یکدیگر توافق کردهاند تنشها را کاهش دهند، اما این اپیزود نشان دهنده عدم اعتماد بین همسایگان است که حتی پس از فروکش کردن موشکها و اتهامات همچنان روابط دوجانبه را تحت الشعاع قرار خواهد داد.
جلیل عباس جیلانی، وزیر امور خارجه پاکستان عصر جمعه با حسین امیرعبداللهیان همتای ایرانی خود گفتوگو کرد. وزرای خارجه دو کشور توافق کردند که همکاری در سطح کاری و هماهنگی نزدیک در زمینه مبارزه با تروریسم و سایر جنبه های نگرانی متقابل باید تقویت شود. در بیانیه وزارت خارجه پاکستان آمده است: آنها همچنین توافق کردند که تنش را کاهش دهند.
اواخر روز سهشنبه، ایران حملات موشکی و پهپادی را در ایالت بلوچستان پاکستان انجام داد که منجر به کشته شدن حداقل دو کودک و زخمی شدن سه نفر شد. تهران می گوید در این تهاجم نادر مرزی، جیش العدل، یک گروه مسلح متهم به حملات در داخل خاک ایران در سیستان و بلوچستان را هدف قرار داده است.
در کمتر از 48 ساعت، پاکستان با حملات نظامی «دقیق» پاسخ داد که منجر به کشته شدن حداقل 9 نفر از جمله چهار کودک و سه زن شد. گزارشهای رسانههای ایران به نقل از مقامات دولتی گفتهاند که کشتهشدگان «غیرایرانی» بودهاند و به این معناست که میتوانستند اتباع پاکستان باشند.
تبادل آتش میان دو کشور تهدیدی بود که می توانست به درگیری گسترده تر در منطقه ای تبدیل شود که درگیر جنگ غزه از قریب به چهارماه پیش تاکنون است.
انوار الحق کاکار، نخست وزیر موقت پاکستان، سفر خود را به داووس سوئیس به منظور شرکت در مجمع جهانی اقتصاد کوتاه کرده و به اسلام آباد بازگشت تا روز جمعه ریاست جلسه شورای امنیت ملی را برای بررسی وضعیت امنیتی بر عهده داشته باشد. از آنجایی که سازمان ملل و قدرت های جهانی خواستار خویشتن داری بین دو کشور شدند و چین هم به عنوان میانجی وارد شد، اسلام آباد و تهران سخنان تند در قبال یکدیگر را کاهش دادند.
وزارت امور خارجه ایران روز جمعه در بیانیهای به «دولت دوست و برادر پاکستان» اشاره کرد. در بیانیه مشابه وزارت امور خارجه پاکستان در روز پنجشنبه آمده است اسلام آباد به حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران احترام کامل می گذارد»؛ اما حتی در این بیانیههای آشتیجویانه نشانههایی از تنشهای مرزی وجود داشت که بین همسایگان وجود داشته و به حملات موشکی این هفته منفجر شد.
در بیانیه روز جمعه ایران آمده است که از پاکستان انتظار دارد «به تعهدات خود در جلوگیری از استقرار پایگاهها و استقرار گروههای تروریستی مسلح در خاک خود پایبند باشد و امنیت شهروندان خود را «خط قرمز» خواند. پاکستان در بیانیه خود اصرار داشت که اهدافی را در ایران در راستای تامین امنیت و منافع ملی پاکستان که بسیار مهم است و قابل به خطر انداختن نیست، هدف قرار داده است.
الجزیره در ادامه این نوشته ادعا می کند که تحلیلگران انگیزه ایران را در حملات به داخل پاکستان زیر سوال برده اند. جاشوا وایت، استاد روابط بین الملل و عضو غیر مقیم اندیشکده موسسه بروکینگز در ایالات متحده، به الجزیره گفت که ایران و پاکستان پس از «حملات غیرمعمول» دلایل زیادی برای کاهش تنش دارند. واقعیت این است که هر دو دولت زمانی که برایشان مناسب باشد سخنان خود را درباره برادری به کار می برند اما اغلب به انگیزه های دیگری مشکوک هستند. اعتماد در این رابطه اندک است اما نه اسلامآباد و نه تهران از تشدید تنشها سود زیادی نبرده اند.
علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بینالمللی بحران، می گوید که اقدام ایران علیه پاکستان خطر گشودن جبهه جدیدی علیه همسایههای دارای سلاح هستهای را به همراه دارد. ایران برای مقابله با گروه های شبه نظامی بلوچ به همکاری با پاکستان نیاز دارد.
سید رفعت حسین، کارشناس مسائل امنیتی مستقر در اسلام آباد، می گوید که گفتگو برای بازگرداندن اعتماد دو کشور به یکدیگر ضروری است. او به الجزیره گفت: «گفتوگوها باید بین دو کشور انجام شود و میتواند در سطح نظامی یا غیرنظامی باشد. البته حمله بی دلیل ایران برای من یک راز باقی مانده است. محاسبات ایران بسیار پیچیده است. شاید ایران زیاده روی کرد. شاید فکر می کردند که پاکستان خویشتن داری کرده یا حداکثر به اعتراض شفاهی بسنده خواهد کرد.
علی واعظ نیز معتقد است که ایران در نمایش قدرت زیاده روی کرده است. او می گوید: ایران ، پاکستان را در موقعیتی قرار داد که هیچ گزینهای جز انتقامجویی برای کشیدن خط قرمز در قبال حملات یکجانبه به خاک خود نداشت.
جاشوا وایت، استاد روابط بین الملل می گوید بعید است که تنش های پاکستان و ایران در سیاست ایالات متحده در قبال این دو کشور نقش مهمی داشته باشد. او به الجزیره گفت: فکر نمیکنم این ماجرا رویکرد آمریکا را نسبت به ایران تغییر دهد یا بهطور معناداری تعامل واشنگتن با اسلامآباد را تغییر دهد. مقامات آمریکایی مدتهاست که تنشهای ایران و پاکستان در منطقه بلوچستان را یک درگیری پیچیده اما محلی میدانند.
علی واعظ هم معتقد است که نه ایران و نه پاکستان علاقه ای به تشدید تنش ها ندارند، اما با توجه به سیر تحولات در منطقه این اتفاق نشان دهنده خطرات محاسبات نادرست در شرایط مبهم منطقه در سایه جنگ غزه است که میتواند دامنه درگیری را گسترش دهد.