به نظر می رسد آقای سوبرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه هند در سفر ۲۵دی ماه به تهران حامل پیام مهمی از سوی آمریکا و غرب برای ایران بوده است ، چرا که امنیت منطقه به خصوص منطقه خلیج فارس و امنیت راههای تجاری باب‌المندب و دریای سرخ برای هند نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
محمد حسین بنی اسدی، دیپلمات بازنشسته و کارشناس ارشد سیاست خارجی در یادداشتی برای جماران نوشت:
هند به عنوان بزرگترین دموکراسی دنیا با جمعیت عظیم و توسعه سیاسی، اقتصادی و پیشرفتهای صنعتی و تجارت گسترده امروز به عنوان یکی از کشورهای نوظهور جهان محسوب می شود و در صورت تعامل مثبت کشورهای منطقه به عنوان یک وزنه قدرتمند در جهان این منطقه را نیز منتفع خواهد کرد .
دولت فعلی حزب راست‌گرای BJP حاکم بر هند به نخست وزیری نارندرا مودی، سکان سیاست خارجی را به دست توانای فردی اندیشمند و استراتژیست و آشنای کامل با جهان سیاست و دیپلماسی سپرده است ، وی آقای سوبرامانیام جایشانکار با 38 سال سابقه دیپلماتیک که تجربه مأموریت کارشناسی سیاسی و اقتصادی در کشورهای شوروی سابق ، امریکا، سریلانکا، مجارستان، ژاپن و علاوه بر آن سابقه سفارت در سنگاپور ، جمهوری چک، چین و آمریکا را در کارنامه خود دارد ، او دیپلماتی است که تمام مدارج را تا سطح قائم مقامی وزارت خارجه طی کرده است.
او اندیشمندی واقع گراست که منافع ملی هند را سرلوحه برنامه خود گذاشته و از قالبهای پر زرق و برق قبلی مانند جنبش عدم تعهد دوری گزیده لذا متناسب با زمان و نیازهای هند از هر امتیاز دو جانبه ، منطقه ای و جهانی برای ترفیع جایگاه هند و منافع ملی این کشور استفاده می کند.
هند به عنوان کشوری نو ظهور با جمعیت بیش از ۱/۳میلیارد نفر و مشهور به بزرگترین دموکراسی دنیا با توان اقتصادی و تکنولوژیکی و صنعتی خود فرصتی برای کمک و ترفیع همکاری در منطقه جنوب و غرب آسیا و منتفع کردن این منطقه از تجارب خود در جهت توسعه و پیشرفت کشورهای منطقه فراهم کرده است. در سیاست خارجی، همسایگان در اولویت سیاست خارجی هند قرار دارند و برای تنظیم روابط با همسایگان ،همسایه همسایه نیز از اولویت ویژه ای برخوردار است .
هند در حوزه تامین انرژی و تامین منابع تسلیحاتی و تکنولوژیکی خود نیز در صدد تنوع سازی منابع خود بر آمده و در حوزه تئوریک سیاسی نیز دچار دگرگونی و تکامل فکری شده و از قالب های فرسوده و هزینه زا مثل عدم تعهد یا تقرب به سوسیالیسم و دوری از غرب خارج شده است . وزیر خارجه فعلی هند آقای سوبرامانیام جایشانکار با تفسیر تازه خود نسبت به سنت‌ها و اصول پایدار در سیاست خارجی هند از جمله مفاهیم عدم تعهد و استقلال استراتژیک که به زعم وی دست و پاگیر و مانع بیان آرزوهای هند است تردید ایجاد کرده و تفسیر تازه ای از این مفاهیم ارائه داده که با آمال هند به عنوان یک قدرت نوظهور در یک دنیای متفاوت سازگار باشد ، به نظر وی ملتی که آرزوی قدرت جهانی شدن را در سر می پروراند نمی تواند با مرزهای ناآرام و منطقه ای غیر یکپارچه و فرصت های بهره برداری نشده کنار بیاید و فراتر از آن نمیتواند در یک دنیای در حال تغییر جزمی نگر باقی بماند.
هند نوظهور در سایه برنامه توسعه اقتصادی خود برای مبادلات تجاری خود با دنیا اهمیت خاصی قائل است. هند فرصتی برای ایجاد آرامش و گسترش تجارت در منطقه دارد لذا جنوب آسیا باید از این مزایا استفاده کرده و با درایت این منطقه را از صحنه خصومت برای نسل فعلی و نسل‌های آینده دور سازد.
منطقه جنوب آسیا دشمن های مشترک دیگری دارد از جمله، فقر، بی سوادی، بی ثباتی ، ناامنی، تجزیه طلبی،فرقه گرایی، تندروی، افراط‌گرایی، بنیادگرایی، قاچاق مواد مخدر، جنایات سازمان یافته ، مسابقه تسلیحاتی که بدون حل آنها منطقه روی آسایش را به خود نخواهد دید.
هند در پرتو دموکراسی پارلمانی و قدرت اقتصادی و نظامی مصمم به حفظ حقوق و تامین منافع خود است لذا بی اعتنایی و دور کردن هند از منطقه باعث محرومیت منطقه از توان همکاری هند می شود ، در حالی که هند با ادغام در منطقه به عنوان یک محور بزرگ اقتصادی، علمی و تکنولوژیک می تواند همسایگان خود و کشورهای منطقه را از این امکانات خود بهره مند سازد. سد کردن راه هند در منطقه به زیان همه کشورهای منطقه خواهد بود.
منطقه جنوب و غرب آسیا که دارای پیوندهای مشترک تاریخی و فرهنگی است نیازمند ساز و کاری منحصر به خود با محوریت و مدیریت و ابتکارات خاص خود است.
هر چه هند خود را با محدودیت در منطقه رودررو ببیند به همان نسبت به دیگر نقاط جهان متوجه و متوسل می شود و در نهایت منطقه جنوب و غرب آسیا به همان میزان از نتیجه همکاری محروم می شود.
کشور هند به تجارت دریایی ،کریدورهای حمل و نقل، تنوع منابع تأمین انرژی، تنوع منابع تسلیحاتی، حمایت از جامعه هندی خارج از هند، اهمیت ویژه ای می دهد لذا بی جهت نیست که منطقه خلیج فارس و راههای دریایی و کریدورهای دریایی و تشکل های حاکم بر دریا از جمله تشکل کواد متشکل از آمریکا ، استرالیا، ژاپن و هند ، همچنین کریدور هند - خلیج فارس- اسراییل تا اروپا را در چارچوب سیاست خارجی خود میداند . هند که به عنوان یک قدرت هسته ای ظاهر شده علیرغم اینکه در دکترین اتمی اعلام کرده که هرگز پیشقدم در استفاده از سلاح هسته ای نیست ولی استفاده از سلاح هسته ای در مناطق منافع حیاتی خود را جایز می شمارد.
ایران به عنوان یک کشور بزرگ منطقه و همسایه با واسطه از نظر دولت هند حایز اهمیت است لذا دهلی نو که صلح و امنیت منطقه و به ویژه امنیت راههای آبی را حیاتی می داند در مقاطع حساس که منطقه را با بحران مواجه می بیند فرصت تعامل و گفتگو با ایران را از دست نمی دهد به امید اینکه بتواند با کاهش تنش، نقشی در ایجاد امنیت و آرامش منطقه ایفا کند.
در سال 1384 با پیروزی احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری، وزیر خارجه هند با یک پیام مهم به ایران سفر کرد و این پیام را به مقامات ایرانی منتقل کرد که با استقبال مواجه نشد .
وزیر خارجه وقت هند پیام اتحادیه اروپا را به این مضمون به طرفهای ایرانی منتقل کرد «اتحادیه اروپا بر این نظر است که اگر ایران در سیاست هسته انعطاف نشان دهد. اتحادیه اروپا امتیازات زیاد اقتصادی و صنعتی از جمله هواپیماهای مسافرتی در اختیار ایران قرار می دهد., ولی چنانچه ایران سرسختی نشان دهد کار کاملا در دست آمریکا قرار می گیرد که دیگر اتحادیه اروپا نیز قادر به کمک و یا ایفای نقش نیست و این چیزی است که آمریکا به دنبال آن است». متاسفانه در تهران گوشی بدهکار پیام وزیر خارجه هند نبود و شد آنچه که شاهد آن هستیم.
اکنون به نظر می رسد آقای سوبرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه هند در سفر ۲۵دی ماه به تهران حامل پیام مهمی از سوی آمریکا و غرب برای ایران بوده است ، چرا که امنیت منطقه به خصوص منطقه خلیج فارس و امنیت راههای تجاری باب‌المندب و دریای سرخ برای هند نیز از اهمیت زیادی برخوردار است و در واقع دو کشور ایران و هند در این حوزه از منافع مشترکی برخوردارند.
امید است این بار پیام وزیر خارجه هند شنیده شده باشد و ترتیباتی اتخاذ شود که بلای جنگ و درگیری نظامی غرب از سر ایران دور شود و ایران از عواقب و عوارض درگیری نظامی و خسارات هنگفت ناشی از آن در امان بماند.
