این بار قیمت گذاری زمین ها، صدای فعالان محیط زیست را درآورده است. کمیسیون تقویم (قیمت گذاری) زمین های کشاورزی در بهبهان، هر مترمربع از زمین های طرح گردشگری تنگ تکاب را ۱۲ هزار ریال ارزش گذاری کرده است. این زمین ها با وسعت ۳۲ هکتار در منطقه حفاظت شده خائیز در ۱۵ کیلومتری بهبهان قرار دارد.
این مساله واکنش فعالان محیط زیست بهبهان را به دنبال داشته است. جمعیت فعالان محیط زیست بهبهان به نمایندگی از سازمان های مردم نهاد این شهرستان و انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان به تازگی در نامه ای به رییس قوه قضاییه خواستار ابطال مجوز و برخورد با متخلفان شدند. همچنین انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان در نامه ای به دبیر شورای حفاظت از حقوق بیت المال و اراضی ملی و منابع طبیعی خوزستان، اعلام جرم کرده و شکایتی نیز در یکی از شعب دادسراهای خوزستان ثبت کرده است.
انجمن های محیط زیستی در این نامه ها طرح گردشگری تنگ تکاب، را در تعارض با بندهای مختلف سند ملی محیط زیست کشور و اهداف کنوانسیون جهانی حفظ تنوع زیستی اعلام کردند که در آن ایران به توسعه مناطق چهارگانه از ۱۱ درصد به ۱۷ درصد و ارتقای امنیت زیستگاه و حیات وحش متعهد شده است. به اعتقاد این انجمن ها صدور مجوز تغییر کاربری تنگ تکاب با قیمت هر متر مربع ۱۲ هزار ریال، فساد مشهود است. بنابراین با توجه به ضرورت جرم انگاری محیط زیستی و گفتمان آگاهی بخشی، پرسشگری و مطالبه گری محیط زیستی مبتنی بر سند ملی حفاظت از محیط زیست کشور، ابلاغیه رهبر معظم انقلاب و اصل ۵۰ قانون اساسی درخواست کرده اند این مجوز ابطال و با متخلفان برخورد شود.
دبیر کمیته حقوقی انجمن محیط زیست و دوستداران طبیعت خوزستان و وکیل این پرونده در این باره توضیح می دهد: طبق بند (ب) دستورالعمل ماده هشت آیین نامه اجرایی قانون اصلاح حفظ کاربری زمین ها و باغ ها نحوه تقویم و ارزیابی باید بر اساس قیمت روز زمین های کشاورزی و باغ ها با کاربری جدید یا مورد تقاضا توسط کمیسیون تقویم با در نظر گرفتن ارزش کاربری های مشابه تعیین شود و قیمت تعیین شده نباید کمتر از قیمت روز زمین با کاربری فعلی باشد.
محمد داسمه می افزاید: طبق دستورالعمل، مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان یا دبیرخانه کمیسیون مجاز به قبول درخواست تخفیف و یا قسط و یا هرگونه مساعدت دیگری در خصوص عوارض موضوع ماده قانون نیست، این در صورتی است که بر اساس گزارش دریافتی کمیسیون تقویم جهاد کشاورزی بهبهان پارسال (سال ۹۷) زمین های منتسب به طرح گردشگری تنگ تکاب را متری ۱۲ هزار ریال تعیین کرده است، که بدون در نظر گرفتن قیمت روز و کاربری های آینده آن است.
انجمن های محیط زیستی در این نامه ها پرسیده اند: آیا طرح گردشگری تنگ تکاب که قرار است ۱۵۶ واحد اقامتی، ۶۰ سوییت گردشگری روستایی و سلامت، ۲۰ اقامتگاه گردشگری، سه سرسرای ورزشی چند منظوره، سه مجموعه ورزش های آبی، رستوران، تالار پذیرایی، کافی شاپ و فست فود، نمایشگاه، نگارخانه، ۱۰ واحد تجاری بازارچه صنایع دستی، ۱۵ واحد تجاری مرکز خرید، مجموعه سرگرمی- تفریحی، مسجد و اورژانس، دارای ۲۳۸ خط تلفن، ساخته شود متری ۱۲ هزار ریال ارزش دارد؟
داسمه می گوید: باخبر شدیم پس از ورود اداره کل بازرسی خوزستان به این فساد، در صورتجلسه دوم این کمیسیون متری ۵۰ هزار ریال تقویم شد که تفاوت این ۲ قیمت بالغ بر ۱۳ میلیارد ریال است؛ هر چند گزارش های موثق وجود دارد که هر متر مربع از زمین های تنگ تکاب متری سه میلیون ریال است.
تنگ تکاب، ملی است
این وکیل دادگستری همچنین می گوید: محدوده ۳۲ هکتاری که قرار است برای ویلاسازی به سرمایه گذار تحویل داده شود جزو مستثنیات شمرده می شود و جزو زمین های ملی نیست، این در حالیست که در نامه مدیر جهاد کشاورزی بهبهان در سال ۹۵ قید شده این زمین ها دارای شیب بالای ۶۰ درجه، سنگلاخی و فاقد سابقه کشت و زرع هستند.
داسمه می افزاید: بنابراین با توجه به شاخص های مستثنیات (داشتن شیب و ارتفاع کم و سابقه کشت و زرع) این موارد باید مستثنیات بودن این زمین ها را باطل کند و این زمین باید جزو زمین های ملی باشد، اگر این زمین بی آب و علف است چگونه آن را جزو مستثنیات به حساب آورده اند.
وی با اشاره به ماده ۶۴ مکرر قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع افزوده است: بر این اساس زمین های خصوصی در مناطق چهارگانه اگر ارزش حفاظتی داشته باشد باید توسط سازمان حفاظت محیط زیست تملک شود.
توقف تغییر کاربری
منطقه حفاظت شده خائیز با مساحتی بیش از ۳۳ هزار هکتار، در حوزه جغرافیایی استان های خوزستان و کهگیلویه و بویر احمد، یکی از زیستگاه های اصلی کل و بز است که اکنون حدود یک هزار و ۵۰۰ راس در آن زندگی می کند. وجود دریاچه سد مارون و چشمه ها و غارهای طبیعی، گونه هایی چون پلنگ و کاراکال و پرندگان با ارزشی مانند جغد شاخدار و جغد ماهیخوار به اهمیت این منطقه افزوده است.
«تنگ تکاب» روستایی در این منطقه حفاظت شده و یکی از ۳۰ منطقه نمونه گردشگری در خوزستان است که قرار بود با سرمایه گذاری یکهزار میلیارد ریالی بخش خصوصی با ساخت مجتمع های تفریحی اجرا شود.
مدیر امور اراضی جهاد کشاورزی خوزستان با اشاره به شکایت هایی که در رابطه با طرح گردشگری تنگ تکاب مطرح شده، می گوید: فرآیند تغییر کاربری به دلیل رسیدگی به پرونده شکایت ها، اکنون متوقف است و منتظر اعلام نظر دستگاه های نظارتی هستیم.
عبدالکاظم شاچری با بیان اینکه زمین طرح گردشگری ملک شخصی است و متعلق به دولت نیست، درباره نحوه ارزش‌گذاری این زمین اظهار می کند: تعیین قیمت این زمین توسط یک کمیسیون قانونی سه نفره (کمیسیون تقویم) انجام گرفته و اعضای این کمیسیون باید پاسخگوی نحوه قیمت گذاری باشند.
وی می افزاید: تصمیم کمیسیون تقویم یک سند مالی به شمار می آید که به جهاد کشاورزی برای طی مراحل قانونی و وصول پول به خزانه، ارجاع می شود.
شاچری ادامه می دهد: هر شخص و یا سازمانی که نسبت به تصمیم کمیسیون تقویم و یا تغییر کاربری اعتراض دارد، بر اساس قانون باید به مراجع بالاتر در وزارت جهاد کشاورزی شکایت کند.
وی با اشاره به ورود دستگاه های نظارتی به پرونده زمین های تنگه تکاب می گوید: این پرونده به دلیل شکایت گذشته انجمن های محیط زیستی،هم اکنون در سازمان بازرسی ، قوه قضاییه و هم وزارت جهاد کشاورزی مطرح شده و در حال رسیدگی است.
چراغ سبز محیط زیست
اگر چه در ابتدا اداره کل حفاظت محیط زیست کهگیلویه ساخت و ساز در منطقه حفاظت شده خائیز را غیرقانونی و ممنوع اعلام کرده بود، اما در نهایت مرداد پارسال مجوز این طرح گردشگری از سوی سازمان حفاظت محیط زیست صادر شد. انتشار نامه عیسی کلانتری رییس این سازمان به مدیران خوزستان و کهگیلویه مبنی بر دستور صدور مجوز، در آبان ۹۷ با واکنش شدید فعالان محیط زیست روبه رو و منجر به شکایت آنها از کلانتری به دادستان کل کشور شد. دادستان بهبهان اردیبهشت امسال دستور توقف عملیات اجرایی طرح گردشگری «تنگ تکاب» را صادر کرد.
معاون محیط زیست طبیعی حفاظت محیط زیست خوزستان در این باره می گوید: پرونده طرح گردشگری تنگ تکاب هفته گذشته در شورای صیانت از بیت المال خوزستان مطرح و مستنداتش ارایه شده و منتظر رای نهایی این شورا هستیم.
سید عادل مولا می افزاید: سازمان حفاظت محیط زیست به صورت قانونی برای این طرح مجوز صادر کرده، اما با توجه به اعتراضاتی که از سوی انجمن ها صورت گرفته دادستانی به این مساله ورود کرده است.
به گفته وی مجوزهای لازم برای عرصه ۳۲ هکتاری در منطقه حفاظت شده خائیز، از سوی میراث فرهنگی، سازمان آب و برق و محیط زیست صادر شده و منابع طبیعی نیز تایید کرده که این زمین ها جزو زمین های ملی نیست و از مستثنیات به شمار می رود.
وی اضافه می کند: طرح اولیه گردشگری که فعالیت گسترده بوده (هتل و شهربازی و...) از سوی سازمان حفاظت محیط زیست تایید نشد، اکنون طرح تغییر کرده و در قالب بومگردی ارایه شده که در کمیته طبیعت گردی سازمان در تهران مصوب شد، زیرا این منطقه حفاظت شده در ۲ استان مشترک بود.
مولا، درباره تملک مستثنیات در مناطق حفاظت شده نیز توضیح می دهد: عرصه های زیادی در مناطق حفاظت شده وجود دارد که برخی از آنها از نظر زیستگاهی از خائیز در رده بالاتری قرار دارد، اما به دلیل کمبود اعتبارات سازمان محیط زیست قادر به تملک آنها از مالک شخصی نیست.
بیم و امید در سرزمین خائیز
حالا یک سال است که پرونده ویلاسازی در منطقه حفاظت شده خائیز با شکایت انجمن های محیط زیستی در مراجع قضایی مطرح شده است. دوستداران محیط زیست در بهبهان با حساسیت سرنوشت این پرونده را دنبال می کنند.
آیا سرزمین کل و بزها از دست اندازی سرمایه داران نجات می یابد؟
گزارش از نادره وائلی زاده
۹۷۵۴ /۶۰۳۷
