به گزارش ایرنا در این گزارش می خوانیم:
هر سوی این خطه سرسبز را تماشا کنیم از شمال خراسان شمالی تا جنوب، شرق و غرب ویژگی های طبیعی بکر و دست نخورده آن چشم را خیره می کند و ظرفیت ویژه ای برای بوم گردی است. اگرچه در یک دهه اخیر بوم گردی به عنوان یکی از ظرفیت های پایدار گردشگری مطرح شده است و در چند سال گذشته در استان زیر ساخت هایی برای این شکل از گردشگری مهیا شده اما هنوز به آن چه لازم است نرسیده ایم.
اگر چه بوم گردی با اهداف چند جانبه ای یعنی حفاظت از محیط زیست، احترام به جوامع محلی و ارتقای مؤلفه های فرهنگ اجتماعی و اقتصادی جامعه میزبان سر وکار و این اهداف با مفهوم توسعه پایدار همخوانی دارد اما متأسفانه نگاه نامناسب به این مقوله تبعاتی را به دنبال دارد که گاهی سال ها زمان برای تصحیح آن لازم است.
بوم گردی چیست؟
یک کارشناس محیط زیست در این مورد می گوید: بوم گردی سفری مسئولانه به مناطق طبیعی است که در آن بر حفظ محیط زیست و رفاه مردم محلی تأکید می شود و این بیش از هر چیز یک نوع نگرش خاص، اخلاقی و انسانی به مقوله گردشگری است و همچنین راهبردی برای مدیریت استفاده پایدار از میراث های طبیعی از جمله مناطق حفاظت شده است.
«سیمین مرادی» ادامه می دهد: ایجاد اشتغال و توسعه منطقه از جمله نقش های اثر بخش این نوع گردشگری است و به همین دلیل، طی سال های اخیر ترغیب سرمایه گذاران و فعالان صنعت گردشگری برای ورود به حوزه بوم گردی و سرمایه گذاری در طرح های این حوزه پیگیری می شود.
وی تصریح می کند: از سوی دیگر، ظرفیت های تاریخی، فرهنگی و مذهبی فرصت های بالقوه ای را برای بهره مندی از آن در توسعه صنعت گردشگری پیش روی مسئولان قرار داده که لازمه آن شناخت دقیق ابعاد و ویژگی های این نوع گردشگری و تدوین و تنظیم مقررات و برنامه های متناسب با آن است تا آسیب های آن به حداقل برسد و مزایای آن بیش از پیش در تحول صنعت گردشگری نمایان شود.
وی در مورد تفاوت بوم گردی و طبیعت گردی می گوید: سفر به محیط های طبیعی می تواند در چارچوب انگیزه های متفاوت باشد و تنها فضای طبیعی را دربرگیرد و با حفظ محیط طبیعی رابطه مستقیمی نداشته باشد و حتی گردشگر دارای حساسیت نسبت به محیط از بُعد حفاظت همسو با طبیعت و مردم بومی نیست در حالی که اکوتوریسم به صورت یک مسافرت مسئولانه به مناطق طبیعی که محیط زیست را حفظ و زندگی راحت مردم محلی را تثبیت می کند تعریف شده است.
وی با بیان ویژگی های بوم گردی اظهار می کند: بوم گردی به خدمات و امکانات مناطق زیست بوم و حفاظت شده ارزش اقتصادی می بخشد و هم چنین برای حفاظت از مناطق حفاظت شده، بی واسطه درآمد ایجاد می کند و در واقع این کسب درآمدهای مستقیم و غیرمستقیم است که ذی نفعان محلی را به حفظ بیشتر محیط طبیعی ترغیب و تشویق و از سوی دیگر به شکل گیری طرفداران حفظ منابع طبیعی کمک و استفاده پایدارتر از منابع طبیعی را امکان پذیر می کند.
در عین حال یک فعال محیط زیست و طبیعت گرد در این مورد می گوید: متاسفانه بوم گردی در عمل با چالش هایی مواجه است که باید برای رفع آن ها تلاش کنیم.
تقویان تصریح می کند: تأمین امنیت بوم گردان و جوامع محلی مهمترین مولفه در این بخش است و از سویی آموزش نحوه برخورد جوامع محلی با گردشگران و برعکس نیز باید مد نظر قرار گیرد زیرا گاهی برخوردهایی اتفاق می افتد که جای تامل دارد و نشان دهنده نبود آموزش در این بخش است.
وی به نبود زیر ساخت های مناسب نیز اشاره می کند و می گوید: توجه بیش از حد به توسعه کمی بدون توجه به توسعه کیفی، نبود آموزش در این حوزه و نظارت اصولی و ارزیابی صحیح و نبود کارشناسان متخصص و آشنا با نحوه اجرای طرح و اعطای مجوز محورهایی هستند که در بخش قوانین و مقررات می‌توانند برای توسعه اقامتگاه های بوم‌گردی چالش زا باشند.
وی می افزاید: تمرکز دستگاه‌های دولتی بر افزایش تعداد این اقامتگاه ها، بدون آن که قواعد مشخصی برای این توسعه وجود داشته باشد، ممکن است حیات طبیعی و هویت اصیل روستاها را به خطر بیندازد و این جریان را که با هدف توسعه پایدار روستاها آغاز شده بود به انحراف بکشد و در عین حال این مسئله چالش های اقتصادی را متوجه بومی ها می کند.
وی می افزاید: در واقع تشویق روستاییان به ساخت این واحدها برای تحقق 2هزار اقامتگاه بوم‌گردی تا پایان برنامه ششم توسعه، این جریان را از مسیر اصلی خود خارج و گردشگران را نسبت به این دست از اقامتگاه‌ها بدبین خواهد کرد.
او بیان کرد: فراهم نبودن دیگر زیرساخت های لازم در مناطق محلی که پیش نیاز ورود گردشگران است، در کنار عدم معرفی این مناطق در شمار مقاصد گردشگری، جوامع محلی امیدوار را از کسب درآمد مطلوب بی‌نصیب خواهد گذاشت.
مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در این مورد می گوید: قبل از هر اقدامی آن چه در روستاها مهم است توانمند سازی و آمادگی ذهنی و روانی روستاییان است.
دکتر «مطهری» می افزاید: روستاییان باید بدانند در مورد بوم گردی چه باید کنند و چه ظرفیت هایی باید ایجاد شود و چه ظرفیت هایی دارند که می توانند از آن ها استفاده کنند.
وی با بیان این که منابع طبیعی و حیات وحش اول از همه متعلق به جوامع محلی هر منطقه است، اضافه می کند: بوم گردی برای استفاده یکی، دو سال یا یکی، دو نسل نیست و اگر با ساز و کار درست انجام شود ظرفیتی ایجاد می کند که آیندگان در نسل های متوالی می توانند از آن استفاده کنند اما اگر نگاه اقتصادی محض باشد بدون اهدافی که برای آن تعریف شده است به تخریب منابع طبیعی و حیات وحش می انجامد و برای همین در ابتدا ایجاد زمینه های فکری مهم است.
وی می گوید: اگر قرار است در این زمینه سرمایه گذاری شود باید اولویت با سرمایه گذاران محلی باشد که هم نسبت به روستا و منابع خود دلسوزترند و هم نگاه بلند مدت نسبت به منطقه دارند و قبول دارند که منابع طبیعی و متعلق به بچه های شان و نسل های آینده است.
وی در مورد صدور مجوزهای بوم گردی نیز می گوید: پیگیری ها نشان داده تاکنون مجوز های تاسیس به خود روستاییان داده شده است و فردی را سراغ ندارم که خارج از جوامع محلی وارد روستا شده و اقامتگاه بوم گردی ایجاد کرده باشد.
یک اقامتگاه در هر روستا
اما آیا همه چیز به اقامتگاه های بوم گردی ختم می شود؟اگر چه سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بر فرهنگ سازی هم تاکید دارد اما از توسعه کمی اقامتگاه های بوم گردی هم خبر می دهد؛ چالشی که کارشناسان به آن اذعان دارند و مورد بحث است.
«سعادت طلب» با بیان این که درخواست تأسیس 30 اقامتگاه بررسی شده و در حال مجوز دادن به این متقاضیان هستیم، می افزاید: پروژه ای تعریف شده است که در هر روستا حداقل یک اقامتگاه برای بوم گردی تاسیس شود.
وی می افزاید: 21 اقامتگاه فعال در استان به مردم خدمات ارائه می دهند و چون ظرفیت طبیعت گردی در استان بالاست تقاضا برای ایجاد اقامتگاه ها نیز زیاد است.
سعادت طلب در مورد آموزش هایی که باید روستاییان از آن بهره مند شوند نیز می گوید: با کمک استانداری امسال برای همه مدیران اقامتگاه های استان کلاس های آموزشی برگزار می شود و تاکنون کلاس های مختلفی در این زمینه برگزار شده است اما نوپا بودن یکی از عللی است که ممکن است مشکلاتی را در مسیر تحقق اهداف این برنامه ایجاد کند.
وی با بیان این که همه اقامتگاه های بوم گردی استان در سال 96 افتتاح شده اند، می افزاید: برای طبیعت گردها دوره های آموزشی برگزار کرده ایم و به اهمیت این دوره ها واقف ایم اما راه درازی را در مدت کوتاه طی کرده ایم و باز هم جای کار دارد.
در همین باره «ساسان ابراهیمی» کارشناس مسئول اقامتگاه های بوم گردی نظر دیگری دارد و می گوید: متاسفانه روستاییانی که درخواست وام می کنند به علت نداشتن وثیقه یا تکمیل نبودن مدارک در بانک به مشکل برمی خورند و چون اغلب سند های مالکیت قولنامه ای است بانک ها نمی توانند اسناد روستاییان را بپذیرند.
وی تصریح می کند: تعداد تقاضاهایی که تاکنون به دست ما رسیده است 120 مورد است اما متقاضیانی که درخواست دریافت وام دارند باید بدانند این تسهیلات بلاعوض نیست و به این نیز فکر کنند که باید برای بازپرداخت اقساط ماهانه چند میلیون تومان بپردازند.
وی ادامه می دهد: پرداخت تسهیلات ساز و کاری دارد که باید طی شود اما متقاضیان باید آینده نگر باشند که باز پرداخت تسهیلات با توجه به ظرفیتی که بوم گردی و ایجاد اقامتگاه دارد قابل انجام است یا نه؟ که متاسفانه این افراد به این موضوع توجهی نمی کنند.
اخبار خراسان شمالی را در پیام رسان سروش اخبار ایرنا خراسان شمالی به نشانی @IRNABOJNURD پیگیری کنید.
منبع: روزنامه خراسان شمالی
ع/ 6042
انتهای پیام هر سوی این خطه سرسبز را تماشا کنیم از شمال خراسان شمالی تا جنوب، شرق و غرب ویژگی های طبیعی بکر و دست نخورده آن چشم را خیره می کند و ظرفیت ویژه ای برای بوم گردی است. اگرچه در یک دهه اخیر بوم گردی به عنوان یکی از ظرفیت های پایدار گردشگری مطرح شده است و در چند سال گذشته در استان زیر ساخت هایی برای این شکل از گردشگری مهیا شده اما هنوز به آن چه لازم است نرسیده ایم.
اگر چه بوم گردی با اهداف چند جانبه ای یعنی حفاظت از محیط زیست، احترام به جوامع محلی و ارتقای مؤلفه های فرهنگ اجتماعی و اقتصادی جامعه میزبان سر وکار و این اهداف با مفهوم توسعه پایدار همخوانی دارد اما متأسفانه نگاه نامناسب به این مقوله تبعاتی را به دنبال دارد که گاهی سال ها زمان برای تصحیح آن لازم است.
بوم گردی چیست؟
یک کارشناس محیط زیست در این مورد می گوید: بوم گردی سفری مسئولانه به مناطق طبیعی است که در آن بر حفظ محیط زیست و رفاه مردم محلی تأکید می شود و این بیش از هر چیز یک نوع نگرش خاص، اخلاقی و انسانی به مقوله گردشگری است و همچنین راهبردی برای مدیریت استفاده پایدار از میراث های طبیعی از جمله مناطق حفاظت شده است.
«سیمین مرادی» ادامه می دهد: ایجاد اشتغال و توسعه منطقه از جمله نقش های اثر بخش این نوع گردشگری است و به همین دلیل، طی سال های اخیر ترغیب سرمایه گذاران و فعالان صنعت گردشگری برای ورود به حوزه بوم گردی و سرمایه گذاری در طرح های این حوزه پیگیری می شود.
وی تصریح می کند: از سوی دیگر، ظرفیت های تاریخی، فرهنگی و مذهبی فرصت های بالقوه ای را برای بهره مندی از آن در توسعه صنعت گردشگری پیش روی مسئولان قرار داده که لازمه آن شناخت دقیق ابعاد و ویژگی های این نوع گردشگری و تدوین و تنظیم مقررات و برنامه های متناسب با آن است تا آسیب های آن به حداقل برسد و مزایای آن بیش از پیش در تحول صنعت گردشگری نمایان شود.
وی در مورد تفاوت بوم گردی و طبیعت گردی می گوید: سفر به محیط های طبیعی می تواند در چارچوب انگیزه های متفاوت باشد و تنها فضای طبیعی را دربرگیرد و با حفظ محیط طبیعی رابطه مستقیمی نداشته باشد و حتی گردشگر دارای حساسیت نسبت به محیط از بُعد حفاظت همسو با طبیعت و مردم بومی نیست در حالی که اکوتوریسم به صورت یک مسافرت مسئولانه به مناطق طبیعی که محیط زیست را حفظ و زندگی راحت مردم محلی را تثبیت می کند تعریف شده است.
وی با بیان ویژگی های بوم گردی اظهار می کند: بوم گردی به خدمات و امکانات مناطق زیست بوم و حفاظت شده ارزش اقتصادی می بخشد و هم چنین برای حفاظت از مناطق حفاظت شده، بی واسطه درآمد ایجاد می کند و در واقع این کسب درآمدهای مستقیم و غیرمستقیم است که ذی نفعان محلی را به حفظ بیشتر محیط طبیعی ترغیب و تشویق و از سوی دیگر به شکل گیری طرفداران حفظ منابع طبیعی کمک و استفاده پایدارتر از منابع طبیعی را امکان پذیر می کند.
در عین حال یک فعال محیط زیست و طبیعت گرد در این مورد می گوید: متاسفانه بوم گردی در عمل با چالش هایی مواجه است که باید برای رفع آن ها تلاش کنیم.
تقویان تصریح می کند: تأمین امنیت بوم گردان و جوامع محلی مهمترین مولفه در این بخش است و از سویی آموزش نحوه برخورد جوامع محلی با گردشگران و برعکس نیز باید مد نظر قرار گیرد زیرا گاهی برخوردهایی اتفاق می افتد که جای تامل دارد و نشان دهنده نبود آموزش در این بخش است.
وی به نبود زیر ساخت های مناسب نیز اشاره می کند و می گوید: توجه بیش از حد به توسعه کمی بدون توجه به توسعه کیفی، نبود آموزش در این حوزه و نظارت اصولی و ارزیابی صحیح و نبود کارشناسان متخصص و آشنا با نحوه اجرای طرح و اعطای مجوز محورهایی هستند که در بخش قوانین و مقررات می‌توانند برای توسعه اقامتگاه های بوم‌گردی چالش زا باشند.
وی می افزاید: تمرکز دستگاه‌های دولتی بر افزایش تعداد این اقامتگاه ها، بدون آن که قواعد مشخصی برای این توسعه وجود داشته باشد، ممکن است حیات طبیعی و هویت اصیل روستاها را به خطر بیندازد و این جریان را که با هدف توسعه پایدار روستاها آغاز شده بود به انحراف بکشد و در عین حال این مسئله چالش های اقتصادی را متوجه بومی ها می کند.
وی می افزاید: در واقع تشویق روستاییان به ساخت این واحدها برای تحقق 2هزار اقامتگاه بوم‌گردی تا پایان برنامه ششم توسعه، این جریان را از مسیر اصلی خود خارج و گردشگران را نسبت به این دست از اقامتگاه‌ها بدبین خواهد کرد.
او بیان کرد: فراهم نبودن دیگر زیرساخت های لازم در مناطق محلی که پیش نیاز ورود گردشگران است، در کنار عدم معرفی این مناطق در شمار مقاصد گردشگری، جوامع محلی امیدوار را از کسب درآمد مطلوب بی‌نصیب خواهد گذاشت.
مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در این مورد می گوید: قبل از هر اقدامی آن چه در روستاها مهم است توانمند سازی و آمادگی ذهنی و روانی روستاییان است.
دکتر «مطهری» می افزاید: روستاییان باید بدانند در مورد بوم گردی چه باید کنند و چه ظرفیت هایی باید ایجاد شود و چه ظرفیت هایی دارند که می توانند از آن ها استفاده کنند.
وی با بیان این که منابع طبیعی و حیات وحش اول از همه متعلق به جوامع محلی هر منطقه است، اضافه می کند: بوم گردی برای استفاده یکی، دو سال یا یکی، دو نسل نیست و اگر با ساز و کار درست انجام شود ظرفیتی ایجاد می کند که آیندگان در نسل های متوالی می توانند از آن استفاده کنند اما اگر نگاه اقتصادی محض باشد بدون اهدافی که برای آن تعریف شده است به تخریب منابع طبیعی و حیات وحش می انجامد و برای همین در ابتدا ایجاد زمینه های فکری مهم است.
وی می گوید: اگر قرار است در این زمینه سرمایه گذاری شود باید اولویت با سرمایه گذاران محلی باشد که هم نسبت به روستا و منابع خود دلسوزترند و هم نگاه بلند مدت نسبت به منطقه دارند و قبول دارند که منابع طبیعی و متعلق به بچه های شان و نسل های آینده است.
وی در مورد صدور مجوزهای بوم گردی نیز می گوید: پیگیری ها نشان داده تاکنون مجوز های تاسیس به خود روستاییان داده شده است و فردی را سراغ ندارم که خارج از جوامع محلی وارد روستا شده و اقامتگاه بوم گردی ایجاد کرده باشد.
یک اقامتگاه در هر روستا
اما آیا همه چیز به اقامتگاه های بوم گردی ختم می شود؟اگر چه سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بر فرهنگ سازی هم تاکید دارد اما از توسعه کمی اقامتگاه های بوم گردی هم خبر می دهد؛ چالشی که کارشناسان به آن اذعان دارند و مورد بحث است.
«سعادت طلب» با بیان این که درخواست تأسیس 30 اقامتگاه بررسی شده و در حال مجوز دادن به این متقاضیان هستیم، می افزاید: پروژه ای تعریف شده است که در هر روستا حداقل یک اقامتگاه برای بوم گردی تاسیس شود.
وی می افزاید: 21 اقامتگاه فعال در استان به مردم خدمات ارائه می دهند و چون ظرفیت طبیعت گردی در استان بالاست تقاضا برای ایجاد اقامتگاه ها نیز زیاد است.
سعادت طلب در مورد آموزش هایی که باید روستاییان از آن بهره مند شوند نیز می گوید: با کمک استانداری امسال برای همه مدیران اقامتگاه های استان کلاس های آموزشی برگزار می شود و تاکنون کلاس های مختلفی در این زمینه برگزار شده است اما نوپا بودن یکی از عللی است که ممکن است مشکلاتی را در مسیر تحقق اهداف این برنامه ایجاد کند.
وی با بیان این که همه اقامتگاه های بوم گردی استان در سال 96 افتتاح شده اند، می افزاید: برای طبیعت گردها دوره های آموزشی برگزار کرده ایم و به اهمیت این دوره ها واقف ایم اما راه درازی را در مدت کوتاه طی کرده ایم و باز هم جای کار دارد.
در همین باره «ساسان ابراهیمی» کارشناس مسئول اقامتگاه های بوم گردی نظر دیگری دارد و می گوید: متاسفانه روستاییانی که درخواست وام می کنند به علت نداشتن وثیقه یا تکمیل نبودن مدارک در بانک به مشکل برمی خورند و چون اغلب سند های مالکیت قولنامه ای است بانک ها نمی توانند اسناد روستاییان را بپذیرند.
وی تصریح می کند: تعداد تقاضاهایی که تاکنون به دست ما رسیده است 120 مورد است اما متقاضیانی که درخواست دریافت وام دارند باید بدانند این تسهیلات بلاعوض نیست و به این نیز فکر کنند که باید برای بازپرداخت اقساط ماهانه چند میلیون تومان بپردازند.
وی ادامه می دهد: پرداخت تسهیلات ساز و کاری دارد که باید طی شود اما متقاضیان باید آینده نگر باشند که باز پرداخت تسهیلات با توجه به ظرفیتی که بوم گردی و ایجاد اقامتگاه دارد قابل انجام است یا نه؟ که متاسفانه این افراد به این موضوع توجهی نمی کنند.
اخبار خراسان شمالی را در پیام رسان سروش اخبار ایرنا خراسان شمالی به نشانی @IRNABOJNURD پیگیری کنید.
منبع: روزنامه خراسان شمالی
ع/ 6042
کپی شد
