به گزارش ایرنا در این گزارش می خوانیم:
دیزی های سنگی لب طاقچه مطبخ، قابلمه های مسی، مجمعه های روی و سماور زغالی در اکثر خانه ها بود. یادش به خیر مطبخ های قدیمی که برای رفتن به آن جا ها باید کمی سرت را پایین می آوردی تا به سقف کوتاه آن ها نخوری زیرا این مطبخ ها که کمی پایین تر از سطح زمین بود با چند پله به حیاط های بزرگ قدیمی منتهی می شد.
در آن روزها آشپزخانه ها مانند اکنون در کنار اتاق های دیگر نبود تا بوی غذا و فرایند حاصل از پخت و پز در اتاق های دیگر نپیچد و مشام حاضران را نیازارد.
در زمان قدیم مرسوم بود که مطبخ ها در آن سوی حیاط و دور از اتاق های نشیمن قرار داشت. زنان قدیمی از صبح خروس خوان به مطبخ می رفتند و تدارک غذای روزانه را برای اهالی خانه می دیدند.
کدبانوهای قدیمی به خوبی می دانستند که چگونه مواد اولیه تازه را با هم مخلوط و غذایی باب میل اهل خانه درست کنند. آن ها سرویس های مختلف چینی و پیرکس و انواع سرویس های پذیرایی و قابلمه های آن چنانی نداشتند و از ساده ترین ظرف ها و مواد استفاده می کردند و سلامتی را برای اهالی خانه به ارمغان می آوردند.
خانه های قدیمی مملو از صدای غل غل سماور بود و چراغ خانه ها با چای های خوش عطر و رنگ روشن بود اما امروزه با روشن کردن یک دکمه سماور برقی یا انواع چای ساز ها آب به جوش می آید و چای آماده می شود.
در برخی خانه های بسیار قدیمی ظرف هایی به نام «بُرمه سنگی» وجود داشت که این ظرف ها شبیه دیزی سنگی بود با این تفاوت که فقط در تنور قرار نمی دادند. برخی افراد قدیمی عقیده داشتند که این نوع ظرف مصارف درمانی دارد. به طور معمول اگر فردی «بناگوشه» می کرد یا به قول امروزی ها دچار «اوریون» می شد مقداری از دوده زیر ظرف را به صورت بیمار می کشیدند و اعتقاد داشتند که بیماری اش بر طرف می شود.
یکی از افراد کهنسال بیان می کند: در زمان قدیم برای پختن غذاهایی مانند آبگوشت، تاس کباب یا حتی کوفته از دیزی استفاده می کردند، جنس این ظرف از سنگ بود که مواد آبگوشت را درون آن می ریختند و سپس روی اجاق های قدیمی یا زمستان ها روی چراغ والور در اتاق می گذاشتند تا بجوشد سپس آن را داخل تنوری که مملو از زغال آتشین بود، می گذاشتند تا چند ساعت با حرارت ملایم بپزد.
بانو «دبیری» ادامه می دهد: در آن زمان معمولا کدبانوها در خانه نان می پختند یا با چند نفر از همسایه ها یا برخی از فامیل های شان که در یک خانه زندگی می کردند دیزی می پختند و دیزی های سنگی را در تنور می گذاشتند.
وی بیان می کند: بعد از خواندن نماز ظهر، سفره کدبانوها گسترانده و دیزی سنگی سر سفره آورده می شد و در کنار آن سبزی های معطر، ماست، دوغ به همراه نعناع در کوزه ها و ظرف های سفالین ساده و انواع ترشی ها جا می گرفت و با نان داغ تازه آن را می خوردند.
این بانوی دنیا دیده معمول ترین ظرف های نگهداری از آب را کوزه های قدیمی می داند و می افزاید: معروف ترین ظرف سفالی کوزه بود که در قدیم از آن استفاده می شد زیرا همیشه آب را خنک نگه می داشت و افراد می توانستند در تابستان های گرم آب گوارا و سرد بنوشند.
وی با بیان این که علاوه بر کوزه از سبو هم در زمان قدیم استفاده می شد، اظهارمی کند: سبو بزرگ تر بود و گنجایش بیشتری داشت، البته در مطبخ های قدیمی چندین «خمره» در اندازه های مختلف هم دیده می شد که کدبانوهای قدیمی از آن ها برای نگه داشتن ترشی و سرکه استفاده می کردند.
بانوی دیگری که اکنون 65 سال دارد، بیان می کند: آن زمان از تجملات و انواع ظرف های پذیرایی خبری نبود، بیشتر افراد در کاسه های مسی یا روی غذا می خوردند و برنج را در سینی های بزرگ روی می ریختند و اعضای خانواده از همان سینی غذا می خوردند، بعدها به تدریج پیش دستی های گل سرخ و مرغی به بازار آمد که مردم آن ها را خریداری و در بشقاب های جداگانه غذا سرو می کردند.
«مهدوی» ادامه می دهد: سماور زغالی هم در اکثر خانه ها وجود داشت و به جای این که در مطبخ که در فاصله دورتری از اتاق ها بود، قرار داشته باشد در گوشه ای از اتاق نشیمن می گذاشتند که به طور معمول از جنس آلیاژ برنج و ساخت کشور روسیه بود و اندازه ها و شکل های مختلفی داشت و برای روشن کردن این سماورها ابتدا با آتش گردان مقداری زغال آماده می کردند و در محفظه آتش دان سماور می ریختند سپس مقداری زغال معمولی روی آن می گذاشتند و در پایان دودکش مخصوصی را که شبیه لوله بخاری بود، روی سماور قرار می دادند.
وی می افزاید: با این روش آب در مدت کمتر از 20 دقیقه می جوشید پس از آن دودکش را برمی داشتند و چنبره سماور را به جای آن قرار می دادند و قوری را که در آن چای خشک و آب جوش بود روی آن می گذاشتند تا چای دَم بکشد و وقتی آماده می شد بوی زغال می داد و طعم آن بسیار دلنشین بود.
بانوی دیگری که به گفته خودش مطبخ خانه قدیمی شان مملو از قابلمه های مسی بود، می افزاید: آن موقع در اکثر آشپزخانه ها انواع قابلمه های مسی وجود داشت که بیشتر به شکل دیگ و دیگچه بودند که ما این قابلمه ها را لب طاقچه های مطبخ می چیدیم تا هم فضای مطبخ را زیبا کنند و هم دم دست باشند و بتوان به راحتی از آن ها استفاده کرد.
وی ظرف های زمان قدیم را در عین سادگی و زیبایی سالم می داند و می گوید: امروزه انواع قابلمه ها به بازار آمده است که پس از استفاده کردن از هر یک از آن ها اعلام می شود که چه ضررهایی برای سلامتی انسان دارد در صورتی که ظرف های قدیمی مانند مس و روی برای سلامتی ضرری نداشت.
وی بیشتر ظرف های مورد استفاده در زمان قدیم را مس و روی می داند و می افزاید: آن موقع ها لیوان های دم دستی هم مسی بود اما کدبانوها برای پذیرایی از مهمانان ظرف های چینی داشتند و آن ها را از اندرونی و کمد که به آن ها «اشکاف» می گفتند بیرون می آوردند.
به گفته وی، برخی کدبانوها در جهیزیه ای که از مادرشان به یادگار گرفته بودند، قاشق و چنگال های نقره و قهوه خوری هایی از همین جنس داشتند اما تنوع ظرف ها در آن زمان زیاد نبود و کمتر فردی پیدا می شد که به دلیل چشم و هم چشمی ظرف تهیه کند و در صورتی که وسیله ای لازم داشتند آن را تهیه و با هنر و سلیقه بسیار در آن غذا طبخ یا سرو می کردند.
اخبار خراسان شمالی را در کانال تلگرامی اخبار ایرنا خراسان شمالی به نشانی
انتهای پیام دیزی های سنگی لب طاقچه مطبخ، قابلمه های مسی، مجمعه های روی و سماور زغالی در اکثر خانه ها بود. یادش به خیر مطبخ های قدیمی که برای رفتن به آن جا ها باید کمی سرت را پایین می آوردی تا به سقف کوتاه آن ها نخوری زیرا این مطبخ ها که کمی پایین تر از سطح زمین بود با چند پله به حیاط های بزرگ قدیمی منتهی می شد.
در آن روزها آشپزخانه ها مانند اکنون در کنار اتاق های دیگر نبود تا بوی غذا و فرایند حاصل از پخت و پز در اتاق های دیگر نپیچد و مشام حاضران را نیازارد.
در زمان قدیم مرسوم بود که مطبخ ها در آن سوی حیاط و دور از اتاق های نشیمن قرار داشت. زنان قدیمی از صبح خروس خوان به مطبخ می رفتند و تدارک غذای روزانه را برای اهالی خانه می دیدند.
کدبانوهای قدیمی به خوبی می دانستند که چگونه مواد اولیه تازه را با هم مخلوط و غذایی باب میل اهل خانه درست کنند. آن ها سرویس های مختلف چینی و پیرکس و انواع سرویس های پذیرایی و قابلمه های آن چنانی نداشتند و از ساده ترین ظرف ها و مواد استفاده می کردند و سلامتی را برای اهالی خانه به ارمغان می آوردند.
خانه های قدیمی مملو از صدای غل غل سماور بود و چراغ خانه ها با چای های خوش عطر و رنگ روشن بود اما امروزه با روشن کردن یک دکمه سماور برقی یا انواع چای ساز ها آب به جوش می آید و چای آماده می شود.
در برخی خانه های بسیار قدیمی ظرف هایی به نام «بُرمه سنگی» وجود داشت که این ظرف ها شبیه دیزی سنگی بود با این تفاوت که فقط در تنور قرار نمی دادند. برخی افراد قدیمی عقیده داشتند که این نوع ظرف مصارف درمانی دارد. به طور معمول اگر فردی «بناگوشه» می کرد یا به قول امروزی ها دچار «اوریون» می شد مقداری از دوده زیر ظرف را به صورت بیمار می کشیدند و اعتقاد داشتند که بیماری اش بر طرف می شود.
یکی از افراد کهنسال بیان می کند: در زمان قدیم برای پختن غذاهایی مانند آبگوشت، تاس کباب یا حتی کوفته از دیزی استفاده می کردند، جنس این ظرف از سنگ بود که مواد آبگوشت را درون آن می ریختند و سپس روی اجاق های قدیمی یا زمستان ها روی چراغ والور در اتاق می گذاشتند تا بجوشد سپس آن را داخل تنوری که مملو از زغال آتشین بود، می گذاشتند تا چند ساعت با حرارت ملایم بپزد.
بانو «دبیری» ادامه می دهد: در آن زمان معمولا کدبانوها در خانه نان می پختند یا با چند نفر از همسایه ها یا برخی از فامیل های شان که در یک خانه زندگی می کردند دیزی می پختند و دیزی های سنگی را در تنور می گذاشتند.
وی بیان می کند: بعد از خواندن نماز ظهر، سفره کدبانوها گسترانده و دیزی سنگی سر سفره آورده می شد و در کنار آن سبزی های معطر، ماست، دوغ به همراه نعناع در کوزه ها و ظرف های سفالین ساده و انواع ترشی ها جا می گرفت و با نان داغ تازه آن را می خوردند.
این بانوی دنیا دیده معمول ترین ظرف های نگهداری از آب را کوزه های قدیمی می داند و می افزاید: معروف ترین ظرف سفالی کوزه بود که در قدیم از آن استفاده می شد زیرا همیشه آب را خنک نگه می داشت و افراد می توانستند در تابستان های گرم آب گوارا و سرد بنوشند.
وی با بیان این که علاوه بر کوزه از سبو هم در زمان قدیم استفاده می شد، اظهارمی کند: سبو بزرگ تر بود و گنجایش بیشتری داشت، البته در مطبخ های قدیمی چندین «خمره» در اندازه های مختلف هم دیده می شد که کدبانوهای قدیمی از آن ها برای نگه داشتن ترشی و سرکه استفاده می کردند.
بانوی دیگری که اکنون 65 سال دارد، بیان می کند: آن زمان از تجملات و انواع ظرف های پذیرایی خبری نبود، بیشتر افراد در کاسه های مسی یا روی غذا می خوردند و برنج را در سینی های بزرگ روی می ریختند و اعضای خانواده از همان سینی غذا می خوردند، بعدها به تدریج پیش دستی های گل سرخ و مرغی به بازار آمد که مردم آن ها را خریداری و در بشقاب های جداگانه غذا سرو می کردند.
«مهدوی» ادامه می دهد: سماور زغالی هم در اکثر خانه ها وجود داشت و به جای این که در مطبخ که در فاصله دورتری از اتاق ها بود، قرار داشته باشد در گوشه ای از اتاق نشیمن می گذاشتند که به طور معمول از جنس آلیاژ برنج و ساخت کشور روسیه بود و اندازه ها و شکل های مختلفی داشت و برای روشن کردن این سماورها ابتدا با آتش گردان مقداری زغال آماده می کردند و در محفظه آتش دان سماور می ریختند سپس مقداری زغال معمولی روی آن می گذاشتند و در پایان دودکش مخصوصی را که شبیه لوله بخاری بود، روی سماور قرار می دادند.
وی می افزاید: با این روش آب در مدت کمتر از 20 دقیقه می جوشید پس از آن دودکش را برمی داشتند و چنبره سماور را به جای آن قرار می دادند و قوری را که در آن چای خشک و آب جوش بود روی آن می گذاشتند تا چای دَم بکشد و وقتی آماده می شد بوی زغال می داد و طعم آن بسیار دلنشین بود.
بانوی دیگری که به گفته خودش مطبخ خانه قدیمی شان مملو از قابلمه های مسی بود، می افزاید: آن موقع در اکثر آشپزخانه ها انواع قابلمه های مسی وجود داشت که بیشتر به شکل دیگ و دیگچه بودند که ما این قابلمه ها را لب طاقچه های مطبخ می چیدیم تا هم فضای مطبخ را زیبا کنند و هم دم دست باشند و بتوان به راحتی از آن ها استفاده کرد.
وی ظرف های زمان قدیم را در عین سادگی و زیبایی سالم می داند و می گوید: امروزه انواع قابلمه ها به بازار آمده است که پس از استفاده کردن از هر یک از آن ها اعلام می شود که چه ضررهایی برای سلامتی انسان دارد در صورتی که ظرف های قدیمی مانند مس و روی برای سلامتی ضرری نداشت.
وی بیشتر ظرف های مورد استفاده در زمان قدیم را مس و روی می داند و می افزاید: آن موقع ها لیوان های دم دستی هم مسی بود اما کدبانوها برای پذیرایی از مهمانان ظرف های چینی داشتند و آن ها را از اندرونی و کمد که به آن ها «اشکاف» می گفتند بیرون می آوردند.
به گفته وی، برخی کدبانوها در جهیزیه ای که از مادرشان به یادگار گرفته بودند، قاشق و چنگال های نقره و قهوه خوری هایی از همین جنس داشتند اما تنوع ظرف ها در آن زمان زیاد نبود و کمتر فردی پیدا می شد که به دلیل چشم و هم چشمی ظرف تهیه کند و در صورتی که وسیله ای لازم داشتند آن را تهیه و با هنر و سلیقه بسیار در آن غذا طبخ یا سرو می کردند.
اخبار خراسان شمالی را در کانال تلگرامی اخبار ایرنا خراسان شمالی به نشانی
کپی شد
