به گزارش ایرنا در فرهنگ مردمان اقوام مختلف کشورمان سنت های زیبایی دیده می شود که درپشت سادگیشان سرشار از درس وآموزش است، یکی از این سنّت ها که در بین اقوام مختلف مشترک ودارای شباهت های زیادی است، نوروز است.
**چله چخدی بهارگلده ، دنه دنه نارگلده**
چله چخدی بهارگلده ، دنه دنه نارگلده 'چله رفت، بهار آمد، دانه دانه انار آمد' از جمله آیینی بود که با بیرون شدن از چله کوچک و نزدیک شدن عید نوروز مردم برخی مناطق خراسان شمالی هرساله این روز را جشن می گیرند.
30 ام بهمن ماه هر سال ، به قول بزرگترها چله کوچک تمام می شود، بچه ها از چند روز قبل به این فکر هستند که چوب و خس و خاشاک رو جمع و روی هم تلمبار کنند یا اینکه چندین پارچه را با پیچیدن به دور هم مانند توپی درست کرده و آنها را آتش بزنند و با پریدن از روی آتش تمام غم و غصه های آن سال را از وجودشان ببرند و سال جدید را با خوشحالی و شادی آغاز کنند هر چند که متاسفانه به مرور زمان جای بسیاری از سادگی ها وبی آلایشی های این ایام را تجملات وزرق وبرق ها گرفته است .
آمدن نوروز دربین مردم خراسان شمالی از اهمیت خاصی برخوردار است ومردم با خوشحالی منتظر هستند که عید بیاید، حداقل 10 تا 15 روز مانده به عید و حتی برخی از مردم زودتر خانه تکانی را آغاز می کنند و گندم یا عدس را در ظرفی ریخته ومرطوب نگه می دارند تا جوانه بزند وسبز شود که درایام نوروز بتوانند بنام سبزینه ازآن استفاده کنند.
سبزینه تاروزسیزده می ماند و روز سیزده سبزینه را با خود به خارج شهر می برند و در آب رها می کنند تا این سرسبزی ونشاط در زندگیشان جاری وساری باشد.
**چهارشنبه سوری **
درچهارشنبه آخر سال هم مانند چله کوچک، آتش ایجاد می کنند و با پریدن از روی آن زردی خود را به آتش می دهند و سرخی او را می گیرند.
برخی از افراد دراین شب غذای هفت رنگ می پزند یعنی غذایی که در داخل آن از هفت مواد مانند نخود، لوبیا، برنج استفاده شود(مانند قابلی)، آنها معتقدند که باید آخر هفته سال حتما غذایی پخته شود و در این شب به خانه بزرگتر ها رفته و با نشستن دور کرسی و خوردن تنقلات، آمدن بهار و سالی نو را جشن می گیرند.
**شکستن کوزه، رسم قشنگ درشب چهارشنبه سوری**
مردم استان در کوزه های دسته شکسته ولب پریده یک تکه زغال به نشانه سیاهی زمستان و یک سکه به عنوان صدقه می اندازند و به منظو رفع بلا از روی یک بلندی کوزه را به پایین پرتا می کنند و برخی از مردم هم در جلوی در حیاط تخم مرغ می شکنند.
ملاقه زنی هم یکی دیگر از رسم های قشنگ بجنوردی ها است که بچه ها به در خانه ها رفته و با زدن ملاقه به در صاحبخانه با دادن تنقلات و پول آنان را خوشحال می کنند.
** علفه**
'علفه' یکی دیگر از آیین هایی که دو روز مانده به عید و روز نخست نوروز انجام می شود، در این شب ها مردم غذا پخت می کنند که یک روز از قبل سال( سال کهنه) به نام اموات بود.
**خله خله خلتمه به**
یه روز مانده به عید هم جوانان وکودکان درمنازل همسایه و آشنایان را می زنند و می گویند: 'خله خله ختلمه به' و صاحبان خانه به این افراد تخم مرغ یا پول و یا هر چه در وسعشان بود، می دهند و سالی خوش و پر خیر و برکت را آرزو می کنند.
از جمله آیین هایی که در همه جا رایج بود، خرید کالاهای تازه است. مردم از گذشته بر این عقیده بودند که با ورود کالای تازه، کالای کهنه از خانه خارج می‌شود که این کار هم نشانه‌ای از ورود خیر و دفع شر است.
**نوروز**
درگذشته غذای اصلی مردم برنج نبود همه بویژه کودکان منتظر بودند تا عید نوروز شود تا آن ها در شب عید برنج مصرف کنند.
ایام نوروز همه لباس نو به تن می کنند و در روز نخست دیدار بزرگان فامیل انجام و کودکان هم از گرفتن عیدی بهره مند می شوند.
در گذشته با آمدن عید تا سه روز در منازل برای روشنایی زندگیشان چراغ روشن می کردند و درمحلات وباغ ها دهل زنان مشغول نواختن وجوانان به کشتی گرفتن مشغول بودند.
در سال های گذشته تا فروردین وگاهی اردیبهشت هم برف می بارید ، وبا اینکه بعضی اوقات زمین ها پر از برف بود اما این سنت ها هیچ گاه فراموش نمی شد ومحلات پهلوان های خود را آماده می کردند تا کشتی بگیرند.
با نگاهی به سنت های نوروزی درمی یابیم که همه چیز در عین سادگی وبا هدف با هم بودن ورفع کدورت ها برگزار می شد وخوب است اما امیداوریم که این سادگی ها احیا واستمرار یابد.
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور بجنورد درباره ترویج شادی ها و ماندگاری آن در میان مردم گفت: باید دست اندرکاران فرهنگی مانند اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این آیین ها را با برگزاری جشنوراه ها و همایش ها احیا کنند و به آنها بها دهند.
علیرضا قربانی افزود: مسابقه بزارن، و جایزه دهند تا آیین های شاد در میان مردم بازخوانی مجدد شود.
یکی دیگر از اعضای هیات علمی دانشگاه بجنورد هم گفت: یکی از رسالت های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از گذشته مردم نگاری بود و در این قالب، روستا ها را طی حدود 14 تا 15 فصل مطالعه کرده و گزارشی از هنرها، اقلیم و آیین های آنها جمع آوری می کردند اما چند سالی است که این کار را انجام نمی دهند.
ناز محمد اونق با بیان اینکه مردم نگاری حلقه واسط قدیمی ها با افراد جدید است، گفت: در کشور هم فقط 2 یا سه دانشگاه رشته مردم شناسی دارد که نمی توانند این موارد را پوشش دهند.
وی ادامه داد: نوروز در ترکمنستان از قدیم طبق تحویل سال چینی بوده است اما اکنون برای نوروز فستیوال هایی دارند که از کل دنیا برای دیدن آنها، شرکت می کنند و به بهانه های مختلف در میان نشاط و شادابی را ایجاد می کنند.
اونق افزود: مراسم جشن رنگ در هندوستان که در اواخر اسفندماه برگزار می شود هم همین گونه است، تمام مسئولان و مردم عادی با شور و هیجان و علاقه مندی در آن مشارکت دارند اما در کشور ما هیچ گونه فستیوال شادی به آن صورت نداریم.
وی گفت: در خراسان شمالی انواع قومیت ها از کرمانج، ترک، تات، کرد و فارس وجود دارد که هرکدام فرهنگ خاص خودشان را دارند، باید تجربه ها و دانسته های افراد قدیمی را در مورد آداب و رسوم، سنت ها و فرهنگشان ثبت و ضبط کرد تا فراموش نشود.
اونق اضافه کرد: همه درمانگران بومی که در زمینه داروهای گیاهی فعالیت دارند با فوت آنها، دانش آنها هم به فراموشی سپرده می شود و ما بانک اطلاعاتی برای نگهداری از تجربیات و دانش این افراد هنوز نداریم.
وی اظهارکرد: برخی از کار ها برای فرهنگ ضروری است اما هیچ کس احساس مسئولیت نمی کند و در جامعه متولی ندارد، باید برنامه و بانک اطلاعاتی برای ثبت آیین های سنتی داشته باشیم و آنچه را که در میان افراد قدیمی رایج بوده، زنده کنیم.
استان 863 هزار نفری خراسان شمالی دارای اقوام کرمانج، ترک، تات، ترکمن، بلوچ و رازی است.
اخبار خراسان شمالی را در کانال تلگرامی اخبار ایرنا خراسان شمالی به نشانی
انتهای پیام **چله چخدی بهارگلده ، دنه دنه نارگلده**
چله چخدی بهارگلده ، دنه دنه نارگلده 'چله رفت، بهار آمد، دانه دانه انار آمد' از جمله آیینی بود که با بیرون شدن از چله کوچک و نزدیک شدن عید نوروز مردم برخی مناطق خراسان شمالی هرساله این روز را جشن می گیرند.
30 ام بهمن ماه هر سال ، به قول بزرگترها چله کوچک تمام می شود، بچه ها از چند روز قبل به این فکر هستند که چوب و خس و خاشاک رو جمع و روی هم تلمبار کنند یا اینکه چندین پارچه را با پیچیدن به دور هم مانند توپی درست کرده و آنها را آتش بزنند و با پریدن از روی آتش تمام غم و غصه های آن سال را از وجودشان ببرند و سال جدید را با خوشحالی و شادی آغاز کنند هر چند که متاسفانه به مرور زمان جای بسیاری از سادگی ها وبی آلایشی های این ایام را تجملات وزرق وبرق ها گرفته است .
آمدن نوروز دربین مردم خراسان شمالی از اهمیت خاصی برخوردار است ومردم با خوشحالی منتظر هستند که عید بیاید، حداقل 10 تا 15 روز مانده به عید و حتی برخی از مردم زودتر خانه تکانی را آغاز می کنند و گندم یا عدس را در ظرفی ریخته ومرطوب نگه می دارند تا جوانه بزند وسبز شود که درایام نوروز بتوانند بنام سبزینه ازآن استفاده کنند.
سبزینه تاروزسیزده می ماند و روز سیزده سبزینه را با خود به خارج شهر می برند و در آب رها می کنند تا این سرسبزی ونشاط در زندگیشان جاری وساری باشد.
**چهارشنبه سوری **
درچهارشنبه آخر سال هم مانند چله کوچک، آتش ایجاد می کنند و با پریدن از روی آن زردی خود را به آتش می دهند و سرخی او را می گیرند.
برخی از افراد دراین شب غذای هفت رنگ می پزند یعنی غذایی که در داخل آن از هفت مواد مانند نخود، لوبیا، برنج استفاده شود(مانند قابلی)، آنها معتقدند که باید آخر هفته سال حتما غذایی پخته شود و در این شب به خانه بزرگتر ها رفته و با نشستن دور کرسی و خوردن تنقلات، آمدن بهار و سالی نو را جشن می گیرند.
**شکستن کوزه، رسم قشنگ درشب چهارشنبه سوری**
مردم استان در کوزه های دسته شکسته ولب پریده یک تکه زغال به نشانه سیاهی زمستان و یک سکه به عنوان صدقه می اندازند و به منظو رفع بلا از روی یک بلندی کوزه را به پایین پرتا می کنند و برخی از مردم هم در جلوی در حیاط تخم مرغ می شکنند.
ملاقه زنی هم یکی دیگر از رسم های قشنگ بجنوردی ها است که بچه ها به در خانه ها رفته و با زدن ملاقه به در صاحبخانه با دادن تنقلات و پول آنان را خوشحال می کنند.
** علفه**
'علفه' یکی دیگر از آیین هایی که دو روز مانده به عید و روز نخست نوروز انجام می شود، در این شب ها مردم غذا پخت می کنند که یک روز از قبل سال( سال کهنه) به نام اموات بود.
**خله خله خلتمه به**
یه روز مانده به عید هم جوانان وکودکان درمنازل همسایه و آشنایان را می زنند و می گویند: 'خله خله ختلمه به' و صاحبان خانه به این افراد تخم مرغ یا پول و یا هر چه در وسعشان بود، می دهند و سالی خوش و پر خیر و برکت را آرزو می کنند.
از جمله آیین هایی که در همه جا رایج بود، خرید کالاهای تازه است. مردم از گذشته بر این عقیده بودند که با ورود کالای تازه، کالای کهنه از خانه خارج می‌شود که این کار هم نشانه‌ای از ورود خیر و دفع شر است.
**نوروز**
درگذشته غذای اصلی مردم برنج نبود همه بویژه کودکان منتظر بودند تا عید نوروز شود تا آن ها در شب عید برنج مصرف کنند.
ایام نوروز همه لباس نو به تن می کنند و در روز نخست دیدار بزرگان فامیل انجام و کودکان هم از گرفتن عیدی بهره مند می شوند.
در گذشته با آمدن عید تا سه روز در منازل برای روشنایی زندگیشان چراغ روشن می کردند و درمحلات وباغ ها دهل زنان مشغول نواختن وجوانان به کشتی گرفتن مشغول بودند.
در سال های گذشته تا فروردین وگاهی اردیبهشت هم برف می بارید ، وبا اینکه بعضی اوقات زمین ها پر از برف بود اما این سنت ها هیچ گاه فراموش نمی شد ومحلات پهلوان های خود را آماده می کردند تا کشتی بگیرند.
با نگاهی به سنت های نوروزی درمی یابیم که همه چیز در عین سادگی وبا هدف با هم بودن ورفع کدورت ها برگزار می شد وخوب است اما امیداوریم که این سادگی ها احیا واستمرار یابد.
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور بجنورد درباره ترویج شادی ها و ماندگاری آن در میان مردم گفت: باید دست اندرکاران فرهنگی مانند اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این آیین ها را با برگزاری جشنوراه ها و همایش ها احیا کنند و به آنها بها دهند.
علیرضا قربانی افزود: مسابقه بزارن، و جایزه دهند تا آیین های شاد در میان مردم بازخوانی مجدد شود.
یکی دیگر از اعضای هیات علمی دانشگاه بجنورد هم گفت: یکی از رسالت های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از گذشته مردم نگاری بود و در این قالب، روستا ها را طی حدود 14 تا 15 فصل مطالعه کرده و گزارشی از هنرها، اقلیم و آیین های آنها جمع آوری می کردند اما چند سالی است که این کار را انجام نمی دهند.
ناز محمد اونق با بیان اینکه مردم نگاری حلقه واسط قدیمی ها با افراد جدید است، گفت: در کشور هم فقط 2 یا سه دانشگاه رشته مردم شناسی دارد که نمی توانند این موارد را پوشش دهند.
وی ادامه داد: نوروز در ترکمنستان از قدیم طبق تحویل سال چینی بوده است اما اکنون برای نوروز فستیوال هایی دارند که از کل دنیا برای دیدن آنها، شرکت می کنند و به بهانه های مختلف در میان نشاط و شادابی را ایجاد می کنند.
اونق افزود: مراسم جشن رنگ در هندوستان که در اواخر اسفندماه برگزار می شود هم همین گونه است، تمام مسئولان و مردم عادی با شور و هیجان و علاقه مندی در آن مشارکت دارند اما در کشور ما هیچ گونه فستیوال شادی به آن صورت نداریم.
وی گفت: در خراسان شمالی انواع قومیت ها از کرمانج، ترک، تات، کرد و فارس وجود دارد که هرکدام فرهنگ خاص خودشان را دارند، باید تجربه ها و دانسته های افراد قدیمی را در مورد آداب و رسوم، سنت ها و فرهنگشان ثبت و ضبط کرد تا فراموش نشود.
اونق اضافه کرد: همه درمانگران بومی که در زمینه داروهای گیاهی فعالیت دارند با فوت آنها، دانش آنها هم به فراموشی سپرده می شود و ما بانک اطلاعاتی برای نگهداری از تجربیات و دانش این افراد هنوز نداریم.
وی اظهارکرد: برخی از کار ها برای فرهنگ ضروری است اما هیچ کس احساس مسئولیت نمی کند و در جامعه متولی ندارد، باید برنامه و بانک اطلاعاتی برای ثبت آیین های سنتی داشته باشیم و آنچه را که در میان افراد قدیمی رایج بوده، زنده کنیم.
استان 863 هزار نفری خراسان شمالی دارای اقوام کرمانج، ترک، تات، ترکمن، بلوچ و رازی است.
اخبار خراسان شمالی را در کانال تلگرامی اخبار ایرنا خراسان شمالی به نشانی
کپی شد
