به گزارش ایرنا، میانگین میزان بارندگی در سال آبی جاری تنها 26 میلیمتر اعلام شده که این وضعیت کاهش شدید بارندگی، کاهش رواناب ها و در نتیجه کاهش حجم آب ذخیره شده در پشت سدهای استان را به دنبال داشته است.
براساس آمارهای موجود، 90 درصد آب استحصالی استان در بخش کشاورزی مصرف می شود و در بخش های شرب و صنعت نیز هریک به ترتیب 8 و 2 درصد کل منابع آب قابل بهره برداری مصرف می شود.
سالانه 344 هزار هکتار از اراضی این استان 28 هزار کیلومتر مربعی به کشت محصولات زراعی و باغی اختصاص می یابد که بخش عمده ای این اراضی کشت دیم است.
رییس پیش بینی اداره کل هواشناسی خراسان شمالی در گفت و گو با ایرنا با اشاره به کاهش 56 درصدی بارندگی هااستان در مقایسه با دوره آماری بلند مدت اظهار کرد: میانگین بارندگی استان خراسان شمالی در پاییز پارسال 33 درصد بود که این میزان در پاییز امسال 24.6 درصد ثبت شده است.
مهری هاشمی دوین گفت: میانگین بارندگی در پاییز 96 در بجنورد 26.2 درصد، اسفراین 10.4 درصد، آشخانه 33 درصد، جاجرم 11.9 درصد، شیروان 23 درصد، فاروج 16.5 درصد و راز 51.3 درصد بوده است.
وی افزود: در سال جاری این استان 28 هزار کیلومتر مربعی شمال شرق کشور در زمره 3 استان اول از لحاظ خشکسالی شدید تا بسیار شدید قرار گرفته است.
با کاهش بارندگی ها طی چند سال اخیر منابع آب طبیعی مانند آب رودخانه ها، چشمه ها، قنوات و ... رو به اتمام و خشکی هستند و بحران کم آبی تبدیل به یکی از نگرانی های مردم در استان خراسان شمالی شده است.
خطر کم آبی در حالی مطرح می شود که بحران کمبود آب چند سالی است تمامی نقاط جهان را تهدید می کند و مسئولان را به اتخاذ تصمیمات جدی در این رابطه وا داشته است چرا که طی سال‌های گذشته به‌ واسطه کاهش بارش و وقوع خشکسالی بسیاری از چاه‌های آب استان و چشمه‌ها و قنات‌ها خشک‌شده است.
هرروز بر ابعاد و مشکلات ناشی از خشکسالی افزوده می‌شود، افت شدید منابع آب‌های زیرزمینی، مهاجرت روستاییان به شهرها و خالی شدن روستاها از سکنه و کاهش تولید محصولات کشاورزی و دامی و تأمین آب شرب ازجمله تبعات کمبود آب در استانی است که طبق برنامه توسعه مهم‌ترین محور توسعه آن کشاورزی است.
کاهش نزولات جوی در خراسان شمالی موجب شده که هر روز در جای جای این خطه از کشورمان نماز 'استغاثه' یا همان نماز طلب باران اقامه شود.
براساس آمارهای شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی: هم اکنون در استان سه هزار حلقه چاه غیر مجاز و 2 هزار و 943 حلقه چاه مجاز وجود دارد.
براساس این آمارها حجم تخلیه آب از مخازن زیرزمینی 593 میلیون مترمکعب آب است در حالیکه سهم سهم آب زیرزمینی از منابع آب تجدید پذیر530 میلیون مترمکعب است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: هم اکنون 65 درصد منابع آبی خراسان شمالی از آب های سطح تامین می شود که متسقیما تحت تاثیر بارندگی مقطعی قرار می گیرد.
محمدجواد تشکری در گفت و گو با ایرنا با اشاره به کاهش بارندگی های اظهار کرد: از دهه 80 خشکسالی در استان شروع شده که 10 سال گذشته میانگین بارندگی در این استان 285 میلی متر و هم اکنون 245 میلی متر است.
وی گفت: 40 درصد منابع آب های تجدید پذیر در استان خراسان شمالی کاهش پیدا کرده است.
تشکری با اشاره به کاهش منابع آب و چالش اساسی در بحث آب افزود: حجم زیاد آب در بخش کشاورزی استفاده می شود که مصرف کنندگان باید در مصرف آب مدیریت داشته و بهره وری آب را به حداکثر برسانند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: در تولید محصول هم باید روش های آبیاری را عوض کرد که در این استان تاکنون 23 هزار هکتار آبیاری نوین اجرا شده است که قابلیت توسعه تا 50 تا 60 هزار هکتار دارد.
تشکری با اشاره به اینکه در این دولت در بحث سیستم های نوین آبیاری اقدامات خوبی صورت گرفته است افزود: در روش های قدیمی راندمان آبیاری 30 یا 40 درصد بود که با اجرای سیستم های جدید نوین آبیاری تحت فشار راندمان آب به 70 تا 90 درصد هم خواهد رسید.
وی با بیان اینکه باید مکانیزاسیون را توسعه و راندمان مصرف آب به صورت غیر مستقیم بالا برود گفت: با توجه به خشکسالی و تبعات ناشی از آن برای جلوگیری از هر گونه خسارت باید برخی از کشت ها را به فصل پاییز تغییر داد از سویی توسعه باغات در اراضی شیب دار، انتقال کشت های فضای باز به فضای گلخانه ای و تغییر کشت و خارج شدن از حالت سنتی باید انجام شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی گفت: به علت کاهش شدید میزان ذخیره سدهای استان، شماری از کشاورزان کشت پاییزه امسال را بدون استفاده از آب سدها و خشکه کاری انجام داند.
سیدابراهیمی علوی در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: اکنون سد بارزو، بیدواز و چری شرایط نامناسب دارند و متاثر از خشک سالی ها و کاهش بارندگی ها، پاییز امسال از محل این سدها آب در اختیار کشاورزان قرار نگرفته است.
وی گفت: در سال آبی جاری (از ابتدای مهر ماه تاکنون) تنها یک میلیون و 980 هزار مترمکعب آب از سدهای استان در اختیار برخی کشاورزان قرار گرفته است.
علوی افزود: از ابتدای فروردین ماه تاکنون 38 میلیون و 610 هزار مترمکعب آب از سدهای استان به کشاورزان تحویل داده شده است.

* ظرفیت خالی 74.3 درصد سدهای استان
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی با بیان اینکه هم اکنون به علت کاهش چشمگیر بارندگی ها، 74.3 درصد از ظرفیت سدهای استان خالی است.
وی گفت: سال گذشته سدهای استان 67.97 میلیون مترمکعب آب در مخزن خود ذخیره داشتند که این رقم امسال 14.6 درصد کاهش یافته است.
علوی با بیان اینکه اکنون تنها 58 میلیون مترمکعب آب در مخزن سدهای استان ذخیره است افزود: سدهای استان در مجموع توان ذخیره 226 میلیون مترمکعب آب را دارند.
وی با اشاره به اینکه بیشترین حجم منابع آبی سدهای استان مربوط به سد شیرین دره است به طوری که 46 میلیون مترمکعب آب در پشت این سد ذخیره است.
گفت: سایر سدهای استان نیز تنها 12 میلیون مترمکعب ذخیره دارند.
در خراسان شمالی تاکنون هفت سد شامل بیدواز، چری، غلامان، شیرین دره، شورک، بارزو و گلول تکمیل و به بهره برداری رسیده اند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی با بیان اینکه خشک سالی ها و کاهش بارندگی میزان ذخایر آب های زیرزمینی را نیز کاهش داده است گفت: امسال دشت صفی آباد در شهرستان اسفراین نیز به دشت های ممنوعه بحرانی استان افزوده شده است.
وی تصریح کرد: از 11 دشت استان، چهار دشت ممنوعه بحرانی است که این دشت ها شامل دشت شیروان-فاروج، دشت اسفراین، دشت جاجرم و دشت صفی آباد است.
وی افزود: چهار دشت استان نیز ممنوعه است که شامل دشت های بجنورد، سملقان، شوقان و رباط است و تنها سه دشت شامل دشت های غلامان، مانه و قوری میدان دشت آزاد هستند.
به گفته علوی، دشت ممنوعه بحرانی دشت هایی هستند که اثرات و تبعات کاهش آب زیر زمینی به صورت نشست زمین و یا تغییر کیفیت آب نمود پیدا کرده است و بر این اساس برداشت آب از منابع زیر زمینی این دشت ها بشدت محدود شده است.
وی افزود: امسال تاکنون گزارشی از نشست زمین به دست نرسیده است اما در سال های گذشته خشک سالی ها سبب نشست زمین در دشت سملقان شده است.
وی گفت: این نشست ها در زمین های کشاورزی منطقه قاضی رخ داده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی گفت: بر اساس اطلاعات استخراج شده از ایستگاه های این شرکت، در سال آبی جاری تنها 29.9 میلی متر در استان به ثبت رسیده است این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته 46.5 میلی متر و در دراز مدت 63.2 میلی متر بارندگی در استان گزارش شده بود.
وی افزود: براساس اطلاعات استخراج شده از ایستگاه های این شرکت میزان بارندگی در سال آبی جاری در مقایسه با مدت مشابه پارسال 35.6 درصد و در مقایسه با دوره آماری بلند مدت 52.6 درصد کاهش داشته است.
علوی اظهار کرد: در این مدت کمترین بارش ها در ایستگاه جاجرم با 5.5 میلی متر و بیشترین آن در ایستگاه آیرقایه با 71 میلی متر به ثبت رسیده است.
به گفته وی کاهش بارندگی ها سبب شده است تا میزان آبدهی رودخانه ها، میزان ورودی رودها به سدها و نیز سطح منابع آبی زیرزمینی در استان کاهش یابد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی با بیان اینکه پراکندگی بارش ها نیز مناسب نبوده است گفت: 70 تا 80 درصد از آب حاصل از بارندگی ها تبخیر می شود و امسال گرمای هوا نیز سبب شده تا میزان تبخیر بیشتر شود.
82 هزار بهره بردار در بخش کشاورزی خراسان شمالی فعالیت دارند.
7186/6042 گزارش از: فاطمه مقدسی باجگیران** انتشار دهنده: سید حسین قدسی
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.