به گزارش ایرنا، کمی بیش از یک دهه از زمان بهره برداری سد شیرین دره می گذرد اما کارشناسان و صاحب نظران از چند سالی است که از کاهش عمر مفید این سد ابراز نگرانی می کنند.
عمر مفید این سد از این رو با تهدید روبه رو است که میزان رسوب گذاری و انباشت گل و لای در مخزن این دریاچه نگران کننده است.
البته مسئولان می گویند هنوز آمار دقیقی از اینکه چه میزان رسوب گذاری در این سد انباشت شده است، ندارند اما آنان تایید می کنند که میزان رسوب گذاری بیش از میزانی است پیش بینی شده بوده است.
البته پاییز امسال، روی دیگری از این مشکل در شهر بجنورد رخ نمود و آن تغییر مزه آب آشامیدنی بود که سبب گلایه شهروندان بجنوردی شد.
غلامحسین ساقی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان شمالی، افزایش رسوب و گل و لای را از عوامل دخیل در تغییر کیفیت عنوان کرده و می گوید: علت تغییر کیفیت آب، افزایش رسوب منتقل شده به سد از بالادست و بالا آمدن سطح کف دریاچه و نزدیک شدن لایه بی هوازی به دریچه آبگیری از سد است.
*کنترل فرسایش و رسوب درحوزه آبخیزسد شیرین دره اولویت دارد
رئیس اداره مهندسی ومطالعات و دبیر کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی در این باره می گوید: حوزه بالا دست سد شیرین دره از نقطه نظر لیتولوژیکی استعداد زیادی در زمینه فرسایش و تولید رسوب دارد به نحوی که بیش از 60 درصد از کل گستره این حوزه از واحدهای زمین شناسی حساس به فرسایش مانند سازندهای شیلی و مارنی سرچشمه و سنگانه و نهشته های بادرفتی لسی تشکیل شده و به عبارتی ویژگی های زمین شناختی مزبور شرایط را برای تشدید فرایندهای فرسایشی در این حوزه مهیا ساخته است.
بهمن هوشمند اظهار می دارد: فرسایش بارانی، صفحه ای، شیاری، خندقی، کناره ای و بدلندی موجب شده تا حجم قابل توجهی از رسوبات به مسیرآبراهه ها وارد شده و در نهایت در مخزن سد شیرین دره بر روی هم انباشته شده و موجب کاهش حجم مخزن و طول عمر مفید این سد شوند.
وی می افزاید: از مهم ترین مشکلات این حوزه رواج دامداری سنتی و وابستگی زیاد دام به علوفه مرتعی و تراکم زیاد دام و چرای مفرط مراتع است و این عوامل موجب گرایش منفی و سیر قهقرایی مراتع در بیشتر مناطق حوزه شده است.
هوشمند می گوید: بررسی پروژه های آبخیزداری درحوزه سد شیرین دره نشان می دهد که در سال 87، مطالعات مرحله توجیهی آبخیزداری در این حوزه پایان یافته و در ادامه امور مطالعاتی، تاکنون در سطح 10 زیرحوزه( حدود 70 درصد از کل مساحت حوزه مزبور) مطالعات تفصیلی - اجرایی آبخیزداری به انجام رسیده است .
وی می افزاید: به علت کمبود اعتبار تاکنون دربخش های کمی از حوزه آبخیز این سد عملیات اجرایی آبخیزداری انجام شده است و لذا با این روند فرسایش و حجم زیاد رسوبات وارده به مخزن سد، ضرورت دارد تا مسئولین امر اقدامات عاجلی را نسبت به افزایش اعتبارات آبخیزداری در حوزه سد شیرین دره انجام دهند.
وی می گوید: کنترل نشدن فرسایش و رسوب در حوزه سد، انباشتگی رسوبات در مخزن سد و کاهش عمرمفید آن به خروج تدریجی این سد از چرخه بهره برداری منجر خواهد شد و البته جهت حصول نتیجه و کنترل پایدار فرسایش و رسوب در این حوزه ، مدیریت جامع منابع طبیعی و آبخیزداری با مشارکت تمامی ادارات و آحاد مردم و آبخیزنشینان در حفظ و حراست از منابع طبیعی ضرورت دارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی هم در این باره می گوید: برای کنترل فرسایش و حافظت از خاک در حوضه سد شیرین دره، تاکنون در سطح هشت زیر حوزه به گستره 88 هزار و 400 هکتار و بیش از نیمی ازگستره حوزه طرح های مطالعاتی تهیه و تصویب شده است.
حسن وحید اظهار می دارد: در سطح 5 درصد از کل حوزه آبخیز سد شامل حوزه های آبخیز پیربز پسین دره و قلعه محمدی در مجموع به گستره بیش از هشت هزار هکتار عملیات اجرایی از سال 87 تا کنون در حال اجرا است.
وی می افزاید: در کل حوزه سد شیرین دره مطالعات فاز شناسایی و توجیهی آبخیزداری انجام شده و در سطح بیش از هشت زیر حوزه از حوزه آبخیز سد مطالعات تفصیلی اجرایی آبخیزداری انجام و طرح های مطالعاتی مصوب و آماده اجرا است.
وی خاطرنشان می کند: تاکنون بیش از 20 میلیارد ریال برای اجرای عملیات آبخیزداری در این حوزه مصوب و بیش از هشت میلیارد ریال تخصیص یافته است اما، اعتبار برای اجرا در کل حوزه 650 میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.
*میزان رسوب بیش از حدپیش بینی شده است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی نیز با تایید وجود مشکل افزایش میزان رسوب گذاری در سد شیرین دره می گوید: میزان رسوب گذاری در هر سد، به هنگام طراحی برآورد می شود اما میزان رسوبی که وارد مخزن شده بیش از میزان پیش بینی است.
سیدابراهیم علوی اظهار می دارد: برای کنترل اثرات سیلاب و به منظور کاهش میزان رسوب گذاری در مخزن سد، اجرای طرح های آبخیزداری در بالا دست سد سرعت داده شود البته در این زمینه طرح هایی در دست پیگیری است.
*رهاسازی آب سد شیرین دره
این روزها خبر دیگری منتشر شده است که گفته می شود بی ارتباط به موضوع گل و لای در سد شیرین دره نیست.
شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی در حالی از رها سازی آب سد خبر داده است که گفته می شود علت این امر، خروج گل و لای و رسوب های سد است.
رهاسازی با حجم زیاد و دبی بالا انجام می شود تا رسوب ها از سد خارج شوند.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی اوایل امسال در گفت و گویی اعلام کرده بود: برابر مطالعات اولیه انجام‌شده در سه سال گذشته مشخص شده حجم مخزن کاهش قابل‌توجهی معادل ۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار مترمکعب داشته است که موضوع برای بررسی به شرکت مشاور طرح منعکس شده است.
رضا نعیمی اظهار کرده بود: حجم مخزن سد شیرین دره برابر مشخصات فنی و طراحی انجام‌شده توسط شرکت مهندسان مشاور مؤلف طرح 91 میلیون مترمکعب است و بخشی از این حجم در زمان بهره‌برداری توسط رسوبات و مواد معلق آب پر می‌شود.
سد شیرین دره در 65 کیلومتری شمال غربی شهر بجنورد در محدوده شهرستان مانه و سملقان قرار دارد و یکی از بزرگ‌ترین سدهای خراسان شمالی است که بر روی رودخانه شیرین دره، یکی از سرشاخه‌های رود اترک ساخته شده است.
این سد با هدف کنترل و مهار سیلاب‌ها، تأمین آب آشامیدنی مورد نیاز برای شهر بجنورد و روستاهای مسیر خط انتقال، آب مورد نیاز صنایع و تأمین آب لازم برای بهبود و توسعه کشاورزی زمین‌های پایین دست ساخته شده است. عملیات ساخت این سد در مهر ماه سال 75 آغاز شد و در فروردین ماه سال 84 به بهره برداری رسید.
7185/ 6042 خبرنگار: کبری علی آبادی** انتشاردهنده: سیدحسین قدسی
انتهای پیام عمر مفید این سد از این رو با تهدید روبه رو است که میزان رسوب گذاری و انباشت گل و لای در مخزن این دریاچه نگران کننده است.
البته مسئولان می گویند هنوز آمار دقیقی از اینکه چه میزان رسوب گذاری در این سد انباشت شده است، ندارند اما آنان تایید می کنند که میزان رسوب گذاری بیش از میزانی است پیش بینی شده بوده است.
البته پاییز امسال، روی دیگری از این مشکل در شهر بجنورد رخ نمود و آن تغییر مزه آب آشامیدنی بود که سبب گلایه شهروندان بجنوردی شد.
غلامحسین ساقی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان شمالی، افزایش رسوب و گل و لای را از عوامل دخیل در تغییر کیفیت عنوان کرده و می گوید: علت تغییر کیفیت آب، افزایش رسوب منتقل شده به سد از بالادست و بالا آمدن سطح کف دریاچه و نزدیک شدن لایه بی هوازی به دریچه آبگیری از سد است.
*کنترل فرسایش و رسوب درحوزه آبخیزسد شیرین دره اولویت دارد
رئیس اداره مهندسی ومطالعات و دبیر کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی در این باره می گوید: حوزه بالا دست سد شیرین دره از نقطه نظر لیتولوژیکی استعداد زیادی در زمینه فرسایش و تولید رسوب دارد به نحوی که بیش از 60 درصد از کل گستره این حوزه از واحدهای زمین شناسی حساس به فرسایش مانند سازندهای شیلی و مارنی سرچشمه و سنگانه و نهشته های بادرفتی لسی تشکیل شده و به عبارتی ویژگی های زمین شناختی مزبور شرایط را برای تشدید فرایندهای فرسایشی در این حوزه مهیا ساخته است.
بهمن هوشمند اظهار می دارد: فرسایش بارانی، صفحه ای، شیاری، خندقی، کناره ای و بدلندی موجب شده تا حجم قابل توجهی از رسوبات به مسیرآبراهه ها وارد شده و در نهایت در مخزن سد شیرین دره بر روی هم انباشته شده و موجب کاهش حجم مخزن و طول عمر مفید این سد شوند.
وی می افزاید: از مهم ترین مشکلات این حوزه رواج دامداری سنتی و وابستگی زیاد دام به علوفه مرتعی و تراکم زیاد دام و چرای مفرط مراتع است و این عوامل موجب گرایش منفی و سیر قهقرایی مراتع در بیشتر مناطق حوزه شده است.
هوشمند می گوید: بررسی پروژه های آبخیزداری درحوزه سد شیرین دره نشان می دهد که در سال 87، مطالعات مرحله توجیهی آبخیزداری در این حوزه پایان یافته و در ادامه امور مطالعاتی، تاکنون در سطح 10 زیرحوزه( حدود 70 درصد از کل مساحت حوزه مزبور) مطالعات تفصیلی - اجرایی آبخیزداری به انجام رسیده است .
وی می افزاید: به علت کمبود اعتبار تاکنون دربخش های کمی از حوزه آبخیز این سد عملیات اجرایی آبخیزداری انجام شده است و لذا با این روند فرسایش و حجم زیاد رسوبات وارده به مخزن سد، ضرورت دارد تا مسئولین امر اقدامات عاجلی را نسبت به افزایش اعتبارات آبخیزداری در حوزه سد شیرین دره انجام دهند.
وی می گوید: کنترل نشدن فرسایش و رسوب در حوزه سد، انباشتگی رسوبات در مخزن سد و کاهش عمرمفید آن به خروج تدریجی این سد از چرخه بهره برداری منجر خواهد شد و البته جهت حصول نتیجه و کنترل پایدار فرسایش و رسوب در این حوزه ، مدیریت جامع منابع طبیعی و آبخیزداری با مشارکت تمامی ادارات و آحاد مردم و آبخیزنشینان در حفظ و حراست از منابع طبیعی ضرورت دارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی هم در این باره می گوید: برای کنترل فرسایش و حافظت از خاک در حوضه سد شیرین دره، تاکنون در سطح هشت زیر حوزه به گستره 88 هزار و 400 هکتار و بیش از نیمی ازگستره حوزه طرح های مطالعاتی تهیه و تصویب شده است.
حسن وحید اظهار می دارد: در سطح 5 درصد از کل حوزه آبخیز سد شامل حوزه های آبخیز پیربز پسین دره و قلعه محمدی در مجموع به گستره بیش از هشت هزار هکتار عملیات اجرایی از سال 87 تا کنون در حال اجرا است.
وی می افزاید: در کل حوزه سد شیرین دره مطالعات فاز شناسایی و توجیهی آبخیزداری انجام شده و در سطح بیش از هشت زیر حوزه از حوزه آبخیز سد مطالعات تفصیلی اجرایی آبخیزداری انجام و طرح های مطالعاتی مصوب و آماده اجرا است.
وی خاطرنشان می کند: تاکنون بیش از 20 میلیارد ریال برای اجرای عملیات آبخیزداری در این حوزه مصوب و بیش از هشت میلیارد ریال تخصیص یافته است اما، اعتبار برای اجرا در کل حوزه 650 میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.
*میزان رسوب بیش از حدپیش بینی شده است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی نیز با تایید وجود مشکل افزایش میزان رسوب گذاری در سد شیرین دره می گوید: میزان رسوب گذاری در هر سد، به هنگام طراحی برآورد می شود اما میزان رسوبی که وارد مخزن شده بیش از میزان پیش بینی است.
سیدابراهیم علوی اظهار می دارد: برای کنترل اثرات سیلاب و به منظور کاهش میزان رسوب گذاری در مخزن سد، اجرای طرح های آبخیزداری در بالا دست سد سرعت داده شود البته در این زمینه طرح هایی در دست پیگیری است.
*رهاسازی آب سد شیرین دره
این روزها خبر دیگری منتشر شده است که گفته می شود بی ارتباط به موضوع گل و لای در سد شیرین دره نیست.
شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی در حالی از رها سازی آب سد خبر داده است که گفته می شود علت این امر، خروج گل و لای و رسوب های سد است.
رهاسازی با حجم زیاد و دبی بالا انجام می شود تا رسوب ها از سد خارج شوند.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی اوایل امسال در گفت و گویی اعلام کرده بود: برابر مطالعات اولیه انجام‌شده در سه سال گذشته مشخص شده حجم مخزن کاهش قابل‌توجهی معادل ۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار مترمکعب داشته است که موضوع برای بررسی به شرکت مشاور طرح منعکس شده است.
رضا نعیمی اظهار کرده بود: حجم مخزن سد شیرین دره برابر مشخصات فنی و طراحی انجام‌شده توسط شرکت مهندسان مشاور مؤلف طرح 91 میلیون مترمکعب است و بخشی از این حجم در زمان بهره‌برداری توسط رسوبات و مواد معلق آب پر می‌شود.
سد شیرین دره در 65 کیلومتری شمال غربی شهر بجنورد در محدوده شهرستان مانه و سملقان قرار دارد و یکی از بزرگ‌ترین سدهای خراسان شمالی است که بر روی رودخانه شیرین دره، یکی از سرشاخه‌های رود اترک ساخته شده است.
این سد با هدف کنترل و مهار سیلاب‌ها، تأمین آب آشامیدنی مورد نیاز برای شهر بجنورد و روستاهای مسیر خط انتقال، آب مورد نیاز صنایع و تأمین آب لازم برای بهبود و توسعه کشاورزی زمین‌های پایین دست ساخته شده است. عملیات ساخت این سد در مهر ماه سال 75 آغاز شد و در فروردین ماه سال 84 به بهره برداری رسید.
7185/ 6042 خبرنگار: کبری علی آبادی** انتشاردهنده: سیدحسین قدسی
کپی شد
