. زن و مرد ، پیر و جوان ، اصلاح طلب و اصول گرا همه آمده بودند تا به مردی ادای احترام کنند که آشناترین تصویر از سیاست را در اذهان ایرانیان بعد از انقلاب به خود اختصاص داده بود. شخصیتی که بیش از همه خود را در معرض انتخاب و رای مردم قرار داده بود.در مجموع این حضور داوطلبانه ، مسالمت آمیز و مدنی توانست به نوعی ' نمایش اراده جمعی ایرانیان' تبدیل شده ، و از ظرفیت خوبی برای تحلیل های جامعه شناختی برخوردار شود . برخی از پیام های مراسم تشییع امروز به زعم من عبارتند از :
1جامعه ایران بسیار متکثر ، مدنی و مشارکت جو است . آن چنان که هیچ جریانی نمی تواند این جامعه را به نفع خود مصادره نماید. در این میان تنها معدودی از حوادث می توانند به نمادی از یک همبستگی ملی تبدیل شده و صحنه هایی شگفت بیافرینند . مراسم امروز بدون تردید یکی از این موارد بود.
2 سیاست در جامعه ایران یک مساله حل نشده است . زخمی التیام نیافته و بغضی فروخورده ! بنابراین امر سیاسی در انتظار فرصتی مناسب می ماند تا خود را در اشکال مختلف اعتراضی متبلور سازد. به دلایل تاریخی همواره مراسم خاکسپاری در ایران از ظرفیت فراوانی جهت ظهور این نمایش جمعی برخوردار بوده اند .
3 مردم ایران از پس آفرینش حداقل سه نهضت و انقلاب دوران ساز معاصر، دیگر قائل به حمایت از حرکت های رادیکال یا خشونت آمیز نیستند . ایرانیان به فراست آموخته اند که اصلاح' پیش بینی پذیر' روندهای جاری بر تغییرات ساختاری 'پیش بینی ناپذیر' اولویت دارد. از همین رو تعبیه کریدورهایی مطمئن برای مشارکت مدنی شهروندان (NGO ها) می تواند موجب استحصال این ظرفیت ارزشمند شده و بسیاری از گره های جامعه را باز کند.
4 جامعه ایران کوتاه مدت است حداقل به این معنا که قادر به ایجاد سازوکارهایی برای پی گیری آرمان هایش نیست ! سازوکاری که باید از دل یک رابطه تعاملی میان جامعه و حکومت بیرون بیاید. و گرنه نمایش های گاه و بیگاه اراده ملی در آن پس از مدتی تنها به یک نوستالژی تبدیل می شود. بنابراین باید چنین فرصت هایی را از حیث تقویت سرمایه اجتماعی قدر دانست ولی در آنها توقف نکرد !
نکته پایانی : ' خیابان ' اساسی ترین واحد ظهور جنبش های اجتماعی در جهان امروز محسوب می شود .فضایی که می تواند به تولید و انتشار معانی جدید سیاسی منجر شده و به حساسیت های عمومی دامن زند.امروزه جنبش های اجتماعی پادزهر جامعه کالایی و زندگی ماشینی محسوب می شوند. می توان خیابان را به فرصتی جهت ابراز همدلی مردم نسبت به نارسایی های اجتماعی تبدیل، و از کرخت شدن جامعه جلوگیری کرد.
* جامعه شناس
منبع : ایرنا
انتهای پیام 1جامعه ایران بسیار متکثر ، مدنی و مشارکت جو است . آن چنان که هیچ جریانی نمی تواند این جامعه را به نفع خود مصادره نماید. در این میان تنها معدودی از حوادث می توانند به نمادی از یک همبستگی ملی تبدیل شده و صحنه هایی شگفت بیافرینند . مراسم امروز بدون تردید یکی از این موارد بود.
2 سیاست در جامعه ایران یک مساله حل نشده است . زخمی التیام نیافته و بغضی فروخورده ! بنابراین امر سیاسی در انتظار فرصتی مناسب می ماند تا خود را در اشکال مختلف اعتراضی متبلور سازد. به دلایل تاریخی همواره مراسم خاکسپاری در ایران از ظرفیت فراوانی جهت ظهور این نمایش جمعی برخوردار بوده اند .
3 مردم ایران از پس آفرینش حداقل سه نهضت و انقلاب دوران ساز معاصر، دیگر قائل به حمایت از حرکت های رادیکال یا خشونت آمیز نیستند . ایرانیان به فراست آموخته اند که اصلاح' پیش بینی پذیر' روندهای جاری بر تغییرات ساختاری 'پیش بینی ناپذیر' اولویت دارد. از همین رو تعبیه کریدورهایی مطمئن برای مشارکت مدنی شهروندان (NGO ها) می تواند موجب استحصال این ظرفیت ارزشمند شده و بسیاری از گره های جامعه را باز کند.
4 جامعه ایران کوتاه مدت است حداقل به این معنا که قادر به ایجاد سازوکارهایی برای پی گیری آرمان هایش نیست ! سازوکاری که باید از دل یک رابطه تعاملی میان جامعه و حکومت بیرون بیاید. و گرنه نمایش های گاه و بیگاه اراده ملی در آن پس از مدتی تنها به یک نوستالژی تبدیل می شود. بنابراین باید چنین فرصت هایی را از حیث تقویت سرمایه اجتماعی قدر دانست ولی در آنها توقف نکرد !
نکته پایانی : ' خیابان ' اساسی ترین واحد ظهور جنبش های اجتماعی در جهان امروز محسوب می شود .فضایی که می تواند به تولید و انتشار معانی جدید سیاسی منجر شده و به حساسیت های عمومی دامن زند.امروزه جنبش های اجتماعی پادزهر جامعه کالایی و زندگی ماشینی محسوب می شوند. می توان خیابان را به فرصتی جهت ابراز همدلی مردم نسبت به نارسایی های اجتماعی تبدیل، و از کرخت شدن جامعه جلوگیری کرد.
* جامعه شناس
منبع : ایرنا
کپی شد
