به اذعان صاحبنظران امروزه صفحه های حوادث روزنامه های محلی و سراسری از واقعیت های ناگوار و غم انگیز همانند ارتکاب قتل های شنیع، تجاوز و رواج جرایم خشونت آمیز در جامعه به ویژه در شهرهای بزرگ خبر می دهند.
قتل ندا، ارسلان و محمدحسین در مشهد و همچنین پرونده جنجال برانگیز اعظم در زمینه همسر آزاری و کودک آزاری در این کلانشهر جدا از پیامدها و ویژگیهای خاص خود، احساسات و افکار عمومی را جریحه دار کرده است.
پروانه سلحشور نماینده مجلس شورای اسلامی معتقد است، ایران رتبه اول خشونت اجتماعی در جهان را به خود اختصاص داده که بیکاری، مشکلات معیشتی و فقدان نشاط از مهم ترین علل افزایش خشونت و جرایم خشن در جامعه است.
بر اساس آمارهای رسمی ارائه شده توسط قوه قضائیه، از 6 میلیون پرونده کیفری در کشور یک میلیون پرونده مرتبط با خشونت است.
براساس اعلام پزشکی قانونی نیز بیشترین آمار مصدومان مراجعه کننده به مراکز پزشکی قانونی در کشور مربوط به نزاع و ضرب و جرح در استان های تهران، خراسان رضوی و اصفهان می باشد.
از این رو خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز خراسان رضوی با دعوت از مسئولان و صاحبنظران این حوزه در قالب میزگرد به بررسی چرایی افزایش جرایم خشن در جامعه پرداخت.
در این میزگرد دکتر محمد بخشی محبی معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادستان عمومی و انقلاب مشهد، دکتر کمال الدین حسینی مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان رضوی، دکتر غلامحسین حقدادی معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی و مرضیه محبی وکیل دادگستری و مدیر عامل کانون زنان حقوقدان 'سورا' حضور داشتند.
*تعریف جرایم خشن
وکیل پایه یک دادگستری در تعریف جرایم خشن گفت: بر اساس تقسیم بندی جزایی جرایم به 2 دسته جرایم علیه اشخاص و جرایم علیه اموال تقسیم می شوند.
مرضیه محبی افزود: جرایمی مانند توهین و ضرب و جرح جزو جرایم خشن علیه اشخاص و جرایمی مانند سرقت و خیانت در امانت جزو جرایم خشن علیه اموال هستند.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادستان عمومی و انقلاب مشهد نیز با اشاره به تعریف جرایم خشن گفت: اگرچه جرایم خشن از نظر اجتماعی و روانی تعریف خاص خود را دارند اما قانونگذار برای جرایم خشن تعریف خاصی ندارد و چهار جرم ضرب و جرح عمدی، توهین، تهدید و تخریب مصادیقی از جرایم خشن می باشند.
دکتر محمد بخشی محبی افزود: در سالهای اخیر قانونگذار ظرفیت های خوبی را برای توجه به جرایم خشن در نظر گرفته بطوریکه پیش از این اگر در یک نزاع فرد دچار جراحت نمی شد، جرم به حساب نمی آمد اما اکنون اگر ضربه وارد شود حتی اگر آثار ضربه هم وجود نداشته باشد، ضارب مستوجب مجازات خواهد شد.
وی اظهار کرد: از سوی دیگر بر اساس قانون مجازات کیفری اگر مجرم مرتکب جرم خشن شده باشد باید پرونده شخصیتی داشته باشد و مجازات براساس شخصیت مجرم در نظر گرفته می شود.
وی با بیان اینکه ایران یکی از کشورهای خشن در دنیا معرفی شده است، گفت: وقتی جامعه درگیر فقر اقتصادی، فقر فرهنگی و خیلی از مسائل دیگر شود، خشونت در آن جامعه گسترش می یابد و احساس یاس و ناامیدی باعث می شود افراد واکنش های تند و خشن از خود نشان دهند.
بخشی محبی حاشیه نشینی، اختلاف طبقاتی، نبود نشاط و تفریح سالم، آلودگی هوا، فقر و بیکاری را از علل افزایش خشونت در جامعه عنوان کرد.
* توهین پرشمارترین جرم در خراسان رضوی
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادستان عمومی و انقلاب مشهد با اشاره به آماری از 10 جرم شایع در خراسان رضوی گفت: توهین که از جمله جرایم خشن محسوب می شود با بیش از 12 هزار و 560 مورد بیشترین تعداد پرونده های ورودی را داشته است.
وی افزود: سرقت، ضرب و جرح عمدی، تصادف، تهدید، رانندگی بدون گواهینامه، تخریب، کلاهبرداری، خیانت در امانت و افترا دیگر جرایم را شامل می شوند.
وی اظهار کرد: چهار مورد از این جرایم شامل توهین، ضرب و جرح عمدی، تهدید و تخریب در زمره جرایم خشن قرار می گیرند.
بخشی محبی گفت: مردم به راحتی به یکدیگر توهین می کنند و گذشت بین مردم کاهش و پرخاشگری افزایش یافته که باید آسیب شناسی شود.
وی افزود: این در حالی است که 85 درصد پرونده های توهین در این استان به کیفرخواست نمی رسند و حل و فصل می شوند و فقط هزینه و وقت زیادی می گیرند.
*علل افزایش جرایم خشن
مدیر کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان رضوی نیز با اشاره به علل افزیش خشونت در جامعه گفت: بر اساس نظریه های جامعه شناسی، محرومیت اجتماعی یکی از علل مهم افزایش خشونت به شمار می رود.
دکتر سید کمال الدین حسینی افزود: در جامعه ای که نیاز آفرینی، اهداف و آرزوها در سطح دست نیافتنی مطرح شوند و راههای دست یابی به آنها سخت باشد، پرخاشگری و خشونت رواج می یابد.
وی اظهار کرد: فراگیری و یادگیری اجتماعی، ارزش اجتماعی، اعتماد اجتماعی و فاصله طبقاتی از دیگر علل موثر در خشونت به شمار می روند.
وی گفت: به دلیل کاهش سطح تحمل افراد جامعه، ممکن است یک دعوای لفظی کوچک ناشی از تصادف رانندگی بین 2 راننده منجر به قتل شود.
*15 درصد پرونده های جرایم خشن به کیفرخواست رسیده است
حسینی افزود: از کل پرونده های جرایم خشن در دادگاه های خراسان رضوی فقط 15 درصد به کیفرخواست رسیده است یعنی مسائل مهمی نبوده و با آموزش الگوهای رفتاری و فرهنگی در دادسراها قابل حل است.
وی اظهار کرد: طی سالهای 92 تا 94 تعداد مراجعه ناشی از خشونت به کلانتریهای استان 50 درصد افزایش داشته که با اقدامات انجام شده از سال 94 تاکنون این تعداد مراجعه در استان 11 درصد و در مشهد 15 درصد کاهش یافته است.
وی گفت: در سه ماه ابتدای امسال 14 هزار نفر به علت خشونت به کلانتری های استان مراجعه کرده اند که هشت هزار مورد آن مربوط به شهر مشهد می باشد در حالی که این تعداد طی مدت مشابه پارسال در استان 17 هزار نفر گزارش شده است.
حسینی هویت سازی برای شهروند مطلوب، نگاه انسانی به معتاد و مجرم و نهادینه سازی راهکارهای پیشگیرانه و بازدارنده را از راهکارها و اقدامات انجام شده در این راستا عنوان کرد.
* 23 درصد افراد جامعه دچار اختلالات روانی هستند
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی هم گفت: براساس بررسی های انجام شده جرایم خشن در این استان رقم چشمگیری را شامل می شود بطوریکه در 35 درصد پرونده های طلاق سابقه ضرب و جرح و کتک کاری وجود دارد.
دکتر غلامحسین حقدادی با اشاره به نقش عوامل فردی، ارثی و ژنتیکی و روانشناختی در ایجاد جرایم خشن افزود: عوامل فردی از عوامل اجتماعی جدا نیست و به طور مثال افسردگی یک فرد در جامعه بر دیگران نیز اثر دارد.
این روانپزشک، شیوع اختلالات روانی در جامعه را 23 درصد دانست و اظهار کرد: باید نسبت به درمان مشکلات روانی و اختلالات شخصیتی افراد در جامعه اقدام کنیم چرا که این افراد مستعد خشونت هستند.
وی گفت: قهرمان سازی و ترویج خشونت در رسانه ها، عوامل زیستی مانند آلودگی های محیطی و صوتی، ازدحام و موقعیت های جغرافیایی، آزار و جرایم جنسی، تماشای فیلم های پرونو گرافی و هرزه نگاری، مصرف مواد مخدر به ویژه نوع صنعتی آن و آزار در دوران بچگی از عوامل موثر در خشونت است.
وی بر پیاده سازی راهکارهای کنترل خشونت در جامعه تاکید کرد و افزود: پرونده های دادگستری نشان می دهد سطح تحمل افراد کاهش یافته و یک اتفاق ساده که با گفت و گو قابل حل می باشد بدون اینکه افراد نقشه قبلی داشته باشند تبدیل به قتل شده است.
حقدادی اظهار کرد: روش های آموزش مهارت های زندگی نیاز به تغییر دارد و با آموزش های کلاسیک نمی توان مهارت کنترل خشم را در جامعه نهادینه کرد.
* زنان و کودکان قربانیان خشونت در جامعه هستند
یکی از وکلای مشهد نیز گفت: بیشتر قربانیان جرایم خشن، زنان و کودکان هستند زیرا از نظر قدرت، امکانات مادی و درآمد و دسترسی مناسب به امکانات اجتماعی در وضعیت نامناسبتر نسبت به مردان قرار دارند.
مرضیه محبی افزود: ساختارهای اجتماعی نیز در تولید خشونت موثرند.
وی اظهار کرد: ساختارهای مبتنی بر دوگانه انگاری، تبعیض و تقسیم بشریت از طریق مرزهای جنسیتی، طبقاتی و قومیتی در ایجاد خشونت نقش دارند و تجمع قدرت در یک طرف، ایجاد خشونت می کند.
وی گفت: در قوانین نیز بازتولید خشونت داریم و بطور مثال پروسه مربوط به قوانین خانواده و طلاق دست کم یک سال به طول می انجامد و در این میان زن از حمایت های اجتماعی محروم است که این امر باعث ایجاد خشونت می شود.
محبی با اشاره به رواج خشونت کلامی در جامعه افزود: در شرایط کنونی ساختارهای اساسی و زیربنایی و اعتماد عمومی تخریب شده و در نتیجه هنجارهای اخلاقی دچار اختلال و فروپاشی گشته است لذا در چنین جامعه ای گفت و گو شکل نمی گیرد و مسائل ساده به خشونت کشیده می شود.
* مسائل اجتماعی باید اجتماعی حل شوند
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان رضوی نیز با بیان اینکه خشونت یکی از مسائل اجتماعی است گفت: ما از قدرت اجتماعی مردم غفلت کرده ایم در حالی که قدرت اجتماعی مردم می تواند اثرگذارتر از قدرت پلیس باشد و باید به سویی پیش برویم که پدیده های اجتماعی را به صورت اجتماعی حل کنیم چرا که هم هزینه آن کمتر است و هم مردم بیشتر می پسندند.
سید کمال الدین حسینی افزود: طی سالهای گذشته نتوانسته ایم عرصه نشاط اجتماعی را با راهکارهای اجتماعی مدیریت کنیم در حالی که در عرصه عزاداری عمومی به رغم وجود جمعیت انبوه هیچ مشکلی پیش نمی آید.
وی برپایی هفته های فرهنگی، آموزش مهارت های زندگی و توسعه بازیهای بومی و محلی را از راهکارهای افزایش نشاط اجتماعی و کاهش خشونت در جامعه عنوان کرد و گفت: این موارد در مدیریت امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان رضوی پیگیری می شود.
3027 / 6053
انتهای پیام قتل ندا، ارسلان و محمدحسین در مشهد و همچنین پرونده جنجال برانگیز اعظم در زمینه همسر آزاری و کودک آزاری در این کلانشهر جدا از پیامدها و ویژگیهای خاص خود، احساسات و افکار عمومی را جریحه دار کرده است.
پروانه سلحشور نماینده مجلس شورای اسلامی معتقد است، ایران رتبه اول خشونت اجتماعی در جهان را به خود اختصاص داده که بیکاری، مشکلات معیشتی و فقدان نشاط از مهم ترین علل افزایش خشونت و جرایم خشن در جامعه است.
بر اساس آمارهای رسمی ارائه شده توسط قوه قضائیه، از 6 میلیون پرونده کیفری در کشور یک میلیون پرونده مرتبط با خشونت است.
براساس اعلام پزشکی قانونی نیز بیشترین آمار مصدومان مراجعه کننده به مراکز پزشکی قانونی در کشور مربوط به نزاع و ضرب و جرح در استان های تهران، خراسان رضوی و اصفهان می باشد.
از این رو خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز خراسان رضوی با دعوت از مسئولان و صاحبنظران این حوزه در قالب میزگرد به بررسی چرایی افزایش جرایم خشن در جامعه پرداخت.
در این میزگرد دکتر محمد بخشی محبی معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادستان عمومی و انقلاب مشهد، دکتر کمال الدین حسینی مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان رضوی، دکتر غلامحسین حقدادی معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی و مرضیه محبی وکیل دادگستری و مدیر عامل کانون زنان حقوقدان 'سورا' حضور داشتند.
*تعریف جرایم خشن
وکیل پایه یک دادگستری در تعریف جرایم خشن گفت: بر اساس تقسیم بندی جزایی جرایم به 2 دسته جرایم علیه اشخاص و جرایم علیه اموال تقسیم می شوند.
مرضیه محبی افزود: جرایمی مانند توهین و ضرب و جرح جزو جرایم خشن علیه اشخاص و جرایمی مانند سرقت و خیانت در امانت جزو جرایم خشن علیه اموال هستند.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادستان عمومی و انقلاب مشهد نیز با اشاره به تعریف جرایم خشن گفت: اگرچه جرایم خشن از نظر اجتماعی و روانی تعریف خاص خود را دارند اما قانونگذار برای جرایم خشن تعریف خاصی ندارد و چهار جرم ضرب و جرح عمدی، توهین، تهدید و تخریب مصادیقی از جرایم خشن می باشند.
دکتر محمد بخشی محبی افزود: در سالهای اخیر قانونگذار ظرفیت های خوبی را برای توجه به جرایم خشن در نظر گرفته بطوریکه پیش از این اگر در یک نزاع فرد دچار جراحت نمی شد، جرم به حساب نمی آمد اما اکنون اگر ضربه وارد شود حتی اگر آثار ضربه هم وجود نداشته باشد، ضارب مستوجب مجازات خواهد شد.
وی اظهار کرد: از سوی دیگر بر اساس قانون مجازات کیفری اگر مجرم مرتکب جرم خشن شده باشد باید پرونده شخصیتی داشته باشد و مجازات براساس شخصیت مجرم در نظر گرفته می شود.
وی با بیان اینکه ایران یکی از کشورهای خشن در دنیا معرفی شده است، گفت: وقتی جامعه درگیر فقر اقتصادی، فقر فرهنگی و خیلی از مسائل دیگر شود، خشونت در آن جامعه گسترش می یابد و احساس یاس و ناامیدی باعث می شود افراد واکنش های تند و خشن از خود نشان دهند.
بخشی محبی حاشیه نشینی، اختلاف طبقاتی، نبود نشاط و تفریح سالم، آلودگی هوا، فقر و بیکاری را از علل افزایش خشونت در جامعه عنوان کرد.
* توهین پرشمارترین جرم در خراسان رضوی
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادستان عمومی و انقلاب مشهد با اشاره به آماری از 10 جرم شایع در خراسان رضوی گفت: توهین که از جمله جرایم خشن محسوب می شود با بیش از 12 هزار و 560 مورد بیشترین تعداد پرونده های ورودی را داشته است.
وی افزود: سرقت، ضرب و جرح عمدی، تصادف، تهدید، رانندگی بدون گواهینامه، تخریب، کلاهبرداری، خیانت در امانت و افترا دیگر جرایم را شامل می شوند.
وی اظهار کرد: چهار مورد از این جرایم شامل توهین، ضرب و جرح عمدی، تهدید و تخریب در زمره جرایم خشن قرار می گیرند.
بخشی محبی گفت: مردم به راحتی به یکدیگر توهین می کنند و گذشت بین مردم کاهش و پرخاشگری افزایش یافته که باید آسیب شناسی شود.
وی افزود: این در حالی است که 85 درصد پرونده های توهین در این استان به کیفرخواست نمی رسند و حل و فصل می شوند و فقط هزینه و وقت زیادی می گیرند.
*علل افزایش جرایم خشن
مدیر کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان رضوی نیز با اشاره به علل افزیش خشونت در جامعه گفت: بر اساس نظریه های جامعه شناسی، محرومیت اجتماعی یکی از علل مهم افزایش خشونت به شمار می رود.
دکتر سید کمال الدین حسینی افزود: در جامعه ای که نیاز آفرینی، اهداف و آرزوها در سطح دست نیافتنی مطرح شوند و راههای دست یابی به آنها سخت باشد، پرخاشگری و خشونت رواج می یابد.
وی اظهار کرد: فراگیری و یادگیری اجتماعی، ارزش اجتماعی، اعتماد اجتماعی و فاصله طبقاتی از دیگر علل موثر در خشونت به شمار می روند.
وی گفت: به دلیل کاهش سطح تحمل افراد جامعه، ممکن است یک دعوای لفظی کوچک ناشی از تصادف رانندگی بین 2 راننده منجر به قتل شود.
*15 درصد پرونده های جرایم خشن به کیفرخواست رسیده است
حسینی افزود: از کل پرونده های جرایم خشن در دادگاه های خراسان رضوی فقط 15 درصد به کیفرخواست رسیده است یعنی مسائل مهمی نبوده و با آموزش الگوهای رفتاری و فرهنگی در دادسراها قابل حل است.
وی اظهار کرد: طی سالهای 92 تا 94 تعداد مراجعه ناشی از خشونت به کلانتریهای استان 50 درصد افزایش داشته که با اقدامات انجام شده از سال 94 تاکنون این تعداد مراجعه در استان 11 درصد و در مشهد 15 درصد کاهش یافته است.
وی گفت: در سه ماه ابتدای امسال 14 هزار نفر به علت خشونت به کلانتری های استان مراجعه کرده اند که هشت هزار مورد آن مربوط به شهر مشهد می باشد در حالی که این تعداد طی مدت مشابه پارسال در استان 17 هزار نفر گزارش شده است.
حسینی هویت سازی برای شهروند مطلوب، نگاه انسانی به معتاد و مجرم و نهادینه سازی راهکارهای پیشگیرانه و بازدارنده را از راهکارها و اقدامات انجام شده در این راستا عنوان کرد.
* 23 درصد افراد جامعه دچار اختلالات روانی هستند
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی هم گفت: براساس بررسی های انجام شده جرایم خشن در این استان رقم چشمگیری را شامل می شود بطوریکه در 35 درصد پرونده های طلاق سابقه ضرب و جرح و کتک کاری وجود دارد.
دکتر غلامحسین حقدادی با اشاره به نقش عوامل فردی، ارثی و ژنتیکی و روانشناختی در ایجاد جرایم خشن افزود: عوامل فردی از عوامل اجتماعی جدا نیست و به طور مثال افسردگی یک فرد در جامعه بر دیگران نیز اثر دارد.
این روانپزشک، شیوع اختلالات روانی در جامعه را 23 درصد دانست و اظهار کرد: باید نسبت به درمان مشکلات روانی و اختلالات شخصیتی افراد در جامعه اقدام کنیم چرا که این افراد مستعد خشونت هستند.
وی گفت: قهرمان سازی و ترویج خشونت در رسانه ها، عوامل زیستی مانند آلودگی های محیطی و صوتی، ازدحام و موقعیت های جغرافیایی، آزار و جرایم جنسی، تماشای فیلم های پرونو گرافی و هرزه نگاری، مصرف مواد مخدر به ویژه نوع صنعتی آن و آزار در دوران بچگی از عوامل موثر در خشونت است.
وی بر پیاده سازی راهکارهای کنترل خشونت در جامعه تاکید کرد و افزود: پرونده های دادگستری نشان می دهد سطح تحمل افراد کاهش یافته و یک اتفاق ساده که با گفت و گو قابل حل می باشد بدون اینکه افراد نقشه قبلی داشته باشند تبدیل به قتل شده است.
حقدادی اظهار کرد: روش های آموزش مهارت های زندگی نیاز به تغییر دارد و با آموزش های کلاسیک نمی توان مهارت کنترل خشم را در جامعه نهادینه کرد.
* زنان و کودکان قربانیان خشونت در جامعه هستند
یکی از وکلای مشهد نیز گفت: بیشتر قربانیان جرایم خشن، زنان و کودکان هستند زیرا از نظر قدرت، امکانات مادی و درآمد و دسترسی مناسب به امکانات اجتماعی در وضعیت نامناسبتر نسبت به مردان قرار دارند.
مرضیه محبی افزود: ساختارهای اجتماعی نیز در تولید خشونت موثرند.
وی اظهار کرد: ساختارهای مبتنی بر دوگانه انگاری، تبعیض و تقسیم بشریت از طریق مرزهای جنسیتی، طبقاتی و قومیتی در ایجاد خشونت نقش دارند و تجمع قدرت در یک طرف، ایجاد خشونت می کند.
وی گفت: در قوانین نیز بازتولید خشونت داریم و بطور مثال پروسه مربوط به قوانین خانواده و طلاق دست کم یک سال به طول می انجامد و در این میان زن از حمایت های اجتماعی محروم است که این امر باعث ایجاد خشونت می شود.
محبی با اشاره به رواج خشونت کلامی در جامعه افزود: در شرایط کنونی ساختارهای اساسی و زیربنایی و اعتماد عمومی تخریب شده و در نتیجه هنجارهای اخلاقی دچار اختلال و فروپاشی گشته است لذا در چنین جامعه ای گفت و گو شکل نمی گیرد و مسائل ساده به خشونت کشیده می شود.
* مسائل اجتماعی باید اجتماعی حل شوند
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان رضوی نیز با بیان اینکه خشونت یکی از مسائل اجتماعی است گفت: ما از قدرت اجتماعی مردم غفلت کرده ایم در حالی که قدرت اجتماعی مردم می تواند اثرگذارتر از قدرت پلیس باشد و باید به سویی پیش برویم که پدیده های اجتماعی را به صورت اجتماعی حل کنیم چرا که هم هزینه آن کمتر است و هم مردم بیشتر می پسندند.
سید کمال الدین حسینی افزود: طی سالهای گذشته نتوانسته ایم عرصه نشاط اجتماعی را با راهکارهای اجتماعی مدیریت کنیم در حالی که در عرصه عزاداری عمومی به رغم وجود جمعیت انبوه هیچ مشکلی پیش نمی آید.
وی برپایی هفته های فرهنگی، آموزش مهارت های زندگی و توسعه بازیهای بومی و محلی را از راهکارهای افزایش نشاط اجتماعی و کاهش خشونت در جامعه عنوان کرد و گفت: این موارد در مدیریت امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان رضوی پیگیری می شود.
3027 / 6053
کپی شد
