پیش گفتار:
حمایت از کالای ایرانی و به تعبیر بین المللی آن حمایت از تولیدات داخلی، رویه ای است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته یا در حال توسعه با اتخاد برنامه ها و روش های سیستمی بکار گرفته شده و به نتایج مثبتی کشورها را رهنمون کرده است.
برخی از کارشناسان معتقدند اهداف نامگذاری سال های گذشته توسط رهبر فرزانه انقلاب آنچنان که باید در عمل چندان موفقیت آمیز نبوده که صرف نظر از شرایط جهانی، اما بخش قابل توجهی از آن به 'اهمال' کاری از سوی قانون نویسان، مجریان قانون و ناظران قانون در ایران باز می گردد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی دفتر تربت حیدریه با درک شرایط موجود و نیاز اقتصادی کشور در نخستین روز سال 1397 با انتشار یادداشت 'حمایت از کالای ایرانی با راهبرد اقتصاد رفتاری / علی اصغرافتاده ' در سامانه ایرنا مقاله یادآور شد که به نظر می رسد آسیب شناسی محیط کسب و کار بویژه حوزه تحقیقات و بازاریابی ایران نیازمند توجه حداکثری است و به جرائت می توان ادعا کرد بدون توجه به وضع موجود این حوزه نمی توان انتظار داشت شاهد تغییر رفتار مردم برای حمایت از کالای تولیدی بود.
ایرنا با هدف پیشگیری و آینده نگری و در راستای تحقق شعار سال، از پنج مدیر اقتصادی و تاثیرگذار در حوزه دولت، دستگاه قضایی و یک مدیر اقتصادی بخش خصوصی دعوت به عمل آورد تا در قالب یک میزگرد به بررسی راهکارهای تحقق شعار سال و ارزیابی و شناسایی موانع تحقق آن در شهرستان تربت حیدریه بپردازند که متاسفانه در عمل با وجود هماهنگی و پاسخ مثبت این مدیران ، فقط یک مدیر بخش دولتی و مدیر بخش اقتصادی بخش خصوصی در این میزگرد موفق به حضور شدند.
حقیقت آن است که دوست داشتیم در ابتدای سال نشان دهیم مدیران و مسوولان خطه تربت حیدریه، برای تحقق این شعار خود را محدود به نصب بنر و برگزاری همایش ها نخواهند کرد اما...، تا یار کرا خواهد و میلش به که افتد.

1- طرح پرسش:
مسوول دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی تربت حیدریه با بیان اینکه برای تحقق شعار سال وجود یک نگاه سیستمی و شفاف بیش از هر چیز دیگری مورد نیاز و ضروری است، گفت: بنظر می رسد بخش قابل توجهی از مشکلات کنونی و به خصوص در حوزه اقتصاد، فقدان یک نگاه سیستمی و فرایندی است و نتیجه آن شده که امروز وضعیت مشکلات کشور دچار بیماری های مختلفی روبرو و نیازمند جراحی های مختلف است.
علی اصغرافتاده افزود: تجربه کشورهای موفق جهان نشان داده هر جا سیستم درست طراحی شده و درست عمل کرده توسعه همه جانبه و پایدار را بدنبال داشته و اگر بخشی یا فردی در این سیستم ها درست عمل نکرده است، برخورد و تصمیم مناسب برای اقدام مقتضی با کمترین هزینه ممکن انجام می شود که می توان به برکناری و زندانی شدن رییس جمهور کره جنوبی به دلیل سوء استفاده از مقام و گرفتن رشوه و... اشاره کرد و در همین چند روز اخیر نیز حکم نهایی آن صادر شده است.
وی برای درک بهتر ضرورت وجود سیستم در کشور، به بیان حکایت 'سلطان و شیر' اشاره و اظهار کرد: سلطانی می بیند شیر بیچاره اش هر روز ضعیف تر و نحیف تر می شود و لذا برای نظارت بر کار نگهبان شیر و نحوه خدمات، نگهبان دیگری را بکار گمارد و نگهبان دوم زمانی که می بیند نگهبان نخست نیمی از لاشه گوسفند را هر روزه شیر به خانه می برد و تنها نیمی از لاشه را به شیر می دهد، از وی تقاضای حق السکوت می کند.
افتاده افزود: به این ترتیب 2 نگهبان بخش بیشتری از لاشه گوسفند را به خود اختصاص دادند و شیر بیچاره نحیف تر شد و پادشان باز نگهبان سومی را برای نظارت بر کار 2 نگهبان نخست به کار می گمارد، اما چون نتیجه ای حاصل نمی شود، در نهایت شاه در می یابد بهتر است شیر را به همان نگهبان نخست بسپارد چراکه مطمئن بود حداقل شیر روزی نصف لاشه گوشت نصیبش می شود.
وی گفت: این حکایت صرف نظر از تاریخی یا تخیلی بودنش، حاوی یک پیام مهم است و آن اینکه ما تا زمانی که مدیران خود را تابع یک سیستم و شفافیت مدون نکنیم، نمی توانیم از نحوه عملکرد آن ها انتظار خروجی مناسب را داشته باشیم.
افتاده افزود: در کشورهای پیشرفته جهان چون نگاه سیستمی حاکمیت دارد ، قادرند رییس جمهور را احضار و حتی بازداشت کند، در حالی که ما در مقطعی از تاریخ ایران بعد از انقلاب شاهدیم برخی قوانین مصوب می شود که مثلا اگر کسی اسرار اقتصادی را فاش می کرد، روانه زندان می شد.
وی در بخش دیگری با اشاره به اینکه شهرستان تربت حیدریه با داشتن افزون بر 8 هزار واحد صنفی فعال و در قالب 47 اتحادیه به شهر اصناف در استان خراسان رضوی مشهور است، گفت: در این شهر کوچک شاهد فعالیت چندین فروشگاه زنجیره ای بزرگ عرضه مواد خوراکی هستیم که صرف نظر از اینکه در این شهر کوچک آیا نیازی به چنین واحدهای اقتصادی بزرگی هست یا نه، اما سووال مهم تر آن است که چنین واحدهای اقتصادی نیز می توانند در تحقق شعار سال موثر باشند؟

2- قبل از هر اقدامی باید به دنبال هویت و ریشه های خود باشیم
معاون برنامه ریزی، اداری و مالی فرماندار تربت حیدریه با بیان اینکه جزیی از کل هستیم و اگر قرار است اتفاقی بیافتد، باید به هم پیوسته باشند، گفت: از نظر مدیریتی در این شهرستان مختار و بی نیاز از پایتخت نیستیم که قادر به انجام تحولات در منطقه خود باشیم.
مهدی عباسپور افزود: به عنوان نمونه در حالی که در همین تربت حیدریه خیلی ها هنوز از رنگ دلار بی خبرند، حقیقت آن است که زندگی روزمره ما دست خوش تغییر و تحولات همین یک برگ کاغذ شده و شاید 90 درصد زندگی مردم به نوسانات دلار ربطی نداشته باشد، اما در طول روز این تغییرات را لمس می کنند.
وی گفت: به تازگی جلسه ای برای لباس فرم مدارس در سال تحصیلی آینده برگزار و زمانی که از بنکدار نرخ تقاضا کردیم، پاسخ داد: نرخ ندارم و این در حالی است که قانون همه چیز را مشخص کرده و میزان تعیین سود کالا را نیز تعیین شده است، اما در عمل همه ارکان اقتصادی ما بلاتکلیف نوسانات دلار است که متاسفانه این رویه در کشور عرف شده است.
عباسپور با بیان اینکه زمانی مسوولیت بهزیستی تربت حیدریه را بر عهده داشتم، اظهار کرد: اکنون افرادی را می شناسم که زمانی کودکان تحت پوشش بهزیستی بودند و حال که 30 سال سن دارند و برای خودشان زندگی مستقلی تشکیل داده اند، اما هنوز به دنبال ریشه ها و هویت حقیقی خود هستند، زیرا از نگاه آن ها از زیر چتر بهزیستی بیرون آمدن و تشکیل خانواده مستقل دادن، برایشان تحول محسوب نمی شود.
وی گفت: در حوزه اقتصاد نیز اگر می خواهیم تحولی به وجود بیاوریم، باید به دنبال ریشه های اصلی و هویت خود برویم و تا زمانی که آن را شناسایی نکنیم، موفق نخواهیم بود.
عباسپور از تولید کننده، مصرف کننده و عرضه کننده به عنوان سه ضلع حمایت از کالای ایرانی یاد کرد و افزود: این در حالی است که در برخی شهرهای ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی خاص خود (مرزی یا مناطق آزاد)، در فروشگاه های شان کالای ایرانی به چشم نمی خورد.
وی گفت: از نگاه اقتصادی اگر هر کدام از این سه ضلع نقش خود را درست بازی نکنند، نمی توان انتظار تحقق شعار سال را داشت و در عین حال فروشگاه های خاص نیز یک واقعیت کشور ما هستند.
عباسپور در ادامه اظهار کرد: با این وجود برای تحقق شعار سال معتقدم باید آن قدر 'کالای ولو بنجل ایرانی' را بخریم تا این برند به 'رشد و بلوغ' برسد زیرا این تجربه مثبت کشورهایی نظیر چین و کره جنوبی است.
وی افزود: از سوی دیگر همه باید خودشان بخواهند تا چنین شیوه ای بکار گرفته باشد زیرا تا مثلا من مدیر نخواهم در خود اصلاح فکری به وجود بیاورم و از خود شروع کنم، هیچ مقامی نمی تواند من را اصلاح کند.
عباسپور با بیان اینکه رییس جمهور سابق ایران می گفت: 'ما می توانیم'، اظهار کرد: امروز من شخصا به این نتیجه رسیدم که ما نمی خواهیم زیرا اگر با دقت به اطراف خود نگاه می کنیم، می بینیم خداوند هر چه به کل جهان اعطا کرده، یکجا به ایران داده، اما چرا بین ما و دنیا این همه فاصله ایجاد شده است؟
وی در ادامه گریزی به موضوع بحران آب در ایران زد و اظهار کرد: بتازگی در سفر به جنوب ایران (چابهار) 2 روز و نیم در راه بودم تا به دریا رسیدم و حالا دولت می خواهد از خلیج فارس آب به مشهد منتقل کند که طبق اظهارات کارشناسان، 15 سال طول می کشد و این یعنی ما تا آن زمان آبی نخواهیم داشت.
عباسپور افزود: پارسال قیمت چاه موتور در رشتخوار، فیض آباد و تربت حیدریه، بین 50 تا 60 میلیارد ریال بود و امسال به واسطه خشکسالی و ترس از انتقال آب، رسیده به بین 20 تا 25 میلیارد ریال و این در حالی است که دولت هم گفته پول برای اجرای طرح انتقال آب ندارد.
وی گفت: این تازه مربوط به سه شهرستان است، حال شما ببینید تا خلیج فارس چند شهر داریم که به این سر نوشت مشابه گرفتار هستند؟

3- با کلی گویی نمی توان به جنگ مشکلات رفت
رییس شورای اسلامی شهرستان تربت حیدریه در مقابل گفت: بهتر است ابتدا حوزه بحث مشخص شود آیا قرار است کلی گویی کنیم،یا می خواهیم حوزه بحث را به تربت حیدریه محدود کنیم زیرا واقعیت آن است که بررسی مسایل حوزه کشوری از عهده ما خارج است و این بدان خاطر است که ما از بسیاری مسایل پس پرده کشور بی خبر هستیم.
رامین مصطفوی افزود: باید پذیرفت شعار سال بر اساس یک تفکر و برنامه ریزی خاص طرح شده و همه راهکار و ظرفیت های لازم اجرایی شدن آن از سوی رهبری در نظر گرفته شده، اما اگر در عمل نتوانیم به درستی آن را محقق سازیم، این گناه ما است.
وی با بیان اینکه تحقق شعار سال ارتباط مستقیم با اشتغال دارد، گفت: اما متاسفانه در شهر ما تا امروز روی این مقوله مهم خوب فکر نکرده ایم یا نخواسته ایم به آن ها توجه کنیم و لذا ضرورت دارد یک سری زیرساخت ها را تغییر دهیم که البته در حوزه اقتصادی باید یک سری تحولات از راس هرم به صورت زنجیروار و مرکز ایران محقق شوند.
مصطفوی افزود: در حالی که تربت حیدریه در حکم کریدور شمال به جنوب است و نزدیکی به بازارهای پاکستان و افغانستان برای ما یک امتیاز ویژه محسوب می شود، اما تا امروز از این ظرفیت ها غافل مانده ایم و حال آنکه دیگران از آن ها به نحو مطلوب استفاده کردند.
وی گفت: مگر می شود نسبت به موضوع مهمی چون خط راه آهن که خیلی ها آرزویش را دارند، اما از این شهر عبور می کند و ما نسبت به مزایای آن بی تفاوت بمانیم؟
مصطفوی با بیان اینکه برای رفع مشکلات باید ابتدا 'مثلث اقتصادی شهرستان' مستحکم شود، افزود: راس این مثلث ادارات و دستگاه های اجرایی دولتی و در راس آن اداره صنعت، معدن و تجارت قرار دارد که باید نسبت به گذشته فعال تر شود.
وی گفت: ضلع دوم تولیدکننده یا همان خانه صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولی تولید شهرستان است که باید در این هرم قرار بگیرد و ضلع سوم اصناف و مصرف کنندگان هستند که متاسفانه تا امروز دست هایی در کار بوده که اجازه نداده اند این سه ضلع به هم نزدیک شوند و بینشان شکاف ایجاد کرده اند، زیرا می دانستند مردم (مصرف کنندگان) و تولیدکننده اگر کنار هم قرار بگیرند می توانند در جامعه تحول ایجاد کنند.
وی با بیان اینکه به طور کلی کارگروه اقتصادی تربت حیدریه بسیار ضعیف است، اظهار کرد: تا امروز دولتی ها اگر برای بخش خصوصی ارزش قایل شده اند، تنها در زمانی بوده که برای برگزاری یک همایش به پول آن ها نیاز داشته اند و در دایره تصمیم سازی ها هیچگاه دولتی ها به بخش خصوصی میدان نداده اند.
مصطفوی در ادامه گفت: نتیجه این بی تدبیری ها موجب شده با افزایش بی رویه واحدهای صنفی در تربت حیدریه، شاهد ایجاد یک فضای رقابتی ناسالم در این خطه باشیم.
وی با بیان اینکه بدون سنجش ظرفیت های اقتصادی، بی رویه واحد تولیدی ایجاد کردیم، افزود: در حالی که استخدام دولتی نداشتیم، فارغ التحصیلان دانشگاهی را نیز با ترفند تسهیلات بانکی کم بهره به بازار هل دادیم و کسی هم نیامد پاسخ دهد مگر یک شهر کوچک چقدر ظرفیت ایجاد واحدهای صنفی را دارد؟
مصطفوی ضمن انتقاد از تزریق تسهیلات بدون برنامه بین اقشار مختلف، افزود: کمیته امداد و بهزیستی مددجویان خود را با همین ترفند تسهیلات 50 میلیون ریالی روانه بازار کردند و نتیجه آن شد جوان ما چون توان رقابت نداشت، هم بازار و هم تولیدکننده سالم را خراب کرد و نتیجه تولید خیل عظیم 'بیکاران بدهکار' با کمک دستگاه های دولتی و بانک ها در تربت حیدریه شد.

4- هم اتاق فکر داریم و هم سند آمایش سرزمینی
در پاسخ به این اظهارات معاون برنامه ریزی، اداری و مالی فرماندار تربت حیدریه گفت: این تحلیل درستی از وضعیت موجود تربت حیدریه نیست، زیرا در سطح استان سندی به نام سند آمایش سرزمینی داریم که توسط جامعه دانشگاهی و اهل فن در حوزه های مختلف تنظیم شده و در حکم سند بالا دستی استان که بر اساس آن یک سند توسعه 10 ساله شهرستان و نقشه راه تنظیم و تعیین شده که به ما می گوید در یک چشم انداز 10 سال آینده باید به چه میزان حرکت کرد؟
عباسپور با بیان اینکه در این سند کلیات تنظیم شده و ما وارد ریز قضایا نمی شوییم، افزود: طبق قانون بانک ها نیز متعهد و ملزم به بررسی تسهیلات هستند که تضمینی برای بازگشت آن باشد که البته خطاهایی هم رخ داده و بی خطا تنها معصومین(ع) هستند.
وی گفت: البته در این خصوص یک موضوع مهم نهفته و آن این است که ما از تحولات جهانی غافلیم و حاضر نیستم بپذیریم دنیا تغییر کرده ولی ما تغییر نکرده ایم و
این تحولات به خصوص در حوزه آی تی بسیار مشهود است و ما از تفکر نسل جوان می توانیم در این زمینه استفاده کنیم.
وی اظهار کرد: شاید سهم آی تی تنها 5 درصد مجوزهای حوزه های مختلف را به خود اختصاص بدهد، اما میزان اشتغالزایی آن بسیار زیاد است و چاره ای نداریم جز به استقبال این تکنولوژی برویم زیرا بزودی کسب و کارهای حوزه آی تی جای اصناف سنتی ما را خواهند گرفت.

5- شیوه کنونی فروشگاه های زنجیره ای کمکی به تحقق شعار سال نمی کنند
مصطفوی در ادامه اظهار کرد: متاسفانه در تربت حیدریه آسان ترین شغلی که با 50 میلیون ریال سرمایه اولیه به راحتی ایجاد می شود، صنف عرضه خواربار و مواد غذایی است زیرا تصور می شود به تخصص و مهارت خاصی نیاز ندارد.
وی که عضو اتحادیه کشوری خواربارفروشان نیز هست، افزود: البته اگر این واحدها به توزیع تولیدات محلی اقدام کنند، زیاد مشکل به وجود نمی آورند و حتی ما در اتحادیه خواروبار تربت حیدریه اعلام کردیم در راستای تحقق شعار سال، در زیر مجموعه های این اتحادیه هیچ کالای خارجی عرضه نمی شود.
مصطفوی افزود: مشکل از زمانی به وجود می آید که می بینیم امروز خیلی از واحدهای تولید مواد غذایی به واسطه همان بی تدبیری های گذشته تعطیل شده اند یا محصولاتشان در تربت حیدریه عرضه نمی شود.
وی گفت: بر این اساس هر چند نفس تشکیل فروشگاه های زنجیره ای خوب است اما متاسفانه در اجرا خوب عمل نکرده اند و متاسفانه شاهدیم کالاهایی در این فروشگاه ها عرضه می شود که در انبار مانده یا در آستانه انقضا هستند و هر چند ظاهرا از تولیدکننده حمایت شده، اما نه ذایقه مصرف کننده تامین شده است و نه کمک واقعی به تولیدکننده کرده اند.
مصطفوی با بیان اینکه حداقل 40 تا 50 درصد کالاهایی که در فروشگاه های زنجیره ای عرضه می شوند، فاقد ارزش هستند، افزود: تخفیف های نجومی غیر واقعی نیز سووال بر انگیز است و این فروشگاه ها باید مشخص شود از کجا و به چه شکلی خرید می کنند که قادر هستند 50 درصد تخفیف بدهند؟
وی گفت: طبق قانون در چرخه تولید تا توزیع، باید تولیدکننده محصولش را برای عرضه به مراکز پخش بدهد و قانون گذار گفته تولیدکننده باید درصدی سود کند، مرکز پخش نیز سه درصد سود و فروشنده هم 10 درصد سود ببرد.
مصطفوی افزود: در حالی که شعار فروشگاه های زنجیره ای آن است که می خواهند با حدف مراکز پخش از مصرف کننده حمایت کنند، اما در عمل می بینیم
'سود بیشتر نصیب خودشان' می شود چرا که کالا را با نازل ترین قیمت از تولیدکننده می خرند.
به گفته وی، این فروشگاه ها در شرایط بحران و رکود اقتصادی موجود، از تولیدکننده کالا را با قیمت بسیار نازل می خرند و بر اساس قیمت مندرج بر روی کالا (که غیرواقعی است و متناسب با قیمت خرید نیست)، آن را با تخفیف های زیاد عرضه می کنند.
مصطفوی اظهار کرد: در کشوری زندگی می کنیم که قانون گذاران به تولید کننده اجازه داده محصولش را که برایش مثلا 20 هزار ریال تمام شده، 60 هزار ریال قیمت بزند و نتیجه آن شده که در یک شهر یک کالا با قیمت های مختلف عرضه می شود.
وی گفت: در حالی که قانون گذار می گوید بر اساس فاکتور خرید، سود به کالا تعلق می گیرد، اما این فروشگاه ها بر اساس قیمت مندرج بر روی کالا، تولیدات کارخانجات را عرضه می کنند نه قیمت خرید و این ادعای تخفیف های ظاهری خلاف قانون است.
مصطفوی افزود: سیاست غلط دیگر این فروشگاه ها آن است که تولیدات غرب کشور را در شرق و برعکس توزیع می کنند و غالبا برند رایج بازار را نیز به هیچ وجه عرضه نمی کنند که البته دلیل آن نیز این است که نمی توانند کالا با برند معتبر را به زیر قیمت (مفت) بخرند و سود زیاد ببرند.
وی گفت: طبق قانون باید کالایی که تاریخ اعتبارش منقضی شده، معدوم شود در حالی که اینها این اقلام را مجدا به انبار باز می گردانند و نمی دانم بعد برای این نوع خاص کالاها چه اتفاقی رخ می دهد.

6- ماجرای پنبه الکلی و پاک شدن تاریخ مصرف کالا
مصطفوی در پاسخ به این سووال که آیا صحت دارد که تاریخ کالاهای تاریخ مصرف گذشته با پنبه الکلی پاک شده و بعد از درج تاریخ جدید مجددا در چرخه توزیع قرار می گیرند، گفت: نمی دانم.
وی در عین حال اظهار کرد: مکاتباتی مربوط به دوران وزیر سابق صنعت و معدن ( آقای نعمت زاده) وجود دارد که بخشنامه کرده بود تخلفات فروشگاه های زنجیره ای در شهرستان ها بررسی نشوند و پرونده شان به تهران ارسال شود که این نیز خود تبعیض آمیز است.
شهرستان 225 هزار نفری تربت حیدریه در 150 کیلومتری جنوب غربی مشهد قرار دارد.
6121/1744
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند
نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.