روحانیت در تاریخ ایران، همیشه در بین گروههای مختلف اجتماعی از اعتبار و جایگاهی خاص برخوردار بوده است، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی، روحانیان بیشتر پا به عرصه اجتماع نهاده و در مناصب مختلف فرهنگی، سیاسی و آموزشی حضوری چشمگیرتر یافته اند که این شرایط پرداختن به کارکرد نهاد روحانیت و رسالت آن نسبت به جامعه امروزی را ضروری کرده است.
در میزگردی که در خبرگزاری جمهوری اسلامی در مشهد برگزار شد، حجت الاسلام غلامرضا صدیق اورعی، عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، حجت الاسلام محمد فردوسی پور، معاون تبلیغ حوزه علمیه خراسان و حجت الاسلام علی شفیعی از اساتید حوزه و دانشگاه در خصوص رسالت و کارکرد روحانیت در جامعه کنونی به بحث و تبادل نظر پرداخته اند.
*روحانیت نیازمند بازسازی ساختار خود است
یکی از پژوهشگران حوزه و استاد دانشگاه اظهار کرد: نهاد روحانیت باید ساختارهایش را در دوران مدرنیته بازسازی و به روز رسانی کند تا بتواند در جهان مدرن سخنی برای گفتن و سهمی برای حضور در جامعه را به دست آورد.
حجت الاسلام علی شفیعی با اشاره به ورود رقیبان جدی در قلمرو رسالت های پیشین روحانیت به عنوان یکی از بحران هایی که نهاد روحانیت با آن مواجه شد گفت: 200 سال قبل روحانیت رقیبی در قلمرو فهم دین و تبلیغ دین نداشت.
وی ادامه داد: در آن زمان نهاد آموزش دست روحانیان بود و تنها رسانه موجود هم منبر بود ولی اکنون نه تنها نهادهای آموزشی متعددی شکل گرفته اند بلکه صدها رسانه همانند مجلات، رادیو، تلویزیون یا فضای مجازی برای ارتباط با بدنه اجتماع وجود دارند که باعث شده جایگاه نهاد روحانیت با بحثها و چالش های جدی مواجه شود.
وی افزود: روحانیت بعد از انقلاب پایگاههای ارتباطی بیشتری با مردم پیدا کرد و انتظار نقش آفرینی و تاثیرگذاری بیشتر با برداشتن گامهای جدید برای بهبود جایگاه می رفت اما وارد حوزه هایی شد که گاه اشتباه بود و نباید ورود به آنها را می پذیرفت.
*نهاد روحانیت نمی تواند فارغ البال به ترویج دین بپردازد
این پژوهشگر دینی اظهار کرد: عالمان دین در عصر ائمه (ع) و نسل اولیه فقیهان به برخی از مشکلات کنونی نهاد روحانیت مبتلا نبودند زیرا هنوز حالت نهادی پیدا نکرده و تبدیل به نهاد نشده بودند. روحانیت وقتی تبدیل به نهاد شد نمی تواند فارغ البال به فهم و تبلیغ و ترویج آموزه های دین بپردازد که این خود می تواند منشا برخی مشکلات در جایگاه روحانیت را به دنبال داشته باشد.
حجت الاسلام شفیعی گفت: نهاد روحانیت از برهه ای به بعد تمرکز خود را برای فربه کردن فقه و تکلیف گرایی گذاشت با این نظر که فقه به عنوان یک دانش می تواند همه زندگی انسانها را از صفر تا صد مدیریت کند و به دنبال این تصور از اخلاق فاصله گرفت و اولین شکاف و گسست آموزه های دین از معرفت آفرینی و اخلاق رخ داد و بعد از آن هم به جای اصلاح این گسست آنرا فربه تر کرد.
وی ادامه داد: از مقومات نهاد روحانیت فقه گرایی و تکلیف محوری است به گونه ای که گویا نهاد روحانیت یعنی نهاد فقاهت، و قاعدتا با این روش انتظار این است که خروجی این نهاد نتواند تامین کننده چیزی باشد که پایه گذران اولیه آن مورد نظر داشتند که یکی از این آموزه ها اخلاقی شدن جامعه بود.
* تقلیل دین به فقه محوری و تکلیف گرایی
این پژوهشگر با بیان اینکه دین آموزه های سه گانه ای دارد که آن ها را باید به صورت سیستمی و مرتبط فهم کرد، گفت: نهاد دین که آموزهایی در حوزه اعتقادات، اخلاق و تکلیف دارد و قرار بود رسالتهای متعددی داشته باشد به فقه و تکلیف گرایی تنزل یافته و نهاد روحانیت نیز پس از محوریت دستگاه فقاهت به بخشی از دین که بخش تبعی دین است تقلیل یافته و سبب شده مقداری از بحرانهای اجتماعی به نهاد روحانیت گره بخورد و خود روحانیت نیز با چالش هویت اجتماعی مواجه گردد.
حجت الاسلام شفیعی اظهار کرد: در دورانی هستیم که نهاد خانواده، نهاد آموزش و پرورش و بسیاری دیگر از نهادهای مرجع دچار تحولاتی شده اند و در چهار دهه اخیر با تعدد مراجع اجتماعی مواجه شده ایم که این واقعیت باید نهاد روحانیت را به بازسازی و بازخوانی خویش و رسالت های خویش وابدارد.
وی با اشاره به این که رسالت ها نمی تواند از یک ابدیت و جاودانگی برخوردار باشد بلکه باید متناسب با شرائط بازسازی شوند، گفت: نهاد روحانیت البته علائم و نشانه هایی را دارد ارائه می دهد که گویا به این واقعیت تن داده است اما این حرکت آرام و کند است که با توجه به نیاز جامعه قابل توجیه نیست.
*معنای فقه حضور در همه شئون زندگی است
معاون تبلیغ حوزه علمیه خراسان نیز اظهار کرد: معنای اصطلاحی فقه حضور در همه شئون زندگی است و گستره دین به اندازه همه رفتارهای مکلف است، فقه همه دین است اگر فقه را از دیگر مباحث جدا کنیم خیانت به فقه و دین است و مرجعیت هم نگاه حداکثری به فقه دارد.
حجت الاسلام محمد فردوسی پور گفت: طبق آمار چند سال قبل سازمان بهداشت جهانی، سالانه 16 هزار تن قرص آرام بخش در کشورهای غربی مصرف می شود اما این آمار در کشورهای مذهبی و اسلامی به شدت پایین است که نشان می دهد دین می تواند آرامش و احساس امنیت را نهادینه کند.
وی، تهذیب، بیدارسازی و بصیرت دهی و آموزش را از رسالت های اصلی روحانیت برشمرد و افزود: ارتباط گیری با مردم در قالب خدمات اجتماعی از قدیم وجود داشته است و در تاریخ روحانیت هم نهضت های مهمی چون تحریم تنباکو و پیروزی انقلاب اسلامی با نقش مستقیم روحانیت انجام شد.
وی گفت: کار تربیتی زمانبر است و نیاز به کار حداکثری داریم اما زمان لازم در مدارس و ادارات در اختیار روحانیان قرار نگرفته ولی با این وجود اکنون پربیننده ترین برنامه هایی که با رویکرد معنوی، بصیریتی و معرفتی در صدا و سیما برگزار می شود برنامه های روحانی محور است.
معاون تبلیغ حوزه علمیه خراسان اظهار کرد: چندعامل باعث شده که مردم خود را در معرض روحانیت قرار ندهند که یکی از آنها تبلیغات بسیار شدید دشمنان از ابتدای انقلاب تا کنون در فضای مجازی، مکتوب و ماهواره ها است به طوری که نظریه پردازان غربی هم می گویند برای مبارزه با اسلام باید روحانیت را هدف قرار داد.
حجت الاسلام فردوسی پور افزود: 66 هزار نفر ظرفیت تبلیغی در استانهای خراسان وجود دارد اما حدود 35 هزار روحانی و در کشور 80 میلیون نفری کمتر از 100 هزار نفر روحانی وجود دارد که نشانگر کمبود نیروی انسانی روحانی با وجود گستردگی میدان مخاطب در جامعه است.
*اقبال به روحانیت زیاد است
وی با بیان اینکه اقبال به روحانیت بسیار زیاد است، افزود: این همه متقاضی برای حضور در حوزه علمیه یا درخواست روحانی از ادارات، مدارس، مساجد و روستاها نشان دهنده علاقه مردم به روحانیت است و روحانیت هر جا حضور داشته تاثیرگذار بوده است با این حال همه با وجود انتظار از روحانیت، حداقل نیاز روحانی را تامین نمی کنند.
وی ادامه داد: روحانیت برای رفع مساله های جهانی فکر و برنامه ریزی می کند اما چون خروجی نمی بینیم می گوییم روحانیت مفید نیست در حالی که تولید علم برای مسائل مستحدثه زمانبر است و دیگر کشورها تا 300 سال روی برخی نظریه ها کار کرده اند و در ایران با این همه مشکل و گرفتاری و بر اساس نیازهای دنیا به تفکر شیعی، روحانیت باید به تولید علم بپردازد.
وی گفت: نمی توان آمار تخلفات و جرائم در کشورهایی مثل ایسلند و سوئیس را با کشوری مثل ایران مقایسه کرد، در آنجا کنترل و نظارت بیرونی شدید باعث کاهش تخلفات است اما در جامعه اسلامی می خواهیم انسان تربیت کنیم که این موضوع با کنترل بیرونی رخ نمی دهد.
وی افزود: روحانیان نسبت به جمعیت خود بیشترین آمار شهدای دفاع مقدس و کمترین آمار تخلف و فساد را دارند اما با این حال عملکرد نادرست تعداد کمی از روحانیان باعث شده مردم خود را در معرض قرار ندهند و تا خود مردم نخواهند پیامبر هم نمی تواند کاری انجام دهد چنانکه خدا هم در قرآن به موسی گفت از فرعون سئوال کند آیا می خواهد در مسیر درست قرار بگیرد یا خیر.
*کارکرد روحانیت آموزش، تبلیغ و ترویج دین است
عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد هم گفت: پس از رحلت پیامبر و گذشت یکی دو نسل موضوع آموزش، تبلیغ و ترویج احکام دین اهمیت بیشتری پیدا می کند و چون پیامبر نیست، بیان دین و کتاب مقدس و اجرای صحیح مناسک دین نیازمند عالمان دینی است و مهمترین کارکرد روحانیت هم آموزش، تبلیغ و ترویج احکام دین است.
حجت الاسلام غلامرضا صدیق اورعی افزود: طبق باور شیعیان، امامان پس از پیامبر عهده دار این امر بودند و برخی از وکلای ایشان در سایر شهرها نقش عالم دین را ایفا می کردند و پس از غیبت امام زمان(عج) نقش عالمان دین جدی تر شد.
وی ادامه داد: دین اسلام کتاب مقدس و سیره نبوی دارد، فهم کامل هردو مستلزم صرف وقت زیاد است و سال ها طول می کشد تا تخصص پیدا کند.
وی افزود: دین اسلام دستورهای عبادی و مقررات حقوقی مفصلی دارد و آگاهی کامل بر آن و انتقال آن به نسل بعد و آموزش آن به پیروان و دفاع در برابر مخالفان، کار یک نفر نیست و از همه مناطق مسلمان نشین باید کسانی دین شناس شوند، این امر به تدریج موجب پیدایش سازمان روحانیت می شود و به دنبال آن ایجاد هر سازمان ورود اعضا، سلسله مراتب و تفکیک نقش به دنبال دارد.
وی گفت: انسان دارای اندیشه، عواطف و عمل است. دین درباره هرسه بعد یاد شده تعالیمی دارد که عقاید، اخلاق و فقه نامیده می شود و آموزش و ترویج اسلام در همه این ابعاد است. عالمان دین باورهای دینی، اخلاق دینی و مقررات عملی دین را ترویج می کنند.
*تعداد مروجان دین اندک است
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: جامعه سالم با فرایند جامعه پذیری و کنترل اجتماعی، رعایت هنجارها، اخلاق و نظم را تامین می کند و در این میان همه جمعیت جامعه در جامعه پذیری و کنترل اجتماعی فعال و همه گروهها به اندازه تعداد و میزان حضورشان در میان مردم اثرگذار هستند.
حجت الاسلام اورعی ادامه داد: موارد مذکور درباره جامعه سالم است نه درباره جامعه بیماری مثل جامعه کنونی ایران ، جامعه ای که خانواده در آن بیمار و مدرسه ناکارآمد است، شیفتگان عناصر منفی فرهنگ غرب هم فراوان و مسلح به ابزارهای ترویج ایده هستند، و در کنار اینها اسلام ستیزانی آشکارا و مستمر به ضدیت تئوریک با اسلام مشغولند و حتی از امکانات دانشگاه ها استفاده می کنند.
وی با بیان اینکه طبق یافته های علم ارتباطات، موثرترین رسانه، کم بردترین رسانه به معنای ارتباط حضوری و مستقیم است، افزود: بر همین اساس مروجان دین در میان مردم و در رابطه ای نزدیک و مستمر باید به ترویج اسلام بپردازند.
وی ادامه داد: برای تحصیل علوم حوزوی برخی افراد به مدارس دینی آمده اند و سپس به کاری غیر از ترویج دین مشغولند از جمله اینها قضات هستند که به عنوان قاضی فعالیت دارند و جزو روحانیان مروج اسلام نیستند.
حجت الاسلام صدیق اورعی افزود: علاوه بر اینها در شرایط کنونی به نسبت جمعیت 80 میلیون نفری ایران، خانواده ها، مدارس، معلمان، جراید و کانال های رادیویی و شبکه های تلویزیونی و فضای مجازی؛ تعداد مروجان دین بسیار کم است به همین دلیل نمی توان منتظر اثر گسترده ای از اینها بود.
حاضران در این میزگرد با بیان اینکه روحانیان زمان لازم را در مدارس و ادارات در اختیار ندارند، بر این باورند که کار تربیتی زمانبر است و با چند دقیقه ای که در اداره و مدرسه و در موقع نماز در اختیار روحانی یک محل قرار می گیرد نمی توان انتظار انجام کارهای بزرگ را از او داشت.
آنان معتقدند که نهاد روحانیت باید ساختارهایش را در دوران مدرنیته بازسازی و به روزرسانی کند تا بتواند در جهان مدرن سخنی برای گفتن و سهمی برای حضور و تاثیر بیشتر بر جامعه به دست آورد.
به عقیده آنان برای بهبود فضای اخلاقی جامعه نمی توان تنها به تعداد اندک روحانیت بسنده کرد بلکه همه دستگاههای فرهنگی، اجتماعی و دست اندرکار باید همکاری کنند تا فضای روحی، روانی و اخلاقی اجتماع بهبود یابد.
کانال تلگرام ایرنا خراسان رضوی به نشانی telegram.me/irnamashhad برای دسترسی و دریافت سریع اخبار منتخب در همه حوزه های خبری و تصویری فعال است.
7507/5132
خبرنگار: مصطفی نخعی ** انتشار دهنده: علی اصغر ایزدی
انتهای پیام در میزگردی که در خبرگزاری جمهوری اسلامی در مشهد برگزار شد، حجت الاسلام غلامرضا صدیق اورعی، عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، حجت الاسلام محمد فردوسی پور، معاون تبلیغ حوزه علمیه خراسان و حجت الاسلام علی شفیعی از اساتید حوزه و دانشگاه در خصوص رسالت و کارکرد روحانیت در جامعه کنونی به بحث و تبادل نظر پرداخته اند.
*روحانیت نیازمند بازسازی ساختار خود است
یکی از پژوهشگران حوزه و استاد دانشگاه اظهار کرد: نهاد روحانیت باید ساختارهایش را در دوران مدرنیته بازسازی و به روز رسانی کند تا بتواند در جهان مدرن سخنی برای گفتن و سهمی برای حضور در جامعه را به دست آورد.
حجت الاسلام علی شفیعی با اشاره به ورود رقیبان جدی در قلمرو رسالت های پیشین روحانیت به عنوان یکی از بحران هایی که نهاد روحانیت با آن مواجه شد گفت: 200 سال قبل روحانیت رقیبی در قلمرو فهم دین و تبلیغ دین نداشت.
وی ادامه داد: در آن زمان نهاد آموزش دست روحانیان بود و تنها رسانه موجود هم منبر بود ولی اکنون نه تنها نهادهای آموزشی متعددی شکل گرفته اند بلکه صدها رسانه همانند مجلات، رادیو، تلویزیون یا فضای مجازی برای ارتباط با بدنه اجتماع وجود دارند که باعث شده جایگاه نهاد روحانیت با بحثها و چالش های جدی مواجه شود.
وی افزود: روحانیت بعد از انقلاب پایگاههای ارتباطی بیشتری با مردم پیدا کرد و انتظار نقش آفرینی و تاثیرگذاری بیشتر با برداشتن گامهای جدید برای بهبود جایگاه می رفت اما وارد حوزه هایی شد که گاه اشتباه بود و نباید ورود به آنها را می پذیرفت.
*نهاد روحانیت نمی تواند فارغ البال به ترویج دین بپردازد
این پژوهشگر دینی اظهار کرد: عالمان دین در عصر ائمه (ع) و نسل اولیه فقیهان به برخی از مشکلات کنونی نهاد روحانیت مبتلا نبودند زیرا هنوز حالت نهادی پیدا نکرده و تبدیل به نهاد نشده بودند. روحانیت وقتی تبدیل به نهاد شد نمی تواند فارغ البال به فهم و تبلیغ و ترویج آموزه های دین بپردازد که این خود می تواند منشا برخی مشکلات در جایگاه روحانیت را به دنبال داشته باشد.
حجت الاسلام شفیعی گفت: نهاد روحانیت از برهه ای به بعد تمرکز خود را برای فربه کردن فقه و تکلیف گرایی گذاشت با این نظر که فقه به عنوان یک دانش می تواند همه زندگی انسانها را از صفر تا صد مدیریت کند و به دنبال این تصور از اخلاق فاصله گرفت و اولین شکاف و گسست آموزه های دین از معرفت آفرینی و اخلاق رخ داد و بعد از آن هم به جای اصلاح این گسست آنرا فربه تر کرد.
وی ادامه داد: از مقومات نهاد روحانیت فقه گرایی و تکلیف محوری است به گونه ای که گویا نهاد روحانیت یعنی نهاد فقاهت، و قاعدتا با این روش انتظار این است که خروجی این نهاد نتواند تامین کننده چیزی باشد که پایه گذران اولیه آن مورد نظر داشتند که یکی از این آموزه ها اخلاقی شدن جامعه بود.
* تقلیل دین به فقه محوری و تکلیف گرایی
این پژوهشگر با بیان اینکه دین آموزه های سه گانه ای دارد که آن ها را باید به صورت سیستمی و مرتبط فهم کرد، گفت: نهاد دین که آموزهایی در حوزه اعتقادات، اخلاق و تکلیف دارد و قرار بود رسالتهای متعددی داشته باشد به فقه و تکلیف گرایی تنزل یافته و نهاد روحانیت نیز پس از محوریت دستگاه فقاهت به بخشی از دین که بخش تبعی دین است تقلیل یافته و سبب شده مقداری از بحرانهای اجتماعی به نهاد روحانیت گره بخورد و خود روحانیت نیز با چالش هویت اجتماعی مواجه گردد.
حجت الاسلام شفیعی اظهار کرد: در دورانی هستیم که نهاد خانواده، نهاد آموزش و پرورش و بسیاری دیگر از نهادهای مرجع دچار تحولاتی شده اند و در چهار دهه اخیر با تعدد مراجع اجتماعی مواجه شده ایم که این واقعیت باید نهاد روحانیت را به بازسازی و بازخوانی خویش و رسالت های خویش وابدارد.
وی با اشاره به این که رسالت ها نمی تواند از یک ابدیت و جاودانگی برخوردار باشد بلکه باید متناسب با شرائط بازسازی شوند، گفت: نهاد روحانیت البته علائم و نشانه هایی را دارد ارائه می دهد که گویا به این واقعیت تن داده است اما این حرکت آرام و کند است که با توجه به نیاز جامعه قابل توجیه نیست.
*معنای فقه حضور در همه شئون زندگی است
معاون تبلیغ حوزه علمیه خراسان نیز اظهار کرد: معنای اصطلاحی فقه حضور در همه شئون زندگی است و گستره دین به اندازه همه رفتارهای مکلف است، فقه همه دین است اگر فقه را از دیگر مباحث جدا کنیم خیانت به فقه و دین است و مرجعیت هم نگاه حداکثری به فقه دارد.
حجت الاسلام محمد فردوسی پور گفت: طبق آمار چند سال قبل سازمان بهداشت جهانی، سالانه 16 هزار تن قرص آرام بخش در کشورهای غربی مصرف می شود اما این آمار در کشورهای مذهبی و اسلامی به شدت پایین است که نشان می دهد دین می تواند آرامش و احساس امنیت را نهادینه کند.
وی، تهذیب، بیدارسازی و بصیرت دهی و آموزش را از رسالت های اصلی روحانیت برشمرد و افزود: ارتباط گیری با مردم در قالب خدمات اجتماعی از قدیم وجود داشته است و در تاریخ روحانیت هم نهضت های مهمی چون تحریم تنباکو و پیروزی انقلاب اسلامی با نقش مستقیم روحانیت انجام شد.
وی گفت: کار تربیتی زمانبر است و نیاز به کار حداکثری داریم اما زمان لازم در مدارس و ادارات در اختیار روحانیان قرار نگرفته ولی با این وجود اکنون پربیننده ترین برنامه هایی که با رویکرد معنوی، بصیریتی و معرفتی در صدا و سیما برگزار می شود برنامه های روحانی محور است.
معاون تبلیغ حوزه علمیه خراسان اظهار کرد: چندعامل باعث شده که مردم خود را در معرض روحانیت قرار ندهند که یکی از آنها تبلیغات بسیار شدید دشمنان از ابتدای انقلاب تا کنون در فضای مجازی، مکتوب و ماهواره ها است به طوری که نظریه پردازان غربی هم می گویند برای مبارزه با اسلام باید روحانیت را هدف قرار داد.
حجت الاسلام فردوسی پور افزود: 66 هزار نفر ظرفیت تبلیغی در استانهای خراسان وجود دارد اما حدود 35 هزار روحانی و در کشور 80 میلیون نفری کمتر از 100 هزار نفر روحانی وجود دارد که نشانگر کمبود نیروی انسانی روحانی با وجود گستردگی میدان مخاطب در جامعه است.
*اقبال به روحانیت زیاد است
وی با بیان اینکه اقبال به روحانیت بسیار زیاد است، افزود: این همه متقاضی برای حضور در حوزه علمیه یا درخواست روحانی از ادارات، مدارس، مساجد و روستاها نشان دهنده علاقه مردم به روحانیت است و روحانیت هر جا حضور داشته تاثیرگذار بوده است با این حال همه با وجود انتظار از روحانیت، حداقل نیاز روحانی را تامین نمی کنند.
وی ادامه داد: روحانیت برای رفع مساله های جهانی فکر و برنامه ریزی می کند اما چون خروجی نمی بینیم می گوییم روحانیت مفید نیست در حالی که تولید علم برای مسائل مستحدثه زمانبر است و دیگر کشورها تا 300 سال روی برخی نظریه ها کار کرده اند و در ایران با این همه مشکل و گرفتاری و بر اساس نیازهای دنیا به تفکر شیعی، روحانیت باید به تولید علم بپردازد.
وی گفت: نمی توان آمار تخلفات و جرائم در کشورهایی مثل ایسلند و سوئیس را با کشوری مثل ایران مقایسه کرد، در آنجا کنترل و نظارت بیرونی شدید باعث کاهش تخلفات است اما در جامعه اسلامی می خواهیم انسان تربیت کنیم که این موضوع با کنترل بیرونی رخ نمی دهد.
وی افزود: روحانیان نسبت به جمعیت خود بیشترین آمار شهدای دفاع مقدس و کمترین آمار تخلف و فساد را دارند اما با این حال عملکرد نادرست تعداد کمی از روحانیان باعث شده مردم خود را در معرض قرار ندهند و تا خود مردم نخواهند پیامبر هم نمی تواند کاری انجام دهد چنانکه خدا هم در قرآن به موسی گفت از فرعون سئوال کند آیا می خواهد در مسیر درست قرار بگیرد یا خیر.
*کارکرد روحانیت آموزش، تبلیغ و ترویج دین است
عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد هم گفت: پس از رحلت پیامبر و گذشت یکی دو نسل موضوع آموزش، تبلیغ و ترویج احکام دین اهمیت بیشتری پیدا می کند و چون پیامبر نیست، بیان دین و کتاب مقدس و اجرای صحیح مناسک دین نیازمند عالمان دینی است و مهمترین کارکرد روحانیت هم آموزش، تبلیغ و ترویج احکام دین است.
حجت الاسلام غلامرضا صدیق اورعی افزود: طبق باور شیعیان، امامان پس از پیامبر عهده دار این امر بودند و برخی از وکلای ایشان در سایر شهرها نقش عالم دین را ایفا می کردند و پس از غیبت امام زمان(عج) نقش عالمان دین جدی تر شد.
وی ادامه داد: دین اسلام کتاب مقدس و سیره نبوی دارد، فهم کامل هردو مستلزم صرف وقت زیاد است و سال ها طول می کشد تا تخصص پیدا کند.
وی افزود: دین اسلام دستورهای عبادی و مقررات حقوقی مفصلی دارد و آگاهی کامل بر آن و انتقال آن به نسل بعد و آموزش آن به پیروان و دفاع در برابر مخالفان، کار یک نفر نیست و از همه مناطق مسلمان نشین باید کسانی دین شناس شوند، این امر به تدریج موجب پیدایش سازمان روحانیت می شود و به دنبال آن ایجاد هر سازمان ورود اعضا، سلسله مراتب و تفکیک نقش به دنبال دارد.
وی گفت: انسان دارای اندیشه، عواطف و عمل است. دین درباره هرسه بعد یاد شده تعالیمی دارد که عقاید، اخلاق و فقه نامیده می شود و آموزش و ترویج اسلام در همه این ابعاد است. عالمان دین باورهای دینی، اخلاق دینی و مقررات عملی دین را ترویج می کنند.
*تعداد مروجان دین اندک است
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: جامعه سالم با فرایند جامعه پذیری و کنترل اجتماعی، رعایت هنجارها، اخلاق و نظم را تامین می کند و در این میان همه جمعیت جامعه در جامعه پذیری و کنترل اجتماعی فعال و همه گروهها به اندازه تعداد و میزان حضورشان در میان مردم اثرگذار هستند.
حجت الاسلام اورعی ادامه داد: موارد مذکور درباره جامعه سالم است نه درباره جامعه بیماری مثل جامعه کنونی ایران ، جامعه ای که خانواده در آن بیمار و مدرسه ناکارآمد است، شیفتگان عناصر منفی فرهنگ غرب هم فراوان و مسلح به ابزارهای ترویج ایده هستند، و در کنار اینها اسلام ستیزانی آشکارا و مستمر به ضدیت تئوریک با اسلام مشغولند و حتی از امکانات دانشگاه ها استفاده می کنند.
وی با بیان اینکه طبق یافته های علم ارتباطات، موثرترین رسانه، کم بردترین رسانه به معنای ارتباط حضوری و مستقیم است، افزود: بر همین اساس مروجان دین در میان مردم و در رابطه ای نزدیک و مستمر باید به ترویج اسلام بپردازند.
وی ادامه داد: برای تحصیل علوم حوزوی برخی افراد به مدارس دینی آمده اند و سپس به کاری غیر از ترویج دین مشغولند از جمله اینها قضات هستند که به عنوان قاضی فعالیت دارند و جزو روحانیان مروج اسلام نیستند.
حجت الاسلام صدیق اورعی افزود: علاوه بر اینها در شرایط کنونی به نسبت جمعیت 80 میلیون نفری ایران، خانواده ها، مدارس، معلمان، جراید و کانال های رادیویی و شبکه های تلویزیونی و فضای مجازی؛ تعداد مروجان دین بسیار کم است به همین دلیل نمی توان منتظر اثر گسترده ای از اینها بود.
حاضران در این میزگرد با بیان اینکه روحانیان زمان لازم را در مدارس و ادارات در اختیار ندارند، بر این باورند که کار تربیتی زمانبر است و با چند دقیقه ای که در اداره و مدرسه و در موقع نماز در اختیار روحانی یک محل قرار می گیرد نمی توان انتظار انجام کارهای بزرگ را از او داشت.
آنان معتقدند که نهاد روحانیت باید ساختارهایش را در دوران مدرنیته بازسازی و به روزرسانی کند تا بتواند در جهان مدرن سخنی برای گفتن و سهمی برای حضور و تاثیر بیشتر بر جامعه به دست آورد.
به عقیده آنان برای بهبود فضای اخلاقی جامعه نمی توان تنها به تعداد اندک روحانیت بسنده کرد بلکه همه دستگاههای فرهنگی، اجتماعی و دست اندرکار باید همکاری کنند تا فضای روحی، روانی و اخلاقی اجتماع بهبود یابد.
کانال تلگرام ایرنا خراسان رضوی به نشانی telegram.me/irnamashhad برای دسترسی و دریافت سریع اخبار منتخب در همه حوزه های خبری و تصویری فعال است.
7507/5132
خبرنگار: مصطفی نخعی ** انتشار دهنده: علی اصغر ایزدی
کپی شد
