مدیریت پسماند هم اینک در اغلب شهرها و کشورهای جهان از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است و به تعبیری یکی از محورهای اصلی شهرسازی و برنامه ریزی محیط زیست شهری است؛ در این بین توسعه پایدار شهری بدون توسعه مدیریت پسماند و فاضلاب بر پایه اصول میسر نیست.
برخی مسائل و معضلات در بخش مدیریت پسماند از جمله دفن پسماند خارج از اصول جمع آوری پسماند، عدم مدیریت صحیح فاضلاب و رهاشدگی فاضلاب همه و همه علاوه بر ایجاد آلودگی در آب، خاک و هوا منجر به تهدید جدی برای سلامت مردم و تحمیل خسارت های جبران ناپذیر بر سرمایه های انسانی و وارد آمدن خسارت های جبران ناپذیر به آیندگان می شود.
مناطق حاشیه نشین شهرها، از جمله مناطقی هستند که اگر چه با عنوان سکونتگاه های غیررسمی شناخته می شوند اما در این مناطق نیز مدیریت پسماند و فاضلاب با هدف جلوگیری از خسارت ها و تهدیدهای ذکر شده، امری ضروری، مهم و اجتناب ناپذیر است.
** کمبود اعتبار مشکل مدیریت زباله در مناطق حاشیه
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری مشهد در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: هم اکنون مدیریت و جمع آوری پسماند در مناطق حاشیه شهر مشهد و روستاهای اطراف از سوی سازمان پسماند در مشهد در حال انجام است.
عبدالامیر بخشی زاده اظهار کرد: طبق ماده 7 قانون مدیریت پسماند، مدیریت اجرایی کلیه پسماندها غیر از پسماندهای صنعتی و ویژه در شهرها و روستاها بر عهده شهرداری، خارج از شهرها بر عهده بخشداری ها و مدیریت پسماندهای صنعتی و ویژه بر عهده تولید کننده است.
وی افزود: در صورت تبدیل شدن پسماندهای ویژه و صنعتی به پسماند عادی، مدیریت این پسماندها نیز بر عهده شهرداری خواهد بود.
این مسئول با بیان اینکه طبق ماده 8 همین قانون مدیریت اجرایی می تواند هزینه مدیریت پسماند را از تولید کنندگان بگیرد، گفت: اما در این زمینه هنوز تولیدکنندگان زباله به سمت پرداخت هزینه های تولید زباله خود نرفته اند و به همین دلیل کمبود اعتبار در این زمینه مشهود است.
وی با بیان اینکه به رغم کمبود اعتبارات کار مدیریت زباله انجام می شود، اظهار کرد: متاسفانه در زمینه تامین اعتبار و هزینه مدیریت پسماند در حاشیه شهر بخشداری ها و دهیاری ها همکاری لازم و کامل را ندارند.
بخشی زاده بیان کرد: البته این مشکل در تمام نقاط کشور وجود دارد زیرا برنامه و چهارچوب مشخصی برای دریافت هزینه تولید زباله از سوی تولید کنندگان وجود ندارد.
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری مشهد با اشاره به پوشش کلیه 39 روستای حاشیه شهر مشهد از منظر ارائه خدمات مدیریت پسماند، اظهار کرد: روزانه مجموعا 52 تا 53 تن زباله از نواحی حاشیه مشهد جمع آوری و پذیرش می شود.
وی بیان کرد: این میزان زباله ، زباله های دورریز است که دفن می شود.
**جمع آوری سنتی زباله و مشکلات بهداشتی
بخشی زاده با بیان اینکه طبق قانون کل روستاها تا پایان سال 92 باید بازیافت زباله های خود را با متولی گری بخشداری ها و دهیاری ها انجام می دادند، افزود: نه تنها در این زمینه تا کنون برنامه ریزی و اجرا صورت نگرفته بلکه روند جمع آوری زباله نیز به روش سنتی و بدون استفاده از ابزارهای نوین و مکانیزه است.
وی گفت: هم اکنون در کل کلانشهر مشهد جمع آوری زباله با خودروهای مکانیزه
صورت می گیرد که این خودروها میزان آلودگی و انتشار زباله ها را به حداقل می رسانند.
وی افزود: متاسفانه هم اکنون در اکثر روستاها جمع آوری زباله با خودروهای روباز و همراه با راه افتادن شیرابه و انتشار آلودگی انجام می شود.
بخشی زاده تصریح کرد: این روند جمع آوری زباله موجب دو چندان شدن آلودگی ها می شود و علت استفاده از ماشین های روباز و سنتی حمل و جمع آوری زباله نیز کمبود اعتبار در این بخش است.
وی تاکید کرد: این وضعیت برای سیمای مسیر ورودی مشهد و از دید عموم نیز وجهه خوبی ندارد که مراتب برای اصلاح آن به فرمانداری مشهد و بخشداران اعلام شده است.
وی افزود: برای اصلاح این وضعیت، استفاده از ماشین آلات بخش خصوصی در ساعت استراحت این خودروها می تواند موثر باشد.
**فاضلاب معضلی دیگر در حاشیه شهر
سکونتگاه های غیررسمی یا حاشیه کلانشهر مشهد با گستره ای شامل 13 درصد از مساحت شهر، 32 درصد جمعیت این کلانشهر 3.5 میلیون نفری را در خود جای داده اند؛ این جمعیت در کنار تولید زباله، تولید فاضلاب نیز دارند.
جمع آوری و مدیریت فاضلاب نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است که هر گونه کم کاری و نقص در این زمینه در کنار مشکلات زیست محیطی، سلامت افراد و ساکنان حاشیه شهر را به خطر می اندازد.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی در این زمینه گفت: تلاشهای خوبی در زمینه مدیریت فاضلاب در حاشیه شهر انجام شده اما با توجه به نابسامانی در ساخت و سازها، تن ندادن بسیاری از ساکنان به پرداخت هزینه ها، هنوز نیز در این زمینه مشکلاتی موجود است.
محمد عرفانی اظهار کرد: کشف رود و تخلیه انواع فاضلاب های صنعتی و آلوده از نمادهای محرز و غیر قابل انکار وجود معضل زیست محیطی در حاشیه شهر مشهد است که بعد از سالها هنوز روان بودن آب آلوده به فاضلاب و پساب صنعتی و غیر بهداشتی در این منطقه مشهود و انکار ناپذیر است.
وی تصریح کرد: روزانه حجم زیادی از فاضلاب به کشف رود سرازیر می شود و به رغم پیگیری ها، برخوردهای قضایی و قهری، همچنان این تخلیه در برخی بخشها و حوزه ها ادامه دارد.
عرفانی گفت: از مهمترین فاضلابهایی که به کشف رود می ریزد فاضلاب شهرک چرمشهر با بار آلودگی بالا و آغشته به فلزات سنگین است که حجم آن روزانه معادل سه هزار مترمکعب است.
وی افزود: در کنار این وضعیت تخلیه روزانه 300 تانکر فاضلاب معادل حدود چهار هزار مترمکعب در مسیر کشف رود نیز مساله ای نگران کننده است.
وی ادامه داد: اگر قرار باشد آبی از محل کشف رود در اختیار کشاورزان قرار گیرد باید با استقرار شبکه انتقال و مدیریت آب به فروش رفته، انجام شود.
معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: گرچه پارسال 2 تصفیه خانه در 'التیمور' و 'خین عرب' مشهد، با ظرفیت روزانه 160 هزار مترمکعب افتتاح شد اما پساب این تصفیه خانه ها نیز به کشف رود می رود و دوباره با درآمیختن با آب این رودخانه به استفاده کشاورزان می رسد.
**____________
وی افزود: شهرک صنعتی توس نیز با فعالیت 900 واحد صنعتی، در اقدامی غیراصولی، فاضلاب صنعتی خود را به تصفیه خانه بیولوژیک پرکند هدایت می کند.
عرفانی ادامه داد: بر این اساس روزانه 6 هزار مترمکعب فاضلاب صنعتی این شهرک به کشف رود تخلیه می شود بنابراین تکمیل تصفیه خانه شهرک صنعتی توس نیز از دیگر ضرورتهاست.
وی به آغاز فصل کشت و تاکید بر ضرورت جلوگیری استفاده از آب آلوده کشف رود در آبیاری زمینهای کشاورزی اشاره و بیان کرد: باید همه نهادها و سازمانها پای کار بیایند و از تداوم تهدید سلامت مردم با تولید و فروش محصولات آلوده جلوگیری کنند.
* 12 هزار انشعاب فاضلاب در حاشیه شهر مشهد
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد نیز پیش از این از نصب 12 هزار انشعاب فاضلاب در سال گذشته در مناطق حاشیه شهر مشهد خبر داده و افزوده بود: رها کردن فاضلاب از مشکلات مهم در نواحی حاشیه شهر است به همین دلیل پارسال اجرای شبکه فاضلاب در این مناطق در دستور کار قرار گرفت.
سیدعلیرضا طباطبایی اظهار کرد: در 2 مرحله 90 کیلومتر شبکه جمع آوری فاضلاب در مناطق حاشیه شهر نظیر خواجه ربیع، گلشهر، بلوار توس و بلوار سرخس اجرا شد.
طباطبایی در خصوص پروژه های تامین آب در مناطق حاشیه نیز گفت: اجرای 14.4 کیلومتر خطوط انتقال آب در محور شاهنامه و رسالت، لوله گذاری 4.1 کیلومتر و نصب 415 فقره انشعاب آب در مناطق حاشیه شهر، 15.5کیلومتر اصلاح شبکه فرسوده، حفر و تجهیز 11 حلقه چاه، اتصال مخزن پنج هزار مترمکعبی مهرگان به خطوط جمع آوری آب از دیگر اقدامات انجام شده در مناطق حاشیه ای شهر مشهد است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد ادامه داد: ساخت و راه اندازی ایستگاه پمپاژ در حاشیه کشف رود به ظرفیت 120 لیتر برثانیه و اتصال خطوط جمع آوری محور شاهنامه به خطوط جمع آوری آب چاههای مشهد به منظور جبران بخشی از کمبود آب این منطقه از دیگر اقدامات است.
**سرانه تولید زباله 2 برابر استانداردهاست
معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با بیان اینکه سرانه تولید زباله در ایران 2 برابر استاندارد جهانی و کشورهای پیشرفته است، افزود: هم اکنون به ازای هر فرد در روز 850 گرم زباله تولید می شود.
عرفانی اظهار کرد: اگر میزان جمعیت حاشیه نشین مشهد را یک میلیون و 500 نفر در نظر بگیریم روزانه یک میلیون و 275 هزار کیلوگرم زباله در یک روز در حاشیه شهر تولید می شود.
وی با بیان اینکه وظیفه اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی در جایگاه نظارت بر عملکرد سایر دستگاه ها در حوزه محیط زیست و یک سازمان حاکمیتی است، افزود: مناطق حاشیه نشین در سطح استاندارد پایین تری نسبت به شهر در مدیریت فاضلاب قرار دارند.
وی بیان کرد: این مناطق به واسطه قرار گرفتن بیشتر تحت تاثیر آلودگی ها، تعدد مناطق و مراکز انباردن و تخلیه غیرمجاز زباله و فاضلاب دچار مشکلات فراوانی هستند که باید در زمینه حل و رفع آن برنامه ریزی و اقدام کرد.
7496/5132
گزارشگر: آرزو جاودانی ** انتشار دهنده: علی اصغر ایزدی
انتهای پیام برخی مسائل و معضلات در بخش مدیریت پسماند از جمله دفن پسماند خارج از اصول جمع آوری پسماند، عدم مدیریت صحیح فاضلاب و رهاشدگی فاضلاب همه و همه علاوه بر ایجاد آلودگی در آب، خاک و هوا منجر به تهدید جدی برای سلامت مردم و تحمیل خسارت های جبران ناپذیر بر سرمایه های انسانی و وارد آمدن خسارت های جبران ناپذیر به آیندگان می شود.
مناطق حاشیه نشین شهرها، از جمله مناطقی هستند که اگر چه با عنوان سکونتگاه های غیررسمی شناخته می شوند اما در این مناطق نیز مدیریت پسماند و فاضلاب با هدف جلوگیری از خسارت ها و تهدیدهای ذکر شده، امری ضروری، مهم و اجتناب ناپذیر است.
** کمبود اعتبار مشکل مدیریت زباله در مناطق حاشیه
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری مشهد در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: هم اکنون مدیریت و جمع آوری پسماند در مناطق حاشیه شهر مشهد و روستاهای اطراف از سوی سازمان پسماند در مشهد در حال انجام است.
عبدالامیر بخشی زاده اظهار کرد: طبق ماده 7 قانون مدیریت پسماند، مدیریت اجرایی کلیه پسماندها غیر از پسماندهای صنعتی و ویژه در شهرها و روستاها بر عهده شهرداری، خارج از شهرها بر عهده بخشداری ها و مدیریت پسماندهای صنعتی و ویژه بر عهده تولید کننده است.
وی افزود: در صورت تبدیل شدن پسماندهای ویژه و صنعتی به پسماند عادی، مدیریت این پسماندها نیز بر عهده شهرداری خواهد بود.
این مسئول با بیان اینکه طبق ماده 8 همین قانون مدیریت اجرایی می تواند هزینه مدیریت پسماند را از تولید کنندگان بگیرد، گفت: اما در این زمینه هنوز تولیدکنندگان زباله به سمت پرداخت هزینه های تولید زباله خود نرفته اند و به همین دلیل کمبود اعتبار در این زمینه مشهود است.
وی با بیان اینکه به رغم کمبود اعتبارات کار مدیریت زباله انجام می شود، اظهار کرد: متاسفانه در زمینه تامین اعتبار و هزینه مدیریت پسماند در حاشیه شهر بخشداری ها و دهیاری ها همکاری لازم و کامل را ندارند.
بخشی زاده بیان کرد: البته این مشکل در تمام نقاط کشور وجود دارد زیرا برنامه و چهارچوب مشخصی برای دریافت هزینه تولید زباله از سوی تولید کنندگان وجود ندارد.
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری مشهد با اشاره به پوشش کلیه 39 روستای حاشیه شهر مشهد از منظر ارائه خدمات مدیریت پسماند، اظهار کرد: روزانه مجموعا 52 تا 53 تن زباله از نواحی حاشیه مشهد جمع آوری و پذیرش می شود.
وی بیان کرد: این میزان زباله ، زباله های دورریز است که دفن می شود.
**جمع آوری سنتی زباله و مشکلات بهداشتی
بخشی زاده با بیان اینکه طبق قانون کل روستاها تا پایان سال 92 باید بازیافت زباله های خود را با متولی گری بخشداری ها و دهیاری ها انجام می دادند، افزود: نه تنها در این زمینه تا کنون برنامه ریزی و اجرا صورت نگرفته بلکه روند جمع آوری زباله نیز به روش سنتی و بدون استفاده از ابزارهای نوین و مکانیزه است.
وی گفت: هم اکنون در کل کلانشهر مشهد جمع آوری زباله با خودروهای مکانیزه
صورت می گیرد که این خودروها میزان آلودگی و انتشار زباله ها را به حداقل می رسانند.
وی افزود: متاسفانه هم اکنون در اکثر روستاها جمع آوری زباله با خودروهای روباز و همراه با راه افتادن شیرابه و انتشار آلودگی انجام می شود.
بخشی زاده تصریح کرد: این روند جمع آوری زباله موجب دو چندان شدن آلودگی ها می شود و علت استفاده از ماشین های روباز و سنتی حمل و جمع آوری زباله نیز کمبود اعتبار در این بخش است.
وی تاکید کرد: این وضعیت برای سیمای مسیر ورودی مشهد و از دید عموم نیز وجهه خوبی ندارد که مراتب برای اصلاح آن به فرمانداری مشهد و بخشداران اعلام شده است.
وی افزود: برای اصلاح این وضعیت، استفاده از ماشین آلات بخش خصوصی در ساعت استراحت این خودروها می تواند موثر باشد.
**فاضلاب معضلی دیگر در حاشیه شهر
سکونتگاه های غیررسمی یا حاشیه کلانشهر مشهد با گستره ای شامل 13 درصد از مساحت شهر، 32 درصد جمعیت این کلانشهر 3.5 میلیون نفری را در خود جای داده اند؛ این جمعیت در کنار تولید زباله، تولید فاضلاب نیز دارند.
جمع آوری و مدیریت فاضلاب نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است که هر گونه کم کاری و نقص در این زمینه در کنار مشکلات زیست محیطی، سلامت افراد و ساکنان حاشیه شهر را به خطر می اندازد.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی در این زمینه گفت: تلاشهای خوبی در زمینه مدیریت فاضلاب در حاشیه شهر انجام شده اما با توجه به نابسامانی در ساخت و سازها، تن ندادن بسیاری از ساکنان به پرداخت هزینه ها، هنوز نیز در این زمینه مشکلاتی موجود است.
محمد عرفانی اظهار کرد: کشف رود و تخلیه انواع فاضلاب های صنعتی و آلوده از نمادهای محرز و غیر قابل انکار وجود معضل زیست محیطی در حاشیه شهر مشهد است که بعد از سالها هنوز روان بودن آب آلوده به فاضلاب و پساب صنعتی و غیر بهداشتی در این منطقه مشهود و انکار ناپذیر است.
وی تصریح کرد: روزانه حجم زیادی از فاضلاب به کشف رود سرازیر می شود و به رغم پیگیری ها، برخوردهای قضایی و قهری، همچنان این تخلیه در برخی بخشها و حوزه ها ادامه دارد.
عرفانی گفت: از مهمترین فاضلابهایی که به کشف رود می ریزد فاضلاب شهرک چرمشهر با بار آلودگی بالا و آغشته به فلزات سنگین است که حجم آن روزانه معادل سه هزار مترمکعب است.
وی افزود: در کنار این وضعیت تخلیه روزانه 300 تانکر فاضلاب معادل حدود چهار هزار مترمکعب در مسیر کشف رود نیز مساله ای نگران کننده است.
وی ادامه داد: اگر قرار باشد آبی از محل کشف رود در اختیار کشاورزان قرار گیرد باید با استقرار شبکه انتقال و مدیریت آب به فروش رفته، انجام شود.
معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: گرچه پارسال 2 تصفیه خانه در 'التیمور' و 'خین عرب' مشهد، با ظرفیت روزانه 160 هزار مترمکعب افتتاح شد اما پساب این تصفیه خانه ها نیز به کشف رود می رود و دوباره با درآمیختن با آب این رودخانه به استفاده کشاورزان می رسد.
**____________
وی افزود: شهرک صنعتی توس نیز با فعالیت 900 واحد صنعتی، در اقدامی غیراصولی، فاضلاب صنعتی خود را به تصفیه خانه بیولوژیک پرکند هدایت می کند.
عرفانی ادامه داد: بر این اساس روزانه 6 هزار مترمکعب فاضلاب صنعتی این شهرک به کشف رود تخلیه می شود بنابراین تکمیل تصفیه خانه شهرک صنعتی توس نیز از دیگر ضرورتهاست.
وی به آغاز فصل کشت و تاکید بر ضرورت جلوگیری استفاده از آب آلوده کشف رود در آبیاری زمینهای کشاورزی اشاره و بیان کرد: باید همه نهادها و سازمانها پای کار بیایند و از تداوم تهدید سلامت مردم با تولید و فروش محصولات آلوده جلوگیری کنند.
* 12 هزار انشعاب فاضلاب در حاشیه شهر مشهد
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد نیز پیش از این از نصب 12 هزار انشعاب فاضلاب در سال گذشته در مناطق حاشیه شهر مشهد خبر داده و افزوده بود: رها کردن فاضلاب از مشکلات مهم در نواحی حاشیه شهر است به همین دلیل پارسال اجرای شبکه فاضلاب در این مناطق در دستور کار قرار گرفت.
سیدعلیرضا طباطبایی اظهار کرد: در 2 مرحله 90 کیلومتر شبکه جمع آوری فاضلاب در مناطق حاشیه شهر نظیر خواجه ربیع، گلشهر، بلوار توس و بلوار سرخس اجرا شد.
طباطبایی در خصوص پروژه های تامین آب در مناطق حاشیه نیز گفت: اجرای 14.4 کیلومتر خطوط انتقال آب در محور شاهنامه و رسالت، لوله گذاری 4.1 کیلومتر و نصب 415 فقره انشعاب آب در مناطق حاشیه شهر، 15.5کیلومتر اصلاح شبکه فرسوده، حفر و تجهیز 11 حلقه چاه، اتصال مخزن پنج هزار مترمکعبی مهرگان به خطوط جمع آوری آب از دیگر اقدامات انجام شده در مناطق حاشیه ای شهر مشهد است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد ادامه داد: ساخت و راه اندازی ایستگاه پمپاژ در حاشیه کشف رود به ظرفیت 120 لیتر برثانیه و اتصال خطوط جمع آوری محور شاهنامه به خطوط جمع آوری آب چاههای مشهد به منظور جبران بخشی از کمبود آب این منطقه از دیگر اقدامات است.
**سرانه تولید زباله 2 برابر استانداردهاست
معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با بیان اینکه سرانه تولید زباله در ایران 2 برابر استاندارد جهانی و کشورهای پیشرفته است، افزود: هم اکنون به ازای هر فرد در روز 850 گرم زباله تولید می شود.
عرفانی اظهار کرد: اگر میزان جمعیت حاشیه نشین مشهد را یک میلیون و 500 نفر در نظر بگیریم روزانه یک میلیون و 275 هزار کیلوگرم زباله در یک روز در حاشیه شهر تولید می شود.
وی با بیان اینکه وظیفه اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی در جایگاه نظارت بر عملکرد سایر دستگاه ها در حوزه محیط زیست و یک سازمان حاکمیتی است، افزود: مناطق حاشیه نشین در سطح استاندارد پایین تری نسبت به شهر در مدیریت فاضلاب قرار دارند.
وی بیان کرد: این مناطق به واسطه قرار گرفتن بیشتر تحت تاثیر آلودگی ها، تعدد مناطق و مراکز انباردن و تخلیه غیرمجاز زباله و فاضلاب دچار مشکلات فراوانی هستند که باید در زمینه حل و رفع آن برنامه ریزی و اقدام کرد.
7496/5132
گزارشگر: آرزو جاودانی ** انتشار دهنده: علی اصغر ایزدی
کپی شد
