مسئولان و دست اندارکاران ، پس از این زلزله ها که با پس لرزه های متعددی هم همراه بوده بر هشدارهای خود افزوده اند و آسیب پذیری مشهد در برابر زلزله و میزان مقاومت ساختمان ها و برج ها مورد بحث قرار داده اند.
کارشناسان وقوع زلزله در خراسان رضوی به دلیل گسل های موجود را دور از ذهن نمی دانند، به همین دلیل بر اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از تکرار فجایعی مانند زلزله بم تاکید می کنند.
مدیر کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق کشور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در تشریح نتیجه بررسی زلزله 6 ریشتری اخیر در خراسان رضوی گفت: گسل مسبب زلزله که از فعالیت دوباره گسل چاه مزار حاصل شده، بر روی نقشه یک صد هزارم سفید سنگ که توسط اداره کل زمین شناسی مرکز مشهد تهیه شده، طرح شده است
جعفر طاهری افزود: با توجه به سازوکار گسل مسبب، میزان آسیب و تخریب آبادی هایی که بر روی فرا دیواره و فرودیواره گسل ( بر اساس حرکتهای قائم دو قطعه نسبت به هم، فرا دیواره و فرو دیواره قابل تشخیص است) قرار داشته اند به ویژه فرو دیواره زیاد بوده و بیش از 80 درصد می باشد.
وی اظهار کرد: گسل چاه مزار یکی از سرشاخه های پایانی پهنه تخریب گسل بزرگ و لرزه زای کشف رود می باشد که تهدیدی برای شمال شهر مشهد است و توانایی ایجاد زمین لرزه احتمالی با بزرگای بیش از هفت ریشتر را دارد.
طاهری گفت: آخرین زمین لرزه بزرگ در ارتباط با گسل کشف رود مربوط به 30 ژانویه 1673 میلادی ( حدود 344 سال قبل) با بزرگای 6.6 می باشد که در اثر آن دو سوم از شهر مشهد، آسیب دیده و حدود چهار هزار نفر در اثر این زمین لرزه کشته شده اند.
مدیر کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی شمال شرق گفت: با توجه به اینکه گسل های فعال و لرزه زا از جمله کشف رود، توس، جنوب مشهد، سنگ بست شاندیز و شمال نیشابور روند عمده شمال باختر- جنوب خاور و به تقریب عمود بر این تنش امروزی را دارند ساز وکار عمده آنها راندگی با مولفه کوچک راستا لغز(جهت حرکت در امتداد راستای گسل به سمت راست ) و به علت ساز وکار شان زمین لرزه هایی با بزرگای بالا و تخریب زیاد ایجاد خواهند کرد.
طاهری افزود: با توجه به اینکه بزرگای زمین لرزه بالا بوده و نیز بر اساس سازوکار مسبب زمین لرزه ( سازوکار راندگی) وقوع پس لرزه های متعدد ( بیش از هزار پس لرزه) پس از زلزله اخیر در سفیدسنگ امری طبیعی می باشد به طوری که اینها به صورت سیکلی تکرار شده و فوجی از زمین لرزه ها را در منطقه ایجاد می نمایند.
وی بیان کرد: این پس لرزه ها به یک بیشینه بزرگایی که به طور معمول از زمین لرزه اصلی کمتر است می رسند تا اینکه کاملا مستهلک شده و انرژی تخلیه شود و ممکن است یک تا چند هفته طول بکشد البته باید این را متذکر شد که وقوع پس لرزه با این تعداد نشان از فعال بودن منطقه در حال حاضر دارد و ممکن است سبب فعال شدن گسل دیگری که در ارتباط یا نزدیک با آن می باشد، از جمله گسل کشف رود و توس شود
طاهری گفت: بنابراین وقوع پس لرزه دلیل بر وقوع یا عدم وقوع زمین لرزه هایی بزرگ تر نمی باشد و لذا مسئولان و ارگان های تحقیقاتی باید هوشیار بوده و آمار و بزرگای پس لرزه های اخیر را پیوسته رصد نمایند .
رئیس نمایندگی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی در شمال شرق کشور نیز گفت: ساختمان هایی که از حدود 20 سال قبل در مشهد ساخته شده اند به دلیل توجهی که سازمان نظام مهندسی و مجموعه مهندسان ناظر بر مهندسی سازی آنها داشتند، در برابر زلزله مقاومت دارند و وضعیت ساخت و سازهای ایمن و مقاوم بسیار مطلوب شده است.
محمد رضا مهردوست افزود: از حدود 15 سال قبل آرام آرام استفاده از مهاربندها در ساختمان سازی در مشهد اجباری شد، المان هایی که کمک می کرد سازه ها در برابر زلزله مقاوم شوند، نهادینه شد و مهندسان با نظارت سازمان نظام مهندسی موظف شدند که دقت لازم را در کار خود داشته باشند.
وی بیان کرد: با این حال ساختمان های قدیمی مشهد در برابر زلزله هایی با شتاب و عمق قوی آسیب پذیرند و ساختمان هایی هم که مهندسی ساز بوده و در 15 سال گذشته ساخته شده اند اما مهندسان در ساخت آنها ضعف هایی داشته اند، باید مورد تجدید نظر قرار گیرند.
عضو دبیرخانه دائمی فناوری های نوین صنعت ساختمان در خراسان رضوی گفت: زلزله و پس لرزهای اخیر در استان به لحاظ محتوای فرکانسی و شتاب از قدرت زیادی برخوردار نبوده و تداوم وقوع آنها با همین شتاب و فرکانس، خسارتی نخواهد داشت.
مهردوست اظهار کرد: پارامترهایی زیادی از جمله عمق، کانون، شتاب، زمان و ... در شدت آسیب های ناشی از یک زلزله موثر است زیرا ماهیت بسیار بسیار پیچیده و خاصی دارد، از سوی دیگر بزرگای زلزله (ریشتر) اهمیت خاصی در ویرانگری زلزله ندارد بلکه محتوای فرکانسی و شتاب از پارامترهایی است که می تواند یک زلزله را ویرانگر کند.
وی گفت: اگر زلزله هایی با مشخصاتی که در 5 ماه اخیر اتفاق افتاده و بزرگای به نسبت قابل توجهی داشته اما شتاب و باقی پارامترهای آن چندان زیاد نبوده است، رخ دهد؛ اتفاق خاصی برای ساختمان ها در شهر نخواهد افتاد و فقط سازه های غیرمهندسی خسارت خواهند دید.
وی بیان کرد: اگر لرزه هایی با پارامترهای بالاتر در مشهد رخ دهد، به احتمال زیاد خسارتی برای ساختمان ها در شهر در پی خواهد داشت.
رئیس نمایندگی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی در شمال شرق کشور گفت: زلزله و پس لرزه های اخیر هرچند مردم مشهد را نگران کرده اما یک هشدار هم برای مردم بوده تا بدانند که مشهد هم شهر لرزه خیزی است و باید در محاسبات ساخت و ساز، ایمن سازی ساختمان ها و نظارت بر مهندسی ساخته شدن آنها، دقت بیشتری اعمال کنند.
مهردوست اظهار کرد: در علم مهندسی لرزه و سازه، مقاومت یک سازه را براساس ریشتر محاسبه نمی کنند و ریشتر یک نامگذاری بسیار بسیار ساده و ابتدایی برای زلزله است، چه بسا یک زلزله پنج ریشتری ساختمان های مهندسی ساز را هم بتواند خراب کند در حالی که زلزله 6 ریشتری خسارت کمتری به جا بگذارد.
وی با اشاره به وجود چندین گسل شناخته شده در مشهد است، افزود: اگر یکی از این گسل ها به نوعی بخواهد فعال شود، ممکن است خسارت ناشی از آن به مراتب بیشتر از خسارت زلزله اخیر در استان باشد لذا اینکه کدامیک از این گسل ها فعال شود و فاصله اش از ساختمان ها چه اندازه ای باشد هم در کار تحقیقاتی تاثیرگذار است.
مهردوست بیان کرد: یک گسل در جنوب مشهد شناسایی شده که سازمان نظام مهندسی در حال تحقیق و تفحص درباره آن و میزان خطرناک بودن آن می باشد که عمدتا این گسل ساخت و سازهای منطقه 9 شهرداری را دربرمی گیرد که از رضاشهر شروع می شود و تا وکیل آباد ادامه دارد.
وی افزود: در منطقه 9 شهرداری مشهد بلندمرتبه سازی زیادی انجام شده است و در لرزه خیز بودن آن منطقه بین کارشناسان و مهندسین متخصص هنوز شک و تردید است؛ اگر این گسل فعال باشد یا در آینده چنین شود، ساخت و سازهای آن منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی بیان کرد: طبق آیین نامه ها و استانداردهایی که در کشور و در همه دنیا رایج است، ساخت و ساز بر روی گسل یا نزدیک به حریم آن ممنوع است.
رئیس نمایندگی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی در شمال شرق کشور گفت: وزارت راه و شهرسازی اخیرا ابلاغیه ای به این مرکز داده و آن را مکلف کرده است که برای چهار شهر اصفهان، تبریز، تهران و مشهد حریم گسل را شناسایی کند.
مهردوست اظهار کرد: وقتی خود گسل و حریم های آن در شهرها مشخص شد دیگر از چند سال آینده ضوابط ساخت و ساز تغییر می کند و احداث بنا در نزدیکی گسل با محدودیت هایی انجام خواهد گرفت و به طور قطع ساخت ساختمان های بلندمرتبه در این حوالی ممنوع می شود.
وی اضافه کرد: البته تحقق این امر نیاز به زمان دارد و از هم اکنون نمی شود در مورد آن پیشداوری کرد و باید مطالعات درباره آن کامل شود و در صورت نتیجه بخش بودن مطالعات مشکلات و نگرانی هایی که در خصوص ساخت و ساز در نزدیکی گسل و حریم گسل وجود دارد، کاهش می یابد.
رئیس نمایندگی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی در شمال شرق کشور گفت: تاکنون آماری در خصوص میزان آسیب پذیر بودن ساختمانها در برابر زلزله جمع آوری نشده زیرا نحوه نظارت مقداری مجهول است و از سوی دیگر بخشی از اطلاعات ساختمان در اختیار مالک یا ناظر ساختمان است.
وی با بیان اینکه محتوای زلزله غیرقابل تشخیص است، افزود: ممکن است دو زلزله با دو بزرگای یکسان رخ دهد اما ماهیت تخریبی آنها با هم متفاوت باشد، از سوی دیگر هیچ گاه نمی توان وقوع زلزله را پیش بینی کرد، زیرا هم پارامترهایی زیادی در وقوع زلزله تاثیرگذار است و هم انرژی که آزاد می شود بسیار متغیر بوده و به عوامل زیادی بستگی دارد.
دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله و عضو هیات مدیره انجمن مهندسی زلزله ایران نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: براساس اطلاعات اولیه زلزله شامل بزرگا و محل وقوع آن، زلزله دیشب به نوعی پس لرزه همان زلزله 16 فروردین ماه سفید سنگ اما با عمق بیشتر بود که همکاران در حال بررسی در مورد مکانیزم این زلزله هستند.
عبدالرضا سروقد مقدم افزود: خوشبختانه با اینکه بزرگای این پس لرزه زیاد بوده و انرژی زیادی آزاد کرده ، اما شتاب زیادی ایجاد نکرده است؛ در واقع زلزله سفیدسنگ در 16 فروردین ماه با زلزله در بم از نظر انرژی خیلی تفاوت نداشته اما شتاب آن فرق داشته است.
وی بیان کرد: در فعالیت های مربوط به مهندسی ساختمان و طراحی آن، انرژی آزاد شده در زلزله ملاک نیست اما شتابی که در نتیجه زلزله در سطح زمین ایجاد می شود و ساختمان را تحت تاثیر قرار می دهد، اهمیت دارد.
وی اظهار کرد: آزاد شدن انرژی توسط یک سری موج انجام می گیرد که مشخصات این موج اهمیت زیادی ندارد اما اگر تناوب موج هایی که انرژی را منتقل می کند، به گونه ای باشد که با تناوب ساختمان ها همخوانی داشته باشد، آن ساختمانها در نتیجه وقوع زلزله صدمه زیادی می بینند.
دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی افزود: اگر موج هایی که انرژی را منتقل می کند، تناوب آنها از تناوب ساختمان ها دور باشد که در زلزله اخیر این گونه بوده، ساختمان ها در نتیجه وقوع زلزله صدمه ای نمی بینند.
سروقد مقدم اظهار کرد: ایران بر روی کمربند زلزله قرار گرفته و جزو مناطق با خطر لرزه ای بالاست که این زلزله دارای پهنه بندی می باشد که برخی نقاط بیشتر است.
وی افزود: در دید کلی همه نقاط ایران روی پهنه زلزله قرار گرفته و دو یا سه گسل از بزرگترین گسل های قاره ای که همه آنها فعال هستند در این کشور وجود دارند لذا وقوع زلزله دور از ذهن نیست.
وی بیان کرد: وقوع زلزله اخیر در خراسان رضوی یک هشدار و زنگ خطر است که با توجه به سابقه زلزله در منطقه بسیاربه جاست و نیازمند توجه بیشتر از سوی مردم و مدیران حوزه ساخت و ساز است.
دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی گفت: در شهرهای ایران با توجه به اینکه دربرخی ساختمان ها، در خصوص اصول مهندسی بد عمل شده است و این نوع ساختمان ها 50 درصد از ساخت و سازهای شهرها را تشکیل می دهند، لذا بیش از 50 درصد ساختمان ها در شهرهای ایران در برابر زلزله آسیب پذیر هستند.
سروقد مقدم اظهار کرد: از مردم انتظار می رود که با توجه به لرزه خیز بودن ایران، ایمنی ساختمانی که اجاره می کنند، می سازند یا خریداری می کنند برای آنان با اهمیت باشد و مطالبه عمومی در مورد ایمن سازی ساختمان ها تاثیر گسترده خود را خواهد گذاشت.
وی افزود: از سوی دیگر از جامعه مهندسی انتظار می رود عملکرد سیستم های به کار گرفته در ساختمان ها را مورد بازبینی قرار دهند و در صورت دیدن مشکل نسبت به ایجاد تغییر در آنها اقدام نمایند.
وی بیان کرد: اگر زلزله نه چندان قوی و متوسط به بالا در شهرهای بزرگ رخ دهد، به جز تخریب ساختمان های غیرمهندسی ساز، ساختمان های خوب نیز که در طراحی مشکل دار بودند، صدمه خواهند دید و باعث می شود که جایگزین کردن آن خیلی سخت و گران تمام شود.
دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی گفت: مدتی است جامعه فنی کشور در مورد تغییر سیستم های سازه ای فعالیت دارند بنابراین لازم است همکاران از فرصت زلزله اخیر استفاده کرده و سیستم های سازه ای را به گونه ای طراحی کنند که زیاد آسیب نبینند.
زلزله 6 ریشتری 16 فروردین ماه امسال در سفیدسنگ شهرستان فریمان در 100 کیلومتری جنوب شرقی مشهد چند شهرستان استان خراسان رضوی را لرزاند و به 68 روستا خسارت زد.
این زلزله یک کشته و 40 زخمی داشت و پس از آن بیش از هزار پس لزره رخ داد.
هم چنین زلزله دیگری با قدرت 5.3 ریشتردر 13 اردیبهشت جاری در سفید سنگ رخ داد که موجب مجروح شدن یک نفر شد و در برخی دیگر از شهرهای خراسان رضوی از جمله مشهد احساس شد.
7489/6012 گزارشگر: میترا عبداللهی **انتشار دهنده: علی حیدر شاه حسینی
انتهای پیام کارشناسان وقوع زلزله در خراسان رضوی به دلیل گسل های موجود را دور از ذهن نمی دانند، به همین دلیل بر اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از تکرار فجایعی مانند زلزله بم تاکید می کنند.
مدیر کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق کشور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در تشریح نتیجه بررسی زلزله 6 ریشتری اخیر در خراسان رضوی گفت: گسل مسبب زلزله که از فعالیت دوباره گسل چاه مزار حاصل شده، بر روی نقشه یک صد هزارم سفید سنگ که توسط اداره کل زمین شناسی مرکز مشهد تهیه شده، طرح شده است
جعفر طاهری افزود: با توجه به سازوکار گسل مسبب، میزان آسیب و تخریب آبادی هایی که بر روی فرا دیواره و فرودیواره گسل ( بر اساس حرکتهای قائم دو قطعه نسبت به هم، فرا دیواره و فرو دیواره قابل تشخیص است) قرار داشته اند به ویژه فرو دیواره زیاد بوده و بیش از 80 درصد می باشد.
وی اظهار کرد: گسل چاه مزار یکی از سرشاخه های پایانی پهنه تخریب گسل بزرگ و لرزه زای کشف رود می باشد که تهدیدی برای شمال شهر مشهد است و توانایی ایجاد زمین لرزه احتمالی با بزرگای بیش از هفت ریشتر را دارد.
طاهری گفت: آخرین زمین لرزه بزرگ در ارتباط با گسل کشف رود مربوط به 30 ژانویه 1673 میلادی ( حدود 344 سال قبل) با بزرگای 6.6 می باشد که در اثر آن دو سوم از شهر مشهد، آسیب دیده و حدود چهار هزار نفر در اثر این زمین لرزه کشته شده اند.
مدیر کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی شمال شرق گفت: با توجه به اینکه گسل های فعال و لرزه زا از جمله کشف رود، توس، جنوب مشهد، سنگ بست شاندیز و شمال نیشابور روند عمده شمال باختر- جنوب خاور و به تقریب عمود بر این تنش امروزی را دارند ساز وکار عمده آنها راندگی با مولفه کوچک راستا لغز(جهت حرکت در امتداد راستای گسل به سمت راست ) و به علت ساز وکار شان زمین لرزه هایی با بزرگای بالا و تخریب زیاد ایجاد خواهند کرد.
طاهری افزود: با توجه به اینکه بزرگای زمین لرزه بالا بوده و نیز بر اساس سازوکار مسبب زمین لرزه ( سازوکار راندگی) وقوع پس لرزه های متعدد ( بیش از هزار پس لرزه) پس از زلزله اخیر در سفیدسنگ امری طبیعی می باشد به طوری که اینها به صورت سیکلی تکرار شده و فوجی از زمین لرزه ها را در منطقه ایجاد می نمایند.
وی بیان کرد: این پس لرزه ها به یک بیشینه بزرگایی که به طور معمول از زمین لرزه اصلی کمتر است می رسند تا اینکه کاملا مستهلک شده و انرژی تخلیه شود و ممکن است یک تا چند هفته طول بکشد البته باید این را متذکر شد که وقوع پس لرزه با این تعداد نشان از فعال بودن منطقه در حال حاضر دارد و ممکن است سبب فعال شدن گسل دیگری که در ارتباط یا نزدیک با آن می باشد، از جمله گسل کشف رود و توس شود
طاهری گفت: بنابراین وقوع پس لرزه دلیل بر وقوع یا عدم وقوع زمین لرزه هایی بزرگ تر نمی باشد و لذا مسئولان و ارگان های تحقیقاتی باید هوشیار بوده و آمار و بزرگای پس لرزه های اخیر را پیوسته رصد نمایند .
رئیس نمایندگی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی در شمال شرق کشور نیز گفت: ساختمان هایی که از حدود 20 سال قبل در مشهد ساخته شده اند به دلیل توجهی که سازمان نظام مهندسی و مجموعه مهندسان ناظر بر مهندسی سازی آنها داشتند، در برابر زلزله مقاومت دارند و وضعیت ساخت و سازهای ایمن و مقاوم بسیار مطلوب شده است.
محمد رضا مهردوست افزود: از حدود 15 سال قبل آرام آرام استفاده از مهاربندها در ساختمان سازی در مشهد اجباری شد، المان هایی که کمک می کرد سازه ها در برابر زلزله مقاوم شوند، نهادینه شد و مهندسان با نظارت سازمان نظام مهندسی موظف شدند که دقت لازم را در کار خود داشته باشند.
وی بیان کرد: با این حال ساختمان های قدیمی مشهد در برابر زلزله هایی با شتاب و عمق قوی آسیب پذیرند و ساختمان هایی هم که مهندسی ساز بوده و در 15 سال گذشته ساخته شده اند اما مهندسان در ساخت آنها ضعف هایی داشته اند، باید مورد تجدید نظر قرار گیرند.
عضو دبیرخانه دائمی فناوری های نوین صنعت ساختمان در خراسان رضوی گفت: زلزله و پس لرزهای اخیر در استان به لحاظ محتوای فرکانسی و شتاب از قدرت زیادی برخوردار نبوده و تداوم وقوع آنها با همین شتاب و فرکانس، خسارتی نخواهد داشت.
مهردوست اظهار کرد: پارامترهایی زیادی از جمله عمق، کانون، شتاب، زمان و ... در شدت آسیب های ناشی از یک زلزله موثر است زیرا ماهیت بسیار بسیار پیچیده و خاصی دارد، از سوی دیگر بزرگای زلزله (ریشتر) اهمیت خاصی در ویرانگری زلزله ندارد بلکه محتوای فرکانسی و شتاب از پارامترهایی است که می تواند یک زلزله را ویرانگر کند.
وی گفت: اگر زلزله هایی با مشخصاتی که در 5 ماه اخیر اتفاق افتاده و بزرگای به نسبت قابل توجهی داشته اما شتاب و باقی پارامترهای آن چندان زیاد نبوده است، رخ دهد؛ اتفاق خاصی برای ساختمان ها در شهر نخواهد افتاد و فقط سازه های غیرمهندسی خسارت خواهند دید.
وی بیان کرد: اگر لرزه هایی با پارامترهای بالاتر در مشهد رخ دهد، به احتمال زیاد خسارتی برای ساختمان ها در شهر در پی خواهد داشت.
رئیس نمایندگی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی در شمال شرق کشور گفت: زلزله و پس لرزه های اخیر هرچند مردم مشهد را نگران کرده اما یک هشدار هم برای مردم بوده تا بدانند که مشهد هم شهر لرزه خیزی است و باید در محاسبات ساخت و ساز، ایمن سازی ساختمان ها و نظارت بر مهندسی ساخته شدن آنها، دقت بیشتری اعمال کنند.
مهردوست اظهار کرد: در علم مهندسی لرزه و سازه، مقاومت یک سازه را براساس ریشتر محاسبه نمی کنند و ریشتر یک نامگذاری بسیار بسیار ساده و ابتدایی برای زلزله است، چه بسا یک زلزله پنج ریشتری ساختمان های مهندسی ساز را هم بتواند خراب کند در حالی که زلزله 6 ریشتری خسارت کمتری به جا بگذارد.
وی با اشاره به وجود چندین گسل شناخته شده در مشهد است، افزود: اگر یکی از این گسل ها به نوعی بخواهد فعال شود، ممکن است خسارت ناشی از آن به مراتب بیشتر از خسارت زلزله اخیر در استان باشد لذا اینکه کدامیک از این گسل ها فعال شود و فاصله اش از ساختمان ها چه اندازه ای باشد هم در کار تحقیقاتی تاثیرگذار است.
مهردوست بیان کرد: یک گسل در جنوب مشهد شناسایی شده که سازمان نظام مهندسی در حال تحقیق و تفحص درباره آن و میزان خطرناک بودن آن می باشد که عمدتا این گسل ساخت و سازهای منطقه 9 شهرداری را دربرمی گیرد که از رضاشهر شروع می شود و تا وکیل آباد ادامه دارد.
وی افزود: در منطقه 9 شهرداری مشهد بلندمرتبه سازی زیادی انجام شده است و در لرزه خیز بودن آن منطقه بین کارشناسان و مهندسین متخصص هنوز شک و تردید است؛ اگر این گسل فعال باشد یا در آینده چنین شود، ساخت و سازهای آن منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی بیان کرد: طبق آیین نامه ها و استانداردهایی که در کشور و در همه دنیا رایج است، ساخت و ساز بر روی گسل یا نزدیک به حریم آن ممنوع است.
رئیس نمایندگی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی در شمال شرق کشور گفت: وزارت راه و شهرسازی اخیرا ابلاغیه ای به این مرکز داده و آن را مکلف کرده است که برای چهار شهر اصفهان، تبریز، تهران و مشهد حریم گسل را شناسایی کند.
مهردوست اظهار کرد: وقتی خود گسل و حریم های آن در شهرها مشخص شد دیگر از چند سال آینده ضوابط ساخت و ساز تغییر می کند و احداث بنا در نزدیکی گسل با محدودیت هایی انجام خواهد گرفت و به طور قطع ساخت ساختمان های بلندمرتبه در این حوالی ممنوع می شود.
وی اضافه کرد: البته تحقق این امر نیاز به زمان دارد و از هم اکنون نمی شود در مورد آن پیشداوری کرد و باید مطالعات درباره آن کامل شود و در صورت نتیجه بخش بودن مطالعات مشکلات و نگرانی هایی که در خصوص ساخت و ساز در نزدیکی گسل و حریم گسل وجود دارد، کاهش می یابد.
رئیس نمایندگی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی در شمال شرق کشور گفت: تاکنون آماری در خصوص میزان آسیب پذیر بودن ساختمانها در برابر زلزله جمع آوری نشده زیرا نحوه نظارت مقداری مجهول است و از سوی دیگر بخشی از اطلاعات ساختمان در اختیار مالک یا ناظر ساختمان است.
وی با بیان اینکه محتوای زلزله غیرقابل تشخیص است، افزود: ممکن است دو زلزله با دو بزرگای یکسان رخ دهد اما ماهیت تخریبی آنها با هم متفاوت باشد، از سوی دیگر هیچ گاه نمی توان وقوع زلزله را پیش بینی کرد، زیرا هم پارامترهایی زیادی در وقوع زلزله تاثیرگذار است و هم انرژی که آزاد می شود بسیار متغیر بوده و به عوامل زیادی بستگی دارد.
دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله و عضو هیات مدیره انجمن مهندسی زلزله ایران نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: براساس اطلاعات اولیه زلزله شامل بزرگا و محل وقوع آن، زلزله دیشب به نوعی پس لرزه همان زلزله 16 فروردین ماه سفید سنگ اما با عمق بیشتر بود که همکاران در حال بررسی در مورد مکانیزم این زلزله هستند.
عبدالرضا سروقد مقدم افزود: خوشبختانه با اینکه بزرگای این پس لرزه زیاد بوده و انرژی زیادی آزاد کرده ، اما شتاب زیادی ایجاد نکرده است؛ در واقع زلزله سفیدسنگ در 16 فروردین ماه با زلزله در بم از نظر انرژی خیلی تفاوت نداشته اما شتاب آن فرق داشته است.
وی بیان کرد: در فعالیت های مربوط به مهندسی ساختمان و طراحی آن، انرژی آزاد شده در زلزله ملاک نیست اما شتابی که در نتیجه زلزله در سطح زمین ایجاد می شود و ساختمان را تحت تاثیر قرار می دهد، اهمیت دارد.
وی اظهار کرد: آزاد شدن انرژی توسط یک سری موج انجام می گیرد که مشخصات این موج اهمیت زیادی ندارد اما اگر تناوب موج هایی که انرژی را منتقل می کند، به گونه ای باشد که با تناوب ساختمان ها همخوانی داشته باشد، آن ساختمانها در نتیجه وقوع زلزله صدمه زیادی می بینند.
دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی افزود: اگر موج هایی که انرژی را منتقل می کند، تناوب آنها از تناوب ساختمان ها دور باشد که در زلزله اخیر این گونه بوده، ساختمان ها در نتیجه وقوع زلزله صدمه ای نمی بینند.
سروقد مقدم اظهار کرد: ایران بر روی کمربند زلزله قرار گرفته و جزو مناطق با خطر لرزه ای بالاست که این زلزله دارای پهنه بندی می باشد که برخی نقاط بیشتر است.
وی افزود: در دید کلی همه نقاط ایران روی پهنه زلزله قرار گرفته و دو یا سه گسل از بزرگترین گسل های قاره ای که همه آنها فعال هستند در این کشور وجود دارند لذا وقوع زلزله دور از ذهن نیست.
وی بیان کرد: وقوع زلزله اخیر در خراسان رضوی یک هشدار و زنگ خطر است که با توجه به سابقه زلزله در منطقه بسیاربه جاست و نیازمند توجه بیشتر از سوی مردم و مدیران حوزه ساخت و ساز است.
دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی گفت: در شهرهای ایران با توجه به اینکه دربرخی ساختمان ها، در خصوص اصول مهندسی بد عمل شده است و این نوع ساختمان ها 50 درصد از ساخت و سازهای شهرها را تشکیل می دهند، لذا بیش از 50 درصد ساختمان ها در شهرهای ایران در برابر زلزله آسیب پذیر هستند.
سروقد مقدم اظهار کرد: از مردم انتظار می رود که با توجه به لرزه خیز بودن ایران، ایمنی ساختمانی که اجاره می کنند، می سازند یا خریداری می کنند برای آنان با اهمیت باشد و مطالبه عمومی در مورد ایمن سازی ساختمان ها تاثیر گسترده خود را خواهد گذاشت.
وی افزود: از سوی دیگر از جامعه مهندسی انتظار می رود عملکرد سیستم های به کار گرفته در ساختمان ها را مورد بازبینی قرار دهند و در صورت دیدن مشکل نسبت به ایجاد تغییر در آنها اقدام نمایند.
وی بیان کرد: اگر زلزله نه چندان قوی و متوسط به بالا در شهرهای بزرگ رخ دهد، به جز تخریب ساختمان های غیرمهندسی ساز، ساختمان های خوب نیز که در طراحی مشکل دار بودند، صدمه خواهند دید و باعث می شود که جایگزین کردن آن خیلی سخت و گران تمام شود.
دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی گفت: مدتی است جامعه فنی کشور در مورد تغییر سیستم های سازه ای فعالیت دارند بنابراین لازم است همکاران از فرصت زلزله اخیر استفاده کرده و سیستم های سازه ای را به گونه ای طراحی کنند که زیاد آسیب نبینند.
زلزله 6 ریشتری 16 فروردین ماه امسال در سفیدسنگ شهرستان فریمان در 100 کیلومتری جنوب شرقی مشهد چند شهرستان استان خراسان رضوی را لرزاند و به 68 روستا خسارت زد.
این زلزله یک کشته و 40 زخمی داشت و پس از آن بیش از هزار پس لزره رخ داد.
هم چنین زلزله دیگری با قدرت 5.3 ریشتردر 13 اردیبهشت جاری در سفید سنگ رخ داد که موجب مجروح شدن یک نفر شد و در برخی دیگر از شهرهای خراسان رضوی از جمله مشهد احساس شد.
7489/6012 گزارشگر: میترا عبداللهی **انتشار دهنده: علی حیدر شاه حسینی
کپی شد
