عموم ایرانیان عاشق اهل بیت عصمت و طهارت(ع) ظرف این مدت هر روز با رصد لحظه به لحظه اخبار، منتظر بازگشت وضعیت به شرایط عادی و بازگشایی درهای حرم منور رضوی به روی زائران بوده و همچنان هستند.
اقدامات هماهنگ، خردمندانه و بهنگام دولت، مسوولان عرصه بهداشت و سلامت و متولیان اماکن مقدسه در جهت اقناع عموم مردم و همچنین معترضان، منجر به توافقی عام در خصوص بسته ماندن درهای حرمهای مطهر از جمله حرم منور امام رضا (ع) تا بازگشت شرایط عادی برای حفظ جان و سلامت آحاد جامعه شد.
در این میان برخی هموطنان، بی تاب‌تر از دیگر مومنان عاشق زیارت مضجع تابناک رضوی، به انتظار و رصد خاموش اخبار اکتفا نکرده بلکه با ابراز ناخرسندی از بسته ماندن درهای حرم مطهر امام رضا(ع) به ویژه در ایام ماه مبارک رمضان گلایه کرده، چشم در چشم ویروس کرونا، در قالب گروههای فشار دست‌اندرکار طرح مطالبات میدانی از ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا برای بازگشایی حرم حضرت ثامن‌الائمه (ع) شده‌اند.
پس از تایید رسمی مشاهده بیماری ویروسی همه‌گیر کرونا در ایران و مواجهه جامعه با آمار تصاعدی شیوع آن، ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا متکی به نظر کارشناسان، آمارها و مصلحت عمومی جامعه نه تنها به پرهیز مردم از حضور در هر جمعی، شکل دادن اجتماعات و تماسهای چهره به چهره با هدف قطع زنجیره انتقال ویروس عامل بیماری کرونا حکم داد بلکه در پی تعطیل نمودن مدارس و دانشگاهها "نهضت در خانه ماندن" را ترویج کرد تا کل کشور و ملت بر اساس گامهای مشخص عملی و موثر، به مصاف بحران کرونا بروند.
در ادامه این مسیر، روز ۲۴ اسفند پارسال تصمیم ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا برای بستن درهای حرمهای مطهر و اماکن متبرکه سراسر کشور در صدر اخبار قرار گرفت.
در همان روزها برخی از منتقدان دائمی دولت و معدود گروههای مذهبی بطور محدود اقدام به اعتراض نموده و بی‌توجه نسبت به سلامت مردم و مصلحت عقلانی جامعه در مقابل تصمیم ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا که مورد تایید متولیان اماکن مقدسه نیز بود ایستادند. این اقدام تندروانه مذهبی حتی بهانه‌ای شد برای برخی رفتارهای نابخردانه و عقل ستیز همچون لیسیدن ضریح!
اقدامات هماهنگ، خردمندانه و بهنگام دولت، مسوولان عرصه بهداشت و سلامت و متولیان اماکن مقدسه در جهت اقناع عموم مردم و همچنین معترضان، منجر به توافقی عام در خصوص بسته ماندن درهای حرمهای مطهر از جمله حرم منور امام رضا (ع) تا بازگشت شرایط عادی برای حفظ جان و سلامت آحاد جامعه شد.
همزمان با بسته شدن درهای حرم مطهر امام رضا(ع) همه کسب و کارها، اماکن تجاری، ادارات، بوستانهای شهری، رویدادهای فرهنگی، هنری، مجالس مذهبی و هر آنچه که باعث تشکیل اجتماعات مردمی می‌شد نیز در کل کشور تعطیل اعلام شده و مردم به ماندن در خانه ملزم شدند.
در این میان برخی هموطنان، بی تاب‌تر از دیگر مومنان عاشق زیارت مضجع تابناک رضوی، به انتظار و رصد خاموش اخبار اکتفا نکرده بلکه با ابراز ناخرسندی از بسته ماندن درهای حرم مطهر امام رضا(ع) به ویژه در ایام ماه مبارک رمضان گلایه کرده، چشم در چشم ویروس کرونا، در قالب گروههای فشار دست‌اندرکار طرح مطالبات میدانی از ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا برای بازگشایی حرم حضرت ثامن‌الائمه (ع) شده‌اند.
وضعیت تغییر کرد
آرامش ایجاد شده در افکار عمومی مخالفان بستن درهای حرم مطهر رضوی، اواخر فروردین ماه گذشته با تصمیم جدید ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا برای بازگشایی تدریجی و پلکانی برخی واحدهای صنفی و مراکز تجاری دچار تغییر و اوجگیری دوباره درخواست بازگشایی درهای حرم مطهر شد.
بر اساس تصمیم جدید ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا، برخی رسته‌های صنفی کم‌خطر از ۲۳ فروردین ماه مجاز به از سرگیری فعالیت شدند تا صاحبان کسب و کارهای مشخص در ساعات محدود با رعایت کامل پروتکلهای بهداشتی به توقف ارائه خدمت به مردم پایان داده و دوباره فعال شوند.
پس از ابلاغ این تصمیم ملی به ویژه همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان، درخواست بازگشایی حرم مطهر رضوی نیز مطرح شد. در همین چارچوب برخی از مذهبیون دغدغه‌مند اقداماتی را با هدف اعتراض به تداوم تعطیلی حرم مطهر رضوی آغاز کردند که شاه‌بیت استدلالی آن، این پرسش بود که چرا به مراکز تجاری و پاساژها اجازه بازگشایی داده شده اما همچنان درهای حرم منور بسته است.
این معترضان با هدف تبدیل خواسته خود به یک جریان فشار مداوم حتی اقدم به ایجاد کانالهایی در شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی کردند.
همچنین آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی از استادان درس خارج حوزه علمیه خراسان در تماس با استاندار خراسان رضوی و مسوولان آستان قدس رضوی خواستار بازگشایی صحنهای حرم مطهر رضوی با رعایت فاصله مناسب میان زائران و پروتکلهای بهداشتی شد.
تداوم این جریان سبب شد تا تولیت آستان قدس رضوی با انتشار یادداشتی در شبکه اجتماعی اینستاگرام بدون آن که نسبت به زمان دقیق بازگشایی حرم مطهر اظهار نظری کند، از در دست تدوین بودن شیوه‌نامه‌ای برای چگونگی روند بازگشایی این مکان مقدس خبر دهد.
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی در این یادداست اینستاگرامی نوشت: طی هماهنگی با وزارت بهداشت و با همکاری آستانهای مقدس حضرت معصومه، حضرت احمدبن موسی، حضرت عبدالعظیم حسنی سلام الله علیهم اجمعین، مسجد جمکران و سازمان اوقاف دستورالعمل بازگشایی حرمهای مطهر با رعایت ضوابط بهداشتی به منظور میزبانی اماکن مقدس از زائران و دلدادگان تهیه شده که امید است با فراهم آمدن مقدمات لازم میزبان زائران حرمهای مطهر باشیم.
موضع آستان قدس رضوی
سرپرست مرکز ارتباطات و رسانه آستان قدس رضوی در پاسخ به پرسش اخیر خبرنگار ایرنا در خصوص موضع این نهاد نسبت به در خواست بازگشایی حرم مطهر امام رضا(ع) گفت: ما قبلا موضع خودمان را به صورت شفاف اعلام کرده‌ایم.
مهدی رضوی‌کیا افزود: آستان قدس رضوی پروتکلهای بهداشتی را برای مقابله با بیماری ویروسی و همه‌گیر کرونا آماده کرده و در اختیار ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا گذاشته است.
وی گفت: آستان قدس رضوی برای بازگشایی حرم مطهر امام رضا(ع) آمادگی کامل دارد بطوری که فقط در انتظار ابلاغیه ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا بسر می‌برد.
شروط بهداشتی کارشناسانه
مسوول کارگروه اطلاع‌رسانی بیماری کرونا در دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: درهای حرم مطهر امام رضا (ع) در صورتی می‌تواند بازگشایی شود که پیش و یا همزمان با آن همه مسیرهای ورودی زائران و مسافران به استان خراسان رضوی بطور کامل بسته شوند تا بازگشایی حرم مطهر باعث شکل‌گیری موج حرکت زائران از چهارگوشه کشور به سمت مشهد نشود.
دکتر حمیدرضا رحیمی افزود: نظر شخصی من، بازگشایی درهای حرم مطهر امام رضا (ع) با مصوبه ابلاغی ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا آن هم فقط با "باز نمودن بخشهای غیرمسقف حرم (صحنها) و حضور مجاوران (ساکنان مشهد) با رعایت کامل پروتکلهای بهداشتی" امری منطقی و قابل انجام است.
وی ادامه داد: بر این اساس فقط صحنهای (فضاهای رو باز و غیرمسقف) حرم مطهر رضوی باز خواهند شد تا مردم تنها بتوانند وارد فضای حرم مطهر شده اما مضجع شریف امام رضا(ع) را از دور زیارت کنند. حتی از زمان اقامه اذان ظهر تا ساعت ۱۵ عصر هم می‌توان پنج نوبت نماز در صحن جامع رضوی برگزار کرد اما همه نمازگزاران در صف نخست با رعایت فاصله لازم ایستاده و نمازشان را بجا آورند.
مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: به عقیده من روضه منوره همچنان باید بسته بماند زیرا تهویه این مکان مشکلاتی دارد که نمی‌توان آن را تحت کنترل داشت اما صحنهای حرم مطهر امام رضا(ع) می‌توانند باز باشند.
وی افزود: در مجموع موافق بازگشایی حرم مطهر رضوی البته فقط با شرایطی که ذکر شد، هستم. این چارچوب می‌تواند به عنوان الگو برای دیگر اماکن نیز بکارگرفته شود.
دکتر رحیمی گفت: با تمام این تفاصیل، تصمیم نهایی بازگشایی حرم مطهر رضوی خارج از استان خراسان رضوی و مشهد شکل می‌گیرد زیرا فقط ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا قادر به تصمیم‌گیری در این خصوص است.
وی افزود: ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا تاکنون هیچ زمان و یا ترتیب مشخصی را برای بازگشایی حرم مطهر حضرت ثامن‌الحجج علی بن موسی‌الرضا (ع) اعلام نکرده است.
موضوع زیارت حرم مطهر رضوی متفاوت از زیارت حرم شاهچراغ در شیراز و یا حرم حضرت معصومه (س) در قم است زیرا مشهدالرضا به عنوان پایتخت مذهبی ایران اسلامی جایگاهی نیست که بتوان با نظر و تصمیم محلی در خصوص آن اقدام کرد.
بازگشایی یک مساله ملی است
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: تصمیم‌گیری برای بازگشایی حرم امام رضا (ع) یک مساله استانی نیست بلکه امری ملی است زیرا بارگاه قدسی و منور آن حضرت به همه ایرانیان و شیعیان جهان تعلق دارد.
دکتر مهدی قلیان افزود: موضوع زیارت حرم مطهر رضوی متفاوت از زیارت حرم شاهچراغ در شیراز و یا حرم حضرت معصومه (س) در قم است زیرا مشهدالرضا به عنوان پایتخت مذهبی ایران اسلامی جایگاهی نیست که بتوان با نظر و تصمیم محلی در خصوص آن اقدام کرد.
وی ادامه داد: در برهه‌ای از زمان تصمیمی عاقلانه توسط تولیت آستان قدس رضوی با پشتیبانی رهبر معظم انقلاب اسلامی گرفته شد تا درهای حرم مطهر برای مقابله با شیوع بیماری ویروسی همه‌گیر کرونا بسته شوند.
معاون دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: این تصمیم در شرایطی گرفته شد که در همان زمان ابتدای شیوع کرونا، آستان قدس رضوی محدودیتهای لازم را در زیارت اعمال کرده و رواقهای حرم مطهر به روی زائران بسته شده بودند.
سیل زائران
وی در ادامه گفتگو با خبرنگار ایرنا به وضعیت جاری شیوع بیماری همه‌گیر اشاره و تاکید کرد: هم‌اینک در شرایطی نیستیم که بتوان گفت بیماری کرونا رخت بربسته زیرا هنوز بطور جد در همه نقاط کشور درگیر آن هستیم.
دکتر قلیان افزود: در چنین شرایطی، بازگشایی یک بازار مسقف یا پاساژ در مشهد تنها باعث جلب شهروندان مشهدی به اینگونه فضاها می‌شود اما اگر درهای حرم مطهر رضوی پس از دو ماه باز شوند سیل زائران از سراسر کشور به مشهد سرازیر خواهند شد.
وی ادامه داد: به این ترتیب با ورود انبوه زوار بارگاه نورانی امام رضا (ع) به مشهد موضوع مهار شیوع کرونا و ممانعت از انتقال ویروس آن به جمعیت، دیگر کار راحتی نیست زیرا همه اماکن نظیر هتلها، مهمانپذیرها و مسافرخانه‌ها با حضور جمعیت مسافر در شرایط نامناسبی برای مقابله با بیماری کرونا قرار می‌گیرند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: همچنین باید در نظر داشت که همه زائران بضاعت اسکان در هتلهای پنج ستاره را ندارند لذا بطور قطع عده‌ای از زائران به مسافرخانه‌هایی مراجعه می‌کنند که فاقد شرایط بهداشتی لازم هستند و گاه همین مهمانپذیرها، هتل آپارتمانها و مسافرخانه‌ها به سبب فقدان تمهیدات بهداشتی لازم برای اسکان، از سوی بازرسان بهداشتی مهر و موم می‌شوند.
وی افزود: در صورت مهر و موم نمودن مسافرخانه‌ها و هتل آپارتمانها نیز زائران به ناچار جذب خانه‌های مسافرپذیری می‌شوند که حتی مجوز اداره اماکن عمومی را ندارند و محیط بهداشتی آنها به هیچوجه مناسب نیست.
قلیان ادامه داد: اگر چنین روندی آغاز شده و جریان یابد، حضور همین زائران و مسافران نه تنها باعث تشدید شیوع کرونا در مشهد می‌شود بلکه آنها در بازگشت به شهرهایشان نیز حامل ویروس عامل این بیماری همه‌گیر خواهند بود.
ورود انبوه زوار بارگاه نورانی امام رضا (ع) به مشهد، مهار شیوع کرونا و ممانعت از انتقال ویروس آن را بسیار دشوار می‌کند زیرا همه اماکنی نظیر هتلها، مهمانپذیرها و مسافرخانه‌ها با حضور جمعیت مسافر در شرایط نامناسبی برای مقابله با بیماری کرونا قرار می‌گیرند.
مشهد آمادگی پذیرش زائران را ندارد
معاون دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه همچنین به خبرنگار ایرنا گفت: شرایط کنونی بحران کرونا در سطح کشور بگونه‌ای است که شهر مشهد و حرم مطهر امام رضا(ع) هنوز آمادگی بهداشتی لازم را برای پذیرش زائران و مسافران ندارند.
وی افزود: هیچگاه نمی‌توان همه مبادی ورودی به مشهد را بست لذا بازگشایی عمومی حرم مطهر امام رضا (ع) در شرایط کنونی و در حالی که همه مبادی زمینی، هوایی و ریلی باز هستند بطور قطع موجب روانه شدن سیل انبوه زائران مشتاق زیارت به مشهد می‌شود.
دکتر قلیان ادامه داد: با نظرداشت همه این جوانب آنگاه که کشور از وجود ویروس منحوس کووید ۱۹ پاک شود، بازگشایی حرم مطهر رضوی بر اساس داده‌های کارشناسانه که از خراسان رضوی در اختیار هیات دولت و ستاد ملی مبارزه و کنترل بیماری کرونا قرار می‌گیرد مورد ارزیابی و تصمیم‌گیری قرار خواهد گرفت.
وی گفت: در صورتی که نقاط پرخطر از نظر بیماری همه‌گیر زودتر از موعد بر روی مردم باز شده و سیل مسافر از طریق جاده‌ها به سمت مشهد سرازیر شود این شهر کانون انتقال ویروس عامل بیماری کرونا خواهد شد زیرا به این ترتیب زائران و مسافرانی که به مشهد سفر می‌کنند ویروس بیماری را به دیگر نقاط کشور منتقل خواهند کرد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: در مجموع با در نظر گرفتن همه جوانبی که تشریح شد، ورود به مرحله تصمیم‌گیری برای بازگشایی حرم منور امام رضا (ع) هنوز زود به نظر می‌رسد. اگر هم قرار باشد تصمیمی در خصوص این مهم اتخاذ شود حتما در سطح هیات دولت و ستاد ملی مبارزه و کنترل بیماری کرونا بررسی، اتخاذ و اعلام می‌شود.
رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز یکشنبه اعلام کرد: تاکنون ۹۷ هزار و ۴۲۴ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۴۷ تن در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۶ هزار و ۲۰۳ تن رسید.
کیانوش جهانپور گفت: تاکنون ۷۸ هزار و ۴۲۲ نفر از بیماران، بهبود یافته و ترخیص شده‌اند. همچنین دو هزار و ۶۹۰ نفر از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند.
