سرهنگ محمدعلی مدیر روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به قرار داشتن روستای زاک در حریم شهر تاریخی توس اشاره و بیان کرد: این عملیات بر اساس دستور قضایی با مشارکت یگانهای حفاظت دستگاههای اجرایی، نظارت شورای حفظ حقوق بیتالمال و دستور دادستانی مشهد صورت گرفت.
وی افزود: با حضور دادیار حوزه معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادسرای عمومی و انقلاب مرکز استان و با همکاری یگان امداد، پاسگاه محلی و سایر دستگاههای مربوطه تخریب و قلع ساخت و سازهای غیرمجاز در اراضی روستای زاک انجام شد.
فرمانده یگان حفاظت ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی به تخریب ساختمانها و ویلاهای غیرمجاز طی دو مرحله جداگانه از نخستین روز تا بیستم فروردین ماه جاری اشاره و بیان کرد: عرصه شهر تاریخی توس معادل ۳۶۰ هکتار است که برای حومه آن نیز حریم درجه یک، دو و سه در نظر گرفته شده است که هر گونه ساخت و ساز در این حریم نیازمند اخذ مجوز از سوی اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی است.
مدیر افزود: ساخت و سازهای تخریب شده در اراضی ملی، عرصههای منابع طبیعی و حریم آثار و محوطههای تاریخی واقع شده بود
روستای زاک دهستان درزاب در ۶ کیلومتری شمال شهر تاریخی توس و فاصله ۳۶ کیلومتری شمال غرب مشهد واقع است.
شهر تاریخی توس با محوطه ۳۶۰ هکتاری در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. منطقه توس در سده دوم هجری مجموعهای از آبادیهایی همچون نوغان، سناباد و توس بود که این آخری آبادترین آنها محسوب میشد و امروز همه آن آبادیها درون شهر مشهد قرار دارند.
پس از شهادت امام رضا(ع) در خراسان، تاریخدانان محل دفن پیکر مطهر و حرم ایشان را 'ارض توس' عنوان کردند. توس در زمان حمله مغول ویران اما پس از مدتی تجدید عمارت و چندمرتبه مقر فرمانروایان مغول شد.
بازسازی عمارت قلعه توس پس از مرگ تیمور صورت گرفت. در دورههای بعد نام توس را با نام مشهد یکجا میبردند اما مشهد به تدریج به واسطه اهمیت مذهبی، شهر توس را تحت الشعاع خود قرار داد و پایتخت خراسان شناخته شد.
توس تا بهمن ۱۳۹۱ یکی از روستاهای تابع مشهد شناخته میشد اما با تایید شورای عالی معماری و شهرسازی این روستای تاریخی که مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی در جوار آن قرار دارد به عنوان یک محدوده منفصل شهری به شهرداری مشهد واگذار شد. هم اکنون توس زیر نظر شهرداری منطقه دوازدهم مشهد اداره میشود.
خراسان رضوی حدود دو هزار و ۶۰۰ اثر، بنا، محوطه و تپه تاریخی و میراث معنوی ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران دارد.