این کتاب در سال جاری مبنای استخدام و ارزشیابی استادان و آموزش در دانشگاه فردوسی مشهد قرار گرفته و شیوه‌های سنتی گذشته را برای تربیت دانشجو کنار گذاشته است.
دکتر پیشقدم در معرفی این کتاب به خبرنگار ایرنا گفت: سه بخش پیش فرض‌ها، دلایل و روال کار، مبنای نگارش این کتاب و معرفی الگوی مفهومی آموزش است.
پیش فرض‌ها برای نگارش کتاب
وی در تشریح پیش فرض‌ها افزود: آموزش، زیرساخت توسعه یک کشور است اما این امر طی سال‌های گذشته به محاق رفته، کمرنگ شده و جدی گرفته نشده است.
وی ادامه داد: افرادی که در دانشگاه تدریس می‌کنند، دوره‌های آموزشی را نگذرانده‌اند و به همین دلیل تعریف مشترک از آموزش بین اعضای هیات علمی وجود ندارد.
پیشقدم گفت: اغلب دانشجویان امروزی بی انگیزه هستند و در انجام فعالیت‌ها تنبلی می‌کنند، آنچه که نیاز جامعه است در دانشگاه‌ها آموزش داده نمی‌شود و دانشگاه‌ها بیشتر بر رویکردهای سنتی پافشاری کرده و دانشجویان را با دنیای آینده کمتر آشنا می‌کنند.
وی افزود: انتظار می‌رود تاثیرگذاری دانشگاه بیشتر از تاثیرپذیری آن باشد، دانشگاه باید جریان ساز و منشاء تحولات باشد و تغییر و تحولات از دانشگاه شروع شود.
وی ادامه داد: دانشگاه باید بتواند هم مشکلات جامعه را حل کند و هم فضاهای جدید فکری برای مردم ایجاد نماید.
دلایل تدوین الگوی مفهومی آموزش
نویسنده کتاب "الگوی مفهومی آموزش" گفت: یکی از دلایل اینکه آموزش به محاق رفته است، شاید به طبیعت انسانی مربوط شود زیرا به نظر می‌رسد افراط و تفریط در ذات ما انسان‌هاست.
وی افزود: ما حداقل از سه نسل دانشگاه صحبت می‌کنیم بطوریکه نسل اول "آموزش محور"، نسل دوم "آموزش و پژوهش محور" و نسل سوم "آموزش و پژوهش محور و ارزش آفرین" است.
وی ادامه داد: با اینکه هر سه نسل دانشگاه با "آموزش" آغاز می‌شود اما در اجرا آموزش فراموش شده و بخش دوم یعنی پژوهش در دانشگاه‌ها بیشتر مورد نظر قرار گرفته است.
معاون آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: از آنجا که تلاش دانشگاه منوط به تامین اجزای پژوهش شد، بخش آموزش کمرنگ گردید.
وی افزود: ضرورت تامین اجزای پژوهش، افزودن مقطع تحصیلات تکمیلی به دانشگاه‌ها را ضروری ساخت و به دلایل مختلف تحصیلات تکمیلی بزرگنمایی شد، هرچند جامعه نیاز به پژوهشگر داشت اما اهمیت تقویت پایه آموزش کمرنگ شد بطوریکه بیشترین آموزش دانشگاهی مربوط به مقطع کارشناسی است و میزان آموزش به ترتیب در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری کاسته شد در حالی که در هر سه دوره به هیچ وجه آموزش حذف نشده است.
وی ادامه داد: از آنجا که اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها بر طبل اهمیت پژوهش کوبیدند، ناخودآگاه سیاست‌های کلان به سوی پژوهش و فراموش شدن آموزش، بدیهی فرض کردن آموزش و جدی گرفتن بیش از حد پژوهش سوق یافت.
پیشقدم گفت: معاونت آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد رسالت خود دانست که "آموزش یا پژوهش" را تبدیل به رویکرد "آموزش و پژوهش" کند که در این راستا مفهوم آموزش و اهداف آن را بازتعریف نموده و ۱۳۰ فعالیت آموزشی تعریف کردیم.
الگوی مفهومی آموزش
نویسنده کتاب "الگوی مفهومی آموزش" در مقدمه آن آورده است: با هدف جهت دار کردن فعالیت‌های آموزشی، همسوسازی این فعالیت‌ها با مبانی اساسی نظام تعلیم و تربیت و توانمندسازی دانشجویان، الگویی به نام "الگوی مفهومی آموزش" برای مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری توسط معاونت آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد طراحی شده است.
دکتر پیشقدم افزود: این الگو به مثابه نقشه راهی است که مسیر حرکت کنشگران عرصه آموزش را مشخص می‌سازد و آموزش را مفهومی فراتر از انتقال صرف مطالب درسی می‌داند.
وی ادامه داد: براساس این الگو، وظیفه مدرسان، ایجاد و تقویت شایستگی‌های گوناگون در دانشجویان به منظور توانمندسازی آنان برای نقش آفرینی بهتر در جامعه و مفید بودن در زندگی است.
وی گفت: شایستگی را می‌توان در دانش، توانایی و قابلیت‌هایی در نظر گرفت که به فرد کمک می‌کند در انجام وظیفه خود به موفقیت برسد، لذا الگوی یاد شده سه بخش دانش، مهارت و ارزش را محور اصلی آموزش قرار داده است.
پیشقدم افزود: تصویر الگوی مفهومی آموزش همانند یک "انسان" ترسیم شده که در قسمت سر آن به اهداف، در قسمت بدن به اجزای آموزش و در قسمت پا به برنامه‌های عملیاتی اشاره شده است.
وی ادامه داد: این کتاب به تعریف عملیاتی از آموزش با تمرکز بر مهارت‌ها و آموزش‌ها می‌پردازد و شایستگی‌های هشت گانه برای استادان و ارزش آفرینی برای دانشجویان را به تفصیل بیان می‌کند و در فصل آخر این کتاب نیز یک روش تدریس پیشرفته به عنوان "آموزش معکوس" قرار گرفته تا با استفاده از آن بتوان نحوه تدریس استادان را ارتقا داد.
کتاب "الگوی مفهومی آموزش" در ۲۸۶ صفحه نوشته شده و چاپ امسال است، الگوی یاد شده در این کتاب به گفته نویسنده آن با تلاش ۱۰ نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد تدوین شده است.
کتاب "الگوی مفهومی آموزش" هم اکنون مبنای استخدام و ارزشیابی استادان و آموزش در دانشگاه فردوسی می‌باشد.
