پیش از ورود زعفران به بورس،کیفیت محصول چندان که باید و شاید برای تولیدکننده مهم نبود و کشاورزان و زعفران کاران بیشتر به دنبال افزایش وزن محصول تولیدی بودند اما از زمانی که زعفران وارد بورس شده، زعفران نگین بورسی به عنوان یک محصول شاخص در بین زعفران کاران مطرح شده و همه به دنبال آن هستند که زعفران نگین بیشتری فرآوری کنند.
در کنار این امر توجه به افزایش تولید با دید باز و ملاحظات خاص مورد توجه و نظر تولیدکنندگان قرار گرفته و این امر نه تنها در افزایش و ارتقای کیفیت محصول صادراتی نقش دارد بلکه به مرور زمان می‌تواند منجر به شناخته شدن زعفران ایران در جهان به عنوان برندی یگانه و منحصر به فرد و البته معرفی هرچه بیشتر و بهتر طلای سرخ به جهانیان شود.
زعفران همواره رتبه بالایی را در بین کالاهای صادراتی خراسان رضوی به خود اختصاص داده و محصولی است که همیشه بیشترین ارزش صادرات غیرنفتی را نصیب این استان کرده است. عمده زعفران جهان در خراسان رضوی تولید می‌شود و این محصول جای خود را در بازارهای دنیا یافته است.
۹۰ درصد زعفران تولیدی ایران محصول مزارع خراسان است و ۸۶ هزار هکتار از مزارع خراسان رضوی زیر کشت زعفران قرار دارد و این ارقام اهمیت این محصول را به منظور عرضه آن در بازاری مطمئن و به دور از واسطه‌ها نشان می‌دهد. این گزارش به معرفی بورس کالا و مزایا و معایب عرضه زعفران در آن از دید کارشناسان و مسوولان مختلف می‌پردازد.
مزیتهای ورود زعفران در بورس
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی در این زمینه گفت: پیش از ورود بورس کالا به معاملات زعفران، عرضه پرحجم محصول توسط کشاورزان در یک مقطع زمانی کوتاه مدت قیمتها را به شدت کاهش می‌داد و در این شرایط، کشاورزان برای جلوگیری از افت کاذب قیمتها در بازار، از دولت تقاضای حمایت از طریق خریدتضمینی محصول را داشتند.
علی ساربان افزود: پیش از ورود بورس به معاملات زعفران، به دلیل عرضه یکجای محصول در زمان برداشت توسط کشاورز زمینه سوء استفاده برای افراد سودجو فراهم می‌شد وتحت تاثیر عرضه زیاد و تقاضای کم در بازار، قیمتها افت می‌کرد.
وی ادامه داد: به کمک بورس، تحدید قیمت اتفاق می‌افتد و با جلوگیری از کاهش کاذب قیمتها به ویژه در زمان برداشت، معاملات زعفران در کشور به تدریج واقعی‌تر و شفاف‌تر می‌شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی گفت: از حدود دو سال گذشته تاکنون به کمک مکانیسم معاملاتی بورس کالا کشاورز می‌تواند به عنوان مثال اگر ۱۰ کیلو زعفران دارد، در چند نوبت و متناسب با نیاز مالی خود اقدام به فروش محصول کند.
ساربان افزود: کشاورز در طول سال و هرگاه نیاز مالی داشته باشد و در زمانی که روند قیمتها بهتر و کشش بازار بیشتر باشد می‌تواند محصول خود را در بورس با قیمت واقعی و روز بازار بفروشد که این روش، در تعیین قیمت‌های واقعی هم تاثیرگذار خواهد بود.
وی با بیان اینکه به کمک ساختار معاملاتی بورس، زعفرانکار نیز برخلاف گذشته در تعیین قیمت نقش دارد ادامه داد: پیش از عرضه زعفران در بورس تعیین قیمتها محدود به یک طرف معامله بود و زعفرانکار نقش زیادی در این امر نداشت.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی گفت: در حال حاضر طرفین معامله می‌توانند از طریق عرضه محصول در بورس در خصوص قیمت تصمیم‌گیری کنند بنابر این وقتی طرفین بتوانند برای تعیین قیمت تصمیم بگیرند یک معامله برد - برد خواهند داشت که در این شرایط قیمتها نیز عادلانه‌تر و منصفانه‌تر خواهد بود.
مدیر گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد هم گفت: ورود زعفران و کالاهای کشاورزی به بورس کالا دارای چند مزیت است که از آن جمله می‌توان به تامین مالی و هدایت به سمت تولید محصولات دارای استاندارد مشخص اشاره کرد.
حسین محمدی افزود: علاوه بر این واقعی شدن عرضه و تقاضا، مشخص شدن قیمت زعفران و حذف واسطه‌ها به نفع تولید کننده و کشاورزان از دیگر مزایای ورود زعفران به بورس است ضمن این که برخورداری شرکتهای وارد شده از زعفران دارای کیفیت بالا و نیز تسهیل امکان ورود توام با موفقیت بیشتر این شرکتها در عرصه صادرات از دیگر مزایای راه اندازی بورس زعفران است.
وی ادامه داد: عادلانه شدن قیمتها، کاهش نوسانات نرخ زعفران و بهبود درآمد کشاورزان و تولیدکننده‌های زعفران از دیگر مزیتهای ورود زعفران به بورس است.
خراسان موفق در صادرات زعفران
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان رضوی هم با بیان این که زعفران محصولی راهبردی و مهم برای کشور محسوب می شود و صادرات آن نیز یکی از مهمترین صادرات غیر نفتی استان است افزود: طی نیمه نخست امسال ۱۱۷.۵ تن زعفران تولیدی خراسان رضوی به کشورهای دیگر صادر شد.
هاشم نقیبی ادامه داد: این میزان صادرات محصول راهبردی زعفران از خراسان رضوی در مقایسه با مدت مشابه پارسال یک درصد رشد را نشان می دهد.
وی ادامه داد: در نیمه نخست سال گذشته ۱۱۵ تن زعفران تولیدی خراسان رضوی به کشورهای خارجی صادر شده است.
معاون جهاد کشاورزی خراسان رضوی هم گفت: زعفران این استان به حدود ۵۰ کشور دنیا صادرات می شود که از آن جمله می توان به کشورهای اروپایی و حاشیه خلیج فارس اشاره کرد.
نجفقلی صالحی افزود: پارسال سطح زیر کشت زعفران در خراسان رضوی ۸۷ هزار و ۷۵۰ هکتار بود که از این سطح، ۲۹۸ تن محصول برداشت شد و امسال نیز ۹۰ هزار هکتار از مزارع خراسان رضوی به کشت زعفران اختصاص یافته است.
برداشت ۳۱۰ تن زعفران در سال ۹۸
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان رضوی هم با اشاره به اینکه با پایان برداشت محصول از مزارع زعفران، امسال میزان تولید این محصول در استان به ۳۱۰ تن رسید افزود: طبق بررسی‌های انجام شده به صورت میانگین ۲۰ درصد برداشت محصول زعفران امسال بر اثر خسارت ناشی از شرایط آب و هوایی از بین رفته است از این رو این میزان برداشت، تقریبا معادل پارسال است و افزایش چندانی نداشته است.
نقیبی گفت: امسال سطح برداشت زعفران در خراسان رضوی حدود ۹۰ هزار هکتار بوده است که به رغم پیش‌بینی افزایش عملکرد تا ۳۵۰ تن محصول، این میزان برداشت به دلایل مختلف محقق نشد.
وی ادامه داد: به دلیل شرایط آب و هوایی پاییز امسال و بارندگی اواخر مهر و اواسط آبان ماه و نیز تجربه دمای زیر صفر درجه طی هفته نخست آبان ماه در مناطق گرمسیر استان مانند مه‌ولات، گناباد، بجستان، رشتخوار و تربت‌حیدریه کشاورزان زعفران کار دچار خسارت ناشی از سرما در مزارع این محصول شدند.
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: بارندگی‌های شدید اول فصل پاییز در برخی مناطق مانند نیشابور، تربت‌حیدریه و مشهد همزمان با برداشت گل موجب ایراد خسارت به محصول شد.
نقیبی افزود: پوسیدگی قارچی در پیاز زعفران که بر اثر بارندگی رخ می‌دهد هم از دیگر عوامل تحت تاثیر قرار گرفتن میزان برداشت زعفران بوده است.
وی ادامه داد: امسال در قالب خرید حمایتی زعفران ۷۰ هزار و ۹۷۴ کیلوگرم محصول زعفران کشتزارهای خراسان رضوی در قالب حمایتی از کشاورزان خریداری شده است.
۱۲۹ هزار بهره‌بردار بخش کشاورزی خراسان رضوی در حوزه تولید زعفران فعالیت می کنند.
