تیراندازی با کمان سنتی، جذاب اما محروم

رشته ورزشی تیر و کمان دارای سه بخش ریکرو، کامپوند و سنتی است که در بخش سنتی آن ورزشکاران از کمان بسیار ساده استفاده می‌کنند و شکل کمان در آن شبیه کمان‌های اولیه بوده و یکی از شاخصه‌های جذاب آن حضور شرکت کنندگان با لباس محلی و خاص منطقه خود در مسابقه است.

تیراندازی با کمان سنتی ریشه در فرهنگ کهن ایران زمین دارد. اشکانیان و قوم پارت در تیراندازی با کمان سرآمد روزگار عصر باستان بودند، جنگاوران و کمانگیران چیره‌ دست اشکانی با جنگ و گریزهای فراوان و تیرباران کردن به هنگام عقب‌نشینی، بارها با این نوع کمان رومیان را در صحنه کارزار شکست دادند.

امروزه گرچه تیراندازی با کمان سنتی کارکرد خود در جنگ‌ها را از دست داده است اما به عنوان ورزشی مهیج علاقه‌مندان خاص خود را دارد چرا که این رشته ورزشی علاوه بر جذابیت کمک شایانی به تمرکز، اعتماد به نفس، رفع افسردگی و تقویت عضلات سرشانه ورزشکاران می‌کند.

کمیته کمان سنتی برای نخستین بار در آذر ماه سال ۱۳۹۰ در کشور تشکیل شد و از آن پس این رشته ورزشی در بیشتر استان‌های کشور و همچنین شهرستان سبزوار به نمایندگی از خراسان رضوی احیا شد.

هرچند از آن زمان به بعد همه ساله مسابقات کمان سنتی به صورت جشنواره‌های مختلف، مسابقات بومی محلی، قهرمانی کشور و رقابت‌های بین‌المللی برگزار می‌شود اما مشکلات عدیده رشته تیر و کمان سنتی، فعالان این رشته ورزشی را گلایه‌مند کرده است.

ورزشکاران این رشته در سبزوار به رغم همه ظرفیت‌های موجود از کمبود تجهیزات خاص این رشته ورزشی ناخرسند هستند. 

ورزشکاران این رشته با پول قرض تیر می‌اندازند

یک ورزشکار رشته کمان سنتی در سبزوار گفت: چهار سال در رشته کمان سنتی تمرین مداوم داشتم و شرایطم برای اعزام به مسابقات فراهم شده بود اما به سبب گرانی تجهیزات و هزینه‌های بسیار آن به ناچار این ورزش را رها کردم.

مهدیه خسرویان افزود: حداقل هزینه تامین کمان برای یک ورزشکار ۳۰ میلیون ریال است که بسیاری از خانواده‌ها قادر به تامین آن نیستند. در بسیاری از موارد ورزشکاران برای خرید تجهیزات از دیگران پول قرض می‌گیرند.

وی ادامه داد: انتظار داریم هیات تیراندازی استان در این زمینه همکاری بیشتری داشته باشد و دستکم امکانات را در اختیار ورزشکاران قرار دهد.

هیات شهرستان قادر به خرید کمان نیست

رییس هیات تیراندازی با کمان سبزوار هم گفت: در رشته ورزشی تیراندازی با کمان، ساده ترین نوع کمان، کمان سنتی است و کمان‌های ریکرو، کراسبو و کامپوند از دیگر کمان‌های این رشته هستند.

مرضیه آتش افروز افزود: مردم این شهرستان همچون رشته هندبال به این رشته ورزشی نیز علاقه‌مند هستند و هم اکنون ۳۰ کماندار در رده‌های سنی نوجوانان، جوانان و بزرگسالان در ۲ گروه مردان و زنان در این منطقه فعالیت دارند.

وی ادامه داد: سبزوار یکی از قطب‌های کمان سنتی کشور است بطوریکه در مسابقات کشوری که سوم آبان امسال در شهر میانه آذربایجان شرقی برگزار شد کمانداران این شهرستان در رده‌های سنی نونهالان و نوجوانان پسر و دختر موفق به کسب ۶ عنوان برتر شدند.

وی گفت: تاکنون پنج دوره جشنواره استعدادیابی کمان سنتی در سبزوار برگزار شده که با استقبال علاقه‌مندان مواجه و استعدادهای خوبی شناسایی شدند اما بیشتر آنها به سبب هزینه بسیار و گرانی تجهیزات، این رشته را رها کرده‌اند.

آتش افروز افزود: مشکل عمده ورزشکاران کمان سنتی تامین کمان و تجهیزات خاص این رشته ورزشی است که به علت افزایش قیمت با مشکل تامین کمان روبرو هستند و این امر اعزام آن‌ها به مسابقات را دشوار کرده است.

وی ادامه داد: نبود حامی مالی از مشکلات این رشته ورزشی است و در صورتی که کمان از سوی فدراسیون در اختیار کمیته‌های کمان سنتی استان‌ها قرار داده شود این رشته ورزشی شکوفا می‌شود.

وی گفت: کمان سنتی مدل‌های مغولی، کره‌ای، ایرانی، تایوانی و مجاری دارد که از ۱۰ میلیون تا ۲۰۰ میلیون ریال قیمت دارد و بیشتر ورزشکاران با کمان کره‌ای که حدود ۳۵ میلیون ریال است به مسابقات اعزام می‌شوند که به دلیل مشکلات مالی خرید این نوع کمان از سوی این هیات نیز مقدور نیست.

نبود فضای اختصاصی تمرین

رییس هیات تیراندازی با کمان سبزوار افزود: با همکاری اداره ورزش و جوانان، باشگاه شهید حقانی سبزوار در اختیار این هیات قرار گرفته اما در فضای سالن به سبب دیوارهای پشت سیبل، تیرهای چوبی می‌شکنند لذا از شهرداری انتظار داریم زمین چمن ورزشگاه شهید مظهری را برای تمرین در اختیار این هیات قرار دهد.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه سبزوار قطب کمان سنتی است از رییس هیات تیراندازی با کمان استان توقع داریم تقاضای تجهیزات از فدراسیون نموده و در اختیار شهرستان قرار دهد.

وی گفت: یکی از وظایف رییس هیات تیراندازی استان دریافت تجهیزات از فدراسیون است و سال گذشته فدراسیون، کمان سنتی در اختیار استان‌ها قرار می‌داد که هیات استان با رایزنی می‌توانست دستکم سه کمان را گرفته و در اختیار ما قرار دهد.

آتش افروز افزود: با وجود همه مشکلات هیات سبزوار ظرفیت برگزاری مسابقات  قهرمانی کشور و آزاد را دارد، قبول این میزبانی نیاز به حمایت هیات استان و فدراسیون تیراندازی دارد که تاکنون محقق نشده است.

سبزوار ظرفیت بسیار در رشته کمان سنتی دارد

رییس اداره ورزش و جوانان سبزوار نیز گفت: طی ۲ سال گذشته که جشنواره‌های استعدادیابی کمان سنتی برگزار شده مشخص شد این شهرستان توان بسیار در تبدیل شدن به مهد این رشته ورزشی در کشور را دارد.

مجید نصرالله زاده افزود: با اینکه اداره ورزش و جوانان سالن شهید حقانی را در طول هفته برای تمرین در اختیار هیات تیراندازی قرار داده است اما همچنان نبود زمین تخصصی و استاندارد برای تمرین مشکل ورزشکاران کمان سنتی است.

تیراندازی با کمان رشته پرهزینه‌ای است

رییس هیات تیراندازی با کمان استان خراسان رضوی نیز گفت: تیراندازی با کمان ریشه در آموزه‌های دینی و ملی ما دارد و یکی از رشته‌هایی است که تعلیم آن به فرزندان در دین اسلام سفارش شده است.

محمود کریم زاده افزود: حدود ۲۰۰ ورزشکار در رشته‌های مختلف تیر و کمان خراسان رضوی فعالیت دارند ولی چون این ورزش در ردیف رشته‌های پرهزینه است، امکان فعالیت در آن برای بسیاری از علاقه‌مندان فراهم نمی‌شود.

وی با بیان اینکه هیات تیراندازی سبزوار گام‌های موثری در رشته کمان سنتی برداشته ادامه داد: امکانات و تجهیزات اولیه تیراندازی با کمان در اختیار ورزشکاران قرار داده می‌شود اما تهیه کمان به سبب گرانی آن بر عهده خود ورزشکاران است.

وی گفت: برای اعزام ورزشکاران به مسابقات در رشته‌ کمان‌های ریکرو، کراسبو و کامپوند مشکلی وجود ندارد اما رشته کمان سنتی تاکنون در حوزه کاری و تقویم هیات این استان نبوده است.

کریم زاده افزود: برای اعزام ورزشکاران تیراندازی با کمان سنتی به مسابقات باید در مرحله نخست مسوولان هیات شهرستان‌ها با هیات استان مکاتبه کنند تا موضوع در کمیته مسابقات مطرح و در تقویم ورزشی گنجانده شود.

سبزوار در ۲۳۰ کیلومتری غرب مشهد قرار دارد.