نماینده مردم تهران در این نشست گفت: احزاب و تشکل‌هایی با عناوین اصلاح‌طلبی و اصولگرایی و حدود ۳۰ حزب نیز به عنوان مستقلین در کشور فعالیت می‌کنند که تبلور آن در مجلس شورای اسلامی نیز وجود دارد.
مصطفی کواکبیان افزود: این جریان‌ها نقش مهمی در لوایح و مصوبات مجلس دارند. البته مجلس، حزبی نیست زیرا افرادی در آن وجود دارند که نمی‌توان مواضع مشخص و شفافی از آنان توقع داشت.
وی ادامه داد: فضای کشور به سوی انتخاباتی شدن بود اما با حوادث اخیر بر ابهامات افزوده شد که در خصوص اتفاقات پیش رو باید فکر کرد.
وی گفت: در انتخابات پیش‌رو نکات مهمی وجود دارد که میزان مشارکت مردم در آن اصلی‌ترین نکته است.
کواکبیان افزود: رفتار مجموعه ارکان نظام و حکومت در نحوه مشارکت مردم در انتخابات موثر است لذا باید تاثیرات مثبتی برای حضور مردم از خود نشان دهند.
وی ادامه داد: طرح اصلاح قانون انتخابات در مجلس در دست بررسی است که بخش استانی شدن آن در شورای نگهبان حذف شد اما امیدواریم بخش حزبی بودن انتخابات در این طرح که در دستور مجلس است و باعث می‌شود مردم فقط به اشخاص رای ندهند بلکه به احزاب نیز رای دهند، به تصویب برسد و نقش مهمی در افزایش مشارکت مردم داشته باشد.
وی گفت: دولت اگر برخورد مناسب و صادقانه با افکارعمومی و مردم داشته باشد پاسخ مثبت دریافت خواهد کرد و در قوه قضائیه نیز اگر برخورد با فساد جدی و عادلانه صورت گیرد، نقش مهمی در حضور بهتر مردم در انتخابات و افزایش اعتماد عمومی خواهد داشت.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی افزود: پرونده بابک زنجانی، پرونده ۹۴۷ میلیون دلاری صدا و سیما و پرونده ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلاری اوراق و سهامی که در خارج از کشور خریداری و بعد نیز بلوکه شد، باید درجریان باشد، رقم این پرونده به اندازه کل بودجه‌ای است که دولت در اثر افزایش قیمت بنزین به دست می‌آورد.
وی ادامه داد: برخورد عادلانه و همه‌جانبه با این مباحث می‌تواند تقویت اعتماد عمومی را در پی داشته باشد.
وی گفت: نحوه فعالیت دستگاه‌های نظارتی در انتخابات و تعیین صلاحیت‌ها نیز در میزان مشارکت مردم در انتخابات تاثیرگذار است، سختگیری یا بازتر بودن فضا توسط شورای نگهبان در تعیین صلاحیت‌ها در افزایش مشارکت مردمی نقش‌آفرین است.
کواکبیان افزود: روابط بین‌المللی نیز نقش مهمی در مشارکت مردم در انتخابات دارد، در حال حاضر به صورت ظاهری در برجام حضور داریم اما روح برجام پریده و چیزی از آن باقی نمانده است و گام چهارم را نیز برداشته‌ایم، هفته آینده نیز نشست معاونان وزارت خارجی کشورهای ۱+۴ برگزار می شود، در هر حال از برجام خارج نمی شویم اما چیزی نیز از آن باقی نمانده است.
وی ادامه داد: در آخرین اقدام برای حفظ برجام، فرانسه گفته بود ۱۵ میلیارد دلار پول می‌دهد، تحریم فروش نفت برداشته می‌شود و انتقال پول نیز صورت می‌گیرد ولی این موارد را نیز ترامپ نپذیرفته و موکول به مذاکره شده است که نتیجه‌ای از آن نگرفته‌ایم.
وی گفت: نحوه انسجام جریان‌های سیاسی در انتخابات نیز مهم است و میزان فعالیت جریانات سیاسی در پرشور برگزار شدن انتخابات تاثیرگذار است.
اصلاح‌طلبان به دنبال خالص سازی هستند
کواکبیان در خصوص تحلیل جریانات سیاسی نیز افزود: دستکم سه جریان مشخص در بین اصلاح طلبان وجود دارد که یک جریان رغبتی برای مشارکت در انتخابات ندارد و شرط و شروط برای شرکت در انتخابات می‌گذارند، این جریان زیاد نیستند اما وجود دارند.
وی ادامه داد: جریان دیگر نیز معتقد است تحت هر شرایطی در انتخابات شرکت می‌کنند و لیست می‌دهند و جریان سوم نیز که اکثر اصلاح طلبان را شامل می‌شود انتخابات را تحریم نمی‌کنند اما می‌گویند برای لیست دادن باید نامزدهایی وجود داشته باشند.
دبیرکل حزب مردم سالاری افزود: در بین جریان میانه و مستقل نیز جریان دولت با عنوان اعتدال و توسعه به دنبال تنظیم لیست هستند، در این انتخابات دیگر مثل انتخابات دهم جریان دولت با جریان اصلاح طلبان ائتلاف نخواهد کرد، اصلاح طلبان معتقد به خالص سازی هستند.
وی ادامه داد: احزاب مستقل نیز دنبال لیست هستند که بعید می‌دانم با دولت به لیست مشترک برسند، نیروهایی نیز در قالب اصلاح طلبی و اصولگرایی نمی‌گنجند و با عناوین مختلف نظیر جبهه ایستادگی لیست‌هایی را دنبال می‌کنند.
وی گفت: در احزاب اصولگرا نیز چهار جریان وجود دارد، جریان سنتی اصولگرایی در قالب جمنا که به دنبال لیست خود هستند و خود را مستظهر به حمایت جامعتین می‌دانند.
کواکبیان افزود: جریان جبهه پایداری نیز خیلی در جمنا راه ندارند اما در بسیاری از شهرها مدعی هستند و نیرو و لیست دارند، آنها به عنوان جریان تند اصولگرایی معتقدند با جریان سنتی به وحدت نمی‌رسند.
وی ادامه داد: جریان تحول خواه نیز معتقدند در اصولگرایی باید تحولاتی صورت گیرد که بیشتر آقای قالیباف در راس این جریان قرار دارد و به دنبال جوانگرایی و تحولگرایی هستند.
وی گفت: این ۱۰ جریان در مجموع می‌خواهند در مجلس یازدهم آرایش داشته باشند.
کواکبیان با تاکید بر مشارکت حداکثری در انتخابات افزود: باید مشارکت کنیم و در صدد اصلاح نابسامانی‌ها باشیم ، باید نیروهای مفید را به هر شکلی وارد مجلس کنیم ، حاصل بی تفاوتی و عدم مشارکت، مجلسی مانند مجلس نهم می‌شود.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مجلس دهم با همه اشکالاتی که دارد فضای بازتری نسبت به مجلس نهم دارد، به رغم مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، تصمیمات سران سه قوه و سیاست‌های کلی نظام، مجلس باید جایگاه واقعی خود را پیدا کند، اگر از انتخابات کناره‌گیری کنیم جایگاه مجلس از این حد نیز تنزل می‌یابد.
وی گفت: در انتخابات دومین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا در تهران ۱۱ درصد در انتخابات شرکت کردند اما در انتخابات پنجمین دوره بیش از ۷۵ درصد مشارکت داشتند.
دبیر کل حزب مردم سالاری افزود: در انتخابات شورای دوم لیست آبادگران رای آورد و محمود احمدی نژاد از اعضای آن لیست شهردار تهران شد، آن لیست فقط چهار درصد آرای شرکت کنندگان در انتخابات را داشت و کسی شهردار شد که ۲ درصد مجموعه شورا با این انتخاب موافق بودند.
برخی به دنبال انگ زدن هستند
کواکبیان گفت: برخی با مطرح کردن جریان فتنه به دنبال انگ زدن هستند. البته می‌توان گفت نیروهای سرویس جاسوسی و استکبار آمدند و اغتشاشات را ایجاد کردند اما ۷۰ درصد دستگیرشدگان در حوادث اخیر را بیکاران تشکیل می‌دادند و افراد طبقات پایین جامعه معترض بودند، بیشتر شلوغی ها در مناطق کم برخوردار رخ داد و نشان داد که قشر ضعیف به دنبال بهانه‌اند و افزایش قیمت بنزین نیز بهانه خوبی برایشان بود.
وی افزود: در راهپیمایی حمایت از نظام و محکوم کردن ناآرامی‌ها در قم شعار "مرگ بر فتنه گر، چه در قصر، چه در حصر چه در قبر" توسط طراح و لیدر سرداده می‌شد، مشکل اینگونه افراد اغتشاشات اخیر نیست بلکه به دنبال انگ زدن هستند.
وی ادامه داد: راهپیمایی باید وحدت‌آفرین و جلوه‌ای از حضور نیروهای دلسوز جامعه باشد.
فراهم کردن زمینه اعتراض مدنی
این نماینده مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه باید مکانی برای تجمع و اعتراض مردم در کلانشهرها وجود داشته باشد گفت: زمینه برای اعتراض مدنی پذیرفته شده فراهم نیست لذا باید مکانی برای تجمع مردم وجود داشته باشد تا با حفظ امنیت بتوانند اعتراض کنند.
وی افزود: با وجود این همه جلیقه زردها در اعتراضات فرانسه و همچنین در اعتراضات لبنان در بی دولتی، کسی کشته نشد ولی ما در برخورد با بدنه اجتماعی معترض برنامه نداریم.
کواکبیان ادامه داد: در خانه احزاب پیشنهاد ایجاد مکانی برای اعتراضات مدنی داده شد و در وزارت کشور نیز تایید شد و وزارت کشور در کلانشهرها مکان مشخص کرده ولی دیوان عدالت اداری با این طرح مخالفت کرده است، آنها می‌گویند چرا اعتراضات محدود به میادین باشد همه آزادند هرکجا بخواهند اعتراض کنند.
دسته‌بندی تحولات سیاسی اجتماعی
عضو هیات علمی گروه اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این نشست گفت: تحولات اجتماعی و سیاسی را در مواجهه با نظام سیاسی موجود می‌توان دسته‌بندی کرد، اصلاح‌طلبان به دنبال اصلاح نظام سیاسی موجود و اصولگرایان به دنبال حفظ نظام سیاسی هستند، گروهی نیز به دنبال تغییر بنیادی هستند که در جریان رادیکالی اپوزیسیون قرار می‌گیرند.
علی یوسفی افزود: همچنین بسته به اینکه چقدر قواعد جاری حکومت را قبول داریم میزان مشروعیت نظام و حکومت و اینکه چقدر مسوولان حکومتی را قبول داریم، میزان اعتماد به نظام و حکومت متغیر است.
وی ادامه داد: برخی جریان‌ها هم مشروعیت نظام را قبول دارند و هم به متصدیان نظام اعتماد دارند، دسته دیگری نیز قواعد و مشروعیت را می‌پذیرند ولی به عملکرد مسوولان و متصدیان نقد دارند، دسته سوم نیز ممکن است قواعد و مشروعیت را قبول نداشته باشند اما متصدیان را قبول دارند و گروه دیگر نیز مشروعیت سیستم و متصدیان را قبول ندارند.
وی گفت: در دسته‌بندی انتخاباتی نیز چهار دسته قابل شناسایی هستند، اصولگرایان، اصلاح طلبان، گروهی مرکب از اصلاح طلبان و اصولگرایان و گروهی نیز مستقل هستند که فاقد هویت روشن در میدان سیاسی بوده و تاثیر این جریان در انتخابات ممکن است بیشتر از سایر جریان‌ها باشد.
یوسفی افزود: تحولات گسترده‌ای در عرصه غیرسیاسی و روی گردانی گسترده‌ای به لحاظ سیاسی و مذهبی در جامعه رخ داده است که افراد تحت تاثیر این جریان رشد فزاینده‌ای دارند و بر حیات سیاسی تاثیرگذار هستند.
وی ادامه داد: این جریان ممکن است خود را در چارچوب جمهوری اسلامی نبینند ولی متوجه هستند که نتیجه عملشان به خودشان برمی‌گردد و بر اساس نگرانی‌های پیش رویشان با وضع موجود برخورد می‌کنند و آرای خاکستری دارند.
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: طبق تحلیل‌های صورت گرفته در انتخابات گذشته، ظرفیت و گرایش به اصلاح طلبی در این جریان بیشتر است.
غبار حوادث اخیر باید زدوده شود
یوسفی با اشاره به حوادث اخیر در کشور در پی اصلاح نرخ بنزین افزود: حوادث اخیر اندکی شرایط را مبهم کرده لذا باید این غبار به سرعت زدوده شود.
وی ادامه داد: استراتژی انتخاباتی نیروهای اجتماعی تابع ۲ متغیر کلیدی است که انسداد و گشایش سیاسی توسط حاکمیت یکی از آنهاست.
وی گفت: جامعه تا حدودی از آستانه اعتماد عبور کرده و وارد آستانه مشروعیت شده است، موضع جمهوری اسلامی در خصوص افزایش اعتماد و مشروعیت نقش مهمی در انتخابات دارد.
یوسفی افزود: اگر نظام جمهوری اسلامی اقداماتی در جهت ترمیم بی اعتمادی و ترمیم مشروعیت آسیب‌دیده انجام دهد روزنه امید در جامعه ایجاد خواهدشد.
وی اظهار داشت: جریان‌های سیاسی که نگاه حفظ یا اصلاح وضع موجود را دارند باید میل به مشارکت در درون را طی فرصت باقیمانده احیا کنند.
وی گفت: استراتژی مردم و نیروهای اجتماعی، سیاسی تابع رویکرد انسدادی یا گشایشی حاکمیت است، اگر رویکرد گشایشی باشد مشارکت مردم در انتخابات اوج می‌گیرد و نگرانی در خصوص آینده ایران اهمیت پیدا می‌کند.
یوسفی افزود: ریشه خشونت در فقر و نابرابری است، بیشترین خشونت‌ها در کشورهای فقیر رخ می‌دهد، تبعیض هم در بروز خشونت مهم است، ضعف جامعه مدنی نیز از عوامل بروز خشونت است.
وی ادامه داد: برای رفع خشونت و اعتراض، تقویت احزاب و جامعه مدنی ضروری است و غفلت‌های حاکمیتی در این خصوص صورت گرفته است.
وی گفت: اگر به سابقه آشوب‌ها و ناآرامی‌های کشور در ۳۰ سال گذشته برگردیم، شباهت‌هایی وجود دارد، اینکه چرا اعتراضات به خشونت می‌انجامد موضوع قابل تامل است.
یوسفی افزود: در مبحث فتنه، کسانی در این تعریف می‌گنجند که در صدد براندازی هستند و این افراد در اقلیت بوده و خود را از چارچوب سیاسی خارج می‌دانند.
