مراسم عزاداری در ایام مختلف سال که در ماه های محرم و صفر به اوج خود می رسد نه تنها اقدام موثر در حفظ فرهنگ دینی و ادامه راه بزرگان دین است بلکه به مثابه فرصتی برای ظهور و بروز ظرفیت های اجتماعی و مردمی و نقش آفرینی آنان در برگزاری هر چه بهتر و موثرتر مراسم محسوب می شود. فرصتی که در آن به واسطه حضور مردم خیر، نیکوکار و داوطلب برای عزاداری و خدمت به عزاداران و زائران با خلوص نیت و اعتقاد قلبی شاهد به نمایش درآمدن صحنه های به یادماندنی هستیم که گاهی به اشتراک گذاشتن این صحنه ها با عکس و قدرت قلم ممکن نیست و صرفا حضور در صحنه می تواند حس و حال را به بیننده انتقال دهد و تاثیر عمیق بر او بگذارد.
مشارکت مردمی به صورت فردی و داوطلبانه در برگزاری مراسم مذهبی و عزاداری به وفور قابل مشاهده است اما این مشارکت به شکل سازمان یافته، هدفمند و برنامه ریزی شده با در نظر گرفتن زیرساخت‌های فکری و مدیریتی در اشکال مختلف از جمله موسسات و سازمان های خیریه و نیز سازمان های مردم نهاد قابل بررسی و ارزیابی دقیق تر است.
در این میان استان خراسان رضوی به خاطر وجود مضجع شریف رضوی در ماه های محرم و صفر در نقطه تمرکز برگزاری مراسم عزاداری قرار دارد و فعالیت موسسات خیریه و سمن ها طی این ماه ها در این خطه رنگ و بوی دیگری به خود می گیرد.
خراسان رضوی مهد فعالیت موسسات خیریه و سمن ها
مدیر کل امور اجتماعی استانداری خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: این استان با حدود ۶۰۰ موسسه و سازمان خیریه رتبه اول کشور در این زمینه را دارد.
سید حمید موسوی افزود: هم اکنون حدود یک هزار سازمان مردم نهاد در این استان مجوز فعالیت دارند که حدود ۶۰ درصد آنها را موسسات خیریه تشکیل می دهند.
وی اظهار داشت: ۲۸۰ موسسه از این تعداد از سوی بهزیستی، حدود ۸۰ موسسه از سوی نیروی انتظامی و بقیه از سوی فرمانداری ها و استانداری مجوز فعالیت دریافت کرده اند که در زمینه حمایت از مستمندان و نیازمندان، کمک به آموزش، درمان، تامین جهیزیه، مبارزه با فقر و حمایت از اقشار کم برخوردار فعالیت می کنند.
وی گفت: بیش از ۴۴۰ موسسه خیریه در مشهد فعالیت دارند که اغلب به شکل هیات امنایی اداره شده و بر فعالیت آنها نظارت می شود.
خدمت داوطلبانه به عزاداران و زائران
موسوی افزود: حضور و مشارکت داوطلبانه مردم کشور در عرصه ها و زمینه های مختلف وجود دارد و این مشارکت در عرصه های دینی و مذهبی رنگ و بوی خاص داشته و در مراسم عزاداری ماه های محرم و صفر بیش از هر مناسبت دیگر به چشم می آید.
وی اظهار داشت: نذر خدمت به زائران و عزاداران همان چیزی است که آثار و برکات آن را در هر کوچه و خیابان در ماه های محرم و صفر به خوبی می توان دید و این به معنای نقش پررنگ دین در رفتارهای اجتماعی و مشارکتی است.
وی گفت: نذر غذا، نان، خانه، آب و امثال آن در مراسم عزادارای تاسوعا و عاشورای حسینی، مراسم اربعین و دهه پایانی صفر، همه نمادهای روشن از مشارکت مردمی در امور خیر است.
جلال و شکوه در میزبانی زائران
مدیرکل امور اجتماعی استانداری خراسان رضوی با بیان اینکه اوج نقش خیرین و نیکوکاران در ایام عزاداری دهه آخر صفر و سالروز شهادت حضرت امام رضا (ع) و در قالب خدمت رسانی به زائران پیاده و مسافران ورودی به مشهد دیده می شود افزود: در این دهه از سراسر استان، نقاط مختلف کشور و حتی زائران غیر ایرانی به صورت پیاده به مشهد مشرف می شوند.
وی اظهار داشت: در این ایام ایستگاه های صلواتی خیرین که به زائران و حضرت امام رضا (ع) ارادت دارند، هفت تا ۱۰ روز به صوت شبانه روزی در صف خدمت رسانی قرار می گیرند و فعالیت اجرایی خود را نمایان می کنند.
موسوی گفت: حضور همه جانبه خیرین و نیکوکاران به صورت فردی، در قالب موسسات خیریه و سازمان های مردم نهاد برای خدمت رسانی در همه ابعاد و جنبه های نیاز زائران و مسافران، نمادی از مشارکت مردمی است به شکلی که دولت در این عرصه هیچ سرمایه مالی ندارد و صرفا برخی خدمات تخصصی را ساماندهی و مدیریت می کند.
سابقه ۱۷ ساله خدمت تخصصی به زائران پیاده
وی افزود: در روند این خدمت رسانی، خدمات و برنامه های موسسات خیریه، سمن ها و تشکل ها قوی تر نمایان می شود و علت آن هم سازماندهی و مدیریت و پشتیبانی لازم و کامل در زمینه میزبانی و خدمات دهی است.
موسوی اظهار داشت: از مهمترین تشکل هایی که در خراسان رضوی به زائران دهه پایانی صفر خدمت رسانی می کنند، جمعیت خدمتگزاران زائران پیاده امام رضا (ع) است که حدود ۱۷ سال به صورت متمرکز در این حوزه فعالیت و خدمت رسانی می کند.
وی گفت: اغلب سمن ها و موسسات خیریه استان نیز در خدمت رسانی به زائران و افزایش کیفیت خدمت با این تشکل هماهنگ بوده و به آن کمک می کنند.
وی با اینکه روند خدمت رسانی به زائران پیاده در این ایام اتفاق بسیار زیبایی است که باید از نزدیک مشاهده نمود افزود: این حرکت مردمی، خودجوش و برخاسته از اعتقادات قلبی است و می توان از آن به عنوان الگوی زیبا برای کارها و مشارکت مردم بهره برد.
۲۰ موسسه خیریه و سمن در حوزه زیارت
موسوی با اشاره به تنوع و تعدد خدمت رسانی به زائران پیاده و عزاداران در خراسان رضوی توسط موسسات خیریه و سمن ها اظهار داشت: اغلب مراکز خیریه و سمن هایی که در حوزه زیارت فعالیت می کنند در ایام ماه های محرم و صفر فعالیت دارند.
وی گفت: در مجموع ۲۰ موسسه خیریه و سازمان مردم نهاد استان به صورت تخصصی در حوزه زیارت فعالیت دارند.
وی با بیان اینکه میزان مشارکت و کمک های مردمی در زمینه خدمات دهی به زائران و عزاداران تاکنون برآورد نشده است افزود: این کمک ها و اقدامات مردمی در این عرصه به قدری زیاد و دارای تنوع است که دولت امکان ارائه چنین خدماتی را ندارد و مردم نیکوکار و داوطلب به خوبی نشان داده اند تا چه حد عالی و موثر می توانند در همه زمینه ها نقش آفرینی داشته باشند.
موسوی اظهار داشت: دولت در این زمینه بیشتر در حوزه درمان و مدیریت ترافیک وارد می شود و نقش اصلی را مردم ایفا می کنند.
وی گفت: پارسال ۴۳۱ هزار زائر پیاده از نقاط مختلف استان، داخل و خارج کشور وارد مشهد شده و خدمات دریافت کردند که این تعداد بسیار قابل توجه است.
تبدیل مشهد به الگوی بهترین میزبانی
وی با بیان اینکه وجود مضجع منور حضرت امام رضا (ع) در مشهد هم نوعی افتخار و توفیق و هم موجب سنگین شدن مسئولیت ما در میزبانی است افزود: در کلانشهر مشهد فرهنگ میزبانی از زائران را نه تنها در دهه پایانی صفر بلکه در طول سال باید به نمایش بگذاریم و بهترین تکریم و میزبانی از زائران و مسافران را داشته باشیم.
موسوی اظهار داشت: می توان با تقویت جنبه های میزبانی در تمام ایام سال مشهد را به شهر الگو و دارای بهترین فرهنگ میزبانی تبدیل کرد و به همه معرفی نمود.
وی با اشاره به حضور سالانه بیش از ۳۰ میلیون مسافر و زائر در مشهد گفت: اکثر آنان با هدف و نیت زیارت به این شهر سفر می کنند و همه به عنوان پیام رسان نیکی و نوع میزبانی مردم مشهد می توانند معرف خوبی برای این کلانشهر باشند.
۷۴۹۶/۶۰۵۳
