ارتباط بی چون و چرای انسان و محیط زیست و گونه های زیستی حقیقتی است که هیچ دستگاه، دولت و بخشی نمی تواند نسبت به آن بی تفاوت باشد و دولت هوشمند، دولتی است که با حفظ محیط زیست بتواند اقدام به حفظ منابع کشور و ظرفیت ها و تقویت توان و پشتوانه کشور نماید.
محیط زیست و منابع طبیعی به مثابه هدیه ای از نسل های گذشته تحویل نسل امروز شده و باید بدون خدشه و کمبود به نسل های بعد تحویل شود.
وارد آمدن هر گونه خدشه و خسارت به محیط زیست، منابع طبیعی و گونه های جانوری، سلامت و زیست انسان را در چرخه طبیعت با مشکل مواجه می کند.
اهمیت محیط زیست و منابع طبیعی تا آنجاست که توجه به حوزه حفاظت و صیانت از محیط زیست یکی از شاخصه های دولت های مردمی و دوستدار انسان محسوب می شود که در این میان دولت تدبیر و امید از ابتدای فعالیت تا کنون با توجه بیش از پیش به این حوزه و حمایت از ایجاد و توسعه فعالیت سمن های محیط زیستی، رشد نظارت ها و بازرسی های زیست محیطی از صنایع، برخورد با واحدهای آلاینده آب، خاک و هوا نشان داده است که جزو دولت های حامی محیط زیست است.
در این میان استان خراسان رضوی با مساحت ۱۱۱ هزار و ۸۵۴ کیلومتر مربع که معادل ۸.۷ درصد از خاک کشور است و جمعیت بیش از ۶ میلیون نفر یکی از استان های موفق در حوزه مباحث محیط زیستی است.
اهمیت این استان تا آنجاست که میزبان ۱۱ درصد از صنایع، هشت درصد از معادن، ۶ درصد از ارزش افزوده صنعتی و ۱۳ درصد از تولیدات کشاورزی کشور می باشد.
ضریب حوزه عمل در بخش پایش منابع آلاینده محیط زیست خراسان رضوی معادل ۴۲ درصد است که رتبه نخست کشور در این زمینه به شمار می رود.
هم اکنون ۲۱.۲ درصد عرصه های طبیعی خراسان رضوی در قالب ۴۳ منطقه چهارگانه شامل پارک حیات وحش، شکار ممنوع، پارک ملی و اثر ملی طبیعی با مساحت ۲.۵ میلیون هکتار از مناطق تحت کنترل و حفاظت در این استان است.
تاکنون ۴۰۵ گونه از مهره داران و ۸۹ گونه از بی مهره ها در این استان شناسایی شده است.
گونه هایی که دارای پراکنش جهانی هستند و در کشور فقط در استان خراسان رضوی دیده شده اند شامل پنج گونه خفاش نعل اسبی بخارایی، خفاش گوش پیکانی، سنجاب ناخن دراز، جغد زارودنی و قرقاول بال نقره ای می باشند و زاغ بور نیز گونه آندمیک ایران است که در این استان هم مشاهده شده است.
طی یکسال گذشته در حوزه محیط زیست استان خراسان رضوی اقدامات در خور و شایسته ای انجام شده که برخی از آنان ناب و برای نخستین بار در کشور بوده است.
ابداع طرح بانوی سبز برای نخستین بار در کشور
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خراسان رضوی با بیان اینکه این طرح با هدف ظرفیت سازی و بهره مندی از جایگاه و منزلت اجتماعی و اقتصادی بانوان در جامعه برای پیشبرد اهداف محیط زیستی و افزایش نرخ جلب مشارکت آنها اجرا می شود، گفت: این طرح با مشارکت و انعقاد تفاهم نامه اجرایی بین اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی و دفتر امور بانوان و خانواده استانداری پس از ماه ها مطالعه و بررسی مشاور به بار نشسته است.
تورج همتی افزود: با توجه به نقش بی بدیل بانوان در این حوزه و اقدامات پررنگ تر این قشر در موضوعات زیست محیطی و حفاظت از این بخش، ارج نهادن به این مشارکت و نقش آفرینی و استفاده از ظرفیت موجود جزو مهمترین اقدامات این استان طی یک سال گذشته بوده است.
وی اظهار داشت: اقدامات و برنامه ریزی های حفاظتی از محیط زیست به گونه ای بوده که طی سال گذشته بر اساس ارزیابی های صورت گرفته از سوی دادگستری خراسان رضوی، محیط زیست استان به عنوان دستگاه برتر اجرایی استان در حوزه امور اجتماعی و پیشگیری از جرم انتخاب شد و از سوی رئیس کل دادگستری خراسان رضوی مورد تقدیر قرار گرفت.
تدوین نقشه جامع محیط زیست استان برای نخستین بار
همتی با بیان اینکه طی یک سال گذشته برای نخستین بار در بین ادارات کل حفاظت محیط زیست کشور، کارگاه آموزشی سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد) در این استان برگزار شد گفت: بر اساس این کارگاه آموزشی پروسه خرید مشمول نظم و قانونمندی خاص شد.
وی افزود: همچنین نقشه جامع محیط زیست استان در قالب سند توسعه همه جانبه و پایدار با رویکرد آمایش راهبردی برای نخستین بار در کشور تدوین شد که به عنوان نقشه راه برای برنامه های عملیاتی جامع و محیط زیست محور به حساب می آید.
وی اظهار داشت: در همین راستا طرح سبزآموز به عنوان یک طرح آموزشی ویژه دانش آموزان که به صورت میدانی برای نخستین بار در کشور با همراهی آموزش و پرورش دانش آموزان را به عنوان جامعه هدف مورد آموزش های کاربردی قرار می داد، اجرا گردید که امسال نیز مرحله دوم این طرح اجرا می شود.
مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی از دیگر اقدامات مهم انجام شده در حوزه محیط زیست استان طی یک سال گذشته را توسعه زیرساختهای گردشگری و طبیعت گردی در مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست استان اعلام کرد و گفت: بوستان ملی تندوره، پناهگاه حیات وحش حیدری و اثر طبیعی ملی دریاچه بزنگان و چند منطقه دیگر در این زمینه در دستور کار قرار گرفت و وارد فاز اجرایی با سرعت مطلوب شد.
وی با اشاره به ساخت مستند "در قلمرو سلطان تندوره" به عنوان یکی از مستندات بی نظیر در حوزه معرفی گونه پرچم پلنگ پارک ملی تندوره در این استان افزود: این مستند به تهیه کنندگی "علیرضا چهار راهی" در مقیاس فراملی برد علمی و تبلیغاتی و آثار خوبی در بر داشته است.
افزایش چهار برابری پایش های زیست محیطی
مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی اظهار داشت: در حوزه نظارت و پایش با دو هزار و ۲۲۸ نوبت پایش شبانه واحدهای صنعتی، آمار مقایسه ای نظارت و پایش استان در سال گذشته نسبت به سال قبل از آن به چهار برابر رسید.
وی گفت: با توجه به افزایش نظارت ها و پایش های محیط زیستی در استان شاهد کاهش چشمگیر تخلفات زیست محیطی و بهبود بخش عمده ای از آلاینده ها در استان هستیم.
وی افزود: همین امر موجب شد در زمینه حفاظت از گونه های حیات وحش نیز موفق تر از گذشته عمل شود به طوری که طی سال گذشته موضوع بیماری "ارس"، پلنگ باغ وحش مشهد را داشتیم که موفق شدیم از این گونه ام.آر.آی.رنگی تهیه کنیم و در کنار آن آنژیوگرافی نیز صورت گرفت که برای نخستین بار در کشور انجام شد و فتح بابی برای درمان تخصصی حیوانات شد.
ساماندهی ماهیانه ۵۰ تن پسماند عفونی در مشهد
معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی نیز با بیان اینکه تا پیش از این زباله های عفونی تولیدی مطب پزشکان مدیریت مشخصی نداشته و مشهد به عنوان نخستین کلانشهر در این ارتباط ساماندهی و مدیریت این پسماندها را آغاز کرد گفت: ماهیانه ۵۰ تن پسماند عفونی در کلانشهر مشهد ساماندهی می شود.
محمد عرفانی افزود: این میزان پسماند عفونی طی هماهنگی انجام شده با دانشگاه علوم پزشکی مشهد و با نظارت این اداره کل از مطب پزشکان، کلینیک ها، درمانگاه ها و آزمایشگاه های بخش خصوصی این کلانشهر جمع آوری و ساماندهی می شود.
وی اظهار داشت: پارسال ۱۳۰۰ مطب، کلینیک، درمانگاه و آزمایشگاه بخش خصوصی برای مدیریت زباله های پزشکی و عفونی خود اعلام همکاری کردند که در این راستا ۶۰۰ تن پسماند عفونی در مشهد جمع آوری و ساماندهی شد.
وی با اشاره به ویژه و منحصر به فرد بودن این اقدام گفت: ناظر مدیریت پسماندهای عفونی و بیمارستانی، دانشگاه علوم پزشکی است و اداره کل حفاظت محیط زیست به عنوان ناظر عالی در این زمینه وارد عمل شده است.
عرفانی افزود: شناسایی مطب ها، آزمایشگاه ها و کلینیک های جدید که زیرپوشش ساماندهی پسماند عفونی نیستند همچنان ادامه دارد.
استقرار مدیریت سبز در استان
همتی نیز با بیان اینکه طی یک سال گذشته برای نخستین بار مدیریت سبز در استان در راستای ارزشیابی ادارات دولتی و قرارگیری شاخص مدیریت پسماند به عنوان یکی از ملاکهای ارزیابی ادارات فعال شد، افزود: ۶۰ اداره دولتی در این رابطه مورد رصد و ارزشیابی قرار گرفت و نتایج مربوطه به سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اعلام شد.
وی اظهار داشت: این مدیریت و فعالیت آن طی یکسال گذشته نشان داد که یکی از نیازهای جدی استان فعالیت این بخش است که موجب آگاهی بخشی به دستگاه ها می شود.
تهیه سیاهه انتشار آلودگی هوا
عرفانی با بیان اینکه در حوزه کاهش آلودگی هوای کلانشهر مشهد، با وفاق بین بخشی، طرح سیاهه انتشار آلودگی هوای شهر مشهد به عنوان یکی از طرح های مهم شهری به مرحله اجرا رسید و برنامه نهابی عملیاتی کاهش ۵۰ درصدی آلودگی هوای مشهد به طور جدی آغاز شد گفت: سال گذشته آمار روزهای دارای هوای پاک در مشهد نسبت به سال قبل بیش از دو برابر افزایش داشت.
معاون پایش محیط زیست خراسان رضوی افزود: با تهیه و تکمیل این سیاهه منابع آلاینده هوای این کلانشهر به طور دقیق با تعیین سهم آلایندگی و شمار خودرو های فرسوده در مشهد مشخص می شود.
وی با بیان اینکه تهیه سیاهه انتشار آلودگی هوا با همکاری شهرداری مشهد و طی قرارداد با دانشگاه صنعتی شریف با نظارت این اداره کل از سال گذشته آغاز شده است اظهار داشت: تلاش می شود تهیه این سیاهه قبل از مهر ماه و فصل شروع مدارس و قبل از سرمای هوا که شاهد وقوع پدیده وارونگی هوا هستیم به اتمام برسد.
وی گفت: در اجرای این طرح تمام منابع آلاینده با میزان سوخت مصرفی و بار آلایندگی ایجاد شده مشخص می شود و در این بین تعداد و اطلاعات دقیق خودروهای فرسوده و نیازمند نوسازی نیز مشخص می گردد.
عرفانی افزود: وضعیت هوای امسال در مشهد نسبت به پارسال بهتر شده و شاهد افزایش ۲ برابری تعداد روزهای دارای هوای پاک در این کلانشهر هستیم.
صدور کارت محیط زیست برای همیاران استان
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با اشاره به همیاران محیط زیست و همکاری بسیار موثر و مطلوب آنان در حفاظت و صیانت از محیط زیست و گونه های حیات وحش گفت: به همین دلیل ریاست سازمان در تفویض اختیار به ادارات کل صدور کارت شناسایی برای همیاران محیط زیست را بر عهده استان ها گذاشته است.
همتی افزود: با صدور کارت شناسایی برای همیاران، این افراد هم نقش مشاور را برای این اداره کل بازی می کنند و هم از اقدامات حمایتی و مزایای قانونی همکاری با محیط زیست بهره مند می شوند.
وی اظهار داشت: بر این اساس ادارات محیط زیست در شهرستان ها اقدام به معرفی همیاران مورد اعتماد و همراهشان می نمایند و پس از طی مراحل گزینش ،کارت همیاری برای این افراد صادر می شود.
همتی با بیان اینکه اولویت در فعالیت همیاران محیط زیست با بانوان است گفت: این قشر بسیار بیشتر و دلسوزانه تر برای محیط زیست فعالیت می کنند و به همین دلیل است که خراسان رضوی به عنوان نخستین استان کشور به اجرای طرح بانوی سبز پرداخت.
وی با اشاره به فعالیت ۱۷۰ محیط بان در خراسان رضوی افزود: دو و نیم میلیون هکتار عرصه تحت حفاظت این اداره کل وجود دارد که هر محیط بان ۱۵ هزار هکتار سطح تحت حفاظت خود دارد و این رقم ۱۵ برابر استاندارد جهانی است.
۷۴۹۶/۶۰۵۳
