یک فعال اقتصادی گفت: بازار متشکل ارزی ابتدا باید به صورت آزمایشی اجرا شود، زیرا هر شوکی را که در حوزه اقتصادی ایجاد می‌کنیم، موجب گران شدن کالا می‌شود.   نسرین یوسفی‌عارفی در گفت‌وگو با ایسنا- منطقه خراسان، اظهار کرد: نرخ ارز از دو بحث در کشور نشات می‌گیرد، یکی بحث نرخ مبادله بانک به معنای قدرت نقل و انتقال که بانک مرکزی از طریق پول‌های خارج از کشور دارد و هر چه این نقل و انتقالات ضعیف‌تر باشد قطعا نرخ تبادل پایین‌تر آمده و موجب افزایش نرخ ارز می‌شود؛ موضوع دیگر نقدینگی است که در کشور وجود دارد.   وی ادامه داد: اگر این دو مورد را به عنوان دو پارامتر مهم قیمت واقعی ارز در نظر بگیریم، نرخ رشد نقدینگی ما در طی یک سال گذشته بسیار افزایش داشته و این خود یک عامل مهم افزایش نرخ ارز است. هر چه نرخ مبادله‌ای که دریافتی پول‌های ناشی از صادرات غیر نفتی و صادرات نفتی کشور به خارج است، راحت‌تر انجام شود، مبادلات ارزی به سمت بهبود می‌رود و هرچه این پول سخت‌تر دریافت شود، عرضه و تقاضا در مبادلات ارزی به هم می‌خورد و اتومات قیمت نفت بالا می‌رود.   این فعال اقتصادی بیان کرد: بعد از اینکه آمریکا از برجام خارج شد، تحریم‌های مختلف ظالمانه برای محصولات ایرانی اعم از فروش نفت و سایر محصولات موجب شده که نرخ مبادله در بانک مرکزی سخت‌تر شود، نرخ تبادل با کاهش فشارهای آمریکا افزایش پیدا می‌کند و باعث داستان‌های روانی در بازار می‌شود.   وی با بیان اینکه امروز نرخ ارز وارد کانال 12 هزار تومان شده، در صورتی که دو هفته قبل قیمت 15هزار تومان را نیز تجربه کردیم، عنوان کرد: بحثی که این بازار برای خرید ارز دارد، این است که برای برخی کالاهای آسیایی یورو تخصیص نمی‌دهد و یا به سختی تخصیص می‌دهد. از طرفی بانک‌های خارجی که فعالیتشان را قطع نکرده‌اند، برای کالاهای غیر تحریمی ارز یوهان را مبنای مبادله خود قرار داده و بسیاری از بانک‌هایی که می‌خواهد انتقال داده شود؛ امکان پذیرش یوهان را ندارد و به طور خودکار برای تبادلات ارزی نرخی به قیمت ارز اضافه می‌شود.   وی ادامه داد: طی چند روز گذشته نرخ ارز کاهش پیدا کرده اما نرخی که بانک مرکزی در سامانه نیما و یا صادرکننده‌‎ها عرضه می‌کنند، نشان‌دهنده کنترل بوده و بانک مرکزی حتی خارج از بازار آزاد را نیز کنترل و ارز تزریق می‌کند که بازار افزایش پیدا نمی‌کند و اکنون به دلیل اینکه خرید و فروش برای وارد کننده‌ها از طریق سامانه نیما است، باز هم مبادلات به این شکل انجام می‌شود.   این فعال اقتصادی تصریح کرد: به نظر من این بازار متشکل ارزی کار را راحت‌تر می‌کند، به این دلیل که این بازار خود را به یک نقطه تعادل رسانده، کمی اعمال‌های سیستم دولتی بر نرخ ارز کمتر خواهد شد و شاید این نقطه مثبت آن باشد.   وی خاطرنشان کرد: اکنون سامانه نیما به ثباتی رسیده، هرچند اکنون نیز اعمال دولت در سامانه کاملا مشهود بوده و انتظار این است که وقتی ارزی در بازار فروکش می‌کند، در سامانه نیما کاهش پیدا کند. دولت تلاش دارد که با کاهش قیمت ارز به هدف تک‌‎نرخی نزدیک شود و رانت ناشی از نرخ ارز آزاد و ارز نیمایی را به حداقل برساند. شاید این یکی از سیاست‌های دولت در بازار ارز است و نقش بزرگی را ایفا می‌کند.   یوسفی عارفی با تاکید بر اینکه بازار متشکل ارزی ابتدا باید به صورت آزمایشی آغاز به کار کند، اظهار کرد: زیرا هر شوکی را که در حوزه اقتصادی ایجاد می‌کنیم، موجب گران شدن کالا می‌شود. زمانی که واردکننده می‌خواهد مسیر را پیدا کند و خود را طبق آن تطبیق دهد، باعث کاهش عرضه و در نتیجه باعث بالا رفتن قیمت‌ها می‌شود.   این فعال اقتصادی یادآور شد: به نظر من اکنون که سامانه نیما به ثبات دست یافته، بانک مرکزی نباید آن را از دست بدهد. باید هر ابزاری که می‌خواهد انجام دهد، به صورت پایلوت آزمایشی یا در کنار سامانه‌های قبلی باشد زیرا همه این موراد باعث شوک می‌شود.   این فعال اقتصادی گفت: اگر اقتصاد ما طی دو سال گذشته زمین خورده، به دلیل همین شوک‌های بخشنامه‌ای و شوک‌هایی بوده که تغییراتی در مسیرهای عادی انجام شده و این تغییرات رانت‌هایی را ایجاد می‌کند که از این رانت‌ها منابع مالی زیادی به دست می‌آورند، مانند ارز 4200  تومانی که هنوز بعد از یک سال بانک مرکزی رانت‌های ناشی از آن را هر روزه منتشر می‌کند، چندین میلیارد دلار ارز دولتی پرداخت شده که برگشت نخورده و در بازار قیمت کالای اساسی کنترل نشده است.   وی تاکید کرد: اگر بانک مرکزی بررسی‌های کارشناسانه انجام دهد و این مدل به صورت پایلوت موازی در کنار سیستم‌های دیگر باشد، به یک ثبات می‌رسد، همه می‌توانند خود را با آن تطبیق دهند، رضایت خود را در آن سیستم پیدا کنند و بعد اقدام جدی انجام شود.   جامعه تحمل شوک‌های بیشتر از این را ندارد
یوسفی عارفی بیان کرد: در هر صورت سامانه نیما تاحدودی جایگاه خود را برای حضور بین واردکننده‌ها و صادرکننده‌ها پیدا کرده و اکنون بسیاری از صادرکننده‌ها به جهت اینکه بانک مرکزی این اعمال نفوذ را انجام داده و اجازه نداده سامانه نیما چندان کاهش پیدا کند که تفاوت بازار آزاد و سامانه نیما را به حداقل می‌رساند و  صادرکننده ترجیح می‌دهد پولش را به یک مسیر مطمئن وارد کشور کند، به همین دلیل هر تصمیمی در این حوزه باید بسیار محتاطانه باشد زیرا جامعه دیگر تحمل شوک‌های بیشتر از این را ندارد و به اندازه کافی شوک‌‎های مختلف داشتیم که اگر این حوزه ایجاد شود، مشکلات آن برای مردم و خرید آن‌ها خواهد بود.   این فعال اقتصادی با اشاره به اینکه قطعا حضور دلالان در بازار وجود دارد، عنوان کرد: سه تحلیل توسط کارشناسان برای این موضوع وجود دارد، اول وجود مسائل سیاسی است که پیام می‌دهد سرعت مبادله بانک مرکزی افزایش یابد و قطعا نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند، دوم کاهش نرخ حمل بود که باعث کاهش نرخ  دلار شد.   وی ادامه داد: مورد سوم نیز این بود که بسیاری به جهت اینکه احساس کردند رانت‌های بزرگ اطلاعاتی دارند اما مردم عادی ندارند، به سمتی رفتند که فروشنده ارز در بازار می‌رود و این باعث کاهش نرخ ارز شد، به دلیل اینکه ارز زیادی در اختیار گروه‌های رانتی است، آن‌ها بازار را مدیریت می‌کنند و وقتی فروشنده خُرد به روند بازار نگاه می‌کند، از اینکه ارزش دارایی‌اش کم شود، نگران می‌شود و به بحث فروشندگان ارز می‌پیوندد.   یوسفی عارفی خاطرنشان کرد: شفافیت موضوعات مالی و اقتصادی در کشور ما بسیار اندک است و در یک سال گذشته در هر مصوبه و هر اتفاقی که در حوزه ارزی رخ داده، بیشترین برد را گروه‌هایی کردند که اطلاعات از پیش تعیین شده داشتند و خودشان را برای هر مصوبه‌ای که رخ می‌داد، آماده کرده بودند و تا زمان اجرایی شدن مصوبه، رانت‌شان را در این موضوع برده بودند.   وی با بیان اینکه در بازار متشکل ارزی هم قطعا حفره‌هایی وجود دارد، تصریح کرد: در واقع در اقتصاد ایران مافیاها و رانت‌های بزرگی وجود دارند که در هر شرایطی حفره‌های نفوذ را پیدا می‌کنند. شاید به این دلیل باشد که متاسفانه اقتصاد ما وابسته به مسائل سیاسی شده، در این مدت مسائل خارجی در حوزه اقتصادی نقش عمده‌ای داشتند که مسائل خارجی خود در مسائل داخلی تاثیر دارند و نیز دچار نوعی خود تحریمی در ایران شدیم که کار را سخت‌تر کرده است.   این فعال اقتصادی گفت: قطعا بسیاری از فرمول‌هایی که اقتصاددانان و کارشناسان طراحی می‌کنند، بر اساس مدل همگن است و خروجی خوبی دارد اما قطعا حفره‌هایی وجود دارد که رانت‌ها در آن حضور پیدا می‌کنند و تا وقتی که ما به یک اقتصاد آزاد نرسیم، همیشه در درصدی از مدل‌هایی رانت‌ها شکل می‌گیرد و زمانی دولت متوجه این رانت‌ها می‌شود که افراد از این رانت استفاده کردند و از مسیر خارج شدند. خوشبختانه تمام تلاش بانک مرکزی برای این است که در حوزه ارزی نسبت به گذشته ثبات رخ دهد.   یوسفی عارفی اظهار کرد: صادرکننده‌ها در بحث شفافیت و تخصیص ارزی توانسته‌اند  بازار را مدیریت کنند اما به نظر من بازار متشکل ارزی نباید یک‌باره وارد شود، ابتدا باید در پایلوت کوچکتری انجام شده و حفره‌ها شناسایی شود و بعد جایگزین سایر سیستم‌های موجود شود.
انتهای پیام
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند
نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.