صاحبنظران و کارشناسان بر این اعتقادند که یکی از اصول و مبانی امنیت غذایی پرداختن به کشت دیم است و بارشهای اخیر و رونق این کشت در خراسان رضوی نعمتی بزرگ محسوب می شود.
امنیت غذایی از اساسی ترین پایه‌های امنیت ملی هر کشور محسوب می‌شود و اتخاذ تدابیر مناسب با جغرافیای طبیعی و سیاسی برای دسترسی فیزیکی و اقتصادی همه آحاد مردم به غذای کافی و سالم، زیرساخت لازم و ضروری برای پیشرفت هر کشور است.
با تقاضای غذایی روزافزون جامعه در حال رشد و محدودیت منابع آب تجدید پذیر ودر پی آن محدودیت در توسعه اراضی فاریاب (زمینهایی که با آب قنات و رود آبیاری می شود و دیم نیست) کشت دیم به مراتب نقش مهمتری در آینده ایفا می کند.
*مزیت کشت دیم
به طور کلی تولید محصولات کشاورزی متکی بر دو روش کشت آبی و کشت دیم است. کشت آبی به سیستمی اطلاق می‌شود که فرایند تولید در آن وابسته به آبیاری است و کشاورزان برای تامین آب مورد نیاز این اراضی وابسته به ذخایر آبهای تجدیدپذیر هستند.
روش دیگر در تولید محصولات کشاورزی، روش کشت دیم است که در این نوع از کشت، رشد و تولید محصول متکی بر بارندگی و رطوبت ذخیره شده در خاک است و زراعت کشاورز نیازی به انجام آبیاری و استفاده از ذخایر آبهای تجدیدپذیر ندارد.
این روش با توجه به شرایط اقلیمی و ذخایر آبهای تجدیدپذیر کشور یک مزیت کلیدی محسوب می‌شود؛ در واقع با توسعه کشت دیم بدون هیچ گونه مصرف اضافی از منابع آبی تجدیدپذیر کشورظرفیتهای تولید غذا افزایش خواهد یافت.
در این میان پرآبی منابع و رونق بارندگیهای بهاره و زمستانه در رشد و توسعه کشت دیم تاثیر به سزایی دارد.
*200 هزار هکتار سطح بالقوه کشت دیم
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: سطح بالقوه کشت دیم استان که مورد تاکید و توصیه این سازمان است معادل 200 هزار هکتار و در مناطقی است که این نوع کشت توصیه می شود.
نجفقلی صالحی افزود: البته با احتساب زمینهایی که به لحاظ آبی و شرایط محیطی توصیه نمی شود در آنها کشت دیم صورت بگیرد اما کشاورزان در آنها به صورت دیم به کشت و کار می پردازند در مجموع 400 هزار هکتارسطح بالقوه کشت دیم در خراسان رضوی وجود دارد.
وی اضافه کرد: با توجه به بارندگیهای بسیار مناسب و مفیدی که از ابتدای امسال در خراسان رضوی انجام شده است شاهد احیاء کشت دیم در این استان هستیم که بسیار موجب دلگرمی کشاورزان و رونق محصولات تولیدی خواهد شد.
او گفت: زیر کشت دیم رفتن حداقل 200 هزار هکتار از زمینهای مستعد و آماده این نوع کشت در خراسان رضوی طی امسال قطعی است.
* جانی دوباره در کشت دیم گندم و جو
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: امسال سطح زیر کشت گندم دیم این استان 143 هزار هکتار است و پیش بینی می شود با شرایط موجود آبی و وضعیت مساعد از هر هکتار یک تن گندم برداشت شود.
صالحی افزود: سال گذشته در مجموع 80 هزار هکتار زمین زیر کشت این محصول رفت اما بخش عمده مزارع به دلیل عدم صرفه اقتصادی برداشت محصول نداشتند و در مجموع حدود 24 هزار تن برداشت گندم دیم در استان انجام شد که میزان بسیار کمی است.
وی با اشاره به این که خراسان رضوی در کشت جوی دیم نیز امسال وضع خوبی دارد ادامه داد: بر اساس آخرین گزارشها 31 هزار و 800 هکتار در استان زیر کشت جوی دیم رفته است و پیش بینی می شود از هر هکتار 900 کیلوگرم برداشت شود.
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: سال گذشته مجموع سطح زیر کشت جوی دیم خراسان رضوی 10 هزار و 450 هکتار بود و از هر هکتار 400 کیلوگرم برداشت انجام شد ضمن این که به دلیل عدم ارزش اقتصادی برداشت در بیش از 50 درصد سطح زیر کشت جوی دیم عملیات برداشت محصول انجام نشد.
صالحی افزود: تا امروز هیچ تنش خشکی در مزارع دیم خراسان رضوی گزارش نشده و بارندگیهای خوب پاییزی و نیز بهاری موجب رونق و احیاء کشت دیم در سال زراعی جاری شده است.
* پیش بینی رونق کشت دیم محصولات جالیزی
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: با توجه به بارشهای خوب بهاری و پر آب شدن رودخانه ها و قناتها پیش بینی می شود امسال با کشت قابل توجه هندوانه دیم و سایر محصولات جالیزی دیم مواجه شویم.
صالحی با بیان این که سال گذشته در خراسان رضوی هندوانه کشت دیم کاشته نشد افزود: امسال علاوه بر هندوانه محصولاتی مانند کنجد، آفتابگردان، نخود و عدس نیز به صورت دیم کشت خواهد شد.
* افزایش آبدهی قنات ها
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان این که در پی بارشهای اخیر حجم آب جا به جا شده یا همان دبی آب در شماری از قناتهای این استان افزایش یافته است گفت: بارندگیهای اخیر در استان اگرچه موجب تخریب 249 قنات شد اما در عین حال افزایش آبدهی در شماری از قناتهای استان را نیز در پی داشت.
صالحی افزود: در 200 رشته قنات از قناتهای شهرستان گناباد دبی آب 1.5 لیتر در ثانیه افزایش یافته است و در شهرستان سبزوار نیز به دبی آب شماری از قناتها به همین میزان افزوده شده است.
وی ادامه داد: با توجه به ادامه بارندگیها و زمان بر بودن بررسی دقیق تمامی قناتهای خراسان رضوی ارائه آمار دقیقتر از افزایش دبی آب در قناتها طی هفته های آینده انجام می شود.
او اضافه کرد: با اشاره به این که شش هزار و 800 رشته قنات با طول 13 هزار کیلومتر در خراسان رضوی وجود دارد گفت: این آمار معادل 16.5 درصد تمامی قناتهای موجود در ایران است و درمجموع حجم آب قابل استحصال از قناتهای استان خراسان رضوی 1.2 میلیارد مترمکعب است.
1922/7496
انتهای پیام امنیت غذایی از اساسی ترین پایه‌های امنیت ملی هر کشور محسوب می‌شود و اتخاذ تدابیر مناسب با جغرافیای طبیعی و سیاسی برای دسترسی فیزیکی و اقتصادی همه آحاد مردم به غذای کافی و سالم، زیرساخت لازم و ضروری برای پیشرفت هر کشور است.
با تقاضای غذایی روزافزون جامعه در حال رشد و محدودیت منابع آب تجدید پذیر ودر پی آن محدودیت در توسعه اراضی فاریاب (زمینهایی که با آب قنات و رود آبیاری می شود و دیم نیست) کشت دیم به مراتب نقش مهمتری در آینده ایفا می کند.
*مزیت کشت دیم
به طور کلی تولید محصولات کشاورزی متکی بر دو روش کشت آبی و کشت دیم است. کشت آبی به سیستمی اطلاق می‌شود که فرایند تولید در آن وابسته به آبیاری است و کشاورزان برای تامین آب مورد نیاز این اراضی وابسته به ذخایر آبهای تجدیدپذیر هستند.
روش دیگر در تولید محصولات کشاورزی، روش کشت دیم است که در این نوع از کشت، رشد و تولید محصول متکی بر بارندگی و رطوبت ذخیره شده در خاک است و زراعت کشاورز نیازی به انجام آبیاری و استفاده از ذخایر آبهای تجدیدپذیر ندارد.
این روش با توجه به شرایط اقلیمی و ذخایر آبهای تجدیدپذیر کشور یک مزیت کلیدی محسوب می‌شود؛ در واقع با توسعه کشت دیم بدون هیچ گونه مصرف اضافی از منابع آبی تجدیدپذیر کشورظرفیتهای تولید غذا افزایش خواهد یافت.
در این میان پرآبی منابع و رونق بارندگیهای بهاره و زمستانه در رشد و توسعه کشت دیم تاثیر به سزایی دارد.
*200 هزار هکتار سطح بالقوه کشت دیم
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: سطح بالقوه کشت دیم استان که مورد تاکید و توصیه این سازمان است معادل 200 هزار هکتار و در مناطقی است که این نوع کشت توصیه می شود.
نجفقلی صالحی افزود: البته با احتساب زمینهایی که به لحاظ آبی و شرایط محیطی توصیه نمی شود در آنها کشت دیم صورت بگیرد اما کشاورزان در آنها به صورت دیم به کشت و کار می پردازند در مجموع 400 هزار هکتارسطح بالقوه کشت دیم در خراسان رضوی وجود دارد.
وی اضافه کرد: با توجه به بارندگیهای بسیار مناسب و مفیدی که از ابتدای امسال در خراسان رضوی انجام شده است شاهد احیاء کشت دیم در این استان هستیم که بسیار موجب دلگرمی کشاورزان و رونق محصولات تولیدی خواهد شد.
او گفت: زیر کشت دیم رفتن حداقل 200 هزار هکتار از زمینهای مستعد و آماده این نوع کشت در خراسان رضوی طی امسال قطعی است.
* جانی دوباره در کشت دیم گندم و جو
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: امسال سطح زیر کشت گندم دیم این استان 143 هزار هکتار است و پیش بینی می شود با شرایط موجود آبی و وضعیت مساعد از هر هکتار یک تن گندم برداشت شود.
صالحی افزود: سال گذشته در مجموع 80 هزار هکتار زمین زیر کشت این محصول رفت اما بخش عمده مزارع به دلیل عدم صرفه اقتصادی برداشت محصول نداشتند و در مجموع حدود 24 هزار تن برداشت گندم دیم در استان انجام شد که میزان بسیار کمی است.
وی با اشاره به این که خراسان رضوی در کشت جوی دیم نیز امسال وضع خوبی دارد ادامه داد: بر اساس آخرین گزارشها 31 هزار و 800 هکتار در استان زیر کشت جوی دیم رفته است و پیش بینی می شود از هر هکتار 900 کیلوگرم برداشت شود.
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: سال گذشته مجموع سطح زیر کشت جوی دیم خراسان رضوی 10 هزار و 450 هکتار بود و از هر هکتار 400 کیلوگرم برداشت انجام شد ضمن این که به دلیل عدم ارزش اقتصادی برداشت در بیش از 50 درصد سطح زیر کشت جوی دیم عملیات برداشت محصول انجام نشد.
صالحی افزود: تا امروز هیچ تنش خشکی در مزارع دیم خراسان رضوی گزارش نشده و بارندگیهای خوب پاییزی و نیز بهاری موجب رونق و احیاء کشت دیم در سال زراعی جاری شده است.
* پیش بینی رونق کشت دیم محصولات جالیزی
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: با توجه به بارشهای خوب بهاری و پر آب شدن رودخانه ها و قناتها پیش بینی می شود امسال با کشت قابل توجه هندوانه دیم و سایر محصولات جالیزی دیم مواجه شویم.
صالحی با بیان این که سال گذشته در خراسان رضوی هندوانه کشت دیم کاشته نشد افزود: امسال علاوه بر هندوانه محصولاتی مانند کنجد، آفتابگردان، نخود و عدس نیز به صورت دیم کشت خواهد شد.
* افزایش آبدهی قنات ها
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان این که در پی بارشهای اخیر حجم آب جا به جا شده یا همان دبی آب در شماری از قناتهای این استان افزایش یافته است گفت: بارندگیهای اخیر در استان اگرچه موجب تخریب 249 قنات شد اما در عین حال افزایش آبدهی در شماری از قناتهای استان را نیز در پی داشت.
صالحی افزود: در 200 رشته قنات از قناتهای شهرستان گناباد دبی آب 1.5 لیتر در ثانیه افزایش یافته است و در شهرستان سبزوار نیز به دبی آب شماری از قناتها به همین میزان افزوده شده است.
وی ادامه داد: با توجه به ادامه بارندگیها و زمان بر بودن بررسی دقیق تمامی قناتهای خراسان رضوی ارائه آمار دقیقتر از افزایش دبی آب در قناتها طی هفته های آینده انجام می شود.
او اضافه کرد: با اشاره به این که شش هزار و 800 رشته قنات با طول 13 هزار کیلومتر در خراسان رضوی وجود دارد گفت: این آمار معادل 16.5 درصد تمامی قناتهای موجود در ایران است و درمجموع حجم آب قابل استحصال از قناتهای استان خراسان رضوی 1.2 میلیارد مترمکعب است.
1922/7496
کپی شد
