تفاوت چشمگیر قیمت بلیت هواپیما در مسیرهای مختلف، پروازهای چارتر، فصول اوج سفر و حتی خریداری بلیت به نرخهای متفاوت از سوی مسافران در یک پرواز مشخص و مشکلاتی از جمله اجرا نشدن صحیح قوانین لغو پرواز تا بدانجاست که حتی دستگاههای نظارتی و قضایی نیز که وارد این عرصه شده اند هنوز در برخی موارد موفق به اصلاح و ایجاد ثبات در بازار بلیت سفرهای هوایی نشده اند.
گرچه اخیرا انجام پروازهای چارتر در کشور متوقف و محدود به مقصدهای کیش، قشم و شهرهای زیارتی شده اما هنوز نابسامانی در نرخ بلیت هواپیما هنگام اوج تقاضای سفر برای مسافران زحمت آفرین و غیرقابل قبول است.
آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در تمام مسیرها نیز خواسته ای می باشد که مورد پیگیری شرکتهای هواپیمایی است اما هنوز سازمان هواپیمایی کشوری بطور کامل زیر بار این خواسته نرفته و همچنان بر ضرورت تعیین نرخ، کنترل و نظارت بر روند نرخگذاری بلیت هواپیما تاکید دارد.
نرخ بلیت هواپیما اغلب بر اساس روز پرواز و ایرلاینها متفاوت است و گاهی این قیمتها به قدری تغییر می کنند که مسافران از اینکه نمی توانند در یک هواپیما دو صندلی با قیمت یکسان بخرند شکایت می کنند.
این روزها به ویژه در آستانه ایام نوروز بازار آشفته بلیت هواپیما بگونه ای است که گاهی مشاهده می شود در شرایط عادی بلیت مسیر هوایی مشهد - تهران و بالعکس در آخرین ساعات مانده به پرواز با 40 هزار تومان نیز قابل خریداری است اما در شرایط اوج مسافر این نرخ تا یک میلیون و 200 هزار تومان و حتی بیشتر نیز به سختی خریداری می شود.
در این شرایط 'افزایش نرخ ارز، بهای خدمات و ناهمخوانی نرخ بلیت با هزینه ها' از گلایه های شرکتهای هواپیمایی می باشد و فراتر از آن موضوع آزاردهنده فرسودگی ناوگان هوایی نیز بر مشکلات و هزینه ها افزوده است.
فرودگاه مشهد پس از فرودگاه مهرآباد تهران رتبه دوم را میان فرودگاههای کشور از نظر تعداد پروازهای داخلی و شمار مسافران به خود اختصاص داده بطوری که در روزهای عادی به صورت میانگین انجام 180 پرواز و در زمان اوج تقاضای سفر 250 پرواز ورودی و خروجی در فرودگاه مشهد ثبت می شود.
بر این اساس ساماندهی بازار بلیت هواپیما در مسیر مشهد به دیگر شهرهای ایران با توجه به مسافرپذیری این شهر زیارتی یک اولویت و ضرورتی فوری است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز خراسان رضوی به همین منظور میزگردی را با هدف بررسی نوسانات نرخ بلیت هواپیما و راهکارهای مهار این نابسامانی با حضور مدیرکل امور رفاهی زائران استانداری خراسان رضوی و سخنگوی ستاد استانی خدمات سفر،
رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی، دبیر این انجمن، رئیس شعبه سیار اداره کل تعزیرات حکومتی خراسان رضوی و معاون بازرگانی شرکت هواپیمایی آسمان در مشهد برگزار کرد.
* افزایش هزینه بلیت و کاهش تقاضا
مدیرکل امور رفاهی زائران استانداری خراسان رضوی در میزگرد ایرنا در مشهد بررسی علل نوسان نرخ بلیت هواپیما را در آستانه سال نو و مسافرتهای نوروزی موضوعی ضروری توصیف و بیان کرد: خراسان رضوی و مشهد قلب معنوی ایران اسلامی و جهان اسلام محسوب می شود و تمام دلدادگان بارگاه نورانی حضرت امام رضا(ع) خواهان سفری توام با خیالی آسوده به مشهد هستند.
مهدی فروزان افزود: زیربنایی ترین حوزه حمل و نقل صنعت هوانوردی است که به دلیل کاهش فاصله زمانی و سرعت در جا به جایی بسیار مورد توجه زائران و گردشگران قرار دارد.
وی ادامه داد: پارسال 31 میلیون و 500 هزار نفر زائر به مشهد سفر کردند که سه میلیون نفرشان زائران خارجی بودند. این به معنای میزان بسیار ورود مسافر به این کلانشهر و خاص بودن صنعت حمل و نقل آن است.
سخنگوی ستاد خدمات سفر خراسان رضوی گفت: تا پایان دی ماه امسال 29 میلیون و 231 هزار زائر وارد مشهد شدند که در مقایسه با مدت مشابه پارسال نشانگر رشد پنج درصدی در مسافران خارجی و افزایش دو درصدی در شمار مسافران داخلی است.
وی افزود: جا به جایی مسافر به مشهد نیز از طریق راه آهن به دلیل سهولت، امنیت زیاد و مناسب بودن نرخ آن امسال در مقایسه با پارسال 22 درصد بیشتر شده است. همچنین سوانح رانندگی و فقدان اطمینان کافی به حمل و نقل جاده ای موجب کاهش 9 درصدی جا به جایی مسافر در این حوزه شده است.
فروزان ادامه داد: با این وجود میزان جا به جایی مسافر با هواپیما در مسیر مشهد از ابتدای امسال تاکنون در مقایسه با مدت مشابه پارسال 16 درصد کمتر شده که نشانگر کاهش تمایل مسافران به سفر هوایی است.
وی به نوسانات نرخ ارز اشاره و بیان کرد: این امر بطور طبیعی بر افزایش هزینه های خدمات پروازی و قیمت بلیت هواپیما تاثیر داشته است. گرچه افزایش غیرمنطقی نرخ بلیت هواپیما در زمان اوج تقاضا و پیش از افزایش نرخ ارز نیز وجود داشت اما در شرایط کنونی این نابسامانی بسیار چشمگیر و همین امر موجب گلایه مسافران و نگرانی آنان برای سفرهای نوروزی شده است.
مدیرکل امور رفاهی زائران استانداری خراسان رضوی گفت: پیش بینی می شد با عملیاتی شدن 'برجام' و قولهای اروپاییان صنعت هوانوردی ایران دچار تحول چشمگیری شود که در همین ارتباط تعدادی ایرباس نیز خریداری و منتقل شد. اما با خروج آمریکا از برجام در عمل روند تحویل هواپیماها به ایران متوقف و موجب رکود در امر نوسازی و افزایش ناوگان هوایی گردید و این امر نیز در کاهش استقبال مردم از سفرهای هوایی تاثیرگذار بوده است.
* نوسانات نرخ ارز و تاثیر بر بهای خدمات هوایی
رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی نیز در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: نوسان نرخ ارز موجب تلاطم در نرخ بلیت هواپیما شد. با توجه به اینکه هزینه حداقل 50 درصد فعالیتهای شرکتهای هواپیمایی وابسته به نرخ ارز است بنابراین شرکتها نیز دچار سنگینی بار هزینه ها هستند و همین امر موجب افزایش هزینه پرواز هواپیما شد.
سعید ولی زاده به اعلام نرخ مصوب بلیت هواپیما از مهر ماه امسال اشاره و بیان کرد: پس از آن نیز حتی با آزادسازی نرخ، هنوز سقف و کف قیمت بیت هواپیما مشخص نشده و سازمان هواپیمایی کشوری صرفا اعلام کرده فروش بلیت تمامی پروازها از اول بهمن ماه باید به صورت 'سیستمی' انجام شود و نرخها نیز بر اساس کلاسهای پروازی تعیین می شود.
* آزادسازی نرخ بلیت هواپیما، بایدها و نبایدها
سخنگوی ستاد خدمات سفر خراسان رضوی در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: اواخر پارسال با تصمیم سازمان هواپیمایی کشوری آزادسازی نرخ بلیت هواپیما به صورت جدی مطرح و از همان زمان نوعی رقابت بین چارتر کنندگان و شرکتهای هواپیمایی ایجاد شد که این وضعیت، محاسن و معایبی داشت.
وی 'امکان سفر با یک شرکت هواپیمایی خاص با کمترین قیمت در دوره ای از سال' را از محاسن آزادسازی نرخ بلیت هواپیما ذکر و بیان کرد: فقدان پاسخگویی ایرلاینها در خصوص انجام نشدن پرواز یا بازپس دادن هزینه بلیت به مسافران در زمان لغو آن، یک نقصان جدی بود که در کنار تاخیرهای طولانی و فراوان پروازها موجب ورود دستگاه قضایی به این موضوع با هدف احقاق حقوق مردم شد.
فروزان افزود: هم اینک سازمان هواپیمایی کشوری فروش بلیت هواپیما را به صورت چارتر جز در مسیرهای قشم، کیش و خارج از کشور حذف کرده و فروش بلیت در سایر موارد توسط خود ایرلاینها صورت می گیرد که این امر نیز نقاط قوت و ضعف خود را دارد.
وی ادامه داد: نقطه ضعف حذف فروش بلیتهای چارتر در این است که هر ایرلاینی چون می داند در چه زمانی ظرفیت هواپیما پر می شود سعی می کند کف نرخ بلیت هواپیما را در سقف نگهدارد و بر اساس میزان فروش بلیت، نسبت به افزایش نرخ در ساعات نزدیک به پرواز اقدام می کند.
او گفت: حسن این روش هم در این است که به محض لغو پرواز، دفتر ایرلاین مربوطه در محل فرودگاه پاسخگوی مسافران است و سردرگمی و نارضایتی مسافران کاهش می یابد.
* کاهش 25 درصدی مسافران هواپیما
مدیرکل امور رفاهی زائران استانداری خراسان رضوی در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد به آمار پروازهای فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد طی فصل پاییز امسال اشاره و بیان کرد: در این مدت پنج هزار و 492 پرواز داخلی با 807 هزار و 647 مسافر و نیز هزار و 238 پرواز خارجی با 174 هزار و 28 مسافر در این فرودگاه انجام شد.
وی افزود: در مجموع شش هزار و 730 پرواز با 981 هزار و 675 مسافر طی پاییز امسال در فرودگاه مشهد صورت گرفته که در مقایسه با مدت مشابه پارسال از نظر تعداد پروازها 27 درصد و از نظر تعداد مسافران 25 درصد کمتر شده است.
فروزان ادامه داد: دی ماه امسال نیز هزار و 942 پرواز با جا به جایی 283 هزار و 516 مسافر در فرودگاه مشهد به ثبت رسید.
وی گفت: در راستای ارتقای خدمات به مسافران و کمک به تسهیل سفر، به دنبال آن هستیم که ساماندهی بازار بلیت هواپیما محقق شود تا زائران با کمترین مشکل خود را به مشهد برسانند و دغدغه هایشان کاهش یابد.
* آزادسازی نرخ، خارج از قواعد جهانی
دبیر انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی نیز در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: آزادسازی نرخ بلیت هواپیما مربوط به امسال نیست زیرا این موضوع حدود چهار سال پیش از سوی سازمان هواپیمایی کشوری با عنوان 'متنوع سازی نرخ' مطرح شد.
مجید فرقانی افزود: آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در تمام دنیا اعمال می شود اما ابزار و ملزوماتی دارد که یکی از نخستینهای آن وجود تعداد زیاد هواپیما در مسیرهای مختلف است که بتواند عرضه و تقاضا را متعادل کند اما چه پیش و چه پس از 'برجام' شرکتهای هواپیمایی در ایران بهره عمده ای از ورود هواپیما به کشور نبرده اند.
وی ادامه داد: طبق قراردادهای بین المللی ورود 250 فروند هواپیما به ایران مورد توافق قرار گرفته بود که از این تعداد تنها ورود 18 فروند هواپیما به کشور محقق شد.
دبیر انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی همچنین گفت: آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در دنیا دارای جدول زمانی خاصی است، به این شکل که فروش بلیت در مسیر مشخص برای پرواز طی شش ماه آینده از امروز انجام می شود و هرچه به زمان پرواز نزدیک شود قیمت بلیت گرانتر می شود، در حالی که هم اکنون این قانون و قاعده در ایران وارونه اعمال می شود.
وی افزود: بنابراین به دلایل مختلف از جمله کمبود و نبود قوانین و مقررات و وجود مافیای بزرگ فروش چارتری بلیت هواپیما در کشور نمی توان آزادسازی را به معنای واقعی اجرایی کرد.
دبیر انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی ادامه داد: درست است که فروش بلیت پرواز به صورت چارتر تنها در قالب ارائه بسته سفر برای مسیرهای مشخص مجاز اعلام شده اما همچنان تعدادی چارترکننده عمده هستند که پروازهای بسیاری را در کشور چارتر می کنند.
وی گفت: باید در حوزه فروش بلیت به صورت چارتر برای شهر زیارتی مشهد نگاه منطقی و واقع گرایانه داشت. همه مسافران مشهد خواهان خرید 'بسته سفر' نیستند و همه 31 میلیون مسافر ورودی هم از هتل و بسته سفر استفاده نمی کنند بلکه درصد بسیاری با وسیله نقلیه شخصی و وسایل دیگری غیر از هواپیما وارد مشهد می شوند و اقامتشان هم ضرورتا در اماکن مجاز صورت نمی گیرد.
فرقانی افزود: بر این اساس تصمیم سازمان هواپیمایی کشوری غیرکارشناسی است و باید از فعالان واقعی بازار و نظرات کارشناسی در تصمیم گیریها استفاده کرد.
وی ادامه داد: افزایش نرخها در ایام مختلف برای مسیر هوای مشهد - تهران متفاوت است و این وضعیت باید ریشه یابی شود که آیا این نرخگذاری بر اساس عرضه و تقاضاست یا شرایط روز بازار را مر نظر دارد.
دبیر انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی گفت: در ایام تعطیلات چند روزه بهمن ماه قیمت بلیت پرواز مشهد به کیش تا یک میلیون تومان و بلیت پرواز مشهد به تهران تا 800 هزار تومان نیز افزایش یافت در حالی که چند روز بعد از تعطیلات این نرخ به 100 هزار تومان کاسته شد. این وضعیت نشانگر نبود برنامه است.
وی افزود: شرکتهای هواپیمایی برای تامین هزینه ها در زمان هجوم مردم و افزایش تقاضا سوءاستفاده می کنند که این وضعیت به مردم، دفاتر خدمات مسافرتی و بخشهای مختلف فعال در این عرصه هزینه نا به جا تحمیل می کند.
فرقانی ادامه داد: طبق جدول کاری که از 50 سال پیش اعمال می شود شرکتهای هواپیمایی در مسیر داخلی پنج درصد و در مسیر خارجی 9 درصد کمیسیون برای دفاتر خدمات مسافرتی لحاظ می کنند اما چارتر کنندگان هیچ قانونی را در این زمینه رعایت نمی کنند و حقوق دفاتر را نیز پرداخت نمی کنند.
وی گفت: سازمان هواپیمایی کشوری شرکتهای هواپیمایی چارترکننده را رها کرده است. در حالی عملکرد بسیاری از دفاتر خدمات مسافرتی در زمینه عرضه بلیت هواپیما و نرخ اعلامی زیر سئوال می رود که منشا این معضل در سازمان هواپیمایی کشوری است که به عنوان یک دستگاه نظارتی باید بر نرخ بلیت و کم و کیف حمل و نقل هوایی نظارت کند.
* قانون فراموش شده 20 درصدی چارتر
دبیر انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد همچنین گفت: اگر قرار است پروازهای چارتری حذف شود دیگر نباید امروز و فردا کرد. از 50 سال پیش تاکنون طبق فرمول اجرایی در ساختار شرکتهای هواپیمایی، یک شرکت هواپیمایی باید 80 درصد صندلیهای خود را به صورت برنامه ای و 20 درصد را به صورت چارتری بفروشد اما با آغاز فروش بلیتهای چارتری این قانون مهم به فراموشی سپرده شد.
وی افزود: تا پیش از 'برجام' تا 300 میلیارد تومان سرمایه گذاری امکان خرید یک شرکت هواپیمایی با سه هواپیما وجود داشت که پس از آن به صورت چارتر فروش بلیت انجام می شد. هنوز هم خرید کلی صندلیهای پرواز توسط چارتر کننده ها ادامه دارد.
فرقانی ادامه داد: اصل سیاست آزادسازی بر بنای درستی گذاشته نشده و این طرح با دیدگاه غیرکارشناسی شروع شده است و به هیچوجه در این طرح به ابزار لازم نگاه دقیق نشده و نگاه جامع به مسائل قانونی صورت نگرفته است.
* نبود توجیه اقتصادی در مسیرهای پروازی کوتاه
معاون بازرگانی شرکت هواپیمایی آسمان در مشهد نیز در ادامه میزگرد ایرنا گفت: شرکتهای هواپیمایی دارای ماهیت دولتی تابع دستورالعمل سازمان هواپیمایی کشوی هستند. این شرکتها ملزم به رعایت کف و سقف نرخ بوده و نرخگذاری آنها بر اساس کلاس پروازی صورت می گیرد.
مجید محمدیان افزود: در فصول اوج تقاضا و غیرپیک تمامی نرخهای پروازی در این شرکتها یکسان و طبق قواعد و قوانین مشخص اعمال می شود و به هیچوجه اجازه ارزان و یا گرانفروشی ندارند. پرواز چارتری در شرکتهای دولتی نداریم. در کل دنیا 80 درصد گنجایش یک پرواز به صورت سیستمی به فروش می رود.
وی ادامه داد: هزینه های پرواز طی ماههای اخیر بسیار افزایش یافته بطوری که پروازها در مسیرهای داخلی و به خصوص کوتاه به هیچوجه به صرفه شرکتهای هواپیمایی نیست. به این ترتیب انجام پرواز مشهد - تهران با هواپیمای چهار موتوره توجیه اقتصادی ندارد و این پرواز صرفا در مسیر مشهد به شانگهای دارای صرفه اقتصادی می باشد.
محمدیان گفت: اوضاع نابسامان و فشار بر شرکتهای هواپیمایی نیز باید در نرخگذاری لحاظ شود زیرا بسیاری از پروازها صرفا با هدف خدمت به مردم برقرار است. قیمت جهانی هر ساعت پرواز 50 دلار است و اعمال این نرخ برای کشور ما نیز امری منطقی محسوب می شود.
* طرح نظارتی فروش بلیت هواپیما
رئیس شعبه سیار اداره کل تعزیرات حکومتی خراسان رضوی نیز در ادامه میزگرد ایرنا گفت: حضور و ورود دستگاههای نظارتی به مسائل موجود در حوزه نرخگذاری بلیت هواپیما با هدف آرامش مردم در شرایط اقتصادی کنونی و ضرورت رعایت حقوق مصرف کننده صورت می گیرد.
امید جلیلی افزود: در اجرای طرحهای نظارتی طبق چهار سال اخیر هنگام اوج تقاضا از جمله ایام عید و تابستان و نیز مناسبتهای مذهبی نظارت ویژه ای بر روند فروش بلیت هواپیما اعمال می شود. در همین راستا بر اساس برنامه ریزی انجام شده از هفتم اسفند امسال تا 12 فروردین ماه سال آینده طرح نظارت بر فروش بلیت هواپیما در مشهد انجام می شود.
وی ادامه داد: در نظارت بر روند فروش بلیت هواپیما در مشهد چهار موضوع و مشکل اصلی شناسایی شده که مهمترین آن تفاوت قیمت در فروش بلیت توسط شرکتها و دفاتر خدمات مسافرتی با نرخ اعلامی از سوی سازمان هواپیمایی کشوری است.
رئیس شعبه سیار اداره کل تعزیرات حکومتی خراسان رضوی گفت: بیشترین آمار پروازی در مسیر مشهد - تهران است که بیشترین مشکل نیز در این خط پروازی وجود دارد. مسترد نشدن بهای بلیت پروازهای لغو شده و پاسخ ندادن به مسافران دومین مشکل است که موجب نارضایتی فراوان از سوی مردم می شود.
وی مشکل دیگر را در حوزه فروش بلیت در شبکه های مجازی و دفاتر فروش فاقد مجوز ذکر و بیان کرد: بیشتر مسافران هنگام حضور در اطراف حرم مطهر رضوی از این دفاتر بلیت می خرند. این آمادگی وجود دارد که با دفاتر مجازی فاقد مجوز نیز با همکاری پلیس فتا برخورد شود و در این زمینه همکاری انجمن دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری مورد نیاز است.
جلیلی مشکل دیگر را فروش بلیت توسط آژانسها و دفاتر خدمات مسافرتی فاقد مجوز فروش بلیت هواپیما(بند الف) ذکر و بیان کرد: عرضه کالا و خدمات بیش از بهای قانونی تخلف است و با این تخلف به شدت برخورد خواهد شد. در حوزه تخلفات نرخ بلیت هواپیما 58 پرونده امسال در مشهد تشکیل شده است. 18 پرونده از این تعداد مربوط به دفاتر خدمات مسافرتی فاقد مجوز بند الف است.
وی افزود: میزان محکومیت این آژانسها و دفاتر خدمات مسافرتی در پرونده ها یک میلیارد و 300 میلیون ریال است.
* مافیای چارتر، حقیقتی غیرقابل انکار
رئیس شعبه سیار اداره کل تعزیرات حکومتی خراسان رضوی در ادامه میزگرد ایرنا گفت: چندین سال است که در بازار بلیت هواپیما شاهد اتفاقات و وقایع غیرقابل انکار بوده ایم. از آن جمله می توان به وجود مافیای چارتر توسط چند نفر در مشهد اشاره کرد.
وی افزود: فعالان عرصه فروش بلیت هواپیما، دفاتر خدمات مسافرتی و شرکتهای هواپیمایی باید در زمینه رقابتی کردن فضای فروش اقدام هماهنگ و مشترک انجام دهند تا با رقابتی شدن فضا از هرگونه سوءاستفاده و فعالیت مافیا در این عرصه جلوگیری شود.
* نرخ بلیت هواپیما مانع گردشگران نیست
سخنگوی ستاد خدمات سفر خراسان رضوی نیز در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: نوسانات شدید نرخ بلیت هواپیما در میزان ورود گردشگران تاثیر منفی ندارد. این نوسانات در نحوه ورود گردشگران به مشهد و تغییر انتخاب ناوگان حمل و نقل از سوی آنان تاثیرگذار است.
فروزان افزود: در حوزه ریلی افزایش رام قطار و در حوزه جاده ای افزایش سالانه پنج درصدی ظرفیت جا به جایی در خراسان رضوی از اتفاقات خوبی است که موجب تسهیل سفر برای مسافران شده است.
وی ادامه داد: برای افق سال 1404 پیش بینی ورود 40 میلیون زائر داخلی و هشت میلیون گردشگر خارجی به مشهد انجام و این مهم تاکنون به صورت تقریبی محقق شده است. باید برای میزبانی از مسافران و زائران به صورت کامل و با کیفیت عالی همچنان برنامه ریزی موثر و هدفمند داشت و در ستاد خدمات سفر نیز هر سال در کمیته های مختلف آن خدمات دهی به مسافران بازنگری و برنامه ریزی می شود.
سخنگوی ستاد خدمات سفر خراسان رضوی گفت: در حوزه نرخگذاری بلیت هواپیما تصمیم گیری در حوزه استانی نیست و باید از سوی سازمان هواپیمایی کشوری با لحاظ کردن شرایط مختلف و نظرات کارشناسی تصمیم گیری لازم صورت گیرد.
7496/1858
انتهای پیام گرچه اخیرا انجام پروازهای چارتر در کشور متوقف و محدود به مقصدهای کیش، قشم و شهرهای زیارتی شده اما هنوز نابسامانی در نرخ بلیت هواپیما هنگام اوج تقاضای سفر برای مسافران زحمت آفرین و غیرقابل قبول است.
آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در تمام مسیرها نیز خواسته ای می باشد که مورد پیگیری شرکتهای هواپیمایی است اما هنوز سازمان هواپیمایی کشوری بطور کامل زیر بار این خواسته نرفته و همچنان بر ضرورت تعیین نرخ، کنترل و نظارت بر روند نرخگذاری بلیت هواپیما تاکید دارد.
نرخ بلیت هواپیما اغلب بر اساس روز پرواز و ایرلاینها متفاوت است و گاهی این قیمتها به قدری تغییر می کنند که مسافران از اینکه نمی توانند در یک هواپیما دو صندلی با قیمت یکسان بخرند شکایت می کنند.
این روزها به ویژه در آستانه ایام نوروز بازار آشفته بلیت هواپیما بگونه ای است که گاهی مشاهده می شود در شرایط عادی بلیت مسیر هوایی مشهد - تهران و بالعکس در آخرین ساعات مانده به پرواز با 40 هزار تومان نیز قابل خریداری است اما در شرایط اوج مسافر این نرخ تا یک میلیون و 200 هزار تومان و حتی بیشتر نیز به سختی خریداری می شود.
در این شرایط 'افزایش نرخ ارز، بهای خدمات و ناهمخوانی نرخ بلیت با هزینه ها' از گلایه های شرکتهای هواپیمایی می باشد و فراتر از آن موضوع آزاردهنده فرسودگی ناوگان هوایی نیز بر مشکلات و هزینه ها افزوده است.
فرودگاه مشهد پس از فرودگاه مهرآباد تهران رتبه دوم را میان فرودگاههای کشور از نظر تعداد پروازهای داخلی و شمار مسافران به خود اختصاص داده بطوری که در روزهای عادی به صورت میانگین انجام 180 پرواز و در زمان اوج تقاضای سفر 250 پرواز ورودی و خروجی در فرودگاه مشهد ثبت می شود.
بر این اساس ساماندهی بازار بلیت هواپیما در مسیر مشهد به دیگر شهرهای ایران با توجه به مسافرپذیری این شهر زیارتی یک اولویت و ضرورتی فوری است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز خراسان رضوی به همین منظور میزگردی را با هدف بررسی نوسانات نرخ بلیت هواپیما و راهکارهای مهار این نابسامانی با حضور مدیرکل امور رفاهی زائران استانداری خراسان رضوی و سخنگوی ستاد استانی خدمات سفر،
رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی، دبیر این انجمن، رئیس شعبه سیار اداره کل تعزیرات حکومتی خراسان رضوی و معاون بازرگانی شرکت هواپیمایی آسمان در مشهد برگزار کرد.
* افزایش هزینه بلیت و کاهش تقاضا
مدیرکل امور رفاهی زائران استانداری خراسان رضوی در میزگرد ایرنا در مشهد بررسی علل نوسان نرخ بلیت هواپیما را در آستانه سال نو و مسافرتهای نوروزی موضوعی ضروری توصیف و بیان کرد: خراسان رضوی و مشهد قلب معنوی ایران اسلامی و جهان اسلام محسوب می شود و تمام دلدادگان بارگاه نورانی حضرت امام رضا(ع) خواهان سفری توام با خیالی آسوده به مشهد هستند.
مهدی فروزان افزود: زیربنایی ترین حوزه حمل و نقل صنعت هوانوردی است که به دلیل کاهش فاصله زمانی و سرعت در جا به جایی بسیار مورد توجه زائران و گردشگران قرار دارد.
وی ادامه داد: پارسال 31 میلیون و 500 هزار نفر زائر به مشهد سفر کردند که سه میلیون نفرشان زائران خارجی بودند. این به معنای میزان بسیار ورود مسافر به این کلانشهر و خاص بودن صنعت حمل و نقل آن است.
سخنگوی ستاد خدمات سفر خراسان رضوی گفت: تا پایان دی ماه امسال 29 میلیون و 231 هزار زائر وارد مشهد شدند که در مقایسه با مدت مشابه پارسال نشانگر رشد پنج درصدی در مسافران خارجی و افزایش دو درصدی در شمار مسافران داخلی است.
وی افزود: جا به جایی مسافر به مشهد نیز از طریق راه آهن به دلیل سهولت، امنیت زیاد و مناسب بودن نرخ آن امسال در مقایسه با پارسال 22 درصد بیشتر شده است. همچنین سوانح رانندگی و فقدان اطمینان کافی به حمل و نقل جاده ای موجب کاهش 9 درصدی جا به جایی مسافر در این حوزه شده است.
فروزان ادامه داد: با این وجود میزان جا به جایی مسافر با هواپیما در مسیر مشهد از ابتدای امسال تاکنون در مقایسه با مدت مشابه پارسال 16 درصد کمتر شده که نشانگر کاهش تمایل مسافران به سفر هوایی است.
وی به نوسانات نرخ ارز اشاره و بیان کرد: این امر بطور طبیعی بر افزایش هزینه های خدمات پروازی و قیمت بلیت هواپیما تاثیر داشته است. گرچه افزایش غیرمنطقی نرخ بلیت هواپیما در زمان اوج تقاضا و پیش از افزایش نرخ ارز نیز وجود داشت اما در شرایط کنونی این نابسامانی بسیار چشمگیر و همین امر موجب گلایه مسافران و نگرانی آنان برای سفرهای نوروزی شده است.
مدیرکل امور رفاهی زائران استانداری خراسان رضوی گفت: پیش بینی می شد با عملیاتی شدن 'برجام' و قولهای اروپاییان صنعت هوانوردی ایران دچار تحول چشمگیری شود که در همین ارتباط تعدادی ایرباس نیز خریداری و منتقل شد. اما با خروج آمریکا از برجام در عمل روند تحویل هواپیماها به ایران متوقف و موجب رکود در امر نوسازی و افزایش ناوگان هوایی گردید و این امر نیز در کاهش استقبال مردم از سفرهای هوایی تاثیرگذار بوده است.
* نوسانات نرخ ارز و تاثیر بر بهای خدمات هوایی
رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی نیز در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: نوسان نرخ ارز موجب تلاطم در نرخ بلیت هواپیما شد. با توجه به اینکه هزینه حداقل 50 درصد فعالیتهای شرکتهای هواپیمایی وابسته به نرخ ارز است بنابراین شرکتها نیز دچار سنگینی بار هزینه ها هستند و همین امر موجب افزایش هزینه پرواز هواپیما شد.
سعید ولی زاده به اعلام نرخ مصوب بلیت هواپیما از مهر ماه امسال اشاره و بیان کرد: پس از آن نیز حتی با آزادسازی نرخ، هنوز سقف و کف قیمت بیت هواپیما مشخص نشده و سازمان هواپیمایی کشوری صرفا اعلام کرده فروش بلیت تمامی پروازها از اول بهمن ماه باید به صورت 'سیستمی' انجام شود و نرخها نیز بر اساس کلاسهای پروازی تعیین می شود.
* آزادسازی نرخ بلیت هواپیما، بایدها و نبایدها
سخنگوی ستاد خدمات سفر خراسان رضوی در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: اواخر پارسال با تصمیم سازمان هواپیمایی کشوری آزادسازی نرخ بلیت هواپیما به صورت جدی مطرح و از همان زمان نوعی رقابت بین چارتر کنندگان و شرکتهای هواپیمایی ایجاد شد که این وضعیت، محاسن و معایبی داشت.
وی 'امکان سفر با یک شرکت هواپیمایی خاص با کمترین قیمت در دوره ای از سال' را از محاسن آزادسازی نرخ بلیت هواپیما ذکر و بیان کرد: فقدان پاسخگویی ایرلاینها در خصوص انجام نشدن پرواز یا بازپس دادن هزینه بلیت به مسافران در زمان لغو آن، یک نقصان جدی بود که در کنار تاخیرهای طولانی و فراوان پروازها موجب ورود دستگاه قضایی به این موضوع با هدف احقاق حقوق مردم شد.
فروزان افزود: هم اینک سازمان هواپیمایی کشوری فروش بلیت هواپیما را به صورت چارتر جز در مسیرهای قشم، کیش و خارج از کشور حذف کرده و فروش بلیت در سایر موارد توسط خود ایرلاینها صورت می گیرد که این امر نیز نقاط قوت و ضعف خود را دارد.
وی ادامه داد: نقطه ضعف حذف فروش بلیتهای چارتر در این است که هر ایرلاینی چون می داند در چه زمانی ظرفیت هواپیما پر می شود سعی می کند کف نرخ بلیت هواپیما را در سقف نگهدارد و بر اساس میزان فروش بلیت، نسبت به افزایش نرخ در ساعات نزدیک به پرواز اقدام می کند.
او گفت: حسن این روش هم در این است که به محض لغو پرواز، دفتر ایرلاین مربوطه در محل فرودگاه پاسخگوی مسافران است و سردرگمی و نارضایتی مسافران کاهش می یابد.
* کاهش 25 درصدی مسافران هواپیما
مدیرکل امور رفاهی زائران استانداری خراسان رضوی در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد به آمار پروازهای فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد طی فصل پاییز امسال اشاره و بیان کرد: در این مدت پنج هزار و 492 پرواز داخلی با 807 هزار و 647 مسافر و نیز هزار و 238 پرواز خارجی با 174 هزار و 28 مسافر در این فرودگاه انجام شد.
وی افزود: در مجموع شش هزار و 730 پرواز با 981 هزار و 675 مسافر طی پاییز امسال در فرودگاه مشهد صورت گرفته که در مقایسه با مدت مشابه پارسال از نظر تعداد پروازها 27 درصد و از نظر تعداد مسافران 25 درصد کمتر شده است.
فروزان ادامه داد: دی ماه امسال نیز هزار و 942 پرواز با جا به جایی 283 هزار و 516 مسافر در فرودگاه مشهد به ثبت رسید.
وی گفت: در راستای ارتقای خدمات به مسافران و کمک به تسهیل سفر، به دنبال آن هستیم که ساماندهی بازار بلیت هواپیما محقق شود تا زائران با کمترین مشکل خود را به مشهد برسانند و دغدغه هایشان کاهش یابد.
* آزادسازی نرخ، خارج از قواعد جهانی
دبیر انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی نیز در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: آزادسازی نرخ بلیت هواپیما مربوط به امسال نیست زیرا این موضوع حدود چهار سال پیش از سوی سازمان هواپیمایی کشوری با عنوان 'متنوع سازی نرخ' مطرح شد.
مجید فرقانی افزود: آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در تمام دنیا اعمال می شود اما ابزار و ملزوماتی دارد که یکی از نخستینهای آن وجود تعداد زیاد هواپیما در مسیرهای مختلف است که بتواند عرضه و تقاضا را متعادل کند اما چه پیش و چه پس از 'برجام' شرکتهای هواپیمایی در ایران بهره عمده ای از ورود هواپیما به کشور نبرده اند.
وی ادامه داد: طبق قراردادهای بین المللی ورود 250 فروند هواپیما به ایران مورد توافق قرار گرفته بود که از این تعداد تنها ورود 18 فروند هواپیما به کشور محقق شد.
دبیر انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی همچنین گفت: آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در دنیا دارای جدول زمانی خاصی است، به این شکل که فروش بلیت در مسیر مشخص برای پرواز طی شش ماه آینده از امروز انجام می شود و هرچه به زمان پرواز نزدیک شود قیمت بلیت گرانتر می شود، در حالی که هم اکنون این قانون و قاعده در ایران وارونه اعمال می شود.
وی افزود: بنابراین به دلایل مختلف از جمله کمبود و نبود قوانین و مقررات و وجود مافیای بزرگ فروش چارتری بلیت هواپیما در کشور نمی توان آزادسازی را به معنای واقعی اجرایی کرد.
دبیر انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی ادامه داد: درست است که فروش بلیت پرواز به صورت چارتر تنها در قالب ارائه بسته سفر برای مسیرهای مشخص مجاز اعلام شده اما همچنان تعدادی چارترکننده عمده هستند که پروازهای بسیاری را در کشور چارتر می کنند.
وی گفت: باید در حوزه فروش بلیت به صورت چارتر برای شهر زیارتی مشهد نگاه منطقی و واقع گرایانه داشت. همه مسافران مشهد خواهان خرید 'بسته سفر' نیستند و همه 31 میلیون مسافر ورودی هم از هتل و بسته سفر استفاده نمی کنند بلکه درصد بسیاری با وسیله نقلیه شخصی و وسایل دیگری غیر از هواپیما وارد مشهد می شوند و اقامتشان هم ضرورتا در اماکن مجاز صورت نمی گیرد.
فرقانی افزود: بر این اساس تصمیم سازمان هواپیمایی کشوری غیرکارشناسی است و باید از فعالان واقعی بازار و نظرات کارشناسی در تصمیم گیریها استفاده کرد.
وی ادامه داد: افزایش نرخها در ایام مختلف برای مسیر هوای مشهد - تهران متفاوت است و این وضعیت باید ریشه یابی شود که آیا این نرخگذاری بر اساس عرضه و تقاضاست یا شرایط روز بازار را مر نظر دارد.
دبیر انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی گفت: در ایام تعطیلات چند روزه بهمن ماه قیمت بلیت پرواز مشهد به کیش تا یک میلیون تومان و بلیت پرواز مشهد به تهران تا 800 هزار تومان نیز افزایش یافت در حالی که چند روز بعد از تعطیلات این نرخ به 100 هزار تومان کاسته شد. این وضعیت نشانگر نبود برنامه است.
وی افزود: شرکتهای هواپیمایی برای تامین هزینه ها در زمان هجوم مردم و افزایش تقاضا سوءاستفاده می کنند که این وضعیت به مردم، دفاتر خدمات مسافرتی و بخشهای مختلف فعال در این عرصه هزینه نا به جا تحمیل می کند.
فرقانی ادامه داد: طبق جدول کاری که از 50 سال پیش اعمال می شود شرکتهای هواپیمایی در مسیر داخلی پنج درصد و در مسیر خارجی 9 درصد کمیسیون برای دفاتر خدمات مسافرتی لحاظ می کنند اما چارتر کنندگان هیچ قانونی را در این زمینه رعایت نمی کنند و حقوق دفاتر را نیز پرداخت نمی کنند.
وی گفت: سازمان هواپیمایی کشوری شرکتهای هواپیمایی چارترکننده را رها کرده است. در حالی عملکرد بسیاری از دفاتر خدمات مسافرتی در زمینه عرضه بلیت هواپیما و نرخ اعلامی زیر سئوال می رود که منشا این معضل در سازمان هواپیمایی کشوری است که به عنوان یک دستگاه نظارتی باید بر نرخ بلیت و کم و کیف حمل و نقل هوایی نظارت کند.
* قانون فراموش شده 20 درصدی چارتر
دبیر انجمن صنفی دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خراسان رضوی در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد همچنین گفت: اگر قرار است پروازهای چارتری حذف شود دیگر نباید امروز و فردا کرد. از 50 سال پیش تاکنون طبق فرمول اجرایی در ساختار شرکتهای هواپیمایی، یک شرکت هواپیمایی باید 80 درصد صندلیهای خود را به صورت برنامه ای و 20 درصد را به صورت چارتری بفروشد اما با آغاز فروش بلیتهای چارتری این قانون مهم به فراموشی سپرده شد.
وی افزود: تا پیش از 'برجام' تا 300 میلیارد تومان سرمایه گذاری امکان خرید یک شرکت هواپیمایی با سه هواپیما وجود داشت که پس از آن به صورت چارتر فروش بلیت انجام می شد. هنوز هم خرید کلی صندلیهای پرواز توسط چارتر کننده ها ادامه دارد.
فرقانی ادامه داد: اصل سیاست آزادسازی بر بنای درستی گذاشته نشده و این طرح با دیدگاه غیرکارشناسی شروع شده است و به هیچوجه در این طرح به ابزار لازم نگاه دقیق نشده و نگاه جامع به مسائل قانونی صورت نگرفته است.
* نبود توجیه اقتصادی در مسیرهای پروازی کوتاه
معاون بازرگانی شرکت هواپیمایی آسمان در مشهد نیز در ادامه میزگرد ایرنا گفت: شرکتهای هواپیمایی دارای ماهیت دولتی تابع دستورالعمل سازمان هواپیمایی کشوی هستند. این شرکتها ملزم به رعایت کف و سقف نرخ بوده و نرخگذاری آنها بر اساس کلاس پروازی صورت می گیرد.
مجید محمدیان افزود: در فصول اوج تقاضا و غیرپیک تمامی نرخهای پروازی در این شرکتها یکسان و طبق قواعد و قوانین مشخص اعمال می شود و به هیچوجه اجازه ارزان و یا گرانفروشی ندارند. پرواز چارتری در شرکتهای دولتی نداریم. در کل دنیا 80 درصد گنجایش یک پرواز به صورت سیستمی به فروش می رود.
وی ادامه داد: هزینه های پرواز طی ماههای اخیر بسیار افزایش یافته بطوری که پروازها در مسیرهای داخلی و به خصوص کوتاه به هیچوجه به صرفه شرکتهای هواپیمایی نیست. به این ترتیب انجام پرواز مشهد - تهران با هواپیمای چهار موتوره توجیه اقتصادی ندارد و این پرواز صرفا در مسیر مشهد به شانگهای دارای صرفه اقتصادی می باشد.
محمدیان گفت: اوضاع نابسامان و فشار بر شرکتهای هواپیمایی نیز باید در نرخگذاری لحاظ شود زیرا بسیاری از پروازها صرفا با هدف خدمت به مردم برقرار است. قیمت جهانی هر ساعت پرواز 50 دلار است و اعمال این نرخ برای کشور ما نیز امری منطقی محسوب می شود.
* طرح نظارتی فروش بلیت هواپیما
رئیس شعبه سیار اداره کل تعزیرات حکومتی خراسان رضوی نیز در ادامه میزگرد ایرنا گفت: حضور و ورود دستگاههای نظارتی به مسائل موجود در حوزه نرخگذاری بلیت هواپیما با هدف آرامش مردم در شرایط اقتصادی کنونی و ضرورت رعایت حقوق مصرف کننده صورت می گیرد.
امید جلیلی افزود: در اجرای طرحهای نظارتی طبق چهار سال اخیر هنگام اوج تقاضا از جمله ایام عید و تابستان و نیز مناسبتهای مذهبی نظارت ویژه ای بر روند فروش بلیت هواپیما اعمال می شود. در همین راستا بر اساس برنامه ریزی انجام شده از هفتم اسفند امسال تا 12 فروردین ماه سال آینده طرح نظارت بر فروش بلیت هواپیما در مشهد انجام می شود.
وی ادامه داد: در نظارت بر روند فروش بلیت هواپیما در مشهد چهار موضوع و مشکل اصلی شناسایی شده که مهمترین آن تفاوت قیمت در فروش بلیت توسط شرکتها و دفاتر خدمات مسافرتی با نرخ اعلامی از سوی سازمان هواپیمایی کشوری است.
رئیس شعبه سیار اداره کل تعزیرات حکومتی خراسان رضوی گفت: بیشترین آمار پروازی در مسیر مشهد - تهران است که بیشترین مشکل نیز در این خط پروازی وجود دارد. مسترد نشدن بهای بلیت پروازهای لغو شده و پاسخ ندادن به مسافران دومین مشکل است که موجب نارضایتی فراوان از سوی مردم می شود.
وی مشکل دیگر را در حوزه فروش بلیت در شبکه های مجازی و دفاتر فروش فاقد مجوز ذکر و بیان کرد: بیشتر مسافران هنگام حضور در اطراف حرم مطهر رضوی از این دفاتر بلیت می خرند. این آمادگی وجود دارد که با دفاتر مجازی فاقد مجوز نیز با همکاری پلیس فتا برخورد شود و در این زمینه همکاری انجمن دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری مورد نیاز است.
جلیلی مشکل دیگر را فروش بلیت توسط آژانسها و دفاتر خدمات مسافرتی فاقد مجوز فروش بلیت هواپیما(بند الف) ذکر و بیان کرد: عرضه کالا و خدمات بیش از بهای قانونی تخلف است و با این تخلف به شدت برخورد خواهد شد. در حوزه تخلفات نرخ بلیت هواپیما 58 پرونده امسال در مشهد تشکیل شده است. 18 پرونده از این تعداد مربوط به دفاتر خدمات مسافرتی فاقد مجوز بند الف است.
وی افزود: میزان محکومیت این آژانسها و دفاتر خدمات مسافرتی در پرونده ها یک میلیارد و 300 میلیون ریال است.
* مافیای چارتر، حقیقتی غیرقابل انکار
رئیس شعبه سیار اداره کل تعزیرات حکومتی خراسان رضوی در ادامه میزگرد ایرنا گفت: چندین سال است که در بازار بلیت هواپیما شاهد اتفاقات و وقایع غیرقابل انکار بوده ایم. از آن جمله می توان به وجود مافیای چارتر توسط چند نفر در مشهد اشاره کرد.
وی افزود: فعالان عرصه فروش بلیت هواپیما، دفاتر خدمات مسافرتی و شرکتهای هواپیمایی باید در زمینه رقابتی کردن فضای فروش اقدام هماهنگ و مشترک انجام دهند تا با رقابتی شدن فضا از هرگونه سوءاستفاده و فعالیت مافیا در این عرصه جلوگیری شود.
* نرخ بلیت هواپیما مانع گردشگران نیست
سخنگوی ستاد خدمات سفر خراسان رضوی نیز در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: نوسانات شدید نرخ بلیت هواپیما در میزان ورود گردشگران تاثیر منفی ندارد. این نوسانات در نحوه ورود گردشگران به مشهد و تغییر انتخاب ناوگان حمل و نقل از سوی آنان تاثیرگذار است.
فروزان افزود: در حوزه ریلی افزایش رام قطار و در حوزه جاده ای افزایش سالانه پنج درصدی ظرفیت جا به جایی در خراسان رضوی از اتفاقات خوبی است که موجب تسهیل سفر برای مسافران شده است.
وی ادامه داد: برای افق سال 1404 پیش بینی ورود 40 میلیون زائر داخلی و هشت میلیون گردشگر خارجی به مشهد انجام و این مهم تاکنون به صورت تقریبی محقق شده است. باید برای میزبانی از مسافران و زائران به صورت کامل و با کیفیت عالی همچنان برنامه ریزی موثر و هدفمند داشت و در ستاد خدمات سفر نیز هر سال در کمیته های مختلف آن خدمات دهی به مسافران بازنگری و برنامه ریزی می شود.
سخنگوی ستاد خدمات سفر خراسان رضوی گفت: در حوزه نرخگذاری بلیت هواپیما تصمیم گیری در حوزه استانی نیست و باید از سوی سازمان هواپیمایی کشوری با لحاظ کردن شرایط مختلف و نظرات کارشناسی تصمیم گیری لازم صورت گیرد.
7496/1858
کپی شد
