پستوی اعتیاد در شهر بیرجند نشانگر بافت‌های فرسوده و قابل تخریب است که به محلی برای تجمع افراد بزهکار یا معتاد و بروز انواع آسیب‌های اجتماعی تبدیل شده است.
به گزارش جماران، ایرنا نوشت: بیغوله‌هایی که روزی آباد بودند و امروز سقف آرزوهایش دود برآمده از مواد خانمانسوز شده که آینده‌هایی را به نابودی کشانده است.
این همه پستو و ویرانه آن هم در مرکز استانی که به فرهنگی بودن معروف است، سوال‌های زیادی را در ذهن متبادر می‌کند اما مهمتر از همه اینها الان ساماندهی این مکان‌ها است تا بیش از این زیر پوست شهر غوغا به پا نباشد.
معتادانی که در اوج سنین جوانی هستند و این پستوها را تنها مامن و پناه خود می‌بینند؛ پستوهایی که حتی نگاه کردن به آن هم انسان را دل آزرده می‌کند و چرا باید آغوش به سوی جوانی باز کند که شاید می‌توانست یکی از افراد موفق و مفید جامعه باشد.
جلسات زیادی برای ساماندهی این گونه بافت‌ها و جلوگیری از پاتوق شدن آنها در مرکز استان برگزار شده و در راستای پیگیری بند اول از مصوبات اولین جلسه کارگروه پیش‌بینی و پیشگیری از گسترش بافت‌های ناکارآمد شهری استان امروز (چهارشنبه) جمعی از مسوولان قضایی، اجرایی و شهری از برخی اماکن و منازل که دچار فرسودگی یا تخریب شده و محلی برای تجمع افراد بزهکار و معتاد است، بازدید کردند.
وضعیت نامناسب این مکان‌ها که گویا هنوز تعیین تکلیف نشده، نارضایتی اهالی و ساکنان محله‌ها را در پی داشته است.
کاروانی از مدیران مربوطه نظیر دستگاه قضا، شهرداری، بهزیستی، میراث فرهنگی، نیروی انتظامی و اوقاف و امور خیریه این بار کمر همت بسته‌اند تا نسبت به بافت‌های ناکارآمد شهری و جرم‌خیز، تصمیم قطعی بگیرند و اقدام کنند.
خانه‌های خشت و گلی چهارراه عباس‌آباد بیرجند که چندی پیش در فضای مجازی خبرساز شده بود در شروع بازدیدها قرار گرفت، این خانه‌ها در تملک شهرداری، اوقاف و امور خیریه و بخش خصوصی بوده که برای تخریب آن در مدت یک هفته توسط مالکان توافق شد.
خیابان جمهوری مسیر دوم بود؛ خانه‌ای قدیمی در تملک شخصی مورد نظر است اما در مسیر چند پستوی دیگر به چشم می‌خورد؛ از خانه‌ای در حال تخریب که اعتراض همسایه‌ها را در پی داشت تا خانه‌ای که دیوارش را برای دسترسی آسان تخریب کرده بودند و دود و بوی مواد مخدر فضا را پر کرده بود.
ساکنان محله که متوجه حضور مسوولان شده‌اند هرکدام آدرس پستویی دیگر را می‌دهند، مکان‌هایی که هر کدام میزبان چندین معتاد بود.
بافت‌های ناکارآمد و پاتوق‌های فساد
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان جنوبی در این بازدید گفت: بافت‌های ناکارآمدی که به پاتوق معتادان تبدیل شده وضعیتی نابهنجار را برای شهر بیرجند ایجاد کرده است و باید به زودی تعیین تکلیف شود.
حجت الاسلام یدالله وحدانی‌نیا افزود: غیر از مصرف مواد مخدر انواع فساد در این بافت‌ها انجام می‌شود که زیبنده استان و شهر فرهنگی ما نیست.
وی گفت: بخش قابل توجهی از این بافت‌ها مربوط به دستگاه‌های دولتی است که باید در اسرع وقت تعیین تکلیف شود در غیر این صورت پس از ابلاغ اخطار توسط شهرداری تخریب و هزینه‌های مورد نظر هم اخذ خواهد شد.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان جنوبی تصریح کرد: اولویت ما بر محصور شدن این مکان‌ها است نه بر تخریب اما بخش دولتی و خصوصی در این زمینه باید همکاری لازم را داشته باشند.
اما کوچه پس کوچه‌های شهر پر است از این گونه پستوهایی که تاکنون کمتر به آن توجه شده است، وقتی در این کوچه‌ها قدم می‌زنی انگار در شهری دیگر یا در زمانی دیگر سیر می‌کنی، تفاوت کاملا احساس می‌شود و خیلی از آسیب‌ها را می‌توان احساس کرد.
بازدیدها یکی پس از دیگری انجام شد؛ ۱۲ بازدیدی که همه تعیین تکلیف شدند از ضرب‌الاجل اخطار ۴۸ ساعته برای تخریب سه خانه تا توافق تخریب و ساماندهی بافت‌های دولتی که جز با بازدید میدانی میسر نبود.
شهرداری بیرجند یکی از مهمترین دستگاه‌ها در سازماندهی این فضاهاست که سرپرست شهرداری نسبت به تعیین تکلیف موارد بازدید شده دستورات لازم را صادر کرد.
ساماندهی حداکثر یک ماه
علی عدل گفت: تمامی موارد بازدید شده حداکثر تا یک ماه دیگر ساماندهی خواهد شد و این روند با کمک دستگاه قضا تا پایان شناسایی و تعیین تکلیف این مکان‌ها ادامه خواهد داشت.
وی افزود: وجود بافت‌های ناکارآمد از منظر شهری به صلاح نیست و باید کمک کنیم که وجود این خانه‌ها به پاتوق معتادان مواد مخدر و بزهکاران تبدیل نشود.
سرپرست شهرداری بیرجند گفت: شهرداری نسبت به تخریب بافت‌های ناکارآمد با حکم دستگاه قضا آمادگی کامل دارد و در یک ماه آینده پاتوق‌هایی که امروز بازدید شد، تخریب می‌شود.
وی یادآور شد: حذف بافت‌های ناکارآمد یا ساماندهی آنها نقش مهمی در زیباسازی شهر دارد و تحقق آن نیازمند همکاری تمامی دستگاه‌های اجرایی است.
از کوچه پس کوچه‌ها شهر که خارج شدیم راهنما ما را به سمت تپه‌هایی برد که تاکنون در قالب چشم‌انداز شهر به آن نگاه می‌کردیم اما در دامنه همین تپه‌ها تونل‌هایی اتاق گونه حفر شده و عده‌ای در آن زندگی می‌کنند.
تونل‌های خاکی که سیاهی دود به غیر از فضا چهره حاضران را هم سیاه کرده بود، تونل‌هایی کنار هم که با فضای کوچکش ۱۰ نفری را در خود جای داده بود و از حلبی‌آبادها و قبرهای تک نفره معتادان هم نمایی بدتر داشت.
برخی هنوز بر این باورند که این استان معتاد متجاهر ندارد اما با گذری زیر پوست شهر، تجاهر به معنای واقعی نمایان می‌شود و جوهر از گزارش‌های بایگانی شده ادوار رنگ می‌بازد.
استانی که هنوز مرکز ماده ۱۶ با وجود این تعداد از معتادان متجاهر ندارد و تعیین تکلیف این مرکز هنوز در هاله‌ای از ابهام مانده است.
مرکز ماده ۱۶ در دست پیگیری
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان جنوبی گفت: مرکز ماده ۱۶ یا محل نگهداری معتادان متجاهر در دست پیگیری است و شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان هم پیگیر راه‌اندازی آن است.
وی افزود: مرکز ماده ۱۶ تا سال ۹۱ در مرکز استان فعال بود و متاسفانه به دلایل غیرکارشناسی حذف شد.
وحدانی‌نیا گفت: مرکز ماده ۱۵ در حال حاضر فعال است و ماده ۱۶ طبق آخرین پیگیری‌ها در جوار زندان بیرجند فعال خواهد شد.
وی تاکید کرد: در جلسات مختلف از دستگاه‌ها خواسته شده ساختمان‌های غیرقابل استفاده را در اختیار مرکز ماده ۱۶ قرار دهند اما متاسفانه غیر از سازمان زندان‌ها هنوز دستگاهی اعلام آمادگی نکرده است.
پس از تعیین تکلیف بناهای بازدید شده این سوال پیش می‌آید که سرنوشت معتادانی که این پاتوق‌ها به عنوان سرپناه آنهاست چه می‌شود؟ آیا کسی به فکر زندگی پس از تخریب هم هست؟ آیا جامعه جایی برای پذیرش این افراد دارد؟ آیا مسوولان فکری به حال رهایی از مواد مخدر، توانمندی یا بازاجتماعی این افراد کرده‌اند؟
همه اینها سوالاتی است در ذهن بازدیدکنندگان که اگر به آن توجه نشود، تعیین تکلیف این مکان‌ها فقط پاک کردن صورت مساله خواهد بود و نه تنها آسیبی حل نمی‌شود بلکه آغازگر پدیده کوچ آسیب از محله‌ای به محله‌ای دیگر خواهد شد.
مبارزه با آسیب اجتماعی نیازمند عمل است
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان جنوبی در این باره گفت: مبارزه با آسیب‌های اجتماعی نیازمند عمل است تا شعار و از پشت میز و در جلسات هم امکانپذیر نیست.
وی اظهار داشت: مبارزه با هرگونه آسیب نیازمند مدیران جهادی و کار میدانی است تا این همراهی بین بخشی برای حضور در کف میدان به وجود نیاید روز به روز شاهد افزایش آسیب‌ها خواهیم بود.
حجت الاسلام وحدانی‌نیا گفت: کسانی که بر این باورند معتاد متجاهر در استان نداریم در اشتباهند، مسوولان بخش اجتماعی کمی از میزها فاصله بگیرند تا مسایل و آسیب‌های اجتماعی شناسایی و به موقع رفع شود.
وی افزود: مدیران نگاه سلیقه‌ای به قوانین و دستورالعمل‌ها نداشته باشند زیرا مبارزه با آسیب‌های اجتماعی نیازمند نگاه مشترک است.
