خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: موضوع مربوط به دیروز و امروز نیست. از زمانی که هنوز خراسان‌جنوبی بخشی از خراسان بزرگ بود، زمزمه ضرورت ایجاد راه‌آهن در جنوب خراسان و شهر بیرجند مطرح و کارشناسان سخنان مختلفی در این رابطه مطرح می‌کردند.
نگاهی به سابقه پروژه راه‌آهن بیرجند
طبق بررسی‌ها، خواسته مردم جنوب خراسان قدیم و خراسان‌جنوبی فعلی در زمینه راه‌آهن برای اولین بار در سال ۸۰ توسط نمایندگان خراسان بزرگ و سیستان و بلوچستان در مجلس به رئیس جمهور وقت ارائه و بعد از آن تقاضا به وزارت خانه مربوطه ارجاع شد.
اما کار تا به مرحله اجرا برسد، سال‌ها طول کشید. استانداران مختلف و معاونان آنان بارها از این پروژه سخن گفتند ولی مردم در عمل چیزی را مشاهده نمی‌کردند.
کمبود اعتبار و عدم پیشرفت راه آهن زاهدان به بیرجند در سال‌های قبل
در نهایت قطعه زاهدان تا بیرجند - گناباد و ایستگاه یونسی به طول ۷۶۰ کیلومتر در سال ۹۳ تصویب شد اما این ۲ قطعه به دلیل اعتبارات بسیار اندک پیشرفت کندی داشته که زمینه گلایه‌های متعدد مردم را به همراه داشت و بارها از مسئولان چرایی عدم پیشرفت منطقی و برنامه‌ریزی شده این پروژه را می‌پرسیدند.
تا اینکه در تابستان ۹۸ در جلسه هیأت وزیران، به منظور تأمین هزینه‌های اجرایی پروژه اتصال بیرجند به راه‌آهن بافق - مشهد به طول حدود ۲۷۱ کیلومتر، شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور به عنوان نماینده وزارت خانه برای انعقاد قرارداد با شرکت احداث راه‌آهن بیرجند - یونسی (به سهامداری شرکت‌های تیراژ، آرادان، اس دی ام، توچال و توسار) تعیین و به دنبال آن نیز با انعقاد قرارداد و تخصیص اعتبار چراغ عملیات اجرایی این پروژه روشن شد.
اما با توجه به پیشینه این پروژه هنوز سوالات زیادی در افکار عمومی جامعه در این زمینه وجود دارد. اهالی خراسان‌جنوبی می‌خواهند بدانند این پروژه در حال حاضر در چه وضعیتی است و آیا پیشرفت رضایت بخشی دارد.
وحید داعی در گفت‌وگو با مهر اظهار کرد: امروزه استفاده از حمل و نقل ریلی در زمینه انتقال مسافر و کالا در دنیا به دلیل مزیت‌های آن بسیار محبوب و رو به توسعه است.
اهمیت شبکه ریلی در شرایط فعلی جامعه
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان‌جنوبی بیان‌کرد: همچنین گرانی حمل و نقل هوایی و نارسایی شبکه حمل و نقل جاده‌ای به ویژه ضریب ایمنی پایین راه‌ها و افزایش سرعت و بهبود امکانات رفاهی قطارها موجب شده تا کشورهای پیشرفته و پرجمعیت دنیا نسبت به سرمایه‌گذاری و توسعه شبکه ریلی خود بیش از گذشته اقدام نمایند.
داعی افزود: احداث راه آهن شرق کشور تحول عظیمی در توسعه حمل و نقل ترانزیتی به افغانستان و کشورهای آسیای میانه ایجاد خواهد کرد که اقتصادی‌ترین محور فرا منطقه‌ای برای ایران است و می‌تواند نقش مهمی در مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی منطقه ایجاد کند.
وی گفت: این راه‌آهن علاوه بر تأثیرات مهم داخلی می‌تواند نقش مهمی در توسعه حمل و نقل ترانزیتی از طریق کشور افغانستان و ترکمنستان به سایر کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق داشته باشد.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان‌جنوبی اظهار کرد: با توجه به اینکه عملیات اتصال بندر چابهار به راه‌آهن زاهدان- بم و در نهایت به راه‌آهن سراسری، از سال ۱۳۹۲ توسط قرارگاه خاتم الانبیا اجرایی شد، خط راه آهن مشهد- بیرجند- زاهدان به عنوان اولویت دوم اتصال ریلی چابهار نیز تعریف شده بود.
پیگیری‌هایی که به نتیجه رسید
داعی اظهار کرد: با تلاش استاندار خراسان‌جنوبی و پیگیری‌های مکرر وی، توجه مسئولین کشوری با توجه به کاهش طول ترانزیت چابهار از طریق کریدور زاهدان- بیرجند- مشهد بیشتر متوجه این موضوع شد به طوری که این خط به عنوان اصلی‌ترین کریدور ترانزیت بندر مهم چابهار به آسیای میانه مورد پیگیری و در دستور کار مسئولین کشوری قرار گرفت.
وی بیان‌کرد: بر همین اساس سرعت احداث پروژه ریلی احداث خط آهن بندر چابهار-زاهدان-بیرجند و اتصال به محور بافق - مشهد به طول هزار و ۵۱۱ کیلومتر با هدف افزایش نقش ویژه بندر چابهار در ترانزیت کالا و حمل و نقل بین‌المللی با استفاده از شبکه ریلی، افزایش ظرفیت شبکه ریلی کشور، پاسخگویی به تقاضای ایجاد شده حمل بار و مسافر تا پایان افق سال ۱۴۰۴ و کمک به افزایش امنیت شرق کشور افزایش یافت.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان‌جنوبی گفت: در نهایت آرزوی دیرینه مردم خراسان‌جنوبی محقق و عملیات اجرایی قطعه ۱۶ بیرجند به سمت یونسی به طول ۳۲ کیلومتر در نیمه مهرماه سال ۱۳۹۸ و در محدوده جغرافیای خراسان‌جنوبی آغاز شد.
موتور اتصال بیرجند به شبکه راه آهن سراسری با دو مصوبه هیئت وزیران روشن شد
داعی اظهار کرد: همچنین با أخذ مصوبه هیأت وزیران اختصاص اختصاص ۴۰,۰۰۰ میلیارد ریال در قالب فاینانس داخلی برای اتصال بیرجند به شبکه راه آهن سراسری (ایستگاه یونسی) و ۷۰۰ میلیون یورو از محل فاینانس خارجی به منظور احداث راه آهن زاهدان به بیرجند صورت گرفت.
وی با اشاره به اینکه بیرجند به عنوان آخرین مرکز استان در کشور به خط ریلی سراسری متصل می‌شود، گفت: با احداث این خط راه‌آهن به طول ۹۰۱ کیلومتر می‌توان شاهد کاهش فاصله ترانزیتی کشورهای آسیای میانه تا بندر چابهار به میزان ۳۴۵ کیلومتر و اتصال ریلی کشورهای افغانستان و جمهوری‌های آسیای میانه (به خصوص جمهوری ترکمنستان) به آب‌های آزاد جنوب بود.
افزایش تخصیص‌ها برای پروژه راه آهن زاهدان- بیرجند- یونسی
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان‌جنوبی اظهار کرد: تخصیص پروژه راه‌آهن زاهدان – بیرجند – یونسی در سال ۱۳۹۷ مبلغ ۱۳.۶ میلیارد ریال جهت مطالعه پروژه بوده که با پیگیری‌های استاندار تخصیص پروژه در سال ۱۳۹۸ به مبلغ ۲۵۰ میلیارد ریال افزایش یافت.
داعی بیان‌کرد: علاوه بر اجرای خط ریلی مزبور، عملیات اجرایی راه آهن آنتنی فردوس از ایستگاه جزین و به طول ۷۱ کیلومتر در سال ۱۳۹۸ آغاز شد که با احتساب این دو خط ریلی، هم اکنون ۱۰۳ کیلومتر راه آهن با اعتبار ۱۹۰ میلیارد تومان در خراسان‌جنوبی در دست اجرا است.
وی یادآور شد: رساندن پروژه‌ها و قراردادهای راه آهن به پیشرفت فیزیکی ۲۰ درصد و آغاز عملیات اجرایی قطعه ۱۷ راه آهن بیرجند – یونسی به طول ۴۲ کیلومتر و با برآوردی حدود ۱۵۰ میلیارد تومان از برنامه‌های سال ۹۹ است.
راه آهن نیاز مردم دیار خاوران برای سفرهای سهل و ارزان قیمت
در شرایطی که برخی از محورهای مواصلاتی خراسان جنوبی از ایمنی بالایی برخوردار نبوده و هزینه سفر با هواپیما نیز در توان بسیاری از مردم نیست چشم امید اهالی دیار خاوران برای سفرهای سهل‌تر و ارزان قیمت به حمل و نقل ریلی است.
هر چند در خراسان‌جنوبی با سفر شهرستان طبس می‌توان از خدمات شبکه ریلی بهره‌مند شد و تاکنون نیز راه آهن شرق کشور آمارهای امیدوارکننده‌ای از افزایش جابه جایی بار و مسافر در طول سال‌های گذشته از این مسیر داده است ولی اتصال مرکز یک استان به شبکه ریلی در پیشرفت آن منطقه نقش دو چندانی خواهد دارد.
با تخصیص اعتبارات ویژه پروژه راه آهن زاهدان به بیرجند امیدهایی در این زمینه در جامعه جوانه زده است و امید است با گزارش دهی به موقع مدیران از پیشرفت این پروژه و روند قابل قبول آن این امید تا شنیدن شدن صدای سوت قطار در بیرجند در بین مردم باقی بماند.
