با توجه به شرایط مساعد آب و هوایی و وجود منابع غذایی مناسب، هجوم ملخ به خصوص ملخ‌های صحرایی امسال با گستردگی بیشتری در کشور مشاهده شده است در خراسان جنوبی هم در یک هفته گذشته نخستین دسته‌های ملخ صحرایی در شهرستان نهبندان مشاهده و عملیات مبارزه با این مهاجمان غارتگر آغاز شد.
به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی امسال هجوم ملخ‌ها نسبت به سال گذشته، افزایش چند برابری دارد، سال گذشته هجوم ملخ‌ها فقط در نهبندان گزارش شد اما امسال شهرستان‌های مرزی زیرکوه، سربیشه و درمیان هم به این آفت آلوده شدند.
تاکنون حدود ۴۰ هزار هکتار از مراتع خراسان جنوبی در دام ملخ صحرایی افتاده و به صورت روزانه و گاهی ساعتی این سطح در حال افزایش است، به طوری که در شهرستان نهبندان سطح آلودگی در یک روز از ۱۷ هزار هکتار به ۳۲ هزار هکتار افزایش یافت.
در نهبندان هجوم ملخ‌ها به مزارع دیم گزارش شده و احتمال ورود آنان به سایر باغات و مزارع این شهرستان بسیار بالا است.
ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران استان روز پنجشنبه یازدهم اردیبهشت به ریاست معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی تشکیل جلسه داد.
معاون استاندار در این جلسه مدیران دستگاه‌های اجرایی و نیروهای ارتش، بسیج و نیروی انتظامی را برای مقابله با آفت ملخ صحرایی فراخواند.
نخستین ریزش ملخ در جنوب استان
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: نخستین ریزش ملخ صحرایی مهاجر را در یک هفته گذشته در شهرستان نهبندان شاهد بودیم.
غلامرضا قوسی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: ملخ صحرایی در این مناطق به رنگ زرد لیمویی در حال جفت‌گیری و تخم‌ریزی است و از چهارم اردیبهشت مبارزه با این آفت به وسیله دستگاه‌های «یو ال وی» پاش آغاز شد و تاکنون بیش از یک هزار ۳۰۰ تا یک هزار و ۵۰۰ هکتار سم‌پاشی صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه تاکنون ۱۷ هزار هکتار در نهبندان، ۵۰ هکتار در سربیشه و ۱۰ هکتار در زیرکوه آلوده شده است افزود: البته براساس آخرین پیش‌بینی‌ها در ۲۵ کانون حدود ۴۰ هزار هکتار از مراتع و مزارع استان به این آفت آلوده شده است که این آمار به دلیل هجوم گسترده و طغیانگر به صورت روزانه در حال تغییر است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان جنوبی بیان کرد: با توجه به بارندگی‌های اخیر مراتع سبز، رطوبت کافی در حاشیه رودخانه‌های قدیمی، مسیل‌ها و دشت‌های دارای خاک نرم، وجود دارد که محیط مناسبی برای تخم ریزی آفت است.
وی با اشاره به رصد و پایش روزانه مناطق مختلف استان به خصوص شهرستان‌های مرزی گفت: در حال حاضر مناطق شمالی استان سیستان و بلوچستان و جنوب کرمان به آفت ملخ صحرایی آلوده است و چون خراسان جنوبی با این مناطق هم مرز است احتمال ریزش این آفت به استان از این مناطق زیاد است، البته احتمال ورود ملخ‌ها از کشور افغانستان هم وجود دارد.
وی با بیان اینکه ملخ صحرایی قدرت پرواز روزانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلومتر را دارد افزود: این آفت هنوز در مرحله تخم‌ریزی و جفت‌گیری هستند و ظرف ۲۰ تا ۲۵ روز بعد پوره‌های ملخ نمایان شده و البته این ملخ‌ها پنج نسل دارند که قدرت تخریب نسل چهارم و پنجم آن بسیار بالا خواهد بود.
قوسی عنوان کرد: این ملخ‌ها تاکنون بیشتر به مراتع استان خسارت وارد کرده‌اند، البته در نهبندان هجوم آنان به مزارع دیم هم مشاهده شده است.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته نیز در منطقه نهبندان درگیر آفت ملخ صحرایی بودیم، اضافه کرد: پیش‌بینی هجوم و بازگشت دوباره آنان را در سال جاری داشتیم و از چند ماه گذشته نسبت به تهیه سموم و دستگاه‌های سم پاش برای مبارزه اقدام کردیم.
قوسی گفت: اما امسال هجوم آنان بسیار گسترده‌تر بود و امکانات موجود ما برای مبارزه جوابگو نیست و پیگیر تهیه سمپاش و امکانات لازم از وزارتخانه هستیم و در این خصوص معاونت حفظ نباتات وزارتخانه قول تخصیص اعتبار برای خرید امکانات مبارزه ای لازم را داده است.
وی افزود: همچنین از طریق وزارت جهاد کشاورزی پیگیر تهیه دستگاه سمپاش از استان‌های همجوار از جمله خراسان رضوی و خراسان شمالی هستیم که کمتر درگیر آفت هستند.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار داشت: در ستاد مدیریت بحران ملخ صحرایی هم مقرر شد که جهاد کشاورزی نسبت به تهیه سموم، سم پاش و امکانات لازم اقدام کند و برای مبارزه ضربتی از امکانات و ظرفیت دستگاه‌های متولی، نیروی‌های بسیجی، جهادی و مردمی و نیروی‌های نظامی و انتظامی استفاده شود.
آماده باش همه دستگاه‌ها
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان جنوبی هم مدیران دستگاه‌های اجرایی و نیروهای ارتش، بسیج و نیروی انتظامی را برای مقابله با آفت ملخ صحرایی فراخواند.
سید کمال الدین میرجعفریان با اشاره به پیش بینی‌هایی که در زمینه احتمال شیوع این آفت در استان در پایان سال گذشته شده بود خاطرنشان کرد: ضمن اعلام آماده باش به همه دستگاه‌ها از متولیان امر خواستیم نسبت به تامین سم و تجهیزات مورد نیاز اقدامات لازم را انجام دهند.
وی گفت: بخشی از این نیاز تامین شده اما لازم است پیگیری‌ها برای رفع نیاز استان، همچنان ادامه داشته باشد.
میرجعفریان با بیان اینکه باید جهاد کشاورزی نسبت به آموزش و گروه‌بندی افراد درگیر با مبارزه اقدام کند و همچنین سم و سمپاش مورد نیاز در شهرستان‌ها را با توجه وسعت آلودگی و براساس پایش روزانه مهیا کند ادامه داد: فرمانداران در شهرستان‌ها با استفاده از ظرفیت نیروهای جهادی و مردمی و در صورت نیاز از ظرفیت نیروهای نظامی و انتظامی برای مبارزه با این آفت کمک بگیرند و موضوع را به نحو احسن مدیریت کنند.
وی بیان کرد: باید اطلاع‌رسانی به موقع و آگاهی لازم به کشاورزان و عشایر داده شود تا از چرای دام‌ها در مناطقی که سم‌پاشی شده و درگیر آفت هستند، خودداری کنند تا مخاطراتی برای دام آنان پیش نیاید.
معاون استاندار خراسان جنوبی گفت: از کشاورزان، اهالی روستاها و هم استانی‌ها درخواست داریم در صورت مشاهده دسته‌جات ملخ مراتب را در اسرع وقت به مراکز جهاد کشاورزی منطقه خود اطلاع دهند.
شناسایی ۲۰ کانون ملخ صحرایی در نهبندان
فرماندار نهبندان هم گفت: سوم اردیبهشت ماه شاهد نخستین ریزش ملخ‌هایی صحرایی در شهرستان بودیم و از روز چهارم اردیبهشت ماه کار مبارزه با این آفت را در سطح یک‌هزار و ۷۰۰ هکتار از مراتع آغاز کردیم.
مجید بیکی افزود: تاکنون ۲۰ کانون هجوم ملخ صحرایی به وسعت ۳۲ هزار هکتار در شهرستان شناسایی شده است.
وی با اشاره به اینکه کار مبارزه با ملخ صحرایی به وسیله سه دستگاه «یو ال وی» و یک دستگاه تراکتور در نهبندان در حال انجام است، اضافه کرد: با توجه به افزایش هجوم روزانه و گاهی ساعتی و وسعت آلودگی نیاز است که اکیپ‌های بیشتری در شهرستان بکار گرفته شود.
فرماندار نهبندان اظهار داشت: نیاز است وزارت جهاد کشاورزی امکانات لازم برای مبارزه را به شهرستان اختصاص دهد تا قبل از تکثیر ملخ‌ها، مدیریت خوبی در مبارزه داشته باشیم.
وی گفت: برای مهار ملخ‌ها و کانون‌کوبی به موقع هواپیمای سمپاش در اختیار شهرستان قرار گیرد چرا که به دلیل سطح قابل توجه درگیری، مبارزه خودرویی سخت است.
بیکی با اشاره به ورود این ملخ‌ها به مزار گندم، از وزارت جهاد کشاورزی خواست تسهیلات کم‌بهره و در صورت امکان کمک بلاعوض به کشاورزان آسیب‌دیده از هجوم ملخ اختصاص دهد.
وی گفت: نیاز است همه دستگاه‌ها در راستای مبارزه و جلوگیری از هجوم این ملخ‌ها با جهاد کشاورزی شهرستان همکاری کنند تا بتوانیم به خوبی این بحران را مدیریت کنیم.
وی افزود: هجوم ملخ‌ها در نهبندان بحرانی است به طوری که در یک روز سطح آلودگی از ۱۷ هزار هکتار به ۳۲ هزار هکتار افزایش یافت.
۲۰۰ هکتار از مراتع سربیشه در دام ملخ صحرایی
مدیر جهاد کشاورزی سربیشه گفت: مبارزه با ملخ صحرایی در چهار کانون و در سطح ۲۰۰ هکتار از مراتع شهرستان در دست انجام است.
مریم جوادی بایگی افزود: به صورت روزانه مراتع و مزارع پایش می‌شود تا در صورت مشاهد کانون‌کوبی را به موقع انجام دهیم.
وی بیان کرد: آمادگی لازم برای مبارزه با این ملخ‌ها داریم و سموم و دستگاه سمپاش مورد نیاز خریداری شده است.
شناسایی یک کانون ملخ صحرایی در زیرکوه
فرماندار زیرکوه گفت: یک کانون ملخ صحرایی در منطقه چاق عمیق شهرستان به وسعت ۱۰ تا ۱۲ هکتار شناسایی شده که سم‌پاشی و کانون‌کوبی شد.
محمدحسین عربشاهی از آمادگی شهرستان برای شناسایی و مبارزه با کانون‌های احتمالی ملخ صحرایی خبر داد و گفت: تجهیزات مدیریت بحران شهرستان را آماده کرده‌ایم که در صورت شناسایی کانون‌های جدید به موقع مبارزه کنیم.
وی اظهار داشت: مراتع، مزارع و باغات شهرستان برای شناسایی و جلوگیری از هرگونه خسارت ملخ‌ها روزانه پایش می‌شود البته ملخ صحرایی به صورت پراکنده در شهرستان هستند ولی کانونی نداریم.
عربشاهی افزود: در حال حاضر مشکلی خاصی در شهرستان نداریم ولی در صورت هجوم گسترده ملخ‌ها نیازمند دستگاه سمپاش و اعتبار خرید سموم هستیم.
موج جدید ملخ‌های صحرایی اواخر سال گذشته وارد کشور شد و عملیات مبارزه با این آفت تاکنون در استان‌های مختلف از جمله بوشهر، هرمزگان، فارس، کرمان، سیستان و بلوچستان و خوزستان انجام شده است.
استان خراسان جنوبی ۱۱ شهرستان دارد و در چهار شهرستان نهبندان، زیرکوه، درمیان و سربیشه با افغانستان دارای مرز مشترک است.
