رعد و برق بلند، ندای بارندگی رگباری و سیلآسا را در روزهای گذشته به گوش مردم بیرجند رساند مردمی که باورشان سالها بر این بود که بارانهای این شهر فقط در حد نمبار است اما ظاهرا رعد و برقهای برقآسا و پر سر و صدا سکانسی برعکس را میخواهد بنویسد و اجرا کند.
شبهایی ناآرام از صدای رعد و برق و مردمی که پشت پنجرهها نظارهگر بارانی متفاوت بودند اما در این میان عدهای هم نگرانند که این حجم از باران آیا مدیریت خواهد شد یا نه، آیا مدیریت شهری قبل از این بارندگیها تدابیری اندیشیده یا نه و آیا فردا رسانهها چه اخباری را مخابره خواهند کرد.
خبر از بیخ گوش مردم این شهر گذشت و در حال حاضر بارندگیهایی که سبب سیلاب و روان آب شده بود به سختی و با سرریز شدن به سطح خیابان از شهر خارج شد اما یک سوال اگر این حجم از باران فقط ۲ برابر میشد آیا زیرساختهای شهری گنجایش عبور سیلاب را داشت یا اینکه در یک سکانس کاملا غیر قابل باور باید شاهد عبور قایقها در سطح شهر میبودیم.
سالهاست که ضعف زیرساختهای شهری در مقابله با سیلاب توسط کارشناسان مطرح میشود اما سوال اینجا است که به کجا رسید، آیا واقعا باید منتظر «نوش دارو بعد مرگ سهراب بود».
آنچه به نظر میرسد این سیلاب یکی از بهترین تلنگرها به مدیریت خدمات شهری بود که وضعیت بررسی، پیش فاکتورها تامین و به مرحله اجرا در بیاید زیرا بارندگیهای دیگر معلوم نیست صورتی اینگونه داشته باشد.
خشکسالیهای پیاپی به حدی نفوذپذیری سطح خاک را کاهش داده که کوچکترین بارندگیهای رگباری هم سبب وقوع روان آب در این استان میشود اما این وضعیت با توجه به موقعیت شهر بیرجند و قرار گرفتن در گودی رشته کوه باقران اهمیت این مهم را دوچندان کرده است.
امید است خط و نشان این سیلاب تلنگری برای تامین زیرساختها و جلوگیری از خسارتهای سهمگین به این مرکز استان باشد.
ضرورت اصلاح برخی معابر و کانالهای شهر بیرجند
معاون خدمات شهری شهرداری بیرجند با تاکید بر لزوم اصلاح برخی معابر و کانالها برای جلوگیری از آسیبهای ناشی از روان آب گفت: شهرداری بیرجند از سالهای قبل با کمک مشاوره به دنبال تدوین طرح اصلاح معابر و جمعآوری آبهای سطحی است.
محمد محمدزاده افزود: این طرح در ۲ فاز توسط مشاوره تدوین و ارایه شده اما از آنجایی که هزینههای زیادی برای اجرای آن لازم است باید دستگاههای دیگر از جمله فرمانداری و شرکت آب منطقهای خراسان جنوبی همکاری کنند.
وی با بیان اینکه ستاد مدیریت بحران فرمانداری در خصوص تامین اعتبار مورد نیاز این طرح مصوبهای سال گذشته صادر کرده است تصریح کرد: امیدواریم با همکاری فرمانداری و سازمان حفاظت از آب بتوانیم این طرح را سریعتر اجرایی کنیم تا شاهد مشکل ناشی از بارندگیهای شدید در سطح شهر نباشیم.
محمدزاده یادآور شد: رقم پیشنهاد شده از سوی مشاوره بالا بوده و حدود ۲ میلیارد تومان برآورد شده که تامین چنین اعتباری از عهده شهرداری به تنهایی خارج است و باید سایر دستگاههای متولی نیز پای کار باشند.
لزوم تسریع در طرح جامع مدیریت سیلاب بیرجند
فرماندار بیرجند گفت: با توجه به بارندگیهای رگباری و کاهش سطح نفوذپذیری خاک ضمن اقدامات صورت گرفته باید در تکمیل و اجرای طرح جامع مدیریت سیلاب بیرجند تسریع شود.
علی ناصری افزود: شهرداری بیرجند باید هرچه سریعتر با توجه به مشاوری که در اختیار دارد نقاط قابل اصلاح را شناسایی و برای نقاط سیلخیز بدون زیرساخت راهکارهایی برای زهکشی جدید ارایه دهند.
وی ادامه داد: شهر بیرجند از نظر موقعیت توپوگرافی و ساختاری مشکل دارد زیرا این شهر در خطالقعر رشته کوه باقران قرار گرفته و ایرادی فنی است که راهی برای جبران آن وجود ندارد.
ناصری اظهار داشت: بسیاری از خیابانهای کنونی شهر بیرجند در سالیان دور رودخانههای فصلی بودند که از رشته کوه باقران نشات میگرفتهاند که از همان زمان ساخت و سازها به صورت کاملا غیر فنی به سمت رشتهکوه و در خطالقعر انجام شده است.
وی با بیان اینکه با شدت بارندگیها از سال گذشته با توجه به کاهش سطح نفوذپذیری برخی از رودخانههای فصلی اطراف بیرجند از مسیر قبلی منحرف شده است افزود: این اقدام تاکنون درباره رودخانه بند دره و شکراب انجام شده است.
فرماندار بیرجند یادآور شد: در ارتباط با حوزه رودخانههای اسفهرود هم آب منطقهای وارد عمل شده که امیدواریم با ساماندهی و انحراف رودخانههای اطراف که قبلا وارد مرکز شهر میشدند بتوانیم بارشها را مهار و از خسارت سیلاب در امان باشیم.
وی تاکید کرد: بالا بردن توان فنی در این شرایط یکی از ضروریات است که اگر شرایط حادی پیش آمد تا تکمیل زیرساختها بتوانیم نسبت به تخلیه آنی اقدام کنیم.
فرماندار بیرجند در ادامه تصریح کرد: شاید اقدامات با توجه به وضعیت توپوگرافی و ساختاری شهر مشکل باشد اما با مدیریت صحیح و شناسایی نقاط ضعف و قوت در حوزه سیلاب خواهیم توانست دغدغه به وجود آمده را مرتفع کنیم.
تکلیف دستگاههای اجرایی بر ایمنسازی شهر بیرجند از خطر سیلاب
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی بر سرعت بخشیدن به پروژه ایمنسازی شهر بیرجند تاکید کرد.
همزمان با بارندگیهای روز جاری، سید کمالالدین میرجعفریان از مسیلها، رودخانههای فصل و نقاط سیلخیز شهر بیرجند بازدید کرد.
وی در این بازدید میدانی وضعیت ورودیهای شهر بیرجند، نقاط سیلخیز محدوده شهرک صنعتی و محورهای مواصلاتی منطقه به ویژه روستاهای مجاور از جمله امیرآباد و بند امیرشاه را بررسی و کنترل کرد.
معاون استاندار خراسان جنوبی بعد از ارزیابی شرایط موجود، دستورات لازم برای اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و اجرای طرحهای کارشناسی شده برای ایمنسازی محدوده شهرک صنعتی بیرجند، روستاهای مجاور شهر و منطقه بند امیرشاه را صادر کرد.
میرجعفریان، شرکت آبمنطقهای را به تهیه نقشه پهنهبندی خطر سیلاب منطقه مکلف کرد و بر اجرای طرحهای مصوب با همکاری فرمانداری، شهرستان و شرکت شهرکهای صنعتی تاکید کرد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب، سرپرست شرکت آب منطقهای و مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی خراسان جنوبی در این بازدید همراه معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار بودند.
سامانه بارشی جدید که از روز جمعه در خراسان جنوبی فعال شد به صورت بارش باران، رگبار و رعد و برق از روز دوشنبه هفته جاری در سراسر استان شدت گرفت و باعث جاری شدن روان آب و آبگرفتگی در اغلب شهرستانهای این استان شد.
بارشها از بامداد امروز در مرکز استان شدت بیشتری داشت به طوری که سبب آبگرفتگی برخی معابر عمومی شده است و خروج آب از آبراههها و کانالهای آب شهر بیرجند همچنان ادامه دارد.
بنابر اعلام اداره کل هواشناسی خراسان جنوبی این سامانه بارشی تا عصر دیروز (سهشنبه) فعال بود و موج جدید بارشی از روز پنجشنبه وارد استان میشود.
بارندگی اخیر به بخش کشاورزی و راه استان نیز خساراتی را وارد کرده است.