نیکاندیشانی در خراسان جنوبی با وقف اموال خود به زنده ماندن فرهنگ فاطمی کمک کردهاند که چنین موقوفاتی هر سال در ایام فاطمیه جای جای استان را به عطر یاس نبوی معطر میکند.
از آنجا که وقف یک ظرفیت دینی گسترده در راستای ترویج شعائر اسلامی و انفاق محسوب میشود لذا در کنار موقوفاتی با نیت عزاداری برای امام حسین (ع) و سایر ائمه اطهار، وقفهای فاطمی نیز جایگاه ویژهای بین مردم دارد.
بسیاری از روستاها و مناطق محروم در این استان موقوفاتی برای عزاداری اهل بیت دارند که اگر این موقوفات نبود چه بسا عزاداریها این همه سال و هر سال باشکوهتر ادامه پیدا نمیکرد.
همچنین اغلب این وقفها توسط بانوان انجام میشود که نشان از توجه این قشر به مقوله وقف و حضرت فاطمه زهرا (س) دارد.
یکی از موقوفات بزرگ فاطمی در استان خراسان جنوبی موقوفه حاج میرزا محمدباقرخان عمادالملک است که واقف آن را سال ۱۳۰۰ هجری قمری در شهرستان طبس وقف کرد.
متولی این موقوفه با اشاره به وجود ۶۲ نوع نیت در وقفنامه حاج میرزا باقرخان به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از این نیات تعزیه برای حضرت زهرا (س) است که هر سال شب شهادت این بانوی بزرگ اسلام در محل حسینیه واقف در شهر طبس برگزار میشود.
محمدعلی نجد شیبانی که از سال ۹۲ متولی این موقوفه است ادامه داد: از زمانی که واقف، این نیت را در وقفنامه ثبت کرده همواره توسط متولیان مختلف اجرای نیت شده و زمان و مکان آن نیز مشخص است.
وی گفت: در شب شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) از محل درآمد موقوفه مراسم باشکوهی برگزار و عزاداران اطعام نیز میشوند.
این متولی موقوفه با بیان اینکه سخنرانی در مراسم عزاداری با محوریت ولایتمداری و فضایل اخلاقی حضرت زهرا است گفت: در کنار این موضوع به بحث برکات وقف نیز همواره توجه کردهایم و توصیه شده که برکات این موقوفه برای مردم بازگو شود.
وی اظهار داشت: موقوفه حاج میرزا محمدباقرخان عماد الملک شامل زمین، آب و اراضی، واحد تجاری و مسکونی است که به صورت وقف عام به ثبت رسیده و بعد از گذشت سالها هنوز برکات آن موجود است.
۷۴ وقف فاطمی در خراسان جنوبی
معاون امور فرهنگی اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی هم گفت: تعداد موقوفات مرتبط با ایام فاطمیه در خراسان جنوبی ۷۴ مورد بوده که عمده آن وقف بر عزاداری است.
حجت الاسلام اسماعیل مختاری اظهار داشت: از این تعداد متولی ۶۰ موقوفه ادارات اوقاف و امور خیریه شهرستانها هستند و تولیت ۱۴ موقوفه با اشخاص حقیقی بوده که واقف در زمان وقف در وقفنامه قید کرده است.
وی با اشاره به نمونهای از موقوفات فاطمی در استان گفت: اغلب این وقفها توسط بانوان نیک اندیش انجام میشود که نشان از توجه بانوان به مقوله مهم وقف دارد.
معاون امور فرهنگی اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی ادامه داد: بانو فاطمه توسلی از واقفان شهرستان بشرویه در سال ۶۳ هجری قمری یک فنجان و نیم آب از قنات بشرویه، یک فنجان و نیم آب از علیآباد و نصرتآباد را به همراه قطعه زمینی وقف کرده تا هر سال به مدت پنج روز در ایام فاطمیه تعزیه برگزار شود.
وی گفت: بانوی دیگری به نام بی بی سیده موسوی ۲۰ فنجان آب از نهرهای کرند را در سال ۶۶ هجری شمسی با نیت عزاداری در ایام فاطمیه وقف کرده که مشابه همه وقفهای قدیمی همچنان از سالهای دور تاکنون اجرای نیت میشود.
مختاری با تاکید بر لزوم تقویت وقف با موضوع فاطمیه افزود: بنا به توصیه مقام معظم رهبری فاطمیه را باید عاشورایی برگزار کنیم زیرا اهمیت این ایام بسیار زیاد است.
وی بیان کرد: ایام فاطمیه فرصتی است تا عزاداران زندگی و سیره عملی حضرت زهرا (س) را پیشه و الگوی خود قرار دهند که برای احیای عزاداری در این ایام واقفان نیک اندیش نیاتی را به ثبت رساندهاند.
وی با اشاره به اینکه برخی از وقفهای خراسان جنوبی با نیت تعزیه در ایام فاطمیه است گفت: این موقوفات در شهرستانهای مختلف به ثبت رسیدهاند و هر سال طبق وقفنامه اجرای نیت میشود.
سوگواره یاس نبوی فرصتی برای ترویج وقف فاطمی
مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی هم اجرای طرح سوگواره یاس نبوی را در ۵۱ بقعه متبرکه استان یادآور شد و گفت: این طرح از ابتدای هفته جاری در بقاع متبرکه شاخص استان شروع شد که تکریم و بزرگداشت مقام و منزلت حضرت فاطمه زهرا (س) محور اصلی این سوگواره است.
حجت الاسلام پرویز بخشی پور یکی از برنامههای این سوگواره را ترویج فرهنگ وقف عنوان کرد و افزود: امیدواریم موقوفات فاطمی رشد و گسترش بیشتری پیدا کند تا به نوعی احیاگر وقف فاطمی باشیم.
وی گفت: هدف از اجرای سوگواره یاس نبوی ترویج فضایل، سیره فاطمی و اقامه عزای حضرت زهرا (س) در سطح بقاع متبرکه بوده اما با کمک وقف توانستهایم بر غنای این مجالس عزاداری بیافزاییم به طوری که با اجرای نیات واقفان آیینهای پرشوری همه سال برگزار میشود.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی بیان کرد: موقوفههایی که نیت آن عزاداری ایام فاطمیه بوده را میتوان ضامن ماندگار شدن شعائر حضرت زهرا (س) و اهل بیت دانست و باعث ترویج آموزههای اسلامی و مکارم اخلاقی در جامعه به ویژه برای خانوادهها میشود.