انواع غذاها و نحوه طبخ آنها از جالب‌ترین جاذبه‌های گردشگری در هر منطقه‌ای است و غذاهای سنتی خراسان جنوبی نیز از مواد در دسترس و متناسب با شرایط آب و هوایی تهیه می‌شود.
قروت یکی از فرآورده‌های فرعی شیر است که با روش منحصر به فرد تبدیل به یک غذای لذیذ می‌شود؛ کشک دیگ چدنی یا خاکستری در خراسان جنوبی به خصوص شهرستان بیرجند مورد استقبال فراوان است و همواره در پذیرایی از گردشگران جزو لیست غذاهای محلی قرار دارد.
برای تهیه غذای محلی قروت ابتدا کشک‌ها را در ظرف آبی خیس می‌کنند و بعد از خیس خوردن در ظرف سفالی لعاب داده که به آن «تغارچه» گفته می‌شود، به همراه مغز گردو نرم شده می‌سابند.
بعد از اینکه این مخلوط تقریبا به روغن افتاد آب به آن اضافه و صاف می‌کنند. گاهی این غذا به صورت سرد سرو می‌شود که معمولا مقداری سیر درون آن رنده و بدون اینکه روغن به آن اضافه کنند، مصرف می‌شود.
اما در روش دیگر که به آن قروت گرم می‌گویند پیاز را در قابلمه سرخ می‌کنند و این مایع غلیظ و بنفش رنگ را ریخته و همین که گرم شد و به لحظه جوشیدن رسید از روی حرارت برداشته به همراه نان می‌خورند.
کشک به عنوان یک غذای نفاخ و سفت کننده روده محسوب می‌شود؛ به همین علت برای هضم راحت آن از نعنای خشک استفاده می شود علاوه بر آن، کلسیم بالا و فسفر موجود در کشک می‌تواند در پیشگیری از پوکی استخوان موثر باشد.
گاهی در کنار قروت، بادمجان نیز مصرف می‌شود و برای ترکیب این دو غذا بهتر است که بادمجان با روغن سرخ شود و با کمی آب به همراه مقداری سیر بگذاریم که بپزد و نرم شود.
قروت گرم را گاهی با سیب زمینی، کدو، کما و سبزیجات پخته مثل اسفناج نیز می‌توان میل کرد.
قروت دومین غذای محلی خراسان جنوبی که با عنوان مهارت سنتی پخت قروت (غذای بنفش) در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور تیرماه سال گذشته ثبت ملی شد.
بیرجندی‌های مقیم تهران در ابتکاری تیرماه سال گذشته سفره بنفش بیرجندی و سرو قروت (کشک) را برای یک هزار و ۲۰۰ نفر تالار آبگینه تهران پهن کردند.
در این مراسم که حدود ۴۰۰ میهمان غیربومی از استان‌های مختلف کشور حضور داشتند، ۱۰ کشک ساب در ۲۵۰ تغار کشک، کار ساییدن کشک‌ها را انجام دادند و در پایان کشک و بادمجان در ظروف مخصوص صنایع دستی به همراه نان محلی بیرجندی سرو شد.
قروت به عنوان سوغات در بازار بیرجند به فروش می‌رسد و مسافران و گردشگران می‌توانند برای تهیه آن به بازار قدیمی بیرجند واقع در خیابان جمهوری مراجعه کنند.
۹۸۹۳*۳۰۲۸
