چرا قیمت دلار از مرز 6 هزار تومان عبور کرد؟

به گزارش جی پلاس، متن کامل این تحلیل که در کانال این اقتصاددان منتشر شده به این شرح است.

«دوشنبه هفته پیش، یورو حکایت از دلار ۵۶۷۰ تومانی داشت. درهم، حکایت از دلار ۵۵۶۰ تومانی داشت، و سکه حکایت از دلار ۵۸۰۰ تومانی. در این بین خود دلار ۵۸۵۰ تومان معامله می‌شد.

در آن موقع پیش بینی کردم که نسبت به ارزهای غیرریالی، سکه و دلار اندکی ارزون شوند و درهم قدری گران شود. همینطور گفتم ۵۸۵۰ برای دلار گران بنظر می رسد.

تا آخر هفته گذشته، پیش بینی اولم محقق شد  منتها دلار خیلی بیش از ۵۸۵۰ تومان شد. چرا؟

چرا پیش بینی اول محقق شد؟ پیش بینی اول مبتنی براین بود که آربیتراژ ماندنی نیست. بنظر می رسد در هفته‌های اخیر، بازار قاچاق و بازار سیاه ارز خود را با شرایط جدید وفق داده، و خیلی بهینه شده است. از این حیث، و با فرض اینکه قیمتهایی که  در سایتها درج می شود ساختگی نباشند، مییرشود پیش بینی کرد که در آینده هم شکافهای قیمتی مدت زیادی دوام نیارند. اگر سایتها قیمت خرید و قیمت فروش رو هم منتشر می‌کردند، پیشبینی حرکت بازار دقیق‌تر می‌شد.

اما چرا دلار از سطح ۵۵۰۰ تومانی ده روز پیش بالا زده؟

1- تحریم: به ۲۲ اردیبهشت نزدیک می‌شوین تلاش «ماکرون» و «مرکل» در واشنگتن ثمری نداشت، و اگه لغو تحریمهای بانک مرکزی تمدید نشود احتمالا دسترسی کشور به دلار کم خواهد شد از این حیث، بانک مرکزی، به درستی، عرضه دلار رو تقریبا متوقف کرده تا تکلیف وضعیت ارزی آینده معلوم شود.

2- بازار حواله دبی: در طول سالها بشدت به دبی برای جابجایی‌های ارزی متکی شده بودیم. منتها همراهی و همدلی امارات با عربستان، و عزم عربستان برای دشمنی با ایرانی، دسترسی ارزی کشور رو بیش از پیش مختل کرده.

3- اسراییل: بامداد ۲۰ام فروردین، اسراییل به پایگاه T4 سوریه حمله کرد. ادعا می‌شود که در این حمله، ۴ افسر ایرانی شهید شدند. یکشنبه شب، ۹ام اردیبهشت، اسراییل به یک انبار مهمات در شمال سوریه حمله کرد

افزایش ریسک درگیری نظامی، ریسک بازار رو افزایش می‌دهد و طبیعتا موجب افزایش قیمت ارز می‌شود دوشنبه ۱۰ام اردیبهشت، نتانیاهو تئاتری در مورد فعالیتهای هسته‌ای ایران برگزار کرد و از تعداد بسیاری کاغذ و لوح فشرده پرده برداری کرد. اگرچه از رییس سابق سیا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گرفته تا کارشناسان مختلف بین‌المللی، همگی گفتند نتانیاهو هیچ حرف جدیدی نزد و فقط تاریخ دانسته رو بازگو کرد، اما به نظر می رسد اقدام نتانیاهو اثر روانی بر ترامپ داشته باشد. نگرانی بازار از موضع تهاجمی اسراییل، احتمالا بر ریسک‌پذیری معامله گران ارزی با ایران اثر گذاشته است.

4- قاچاق: از چند هفته پیش تا حالا، حمل و معامله اسکناس دلار با غیر از دولت قاچاق محسوب می‌ شود.اینریسک حمل دلار را نسبت به یورو یا درهم، افزایش داده است. همین ریسک، موجب افزایش قیمت دلار نسبت به یورو، درهم، و سکه شده است. 

5- حجم ریال: در پنج سال گذشته، سیاست پولی و بانکی [غلط] دولت ۱۱ام و ۱۲ام، حجم ریال موجود در دست مردم رو بشدت افزایش داده. مجموع حسابهای بانکی همه ایرانیها در خرداد ۹۲ «نیم میلیون میلیارد تومن» بود، ولی تا پایان سال ۹۶ رسیده بود به «یک و نیم میلیون میلیارد تومن». یعنی سه برابر! از اون طرف، تولید اقتصادی تغییر معنی داری نکرده. علاوه بر اون، مجموع تورم آمریکا در این دوره زیر ۸ درصد بوده. همه اینها رو که بذاریم کنار هم، سه برابر شدن قیمت دلار در بلندمدت نباید کسی رو متعجب کند. این اتفاق بعد از خروج پول از حسابهای بلندمدت و انتقالشون به حسابهای جاری ملموس می شود . قیمت ارز در ابتدای دولت ۱۱ام حدود ۳۳۰۰ تومان بود. 

6- خروج سرمایه: با تثبیت قیمت دلار در طول دولت ۱۱ام، عملا همه ارزها نسبت به ریال ارزان شدند.  منتها برای همه معلوم بود که ارزانی ارز مثل ارزانی های دهه ۷۰ و دهه ۸۰، گذراست. لذا بسیاری سرمایه خود رو تبدیل به دلار و سکه کردند. آغاز شدت گرفتن این رویه رو میشه در آمارهای سال ۹۵ دید. در سال ۹۶ روند تبدیل سرمایه به ارز و سکه بدتر شد. بخشی از ارز و سکه بطور فیزیکی از کشور خارج شد، و بخشی در پستوی منازل پنهان شد. فرقی نمی‌کنه؛ در هر دو حال، سرمایه از بخش مولد اقتصاد کشور خارج شده و این باعث رکود میشه. البته در بلندمدت، سرمایه‌ای که بصورت فیزیکی از مرز رد شده، احتمال بازگشت کمتری داره، اما سرمایه داخل مرز شاید مجددا به سرمایه مولد تبدیل بشه. لیکن همین دلار و سکه‌های داخل مرز هم، تا قیمت دلار واقعی نشود، به بخش مولد اقتصاد باز نخواهند گشت.»