کتاب «تاملی بر اندیشه پیشرفت: تاریخ ساخت معنای توسعه در غرب» جدیدترین تالیف عبدالرسول دیوسالار است. این کتاب نیز به سیاق دیگر آثار اخیر او در حیطه مطالعات توسعه قرار دارد، با این وجود که در نوع خود کتابی متفاوت از دیگر آثار موجود است زیرا به یکی از جدیترین نقاط ضعف تاریخی مطالعات ایرانی توسعه یعنی مساله معنای توسعه میپردازد.
به گزارش جی پلاس، تبیین رابطه تاریخی میان مفاهیم پیشرفت(Progress) و توسعه (Development) با هدف بیان روایتی تاریخی از تحول معنای توسعه موضوع اصلی کتاب را تشکیل میدهد.
دغدغه اصلی نویسنده در این اثر، عمیق کردن فهم ایرانی از توسعه با ارجاع به تاریخ ساخت معنای توسعه است. نویسنده معتقد است که اندیشه پیشرفت که تبار تاریخی نظریات و الگوهای امروزین توسعه هستند در ایران کمتر مورد بررسی و توجه قرار گرفتند.
عبدالرسول دیوسالار معتقد است که بررسی رابطه توسعه و پیشرفتو رقابتهای میان این مفاهیم میتواند ما را در فهم دقیقتر و درستتر معنای توسعه یاری دهد. بهنظر میرسد چنین مطالعاتی اهمیت فراوانی برای بهبود فهم امروزین ما از معنای توسعه دارد.
پژوهشی اینچنینی با تمرکز بر تاریخ ایده پیشرفت و معانی مستتر در آن در ایران چندان مسبوق به سابقه نیست و به غیر از ترجمه چند اثر از سیدنی پولارد و ارنست کاسیرر در سالهای دور، اثر شاخص دیگری دیده نمیشود. از این منظر کتاب «تاملی بر اندیشه پیشرفت» اثر جدی و پراهمیتی برای آشنایی بهتر پژوهشگران ایرانی توسعه با معنای پیشرفت و تبارهای تاریخی معنای توسعه است.