اماکن اقامتی روستایی گلستان با داشتن معماری خاص و سبک زندگی و غذاهای سنتی متفاوت در ایام نوروز میزبان گردشگران و مسافران است.
به گزارش جی پلاس؛ بوم گردی یا اکوتوریسم، فرصتی برای گردشگران و طبیعت گردان است تا با اقامت در مناطق بومی فارغ از زندگی روزمره و ماشینی؛ حال و هوای یک زندگی ساده، بی‌آلایش و دل‌نشین را تجربه کنند.
بوم گردی شاخه‌ای از صنعت گردشگری است که از ابتدای دهه ۸۰ به شکل سازمان یافته در نقاط مختلف کشور از جمله گلستان مورد توجه قرار گرفت و در سال‌های اخیر روند رو به رشدی را طی کرده است.
نوشیدن یک فنجان چای آتشی، خوردن نان و غذای محلی، تماشای طبیعت بکر و دست نخورده و سکوت و آرامش‌بخش از مواهبی است که می‌توان آن را در روستاگردی گلستان تجربه کرد.
گلستان با برخورداری از جاذبه‌های طبیعی و میراث کهن قابلیت‌های زیادی برای توسعه گردشگری بوم گردی دارد که البته تقویت و رونق این صنعت نوپا نیازمند بسترهایی از جمله تبلیغات و اطلاع‌رسانی وسیع در معرفی مناطق محلی، رسیدگی به راه‌ها و جاده‌های مناطق گردشگری بومی و مهم‌تر از همه ایجاد اقامتگاه‌های بوم گردی است.
آشنایی با زندگی روستایی در اقامتگاه‌های بوم گردی
یک کارشناس گردشگری در این زمینه گفت: به جهت برخورداری روستاییان از شرایط مطلوب زندگی، استفاده از گردشگری روستایی به عنوان مکمل فعالیت‌های کشاورزی، مورد توجه قرار گرفته است.
فاطمه زمانی اضافه کرد: اقامتگاه بوم گردی نوعی محل اسکان برای مسافران بوده که برخلاف هتل‌ها دارای ویژگی خاص و متأثر از محیط بومی است؛ در این اقامتگاه‌ها سعی بر آن است تا مهمانان با شیوه سنتی زندگی و با غذاها و امکانات محلی در محیطی طبیعی آشنا شوند.
وی بیان کرد: اقامتگاه‌های بوم گردی با رعایت ضوابط زیست‌محیطی و به شکل سازگار با محیط و معماری بومی، بافت تاریخی و سیمای طبیعی منطقه تأسیس می‌شود که این جوامع محلی و تنوع اقلیمی، زمینه حضور گردشگران را با کیفیتی قابل‌قبول فراهم می‌کند.
رسیدن به توسعه پایدار
این کارشناس گردشگری تصریح کرد: هدف اصلی ایجاد و توسعه این نوع از اقامتگاه‌ها، رسیدن به توسعه پایدار است.
زمانی اضافه کرد: در بیشتر این اقامتگاه‌ها که اکثر آن، توسط یک خانواده محلی اداره می‌شود، فعالیت‌های مختلفی مانند ارائه غذا و نوشیدنی بومی، ساخت، آموزش و فروش صنایع‌دستی محلی، اجرای نمایش و موسیقی سنتی، برگزاری رویدادهای بومی، تورها و فعالیت‌های بوم‌گردی به چشم می‌خورد.
وی گفت: مکان فیزیکی اقامتگاه، به دلیل سبک معماری و مصالح به کار رفته در ساختمان، طراحی داخلی و مبلمان بومی و همچنین فعالیت‌های تعریف شده در آن به نوعی یک اکوموزه است که موجب جذب گردشگران داخلی و خارجی می‌شود.
زمانی توضیح داد: تجربه زندگی بومی در اقامتگاه‌های بوم‌گردی گردشگر را به گذشته‌های دور و دنیای رنگارنگ گذشته می‌برد.
۳۷ روستای هدف گردشگری در گلستان
بخش عمده‌ای از سیاست‌گذاری‌ها در سازمان میراث فرهنگی به سمت استفاده از اقامتگاه‌های بومی گردی سوق پیدا کرده و مردم هم به دلیل مناسب بودن قیمت و فرار از زندگی شهری و آرامش به این اقامتگاه‌ها تمایل دارند.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گلستان در این زمینه گفت: ۳۷ روستای هدف گردشگری در استان داریم که ۱۳ روستا مصوبه هیئت دولت و مابقی مصوبه کارگروه گردشگری است.
رحمان فرمانی اظهار کرد: در سال ۹۶، بیش از ۶۰ موافقت اصولی با ایجاد و تبدیل فضا و بنا انجام و اکنون ۱۲ پروانه صادر شده است.
۲ شرط لازم در اقامتگاه‌های بوم گردی
فرمانی با اشاره به این‌که دو شرط آگاهی گردشگران و مردم بومی در این کار ضروری است، اضافه کرد: فردی که با فرهنگ متفاوت وارد روستا می‌شود باید آداب و رسوم و فرهنگ روستا را رعایت کند، در غیر این صورت صحنه تقابل بین مردم بومی و گردشگر ایجاد می‌شود.
وی ادامه داد: نکته دیگر این است که فرد روستایی هم باید اصالت‌ها را حفظ کرده و بداند گردشگر، فرهنگ و رفتار متفاوت دارد و آن را بپذیرد.
فرمانی تصریح کرد: مردم به خاطر سادگی روستا است که به آنجا می‌روند بنابراین روستاییان به دنبال ساخت آپارتمان و ساختمان ویلایی نباشند؛ گردشگران علاقه‌مند هستند تفاوت‌ها و اصول زندگی ساده روستایی را ببینند.
وی با بیان این‌که این مسائل به روستاییان آموزش داده شود، گفت: بوم گردی شتابی به خود گرفته و این امر با مسائل فرهنگی هم‌خوانی ندارد و نیاز به آموزش و زمان دارد تا به ثبات برسند در غیر این صورت دچار مشکل جدی در حوزه مباحث بوم گردی خواهیم شد.
در نظر گرفتن ظرفیت روستاها
فرمانی با بیان این‌که باید در بوم گردی ظرفیت هر روستا را در نظر گرفت، ادامه داد: مخالفتی با توسعه روستاهای گردشگری وجود ندارد اما باید آسیب‌های احتمالی آن را هم در نظر گرفت؛ مسلم است که اجرای طرح‌های گردشگری روستایی نباید بهانه‌ای برای توریستی شدن روستاها و افزایش قیمت زمین و تغییر کاربری باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی و دامداری‌ها باشد.
فرمانی با بیان این‌که حضور هر فردی در یک نقطه علاوه بر اثرپذیری سبب اثرگذاری می‌شود، عنوان کرد: اگر پایداری در محیط زیست و در مسائل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را می‌خواهیم، باید به این مسائل توجه کنیم.
۲ روستای پایلوت گردشگری
فرمانی اظهار کرد: «فارسیان قانچی» و «گچی سو بالا» دو روستای هدف پایلوت بوم گردی در استان هستند که طبق برنامه‌های توانمندسازی به اهالی منطقه آموزش‌های لازم را دادیم؛ گچی سو بالا به دلیل وجود آرامگاه «خالدنبی» و فارسیان قانچی به دلیل کوهپایه‌ای و پلکانی بودن بسیار زیبا و مورد توجه است.
وی گفت: این دو روستا جزو ۵۰۰ روستای هدف اولیه است که از این تعداد، ۷۷ روستا مشخص و سهم استان ما دوتاست.
فرمانی اضافه کرد: براساس اولویت‌های سازمان علاوه بر این دو روستا، در سایر نقاط هم مشغول فعالیت هستیم.
توسعه کیفی در کنار رشد بوم گردی
فرمانی با اشاره به این‌که توسعه کیفی هم در کنار این رشد کمی اتفاق می‌افتد، گفت: بازخوردهای خوبی در زمینه جذب گردشگر صورت گرفته و به لحاظ اقتصادی و درآمد و سود اهالی منطقه راضی هستند.
وی گفت: از مهم‌ترین مزایای این اقامتگاه‌ها در روستاها می‌توان به افزایش مدت اقامت گردشگر در نزدیکی آثار و جاذبه‌های تاریخی- فرهنگی و طبیعی، معرفی و فروش صنایع‌دستی محلی و غذاهای سنتی، ایجاد اشتغال پایدار و در نهایت مهاجرت و بازگشت روستاییان به روستاها اشاره کرد.
فرمانی از جمله طرح‌های موفق در رونق گردشگری روستایی گلستان را اجرای طرح «بوم کلبه ترکمن» توسط یک زوج علاقه‌مند به محیط‌زیست در نزدیکی پارک ملی گلستان در روستای «توتلی تمک» شهرستان گالیکش دانست.
وی با بیان این‌که استان گلستان با وجود جاذبه‌های بکر و بی‌شمار در حوزه‌های مختلف، ظرفیت بالایی برای سرمایه‌گذاری بوم گردی دارد، گفت: توسعه ظرفیت بوم گردی استان نیاز مبرم به فعالیت جدی‌تر از گذشته در حوزه بازاریابی و تبلیغات در معرفی ظرفیت‌ها از جمله شرکت در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های داخلی و خارجی دارد.
ارائه تسهیلات ارزان قیمت در خصوص بوم گردی
با توجه به این‌که دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری گلستان تسهیلات لازم جهت توسعه بوم گردی را ارائه می‌کند، با مدیر کل این دفتر گفتگو کردیم؛ علی نصیبی اظهار کرد: از ظرفیت‌هایی که معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری فراهم کرده، تسهیلات ارزان قیمت به روستاییان ارائه می‌کنیم.
وی ادامه داد: جاذبه‌های اصلی استان چه جاذبه‌های طبیعی و چه فرهنگی در محدوده روستاها واقع شده و در همین راستا به دهیاران توصیه کردیم تا با واحدهای بوم گردی نهایت همکاری را داشته باشند.
نصیبی تصریح کرد: اگر اقامت گردشگران را در استان می‌خواهیم باید در این زمینه بیشتر کار کنیم.
وی اظهار کرد: به واحدهای بوم گردی در صورتی که شرایط و مجوزهای لازم را داشته باشند در قالب طرح ایجاد یا تکمیل واحدها، تسهیلات با سود هشت درصد و یک سال تنفس داده می‌شود.
نصیبی همچنین گفت: افراد بعد از ثبت‌نام در سامانه کارا می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند که نرخ سود آن در مناطق مرزی و عشایری چهار و برای سایر روستاها ۶ درصد است.
وی به تفاهم‌نامه مابین معاونت عمرانی استانداری، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و بنیاد مسکن گلستان در این زمینه اشاره کرد و گفت: با این تفاهم‌نامه حمایت خوبی از بوم گردی اتفاق خواهد افتاد.
نصیبی با بیان این‌که طی چند سال اخیر اتفاقات خوبی در حوزه گردشگری روستایی شاهد هستیم، افزود: برای چهار روستای هدف گردشگری «شاهکوه» گرگان، «محمدآباد» علی‌آبادکتول، «فارسیان» گالیکش و «گچی‌سو» بالا کلاله از سوی سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور اعتباراتی برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری اختصاص یافت.
بوم گردی علاوه بر این‌که می‌تواند پاسخگوی دغدغه‌های فکری بسیاری از مسافران نوروزی باشد از سوی دیگر با ایجاد درآمد مکمل، از مهاجرت مردم روستایی جلوگیری کند.
امروزه ذائقه گردشگر به جای اقامت در هتل‌های چند ستاره به سمت زندگی در کنار روستاییان کشش پیدا کرده است و این اقامتگاه‌های بوم گردی ظرفیت و فرصتی طلایی برای استان‌هایی مانند گلستان است تا جاذبه‌های طبیعی و بکر خود را به همگان بشناسانند؛ اما رسیدن به این هدف‌ها مستلزم زیرساخت‌های بیشتر و تبلیغات گسترده‌تر است.
