این دختر 15 سانتی فضایی نیست اما به همان اندازه جذاب است!
بررسی‌هایی که محققان روی مومیایی عجیب‌الخلقه آتاکاما انجام داده‌اند، نشان می‌دهد به جای یک موجود فضایی با یک انسان مواجه هستیم، دختری با اختلال‌های ژنتیکی که حیرت محققان را صدچندان کرده است.
به گزارش جی پلاس؛ حدود ۲۰ سال پیش شایعه‌ای در جهان منتشر شد که بقایای یک موجود فضایی مومیایی‌شده، جایی در بیابان آتاکاما واقع در شمال شیلی پیدا شده است. این مومیایی کوچک را مجموعه‌دار آماتوری طی کاوش در شهر ارواح کشف کرده بود. او به محلی‌ها گفته بود چشمش به پوشش سفیدی در میان بسته‌ای چرمی خورده و با باز کردن آن، به اسکلتی ۱۵ سانتی‌متری رسیده که مومیایی شده و شکلی عجیب داشته است.
این اسکلت به‌رغم اندازه بسیار کوچکش، کامل است و دندان‌های سختی دارد. به جای ۱۲ دنده در بدن این مومیایی تنها ۱۰ دنده دیده می‌شود، حفره چشم‌ها بزرگ است و جمجمه‌ای که در انتها نوک‌تیز می‌شود، بیش از همه چیز جلب‌توجه می‌کند.
این مومیایی کوچک که «آتا» نامیده شده و در حال حاضر جزئی از یک مجموعه خصوصی است، با مستند یوفو که سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۲) به نمایش درآمد، دوباره بر سر زبان‌ها افتاد؛ امروزه البته محققان توضیح دیگری برای آتا و اسکلت‌بندی عجیب آن پیدا کرده‌اند.
انسانی کوچک‌تر از جنین
بررسی ژنتیکی آتا نه‌تنها نشان می‌دهد او یک انسان است؛ بلکه به محلی بودن آتا و جنسیت او نیز اشاره می‌کند. آتا در حقیقت دختری شیلیایی است که دچار نوعی اختلال ژنتیکی در سیستم اسکلتی خود و جهش‌های متعدد در آن بوده است.
بعضی از این جهش‌ها می‌توانند مسئول شکل عجیب اسکلت آتا و اختلال ژنتیکی باشند که پیش از این در انسان دیگری دیده نشده یا ثبت نشده است.
بررسی‌های ابتدایی درباره آتا و شرایط ژنتیکی او در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱) به‌دست «گری نولان»، ایمنی‌شناس دانشگاه استنفورد آغاز شد که پیش از اکران مستند یوفو (Sirius) شایعاتی در مورد آن شنیده بود،. او توانست موافقت مجموعه‌داری را که از آتا نگهداری می‌کرد، برای تهیه تصاویر اشعه ایکس از آن به همراه نمونه‌برداری از مغز استخوان در مفصل ران راست و دنده‌ها جلب کند.
نولان و همکارانش بدون اینکه با مشکلات متعددی برخورد کنند، موفق به استخراج قطعات DNA از نمونه‌های دریافتی شدند. «اتول بوته»، زیست‌شناس محاسباتی دانشگاه کالیفرنیا در سن‌فرانسیسکو که در این پژوهش همکاری داشته است، می‌گوید: «می‌توانستیم اطمینان بدهیم که با یک انسان روبه‌رو هستیم».
قدمت آتا
آتا یک دختر شیلیایی بود که نسبش به اجدادی در اروپا نیز می‌رسید. پژوهشگران نمی‌توانستند به‌سادگی سن این مومیایی را تخمین بزنند؛ آن‌ها با توجه به مستعمره شدن شیلی و حضور اروپاییان در آن، فرضیه تولد او را در حدود ۵۰۰ سال پیش مطرح کردند. نکته دیگری که باعث می‌شد این فرض قوت بگیرد، قطعات بزرگ بازمانده از DNA آتا بود. این ماده ژنتیکی در طول قرن‌ها شکسته شده و به اجزایی کوچک تبدیل می‌شود. با توجه به این موضوع عمر این مومیایی باید کمتر از ۵۰۰ سال باشد.
با اینکه جمجمه مخروطی آتا توجه زیادی را به خود جلب کرده بود؛ مواردی به‌مراتب جذاب‌تر در ساختار اسکلتی او وجود داشت. اندازه اسکلت آتا کوچک‌تر از یک جنین انسان بود؛ اما به نظر می‌رسید بخشی از استخوان‌های او تا ۶ سالگی رشد کرده‌اند.
«رالف راچمن»، کارشناس بیماری‌های ارثی استخوانی در دانشگاه استنفورد که تصاویر اشعه ایکس تهیه‌شده از استخوان‌های آتا را موردبررسی قرار داده است، می‌گوید: «با بیماری ژنتیکی‌ای روبه‌رو هستیم که نمونه‌ای از آن تاکنون ثبت نشده است. باید با مجموعه‌ای از جهش‌های ژنتیکی و نتیجه آن‌ها مواجه شده باشیم».
جهش‌های ژتیکی عجیب
طی پژوهش‌های بعدی، محققان ۵۴ جهش نادر را در ژنوم آتا کشف کردند که بسیاری از آن‌ها در رشد و نمو ساختار اسکلتی دخیل بودند. در حال حاضر نقش تعدادی از این جهش‌ها در آسیب‌هایی مانند کژپشتی، تعداد غیرعادی دنده‌ها در فرد و کوتولگی اثبات شده است؛ اما تعدادی دیگر کاملا برای پژوهشگران تازه هستند. شاید این جهش‌های نادر باعث شده‌اند استخوان‌های آتا درحالی‌که قد نکشیده، به سرعت به بلوغ نزدیک شود و شبیه به کودکی ۶ ساله به نظر برسند.
این مورد را می‌توان مثال بسیار زیبایی از نقش ژنتیک در حل معماهای انسان‌شناسی و باستان‌شناسی دانست. از سوی دیگر به کمک این علم می‌توان با نگاهی به گذشته راه را برای شناخت بیماری‌ها و اختلالات در زمان حال هموار کرد.
عده‌ای از محققان احتمال می‌دهند جهش‌های ژنتیکی آتا سبب شده است که او مرده به دنیا بیاید؛ اما عده‌ای دیگر معتقدند که شواهد کافی برای این فرضیه وجود ندارد.
محققان باید برای درک اثر هر یک از جهش‌ها بر ساختار اسکلتی و بدن فرد از مهندسی سلول‌های بنیادی و کشت آن‌ها در آزمایشگاه کمک بگیرند. نکته دیگر، تولد سالانه حدود ۲۴هزار نوزاد مرده تنها در ایالات‌متحده است. شاید نتایج حاصل از بررسی ژنتیکی آتا راه را برای پژوهش درباره جهش‌های احتمالی و کاهش این آمار طی سال‌های آتی هموار کند.
دیدگاه تان را بنویسید