ناعادلانه به «زرین دست» بی مهری شد/هشدار نسبت به نابودی تصاویر قدیمی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر جی پلاس، در مراسم تجلیل جشن «تصویر سال» از علیرضا زرین دست – فیلمبردار پیشکسوت – به پاس 45 سال خلاقیت و آفرینش تصاویر ماندگار در سینمای که شامگاه (چهارشنبه، 9 اسفندماه) در خانه هنرمندان ایران برگزار شد، سیف اله صمدیان - عکاس، فیلمساز و دبیر جشن تصویر سال و جشنواره فیلم تصویر - گفت: اینجا عده ای با دلی پر از مهر و دانش آمده اند تا درباره علیرضا زرین دست صحبت کنند.

وی ادامه داد: از سه سال پیش، یک ذهنیتی در بخش فیلم های زیر 25 سال پیدا کردیم و تصمیم گرفتیم بهترین تصویر را به جوایز این بخش اضافه کنیم. در سینمایی که وقتی زرین دست شروع به کار کرد و حتی امروز، متاسفانه خیلی از کارگردان ها روای رادیویی سینما هستند تا تصویرگر لحظه های تصویرشده آن و اصولا نفس تصویر سینمایی.

او با اشاره به تقدیر اکبر عالمی، محمود کلاری و عباس کیارستمی در دوره های پیشین تصویر سال، افزود: امسال نامی درشت تر از زرین دست برای برگزاری این مراسم نداشتیم. می دانید که او چه کمک هایی به فرآیند زیباسازی تصویر در سینمای ایران کرده است.

در ادامه این مراسم، فیلمی که سهند صمدیان از تلفیق دو مستند آن را ساخته بود و به معرفی زرین دست و برخی فعالیت های او می پرداخت، پخش شد. سپس علیرضا غفاری که اجرای مراسم را برعهده داشت، از حاضران خواست تا 100 ثانیه زرین دست را تشویق کنند.

از شانس سینمای ایران زرین دست پرکار است

سخنران بعدی ابراهیم حقیقی – رییس شورای عالی خانه هنرمندان  ایران – بود که گفت: از طرف شورای عالی خانه هنرمندان اظهار خوشحالی می کنم به این خاطر که در طول 15 سالی که تصویر سال توسط صمدیان راه اندازی شده، شاهد تلاش های او بوده ایم و افتخار ماست که مراسم تجلیل از یکی از بزرگترین فیلمبرداران ایران در اینجا برگزار شده است.

این گرافیست ادامه داد: هر جوانی باشد که تازه شروع به کار می کند، اگر زرین دست کنارش باشد، فیلمش موفق خواهد شد. زرین دست به کسانی که کار اول شان را می خواهند شروع کنند، نه نمی گوید.

او با بیان اینکه نورپردازی های زرین دست در جهت خلق درام صحنه است و درک درست او را از نور و تصویر نشان می دهد، گفت: او حرکت هایی را پیشنهاد می دهد که به درام کمک می کند. این شانس سینمای ایران است که زرین دست سرحال و پرکار است. وجود این تعداد فیلم در کارنامه یک نفر، حیرت انگیز است، آن هم در سینمایی که سختی های زیادی دارد و آدم  را پیر می کند.

انبار بزرگی از تصاویر در حال نابودی است

منوچهر شاهسواری – رییس خانه سینما – نیز در این مراسم گفت: نقش و رنگی که از زرین دست به سینمای ایران رسیده، نشان دهنده اصلی اساسی در زیست آدمی است. اصالت آدمی از ماندگاری برمی آید و محصول رنج و کار است.

او با تاکید بر اینکه من به حاشیه وارد نمی شوم، چون شأن این مجلس فراتر از این است که به آدم هایی پرداخته شود که شأن  شان در حد همان کاری است که انجام می دهند، اظهار کرد: چیزی که درباره زرین دست برای من جذاب است، محصول نگاهی است که انگار کریدوری تاریخی از نخبگی و هنرمندی را از سالهای دور با خودش آورده است. او با خودش شوق و ذوق و حرکت را می آورد.

شاهسواری ادامه داد: برخی آدم ها بدون تاثیر هستند، برخی هم مدعی نام آوری اند، اما هیچ شعاعی از آنها به سمت کسی نور نمی پاشد و مانند سنگ سیاه هستند. در حالی که زرین دست هر قدمی که برداشته، مسیری را باز کرده است. این آدم ها، تقویم را نمی سازند، بلکه  تاریخ سازند. قرار نیست همه زرین دست شوند، هنرمندی و خلاقیت رنج عظیمی است که باید در آن زیسته باشید تا زرین دست شوید.

او با اشاره به کلیپی که در بخشی از آن تصاویر نخستین فیلم های زرین دست آمده بود، گفت: وقتی اینگونه کلیپ ها را می بینم حسرت می خوردم؛ انبار بزرگی پر از تصاویر درخشان همکاران ما در حال نابودی است، هرچند بخشی از آن نجات پیدا کرده است. ای کاش به جای دست زدن به رفتارهای نامربوط در سینما، فکری برای آن می کردیم. با این سابقه تاریخی قدرتمند برای سینمای ایران، وظیفه اصلی و بزرگ کسانی که در سینما کار می کنند، بخصوص نسل جوان این است که فکر نجات این گنج گرانبها باشند. حیف است وقتی از تصویر، نور و حرکت زرین دست حرف می زنیم با این کیفیت پایین تصاویر مواجه شویم. هم خودشان رنج می برند و هم حسرت تصویر اصلی برای ما باقی می ماند.

وی با اشاره به برگزاری پانزهمین دوره تصویر سال گفت: باید از جنون عاشقی سیف اله صمدیان یاد کنم و آرزو می کنم که این جنون از سر صمدیان نیفتد.

شاهسواری در پایان اضافه کرد: ارثیه زرین دست برای سالهای سال سینمای ایران، تاج افتخاری است که باید سر تعظیم در مقابل آن فرود بیاوریم.

در ادامه مراسم بزرگداشت علیرضا زرین دست فیلمی با نام «سه دقیقه» پخش شد که دل نوشته تصویر محمدعلی باشه آهنگر – کارگردان – برای زرین دست بود.

بعد از نمایش این کلیپ، باشه آهنگر خاطره ای از اولین برخوردش با زرین دست را تعریف کرد و گفت: من در فیلم سوم ام – فرزند خاک - توانستم با زرین دست همکاری کنم. او سر فیلم ها بزرگی می کند و هوای آدم های کوچکی مثل من را دارد. زرین دست اجازه نمی دهد یک پلان را ضعیف بگیریم یا بازیگری بد بازی کند و به صورت حرفه ای موضوع را عنوان می کند.

یک چشم عادل زرین دست را دیده است

اکبر عالمی سخنران بعدی این مراسم بود که صحبت هایش را با این جمله آغاز کرد: یک چشم عادل شما را می بیند.

او سپس خطاب به حاضران گفت: شما چشم عادلی هستید که کارنامه زرین دست را پاس می دارید.

عالمی در ادامه اظهار کرد: این خصلت زرین دست است که به فیلمسازان جوانی کمک می کند که می ترسند با مدیران قدرتمند سرصحنه بروند. برخی فیلمبرداران فکر می کنند دوربین حتما باید حرکت مارپیچ داشته باشد، در حالی که دوربین ثابت در جای لازم، عالی ترین امتیاز برای یک کارگردان است.

وی همچنین افزود: من سر تعظیم در مقابل شماحاضرانی فرود می آورم که به این جشن تصویر سال آمده اید که یک چیز را به زرین دست بگویید؛ تو سرمایه سینمای ایران و مایه افتخار ما هستی و یک چشم عادل تو را دیده است.

مراقب جامعه هنری مان باشیم

جواد طوسی – رییس انجمن منتقدان سینما – نیز با بیان اینکه باید اقدام صمدیان را ارج بنهیم که بستر برگزاری این مراسم را فراهم کرد، این پرسش را مطرح کرد که آیا فیلمبردار نمی تواند حضور تالیفی داشته باشد؟

او با اشاره به نمونه های موفق و برخی نمونه های ناموفق از همکاری کارگردان های نام آشنا با زرین دست، گفت: چرا نباید زمینه ای باشد که زرین دست در کهنسالی بتواند هنرمندانه در حوزه های دیگری خود را محک بزند. باید مراقبت های لازم از جامعه هنری ما انجام شود. امیدوارم افردی مانند زرین دست بتوانند در فضای نه چندان مطمئن سینمای ما جولان دهی هنرمندانه داشته باشند.

ناعادلانه به زرین دست بی مهری شد

سخنران بعدی این مراسم، محمود کلاری - فیلمبردار – بود که با اشاره به نخستین ملاقاتش با زرین دست در سن 24 سالگی (40 سال پیش) توضیح داد: آن زمان من عکاسی دون پایه بودم و زرین دست، نامی درخشان داشت. بعد از شام در منزل ایشان، عکس هایش را به من نشان داد که در واقع، یک کلاس کوتاه و فشرده بود.

او همچنین گفت: جایگاه و موقعیت زرین دست در سینمای ایران و تاثیر او در ارتقای سطح بصری سینمای ما، انکارناپذیر است. اینها اهمیت مرد بزرگی است که سالها مورد بی مهری بود و عمدا و ناعادلانه به او بی مهری می شد. من از طرف خودم و هم نسلانم برای آن دوران از ایشان عذرخواهی می کنم و امیدوارم از این به بعد جایگاهش شناخته شود.

در باغی سرشار از ستایش بودم

در ادامه این مراسم پس از اینکه اکبر عالمی، محمود کلاری، ابراهیم حقیقی، منوچهر شاهسواری، علیرضا رضا داد و سیف اله صمدیان برای تقدیر از این فیلمبردار پیشکسوت روی صحنه آمدند، علیرضا زرین دست در سخنان کوتاهی گفت: در زندگی ام پیش نیامده بود که در باغی راه بروم که سرشار از ستایش باشد و امروز این فرصت فراهم شد. هرگز این باغ را فراموش نمی کنم.

پس از این  سخنان، صمدیان نیز با معرفی برنامه ای با عنوان کارناوال درختکاری پایتخت که با هدف نجات خیابان ولی عصر از خشکسالی زودرس برگزار می شود، گفت: این مراسم با کمک هنرمندان سینمای ایران جمعه (11 اسفندماه) با کاشت 740 اصله درخت در حضور شهردار تهران برگزار می شود.

او همچنین متن لوح اهدایی به زرین دست را خواند که در آن آمده بود:

عزیز همیشه سینمای ایران، علیرضا زرین دست

حضور زیبا، تاثیرگذار و خلاقیت شگفت انگیز شما در ارتقای تصویر سینمای ایران دلگرمی و سربلندی وصف ناپذیری است.

در پایان این مراسم از مهمانان حاضر خواسته شد تا برای گرفتن عکس روی صحنه بیایند. در این مراسم علاوه بر سخنران ها، کسانی مانند حسن فتحی، غلامرضا موسوی، رضا درمیشیان، خسرو معصومی، حبیب رضایی، شهریار اسدی، اکبر صالحی، جهانگیر الماسی، توکا ملکی و اردشیر شلیله حضور داشتند.