با سفری نیم روزه در ارتفاع 100 کیلومتری، زمین را گرد ببینید! + تصاویر و هزینه ها

به گزارش خبرنگار علمی و فناوری جی پلاس؛ توریسم فضایی به سفر توریستی یا گردشگری در فضا که با اهداف تجاری صورت گیرد اطلاق می شود. در سال های اخیر تعدادی استارتاپ در این زمینه شروع به فعالیت کرده و قصد دارند در آینده نزدیک چنین تورهایی را ارائه دهند.

پیش تر آژانس فضایی روسیه بین سال های 2001 تا 2009 هفت تور گردشگری برای توریست ها برگزار کرد که برای هر نفر بین 20 تا 40 میلیون دلار هزینه داشت. این آژانس در ادامه این سفرها را که توسط فضاپیمای سایوز روسی صورت می گرفت به دلیل افزایش تعداد فضانوردهای موجود در ایستگاه فضایی بین المللی متوقف کرد.

حال برخی کمپانی های آمریکایی همچون "ویرجین گالاکتیک" و "ایکس کور آیرواسپیس" در رقابت هستند تا هر چه زودتر چنین سفرهایی را باز از سر بگیرند.

دنیس تیتو، یک تاجر آمریکایی اولین کسی بود که در سال 2001 با هزینه شخصی به عنوان یک توریست به ایستگاه فضایی بین المللی رفته و به مدت یک هفته هم در آنجا اقامت داشت. پس از وقفه ای که در این صنعت افتاد، انوشه انصاری اولین توریستی بود که در سال 2006 از این طریق روانه فضا شد. خانم انصاری چهارمین نفر و اولین زنی بود که توریست فضایی لقب گرفت و همچنین اولین نفری بود که با اصالت ایرانی پا به ایستگاه بین المللی فضایی گذاشت.

تمام توریست هایی که تاکنون با همکاری آژانس فضایی روسیه راهی ایستگاه بین المللی فضایی شده اند از طریق کمپانی Space Adventures رفته اند و در واقع این کمپانی تنها منبع تجاری خصوصی فعال در این زمینه است. در کنار این کمپانی ها که به صورت تخصصی کار می کنند، اسپیس ایکس، بوئینگ، اِکسکالیبر آلماز و اسپیس آیلند گروپ، از دیگر موسسات و کمپانی هایی هستند که در کنار دیگر پروژه های فضایی خود در پی توسعه بخش گردشگری فضایی هم هستند.

** سفر به فضا و تجربه بی وزنی با 250 هزار دلار!

علاوه بر سفر توریستی به ایستگاه بین المللی فضایی، برخی کمپانی ها به دنبال برقراری تورهایی برای سفر به فواصلی کمتر از مدار زمین هم هستند زیرا علاوه بر نزدیکتر بودن، (بین 100 تا 160 کیلومتر) چنین تورهایی هزینه کمتری هم دارند. در این سفر که هنوز صورت نگرفته، مسافرها به مدت 6 دقیقه بی وزنی را هم تجربه می کنند. احتمالا هزینه چنین سفری برای هر مسافر بین 200 تا 250 هزار دلار خواهد بود.

** دی کاپریو هم نتوانست به فضا برود

کمپانی ویرجین گالاکتیک در این زمینه پیشتاز است و حتی چیزی حدود 700 بلیط با مبالغ فوق، در سال 2014 به فروش رساند تا مسافرها را در سال 2015 به این تور ببرد اما پس از مشکلاتی که در تست اولیه رخ داد و همچنان ادامه دارد این طرح تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاد. از جمله افراد معروفی که برای سفر با این تور ثبت نام کرده بودند می توان به استفن هاوکینگ دانشمند بریتانیایی، لئوناردو دی کاپریو بازیگر معروف هالیوودی اشاره کرد.

** ایده ساخت فضاپیمای توریستی از موسسه " انوشه انصاری" کلید خورد

این کمپانی در حال کار روی یک فضاپیما به نام Spaceship Two است که فناوری و ایده ساخت آن از جایزه ایکس انصاری کلید خورد. این جایزه 10 میلیون دلاری را موسسه ای تحت مدیریت انوشه انصاری، به بهترین پروژه ها و نوآوری ها در زمینه فضایی اعطا می کند. کار روی این فضاپیمای عجیب از 2004 آغاز شده اما چندین مشکل، سرعت کار را به چالش کشیده است. برای مثال در سال 2014 به دلیل از کنترل خارج شدن و تصادف این فضاپیما، یکی از سرنشینان جان خود را از دست داد. سرعت آزمایشی آن 1.4 ماخ است و طبق برنامه این فضاپیما 6 مسافر و دو خلبان خواهد داشت و تا ارتفاع 100 کیلومتری از سطح زمین فاصله می گیرد. به این ترتیب مشاهده زمین به صورت کاملا گرد و تجربه بی وزنی برای مسافرها ممکن خواهد بود.

همچنین بر اساس معاهده فضایی مورخ 1967، ملیت اجراکننده سفر فضایی و همچنین محل لانچ پروژه، تعیین می کند که کدام کشور مسئول حوادثی است که در اثر آن پرواز در فضا رخ می دهد. بر اساس قوانین آمریکا هر کمپانی خصوصی که بخواهد با دریافت مبلغی از مسافرها آنها را با اهداف توریستی روانه فضا کند، باید ابتدا از اداره هوانوردی فدرال مجوز دریافت کند.

** تاثیرات محیطی مخرب!

بر اساس بررسی هایی که در سال 2010 صورت گرفته و نتایج آن در  Geophysical Research Letters منتشر شد، توسعه فضاپیمایی صنعتی می تواند به گرمایش بین المللی دامن بزند. در این بررسی که هزینه آن توسط ناسا و Aerospace Corporation تامین شد، شبیه سازی ها نشان داد که با پرتاب هر هزار فضاپیمایی که تا مسافتی کمتر از مدار زمین می روند، بیش از 600 تن کربن سیاه وارد استروسفر خواهد شد. این موضوع به نوبه خود باعث افزایش دمای زمین به ویژه در قطب ها و نواحی استوایی می شود. به همین دلیل محالفت های زیادی با توسعه این صنعت به ویژه در کشورهای نیمه سوسیالیستی اروپایی صورت گرفته است. مخالفان معتقدند این سفرها که با توجه به هزینه گزاف تنها برای درصد کمی از جمعیت جهان میسر هستند، با توجه به تاثیرات جانبی منفی بر زمین، به ضرر عمده جمعیت جهان تمام می شوند.

برای برطرف کردن این مشکل اما شرکت های زیادی دست به نوآوری هایی مانند استفاده از سوخت های هیبریدی برای پرتاب موشک ها به فضا زدند. با توجه به پیشرفت در این زمینه، نگرانی برای افزایش زباله های فضایی نیز بوجود آمده است زیرا هر از گاهی خبر از سقوط و وارد شدن این زباله ها که باقی مانده از ماموریت های فضایی هستیم نیز شنیده می شود.

** راه زیادی تا عملیاتی شدن این پروژه باقی است!

در مجموع انتظار می رود که در سال های آتی این صنعت به شدت توسعه یافته و تورهای مختلف با امکانات و قیمت های گوناگون برای افراد متمول ارائه شود.

این در حالی است که به گفته دکتر موریس جونز، تحلیل گر پروازهای فضایی، آینده توریسم فضایی به اندازه ای که بسیاری تصور می کردند روشن هم نیست. وی معتقد است که چالش های فنی ساخت یک فضاپیمای توریستی بسیار بیشتر از چیزی بود که انتظار می رفت و حتی وقتی هم ساخته شود، هزینه پرواز فضایی آنقدر زیاد خواهد بود که تنها تعداد کمی از میلیاردرها توانایی استفاده از آن را خواهند داشت. به گفته دکتر جیمز، در حال حاضر ایده فضاپیمای توریستی نه عملی است و نه منفعت زا است و همه کمپانی های پیشرو در این عرصه راه درازی تا رسیدن به هدف و درآمدزایی از این صنعت دارند!

** فضانوردان بزرگ موافق توریسم فضایی

«اسکات کِلی» که اخیرا بعد از گذراندن ۳۴۰ روز در ایستگاه بین المللی فضایی به زمین بازگشت، نظر خود را در مورد آینده سفر به فضا بیان کرده است. سفر وی به فضا از جهات بسیاری اهمیت داشت، از جمله آنکه یک آزمون بزرگ بود برای فهم آنکه آیا انسان می‌تواند به مدت طولانی در فضا و به شکل موردی در مریخ زندگی کند یا خیر. او شخصا معتقد است که ایده فرستادن انسان‌ها به فضا یک ایده جالب و قابل تحقق است که باید پی گیری شود.

نشریه Techradar در مصاحبه‌ای که با وی داشته، پرسیده است که آیا ایده فرستادن افراد عادی "و نه فضانوردان" به سفرهای فضایی، صحیح و شدنی است یا خیر؟ البته کِلی پیش از این در مورد اقدام ناسا در رابطه با انتخاب افراد برگزیده برای سفرهای فضایی سخن گفته بود، اما این پرسش مستقیم، سفرهای فضایی تجاری را که اکنون برخی شرکت‌ها به دنبال آن هستند، مد نظر قرار داده است. 

جالب آنکه اسکات کلی مشتاقانه پاسخ داده است: فکر می‌کنم همه باید به فضا سفر کنند. البته این موضوع بستگی به هر فرد و تجربه‌ای که به دنبال آن است نیز دارد. معتقدم استفاده از راه‌های متنوع برای فرستادن افراد به فضا یا به جو زمین، بسیار جالب است.

کلی به شکل جزئی به تجربیاتی که ممکن است صنعت توریسم فضایی در بر داشته باشد اشاره‌ای نکرده است؛ اما این تجربیات شامل سفر به مدار زمین، یک سفر به مدار پایینی زمین که طی آن هرچند سفینه‌های فضایی به شکل کامل از جو خارج نمی‌شوند، ولی مسافران احساس بی‌وزنی را تجربه می‌کنند، نیز می‌شود. او می‌گوید: کمترین نفع این سفر‌ها این است که یک منظره بی‌نظیر را به شما نشان می ‌دهد.

** چقدر از زمین فاصله بگیریم تا آن را گِرد ببینیم؟

این پرسش مدت ها پیش مطرح شد و بر اساس محاسبات هندسی - فضایی گفته می شود که برای دیدن زمین به صورت گرد و کره ای، باید با سوار بر یک فضاپیما یا هواپیما، 10600 متر یا 35 هزار فوت از زمین فاصله بگیریم و همچنین میدان دید وسیعی (حداقل 60 درجه) داشته باشیم. به این ترتیب حداقل ارتفاع ممکن از زمین برای دیدن آن به صورت گرد 10 هزار و 600 متر است. البته از آن فاصله ممکن است ابرها و کوه های بلند مانع دید افقی مناسب و روشن از کل دیسک گرد زمین شوند.

البته موضوع گرد بودن زمین از چنین پرسش هایی نشأت گرفت. دانشمندان در یونان باستان مشاهده کردند که وقتی با دوربین به یک کشتی در حال دور شدن در افق نگاه کنند، ابتدا بدنه آن محو شده و سپس برج و سایر مواردی که در ارتفاع بالاتری بودند. به این ترتیب مشخص شد که محو شدن یک کشتی به دلیل محدودیت دید انسان نبوده است بلکه زمین گرد بود و در واقع در افق محو می شود. از همینجا بود که ایده هایی مبنی بر گرد بودن زمین جرقه خوردند.

** از چه فاصله ای در فضا می توان هنوز هم زمین را رویت کرد؟

برای پاسخ به این سوال که " از چه فاصله ای در فضا می توان هنوز هم زمین را رویت کرد؟ " باید در نظر داشت که زمین چقدر نور خورشید را بازتاب می دهد. البته خورشید هم نقش مهمی در این زمینه ایفا می کند. از فواصل زیاد در فضا، زمین و خورشید در کنار هم قرار می گیرند و بخاطر تابش زیاد خورشید، زمین تقریبا غیر قابل رویت می شود؛ البته بهترین تصاویر از زمین توسط فضاپیماها ثبت شده اند که این موضوع را مشخص می کند. تصور کنید از زمین 300 کیلومتر فاصله گرفته اید. این همان ارتفاعی است که ایستگاه بین المللی فضایی در آن قرار داشته و به دور زمین می چرخد. از پنجره های این ایستگاه می توان به راحتی سطح زمین را مشاهده کرد. در نور روز می توان از آنجا تا حدی جزییات زمین را هم دید و در شب هم می توان نور شهرها را مشاهده کرد.

** تصویر زمین از روی کره ماه چگونه است؟

وقتی از ماه رد می شوید - ارتفاع 380 هزار کیلومتر- زمین به شکل یک توپ درخشان قابل مشاهده است (شبیه به همان چیزی که ماه را از زمین می بینیم). اولین بار چنین تصویری را آپولو از سطح ماه از زمین گرفت و مخابره کرد.

بالاتر که برویم می توان ماه و زمین را با هم در یک قاب دید! اولین تصویری که ماه و زمین را در کنار هم نشان میداد در سال 1997 توسط یک فضاپیمای ناسا منتشر شد.

** وقتی زمین و ماه، مانند دو ستاره نورانی دیده می شوند

اگر از مدارهای مریخ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون عبور کنیم، باز هم زمین و ماه به شکل دو ستاره نورانی مشاهده می شوند که البته هرچه فاصله بیشتر شود نور آنها کمتر و محوتر می شوند. اما این نور تقریبا در فاصله 14 میلیارد کیلومتری از زمین محو می شود یعنی حدود لایه بیرونی منظومه شمسی. البته اگر یک موجود فضایی یا فضانورد در آن نقاط دور دست تلسکوپ داشته باشد، مشاهده زمین از فواصل بیشتر هم ممکن می شود.