امشب به آسمان نگاه کنید! نخستین ماه‌گرفتگی جزئی بعد از 4 سال را از دست ندهید

جی پلاس؛ ماه‌گرفتگی جزئی امشب ۶ آبان که بعد از آخرین‌بار در ۲۶ تیرماه ۱۳۹۸ رخ می‌دهد، از حوالی ساعت ۲۱ و ۳۱ دقیقه شروع و اوج آن در ساعت ۲۳ و ۴۵ دقیقه برای مردم سه قاره آمریکا، آفریقا و اروپا و کمی در آمریکا و استرالیا قابل مشاهده است.

کاظم کوکرم، منجم آماتور و سردبیر پیشین مجله نجوم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، در خصوص این پدیده نجومی که امشب ۶ آبان‌ماه اتفاق می‌افتد، توضیح داد: ماه‌گرفتگی جزئی یعنی قرص ماه از بخشی از سایه زمین در فضا عبور می‌کند و وارد تمام سایه زمین نمی‌شود. درواقع بخش کوچکی از قرص ماه وارد سایه زمین شده و بیشتر قرص ماه از نیم‌سایه زمین عبور می‌کند.

۴ ساعت و ۱۷ دقیقه طول ماه‌گرفتگی

وی ادامه داد: ماه از حوالی ساعت ۲۱ و ۳۱ دقیقه در ایران وارد نیم‌سایه زمین شده، ولی از این زمان تا حوالی ساعت ۲۳ اتفاق خاصی را نمی‌بینیم و تغییر محسوسی در نور ماه رخ نمی‌دهد. از ساعت ۲۳ و ۵ دقیقه، قرص ماه آرام آرام شروع به سیاه شدن کرده و تغییرات شروع می‌شود. نقطه اوج این اتفاق در ساعت ۲۳ و ۴۵ دقیقه است که در این زمان حدود ۱۲ درصد از قرص ماه با سایه زمین پوشیده می‌شود و در این حالت می‌توانیم لبه گرد سایه زمین روی ماه را مشاهده کنیم.

سردبیر پیشین مجله نجوم در ادامه افزود: مردم عادی با چشم غیرمسلح می‌توانند در ساعت ۲۳ و ۴۵ دقیقه به ماه نگاه کرده و آن را شبیه به یک سیب گاز زده مشاهده کنند. این رخداد تا حوالی ساعت ۲۳ دقیقه بامداد روز بعد یعنی هفتم آبان ادامه پیدا می‌کند و بعد از آن دیگر با چشم غیرمسلح چیزی قابل مشاهده نخواهد بود. در ساعت ۱ و ۵۶ دقیقه بامداد نیز این پدیده نجومی به طور کلی تمام می‌شود. کل این فرآیند از ساعت ۲۱ و ۳۱ دقیقه امشب شروع و در ساعت یک و ۵۶ دقیقه بامداد روز بعد تمام می‌شود؛ حدود ۴ ساعت و ۱۷ دقیقه.

مشاهده خسوف کامل در آفریقا، اروپا و آسیا، استرالیا و آمریکای جنوبی

کوکرم افزود: آخرین باری که ما در ایران خسوف جزئی داشتیم، ۲۶ تیرماه ۱۳۹۸ بوده و خسوف بعدی نیز ۲۸ شهریور ۱۴۰۳ اتفاق خواهد افتاد. خسوف امسال را عده زیادی از جمعیت زمین می‌توانند نظاره کنند، زیرا تمام مردم در آفریقا، اروپا و آسیا آن را به طور کامل مشاهده کرده و بخش غربی استرالیا و بخش شرقی آمریکای جنوبی هم می‌توانند آن را ببینند.

ماه؛ تنها قمر زمین با حدود یک‌ چهارم قطر کره زمین نه‌ فقط منشا برخی رویدادهای زمینی مانند جزر و مد دریاها و مرکزی‌ترین افق دید انسان خاکی است بلکه به عنوان یکی از سوال‌برانگیزترین پدیده‌های طبیعت همیشه الهام‌بخش بسیاری از شعرا و ادبا بوده است.

حالات مختلف ماه آنچنان که از زمین و حتی با چشم غیرمسلح هم قابل دید است، در اذهان و افکار زمینیان هر روز با تعابیر مختلفی تشریح می‌شود و ماه کامل، قرص ماه، ماه شب چهارده و ماه‌گرفتگی پاره‌ای از عادی‌ترین و رایج‌ترین این حالات است. ماه‌گرفتگی یا خسوف هنگامی روی می‌دهد که کره ماه در حالت بدر و در وضعیت مقابله قرار داشته باشد و سایه زمین روی آن بیفتد یا به عبارتی ماه وارد مخروط سایه زمین شود.