اتفاق مهم در آسمان ایران که نباید از دستش دهید! + عکس

جی پلاس؛ مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اوج بارش شهابی جبّاری را بامداد یکشنبه ۳۰ مهرماه ذکر کرد و گفت: با وجود اینکه دنباله‌دار منشأ این بارش یعنی دنباله‌دار مشهور «هالی» ۳۸ سال دیگر در آسمان زمین ظاهر می‌شود، اگر رصدگران قصد دارند که ذرات بازمانده این دنباله‌دار را این شبها شکار کنند، می‌توانند بامداد یکشنبه، ۳۰ مهرماه جاری قبل از روشنی هوا، زیر سقف یک آسمان تاریک و دارای افق‌های باز به جستجوی شهاب‌های بارش جباری بپردازند.

مهندس مسعود عتیقی در گفت‌وگو با ایسنا، بارش‌های شهابی را از جمله پدیده‌های جذاب برای دوستداران آسمان دانست و گفت: بارش‌ شهابی جباری نیز با توجه به منشأ این بارش یعنی دنباله‌دار هالی، یکی از بارش‌های مشهور سالیانه است که از ۱۰ ماه مهر تا اواسط آبان‌ماه ادامه دارد و رصدگران می‌توانند برخی از شهاب‌های این بارش را مشاهده کنند؛ هر چند که به علت طولانی بودن دوره مداری دنباله‌دار هالی، به لحاظ تعداد شهاب‌ها از اهمیت کمتری برخوردار است.

وی رصد شهاب‌های هر بارش را در یک آسمان عاری از آلودگی نوری امکان‌پذیر دانست و ادامه داد: زمان اوج این بارش، از نیمه شب تا روشنی آسمان صبح یکشنبه ۳۰ مهر سال ۱۴۰۲ خواهد بود.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، عامل این بارش را ذرات به جا مانده از دنباله‌دار هالی دانست و خاطر نشان کرد: جالب است بدانیم که دنباله‌دار هالی عامل دو بارش شهابی است که یکی از آنها بارش شهابی «اِتا دَلوی» در میانه اردیبهشت‌ماه و دیگری بارش شهابی «جبّاری» در این موقع از سال است.

عتیقی یادآور شد: نام هر بارش شهابی بر اساس محل قرار داشتن کانون بارش در آن تعیین می‌شود و در بارش جباری، کانون بارش در نزدیکی ستاره "شبان شانه" (اِبطُ الجوزا) در صورت فلکی شکارچی (جبّار) قرار دارد.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، گفت: آخرین باری که دنباله‌دار هالی به دیدار زمین و خورشید آمد، سال ۱۳۶۵ بوده و مجددا این دنباله‌دار در سال ۱۴۴۰ خورشیدی (۳۸ سال دیگر) به ملاقات زمین خواهد آمد.

این محقق حوزه نجومی ادامه داد: اگر علاقه‌مند هستید که بیشتر درباره شرایط بارش جباری ۱۴۰۲ بدانید، باید اضافه کرد که در ساعت ۳ و ۳۵ دقیقه بامداد یکشنبه، ۳۰ مهر ماه زمان اوج بارش جباری امسال است و چون شهاب‌های این بارش در جهت مخالف مسیر حرکت کره زمین جابجا می‌شوند، سرعت شهاب‌های این بارش در برخورد با اتمسفر زمین بیش از ۶۶ کیلومتر در ثانیه است.

عتیقی، تعداد شهاب‌های ساعتی سرسویی (ZHR) در این بارش را حداکثر ۲۰ شهاب در ساعت عنوان کرد.

وی افزود: با وجود آنکه در ساعت ۶ و ۵۹ دقیقه صبح روز یکشنبه ۳۰ مهر، کره ماه به وضعیت تربیع اول می‌رسد، ولی خوشبختانه پیش از نیمه‌شب شنبه شب (۲۹ مهر) ماه غروب می‌کند، از این رو در زمان اوج بارش جباری امسال، خوشبختانه آسمان کاملا تاریک است و رصدگران می‌توانند به رصد این پدیده بپردازند.

عتیقی با تاکید بر اینکه شهاب‌های این بارش با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است، خاطر نشان کرد: رصد بارش‌های شهابی نیازی به ابزار خاص ندارد، فقط علاقه‌مندان دقت داشته باشند که شهاب‌ها عموما نه در نقطه کانون، بلکه از حدود ۳۰ درجه‌ای کانون بارش و حتی بسیار دورتر، در همه پهنه آسمان دیده می‌شوند.  

کانون بارش جباری

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در خصوص نحوه ثبت این پدیده زیبای آسمان بامدادی ۳۰ مهرماه، توضیح داد: برای تصویربرداری بهتر است تا دوربین‌های SLR و DSLR با امکان تنظیمات دستی و مدت زمان نوردهی دلخواه، ترجیحا به همراه لنز زاویه باز (واید) و یا حتی لنز نرمال با ۳پایه همراه داشته باشید تا به سمت کانون بارش و اطراف آن نشانه رفته و پس از عبور شهاب‌ها از میدان دید لنز شما، به عکاسی خود خاتمه دهید.

وی با اشاره به نحوه تدوین گزارش رصدی، توضیح داد: «ترسیم دست آزاد» (اسکیس) از شهاب‌ها در بین برخی آماتورهای ستاره‌شناسی مرسوم است؛ همچنین شمارش شهاب‌ها، مقدار جا به جایی هر شهاب در آسمان بر حسب درجه، قدر (روشنایی) هر شهاب نسبت به ستاره‌های مشهور پس زمینه، صورت یا صور فلکی محل عبور شهاب‌ها، ثبت رنگ هر شهاب و تفکیک شهاب‌های پراکنده‌ای که ممکن است در یک بارش مشاهده شود، به همراه نام رصدگران و موقعیت رصدی، می‌تواند بر کیفیت علمی گزارش افراد آماتور بیفزاید.

عتیقی اضافه کرد: توصیه می‌شود که برای رصد بارش شهابی به‌صورت گروهی اقدام شود تا ضمن تقسیم بخش‌های مختلف آسمان برای مشاهده شهاب‌ها بین اعضای گروه، تجربه لذت یک کار گروهی را همراه با صرف نوشیدنی گرم در این شبهای سرد پاییزی از دست ندهید؛ آسمانتان صاف.