جی پلاس/ به مناسبت سالروز رحلت؛
چند سطر از زندگی آشفته تهرانی
سید محمد حسینی تهرانی لواسانی که چند تخلص از جمله آشفته تهرانی، عصار و ناظم را برای خود برگزیده بود، به گفته خودش در سال تاجگذاری ناصرالدین شاه در تهران متولد شد. وی از محضر اساتیدی همچون میرزای شیرازی، ملا محمد کاظم خراسانی و... بهره برد.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی سید محمد حسینی لواسانی تهرانی اختصاص دارد.
زندگینامه سید محمد حسینی لواسانی تهرانی
محمد بن محمود حسینی لواسانی تهرانی (۱۲۶۴-۱۳۵۶ق/۱۸۴۸-۱۹۳۷م)، معروف به عَصّار و آشفته تهرانی، حکیم، متکلم، فقیه، اصولی، شاعر و مفسّر شیعی. وی از میرزای شیرازی، ملا محمدکاظم خراسانی و... بهره برد و از بزرگانی چون میرزا حسین نوری و محمدحسن آشتیانی اجازه روایت دریافت کرد.
اطلاعات فردی
نام کامل سید محمد حسینی لواسانی تهرانی
لقب عصّار/ آشفته تهرانی
تاریخ تولد ۱۲۶۴ق
محل زندگی تهران و مشهد
تاریخ وفات ۹ محرم ۱۳۵۶ق
محل دفن ایوان طلای حرم امام رضا(ع)
شهر وفات مشهد
اطلاعات علمی
استادان میرزای شیرازی، ملا محمدکاظم خراسانی، میرزا حسین نوری، محمدحسن آشتیانی، حسین خلیلی تهرانی، شریعت اصفهانی، سید مهدی قزوینی
شاگردان میرزا احمد بن صالح بادکوبه‌ای، سید عبدالاعلی سبزواری
محل تحصیل حوزه علمیه تهران، حوزه علمیه کربلا، حوزه علمیه نجف
اجازه روایت از میرزا حسین نوری و محمد حسن آشتیانی
تألیفات تاریخ عصار و تفسیر ناسخ التفاسیر
نسب
خانواده آشفته در اصل مازندرانی بودهاند. پدر وی حاج سید محمود لواسانی ابتدا در لواسان میزیسته، سپس به تهران مهاجرت کرده است.[۱]
او خود در کتاب تاریخ عصار و مقدمه تفسیر ناسخ التفاسیر، زادگاه و تاریخ تولد خود را بدین شرح بیان کرده است: «در سال جلوس ناصرالدین شاه قاجار بر تخت سلطنت یا سال بعد از آن [۱۲۶۴-۱۲۶۵ق/۱۸۴۸-۱۸۴۹م] در تهران زاده شدم».[۲]
تخلص
وی نخست «ناظم» تخلص داشته و سپس آن را به «آشفته تهرانی» و در اواخر به «عصار» تغییر داده است.[۳]
زندگینامه
آشفته تهرانی، علوم مقدماتی را در تهران فرا گرفت، و در ۱۳ سالگی همراه استاد خود به طالقان رفت و پس از مدتی به تهران بازگشت و در مدرسه مروی نزد شیخ محمدحسن چاله میدانی برادر حاج ملا جعفر چاله میدانی و ملا اسماعیل قره باغی به فراگیری معالم الاصول و شرح لمعه پرداخت.
در ۱۲۸۹ق پس از گذراندن دورههای سطح و خارج از تهران به کربلا عزیمت کرد و در حوزههای درس عالمان و فقیهان آن زمان از جمله زین العابدین مازندرانی (درگذشت۱۳۰۹ق) مرجع تقلید شیعیان هند و مازندران شرکت کرد و در مدینه با خالد پاشا حاکم وقت مدینه ماند و کتاب التحفة المدنیة فی العروض را در ۱۲۹۰ق نوشت.[۴]
وی به بیروت و دمشق نیز مسافرت کرد، سپس به نجف بازگشت و در ۱۲۹۶ق برای استفاده از درس میرزای شیرازی به سامرا رفت. در ۱۳۰۱ق پس از چند سال شهر سامرا را به قصد تهران ترک کرد و سال‌ها در تهران ماند.
به گفته خود وی، پس از ۱۲ سال انزوا و گوشه گیری، از تهران مهاجرت کرد و در ۲ ذی‌الحجه ۱۳۴۰ق به مشهد وارد شد و تا پایان عمر در آن شهر، زیست.[۵][۶] وی در ۹ محرم ۱۳۵۶ق در مشهد درگذشت و در ایوان طلای حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
اساتید و شاگردان
آشفته تهرانی در حوزه های درس عالمان بزرگی حضور داشت؛ از جمله:
میرزای شیرازی
ملا محمد کاظم خراسانی
وی از فقهای بزرگی هم اجازه روایت داشت که از جمله ایشان می توان به این معاریف اشاره داشت:
محدث نوری
محمد حسن آشتیانی
حسین خلیلی تهرانی
شریعت اصفهانی
سید مهدی قزوینی
سید محمد بحرالعلوم
محمدحسن مامقانی
عباس کاشفالغطاء
شیخ محمد بسیونی مکی شافعی (از علمای اهل سنت که به آشفته اجازه روایت داده است.)[۷]
تهرانی در مدت حیات علمی خود، شاگردان زیادی تربیت کرده است که آقابزرگ به یکی از آنها به نام میرزا احمد بن صالح بادکوبه‌ای[۸] اشاره کرده است.
آثار
آشفته در طول زندگی خویش فعالیت علمی بسیار داشته و آثار فراوان نگاشته که به گفته خود او بسیاری از آنها یا به سرقت رفته یا در نقل و انتقال از جایی به جای دیگر از میان رفته است.[۹]
پانویس
۱. عبدالحسین بلاغی، مقالات الحنفا، ص۲۶۱.بلاغی، ۲۶۱؛ خانبابا مشار، فهرست چاپی فارسی، ج۵، ص۵۹۵-۵۹۶
۲. محمد عصار، تاریخ، ص۱-۲.
۳. آقابزرگ، الذریعه، ج ۹، ص۷۲۴. و ج ۲۴، ص۵.
۴. محمد عصار، تاریخ، ص۳ الف.
۵. محمد عصار، تاریخ، ص۴ ب.
۶. محمد عصار، تاریخ، ص ۹ الف
۷. عبدالحسین بلاغی، مقالات الحنفا، ص۲۶۲؛ مدرس میرزا عبدالرحمن، مؤلفین چاپی فارسی و عربی، ص۲۸۹.
۸. آقابزرگ، الذریعه، ج۱۱، ص۷۹، و ج۱۷، ص۱۹۸.
۹. برای آگاهی از فهرست کامل آثار وی نک محمد عصار، تاریخ، ص۲۹-۳۲.
منابع
احمد منزوی، فهرست خطی فارسی.
آستانقدس، فهرست.
آقابزرگ، الذریعة.
خانبابا مشار، فهرست چاپی فارسی.
خانبابا مشار، مؤلفین چاپی فارسی و عربی، ج۵.
عبدالحسین بلاغی، مقالات الحنفا، تهران، ۱۳۶۹ق.
محمد عصار، تاریخ، نسخه خطّی آستانقدس، شماره ۱۳۲.
میرزا عبدالرحمن مدرس، تاریخ علماء خراسان، به کوشش محمدباقر ساعدی، مشهد، دیانت، ۱۳۴۱ش.
دیدگاه تان را بنویسید