بر اساس اطلاعات موجود در گزارش رسمی وزارت جهاد کشاورزی میتوان به یک جدول جامع در خصوص سهم زمین های زراعی و دیم در هر استان در سال 1399 با نگاهی به شرایط اقلیمی آن(بر اساس نقشه رسمی اطلس سازمان نقشه برداری) دست یافت.
گروه اقتصاد و درآمد جی پلاس: مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی با انتشار گزارشی تحت عنوان سطح، تولید و عملکرد محصولات زراعی سال 1399-1400 جزییاتی از وضعیت بخش کشاورزی کشور را منتشر کرد.
در ادامه این گزارش به مهم ترین نتایج این پژوهش می پردازیم:
نیمی از زمین های ایران تنها 7.7 درصد محصولات کشاورزی را تامین کرده اند
بر اساسی این گزارش در سال زراعی 1399-1400 سطح زیر کشت محصولات زراعی حدود 11 میلیون هکتار بوده است که از این مقدار 50.45 درصد متعلق به زمین های دیم و 49.55 درصد زمین آبی بوده است.
در ادامه این گزارش از سهم اندک زمین های زیر کشت دیم از محصولات نهایی پرده برداشته شده است به طوری که تنها 7.63 درصد از محصولات زراعی برداشت شده از طریق این زمین ها برداشت شده است.
از 11 میلیون هکتار زمین زیر کشت، 80.18 درصد به کشت غلات، 3.79 درصد به کشت حبوبات، 4.86 درصد به کشت محصولات صنعتی، 2.96 به کشت سبزیجات، 1.3 درصد به کشت نباتات علوفه ای و 0.49 درصد به سایر موارد اختصاص داشته است.
در جدول زیر سهم هرکدام از بخش های بالا از تناژ محصول نهایی کشور قابل مشاهده است.
| نوع کشت | سهم بخش از زمین های زیر کشت کل کشور (درصد) | سهم بخش از وزن کل محصولات تولیدی (درصد) |
| غلات | 80.18 | 28.28 |
| حبوبات | 3.79 | 0.55 |
| محصولات صنعتی | 4.86 | 19.43 |
| سبزیجات | 2.96 | 18.97 |
| محصولات جالیزی | 1.3 | 6.24 |
| نباتات علوفه ای | 6.43 | 26.31 |
کدام استان ها بیشترین محصول را تولید می کنند؟
بنا بر اطلاعات این گزارش، استان های خوزستان، فارس، اصفهان، خراسان رضوی، آذربایجان غربی و تهران بیشترین سهم را در وزن محصولات نهایی کشاورزی به خود اختصاص داده اند. حضور استان های فارس، اصفهان و خراسان رضوی در در رتبه های بالای تولید محصولات کشاورزی در حالی است که این سه استان به ترتیب رتبه های 3، 16 و 11 را در بین سطح زیرکشت استانی به خود اختصاص داده اند یعنی تمرکز تولید در استان هایی است که هم آب و هوای خشک دارند و هم سطح زیر کشت کمتری به خود اختصاص داده اند. بالا بودن سهم تولیدات کشاورزی در این استان ها به دلیل دارا بودن زمین های زراعی آبی است.
اما از سوی دیگر استان کهگیلویه و بویر احمد با دارا بودن آب و هوای کوهستانی و منابع آبی فراوان در رتبه آخر میزان وزنی تولید محصولات کشاورزی قرار گرفته است. استان هایی نظیر اردبیل، کردستان، چهارمحال و بختیاری و گیلان نیز علی رغم دارابودن مزایای کشاورزی، در نیمه دوم این جدول حضوردارند.
سهم زمین های آبی و دیم در هر استان
بر اساس اطلاعات موجود در گزارش وزارت جهاد کشاورزی میتوان به یک جدول جامع در خصوص سهم زمین های زراعی و دیم در هر استان در سال 1399 با نگاهی به شرایط اقلیمی آن(بر اساس نقشه رسمی اطلس سازمان نقشه برداری) دست یافت.
| نام استان | زمین آبی (درصد) | زمین دیم (درصد) | اقلیم |
| آذربایجان شرقی | 20.6 | 79.4 | کوهستانی |
| آذربایجان غربی | 35.2 | 64.8 | کوهستانی |
| اردبیل |
35.4
|
64.6 | کوهستانی |
| اصفهان | 86.5 | 13.5 | گرم و خشک |
| البرز | 96 | 4 | کوهستانی |
| ایلام | 40.9 | 59.1 | کوهستانی |
| بوشهر | 19 | 81 | گرم و شرجی |
| تهران | 99 | 1 | کوهستانی |
| جنوب کرمان | 99.9 | 0.1 | گرم و خشک |
| چهارمحال و بختیاری | 54.9 | 45.1 | کوهستانی |
| خراسان جنوبی | 92.5 | 7.5 | گرم و خشک |
| خراسان رضوی | 81.3 | 18.7 | گرم و خشک |
| خراسان شمالی | 35.4 | 64.6 | کوهستانی |
| خوزستان | 80 | 20 | گرم و شرجی/ کوهستانی |
| زنجان | 15.6 | 84.4 | کوهستانی |
| سمنان | 76.4 | 23.6 | گرم و خشک |
| سیستان و بلوچستان | 95.5 | 4.5 | گرم و خشک/ شرجی |
| فارس | 83.5 | 16.5 | گرم و خشک |
| قزوین | 47.5 | 52.5 | کوهستانی |
| قم | 99 | 1 | گرم و خشک |
| کردستان | 9.7 | 90.3 | کوهستانی |
| کرمان | 99.2 | 0.8 | گرم و خشک |
| کرمانشاه | 24.6 | 75.4 | کوهستانی |
| کهگیلویه و بویراحمد | 22.4 | 77.6 | کوهستانی |
| گلستان | 50.3 | 49.7 | معتدل خزری |
| گیلان | 91.3 | 8.7 | معتدل خزری |
| لرستان | 27.8 | 72.2 | کوهستانی |
| مازندران | 84.7 | 15.3 | معتدل خزری |
| مرکزی | 33.4 | 66.6 | کوهستانی |
| هرمزگان | 99.1 | 0.9 | گرم و شرجی |
| همدان | 29.2 | 70.8 | کوهستانی |
| یزد | 100 | 0 | گرم و خشک |
