جی پلاس/ به مناسبت سالروز ولادت؛
علامه کنتوری؛ فقیهی که کتابخانه ناصریه را بنیان گذاشت
سید محمد قلی موسوی هندی ملقب و مشهور به علامه کنتوری در پنجم ذیقعده الحرام در کنتور متولد شد. نسب او به امام موسی کاظم علیه السلام می رسد. وی از مدارج بالای علمی برخوردار است و فرزندی مانند میر حامد حسین پرورش داده است.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی سید محمد قلی موسوی هندی اختصاص دارد.
زندگینامه سید محمدقلی موسوی هندی
سید محمدقُلی موسوی هندی نیشابوری مشهور به علامه کُنتوری (۱۱۸۸ق-۱۲۶۸ق)، محدث، فقیه، مورخ و متکلم امامی در هندوستان. او از سادات نیشابور بود و نسبش به امام کاظم (ع) می رسد. تحصیلاتش را در لکهنو آغاز کرد و به درجات بالای علمی خصوصا در کلام رسید. سید محمد تألیفات متعددی دارد و کتابخانه ناصریه در هند از یادگارهای اوست. وی پدر میر حامد حسین صاحب عبقات الانوار است.
اطلاعات فردی
سید محمد قلی موسوی هندی
لقب علامه کنتوری
نسب موسوی
تاریخ تولد ۵ ذی‌القعده ۱۱۷۴ یا ۱۱۸۸ق
تاریخ وفات ۹ محرم ۱۲۶۸ق
محل دفن لکهنو
شهر وفات لکهنو
خویشاوندان سرشناس میرحامدحسین
اطلاعات علمی
تألیفات تقریب الأفهام فی تفسیر آیات الأحکام، تطهیر المؤمنین عن نجاسة المشرکین، احکام عدالت علویه، أبنیه الافعال
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
اجتماعی تأسیس کتابخانه ناصریه
زندگینامه
سید محمد قلی موسوی، در ۵ ذی‌القعده ۱۱۷۴ یا ۱۱۸۸ق (۱۷۷۴ م و ۱۱۵۳ ش) در «کُنتور» زاده شد. نسب وی با ۲۵ واسطه به موسی بن جعفر(ع) می‌رسد.[۱]
او در خاندان بزرگ سادات نیشابور با پیشینه ای علمی به دنیا آمد. پدرش سید محمد حسین (معروف به الله کَرَم)، از علما و فقهای زمان خویش بود که بسیاری از علوم را نزد مولوی عبدالرب حضرت پوری آموخت و قرآن و بسیاری از کتب حدیثی را مانند تحفه الزائر و حق الیقین از علامه مجلسی و جامع عباسی از شیخ بهایی را استنساخ کرد.[۲]
وفات
سیدمحمد قلی در اواخر عمرش به لکهنو بازگشت و به تألیف و خدمات علمی و دینی اشتغال داشت و سرانجام در ۸۴ سالگی در ۹ محرم ۱۲۶۸ق در شهر لکهنو وفات یافت و در حسینیه خود مدفون شد.[۳]
تحصیلات و مناصب
سید محمد قلی، کتاب های اوّلیه را در لکهنو نزد فضلای آن دوره فرا گرفت و پس از آن محضر سید دلدار علی نقوی (۱۱۶۶-۱۲۳۵ق) را درک کرد و در اکثر علوم و فنون به ویژه در علم کلام تبحّر و احاطه بسیار پیدا کرد.
او در شهر «میرتهه» از توابع لکهنو و نزدیک دهلی به تدریس و قضاوت اشتغال داشت و متصدّی مقام فتوا بود.[۴]
شاگردان
فرزندش سید میرحامد حسین (۱۲۴۶-۱۳۰۶ق) صاحب عبقات الانوار؛
فرزند بزرگترش، مولانا سید سراج حسین (۱۲۱۱-۱۲۷۳ق) حکیم، طبیب، ریاضی‌دان و صاحب «رساله در مخروطات»؛
فرزند میانی ، علامه سید اعجاز حسین (۱۲۴۰-۱۲۸۶ق) صاحب کشف الحجب و شذور العقیان؛
دامادش، سید غلام حسنین کنتوری (۱۲۴۷-۱۳۳۷ق) صاحب انتصار الاسلام.
سلطان العلماء سید محمد نقوی نصیرآبادی (۱۱۹۹-۱۲۸۴ق) صاحب طعن الرماح و الضربة الحیدریة.[۵]
تألیفات
سید محمد در علوم مختلف مانند فقه، تفسیر و حدیث دارای تألیفات متعددی است اما از آن‌جا که در علم کلام، محقق و صاحب‌نظر بود، بیشتر آثارش در این حوزه به یادگار مانده است.[۶]
کتابخانه ناصریه
یکی از خدمات علامه سید محمد قلی، تأسیس کتابخانه ای است که بعدها با تلاش و کوشش فرزندش میرحامدحسین و نوه اش سید ناصر حسین، گسترش یافت. این کتابخانه در لکهنو به‌نام «کتابخانه ناصریه» شهرت دارد و یکی از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های شیعه در شهرهای هند و کشورهای اسلامی و مملوّ از کتاب‌های چاپی و خطی از نویسندگان شیعه و سنی است.[۷]
پانویس
1. انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمد قلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
2. انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمد قلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
3. انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمد قلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
4. انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمد قلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
5. انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمد قلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
6. انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمد قلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
7. انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمد قلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
منابع
انصاری قمی، ناصرالدین، شخصیت‌شناسی علامه سید محمد قلی موسوی لکهنوی، امامت‌پژوهی، تابستان ۱۳۹۰ - شماره ۲.
دیدگاه تان را بنویسید